ბერძენ-სპარსელთა ომები

                                          

                                                              რუქა სპარსულ-ბერძნული ომების

 ომების სერია საბერძნეთის ქალაქ-სახელმწიფოებსა და აქემენელ  სპარსეთის იმპერიას შორის. ომი დაიწყო ძვ. წ. 500 წელს და 51 წლის შემდეგ ძვ. წ. 449 წელს დასრულდა ბერძნების თავდაცვითი წარმატებით. მიზეზი სპარსეთის ექსპანსია არმოსავლეტ ხლეთაშუაზღვაში. დიდი კოროსიდან მოყოლებული იხ. ლიკზე  როცა სპარსეთის იმპერია შექმნა თანდათან სპარსეთი უზარმარ იპერიად გაადიქცა. ამ დროსთავსი სარსეთის იმერია უზარმარი ტერიტორიაზე იყო გადაჭიმული  და ძლიერი ჰეგემონიით სარგებლობდა. მთავარი ეტეპები ომებსს ისტორიოგრაფები უოფენ ორ ნაწილად პირველი - 492 - 490 ეე ჩვ. წ.აღ. მეორე - 480-479 ჩვ. წ აღ. დაიწყო იონიელების აჯანყებით, თუმცა ის მალევე ძვ. წ. 493 წელს სპარსელებმა ჩაახშეს. ამას მოჰყვა დარიოს I-ის შეჭრა ბალკანეთის ნახევარკუნძულზე, რომელიც მარათონის ველზე ათენელების მიერ მოპოვებული გადამწყვეტი გამარჯვებით დაგვირგვინდა. შემდეგ საბერძნეთში შეიჭრა სპარსული არმია მისი შვილის, ქსერქსე I-ის მეთაურობით.

იხ.ვიდეო

 სწორედ ამ პერიოდს უკავშირდება ლეგენდარული თერმოპილეს ბრძოლა ქსერქსესა და სპარტის მეფე ლეონიდასს შორის, რომელიც ოკუპანტების გამარჯვებით დამთავრდა. კამპანიის ბედი სალამინის საზღვაო ბრძოლაში ათენელებისა და სპარტელების კოალიციის გამარჯვებამ გადაწყვიტა. გამარჯვების შემდეგ ძვ. წ. 479-478 წლებში ბერძნებმა კონტრშეტევა წამოიწყეს და სპარსელების მიერ დაპყრობილი ტერიტორიები გაათავისუფლეს. შემდეგ კი ძვ. წ. 477-449 წლებში მიმდინარე ათენელების პირველი საზღვაო ალიანსის მიერ წარმოებული ომის შედეგად მოწინააღმდეგეს თრაკია და მცირე აზიაც გამოსტაცეს. ისორიკოსები ინფორმაციას ომ ამების შესახებ მხოლოდ ბერძნული წყაროებით. ჰეორედე ჰარნიკალასელი მშობლიური ქალაქიდან განდევნის შემდეგ  Vს შუახანებში ჩვ.წ აღ. გაიარა მტელი ხმელთაშუა ზღვა სკვიტების სახელწიფოდან ეგვიპტემდე, აგროვებდა იფორამციებს ბერძნულ-სპარსული ომებზე რ-იც არწერა თავისი წიგნში. (ცნობილი სახელწოდებით როგორც ისტორია)  ციცერონმა მას უწოდა ისტორიის მამა. შემდეგი ისტორიკოსა თუკიდიდე.  ომების შედეგად სპარსელების მრავალ ცდას აეღო ბალკანეთი, წერტილი დაესვა. ბერძნული ცივილიზაციის კულტურულმა განვითარებამ პიკს მიაღწია, თუმცა მალევე ამ პერიოდში დაწინაურებულ ათენსა და სპარტას შორის დაიწყო ომი, რომელიც პელოპონესის ომის სახელითაა ცნობილი.

 იხ.ვიდეო

                                    რეკლამა

იხ. ბმულზე  .  .  .   ⤵⤵⤵

https://shotashota75.blogspot.com/2020/06/blog-post_3.html