მარსის სამეცნიერო ლაბორატორია

       მარსის სამეცნიერო ლაბორატორია
                         
                                            Mars Science Laboratory MSL კურიოსიტი

(შემოკლ. MSL, ქართ. მარსის სამეცნიერო ლაბორატორია) — ნასას მისია, რომლის შესრულების დროს მარსის ზედაპირზე დაეშვა და ექსპლუატაციაში შევიდა მესამე თაობის მარსმავალი, „კიურიოსიტი“(ინგლ. Curiosity, [ˌkjʊərɪˈɒsɪti] — ცნობისმოყვარეობა, ცოდნისმოყვარეობა). მარსმავალი წარმოადგენს ავტონომიურ ქიმიურ ლაბორატორიას, რომელიც თავის წინამორბედი „სფირითისგან“ და „ოფორთუნითისგან“ სიდიდით და გაზრილი მასით განსხვავდება. მისიის ფარგლებში, აპარატმა რამდენიმე თვეში 5-დან 20 კილომეტრამდე უნდა დაფაროს და ჩაატაროს მარსული ნიადაგისა და ატმოსფეროს კომპონენტების სრულფასოვანი კვლევა. კონტროლირებადი და ზუსტი დაშვებისთვის გამოყენებულ იქნა დამატებითი სარაკეტო ძრავები. ქიურიოსითის გაშვება მოხდა კანავერალის კონცხზე მდებარე აშშ-ს საჰაერო ძალების ბაზიდან, 2011 წლის 26 ნოემბერს, UTC 15:02:00.211, რბილი დაშვება კი განხორციელდა გეილის კრატერში 2012 წლის 6 აგვისტოს, UTC 05:17:57.3.

                                                         

                                                კოსმოსური აპარატი აწყობილ მდგომარეობაში

MSL — ნასას გრძელვადიანი პროექტი, Mars Exploration Program რობოტიზირებული ზონდებით მარსის შესასწავლად. ამერიკის აერონავტიკის და კოსმოსური სივრცის კვლევის ეროვნული სამმართველოს გარდა, პროექტში მონაწილეობენ კალიფორნიის ტექნოლოგიური უნივერსიტეტი და რეაქტიული მოძრაობის ლაბორატორია. პროექტს ხელმძღვანელობს დუგ მაკკისტიონი, ნასას თნამშრომელი, სხვა პლანეტების შემსწავლელი განყოფილებიდან. პროექტ MSL-ის სრული ღირებულებაა 2,5 მლრდ. ამერიკული დოლარი.

იხ. ვიდეო

ნასას სპეციალისტების გადაწყვეტილებით მარსმავალი გეილის კრატერში გაიგზავნა, რადგან უზარმაზარ ღრმულში კარგად ჩანს მარსული გრუნტის სიღმული ფენები, რომლებიც წითელი პლანეტის გეოლოგიურ ისტორიას ფარდას ახდიან. სახელწოდება ქიურიოსითი მარსმავალს დაერქვა 2009 წელს. ამ სახელწოდებამ გაიმარჯვა ინტერნეტ გამოკითხვის მეშვეობით, მოსწავლეების მიერ წარდგენილ ვარიანტებს შორის.

მიზანი და ამოცანა დადგენა არსებობდა თუ არა ოდესრაც პირობები, შესაბამისი პირობები სიცოცხხლისათვის მარსზე, მირება ფართო მპნაცემების მარსის კლიმატის შესახებ, ასევე გეოლოგიური მონაცემების მარსის, მოამზადებელი სამუშაოების ჩატარება ადამიანების გადასხმა მარსზე.

                                                 

                                                                  გაშვება MSL კანავერის კონცხიდან

მიღებული იყო ექვსი ძირითადი ამოცანა პროექტი MSL

განსაზღვრა მინეროლოგია შედგენილობა მარსის გრუნტის და მარსის გეოლოგიური მატრიალის კვლევები.

მცდელობა აღმოეჩინა კვალი ბიოლოგიური პროცესების - ელემენტების მიხედვით, რ-იც წარმოადგენს დედმიწაზე სიცოცხლის წყაროს რაც არის ცნობილი დედამიწელებისთვის:(ნახშირბადი, წყალბადი, აზოტი, ჟანგბადი, ფოსფორი, გოგირდი).

პირობები რომელიც ჩამყალიბდა მარსიანული ქვებისა და გრუნტის.

შეფასება პროცესების ევოლუციის მარსიანული ატმოასფეროსი ხანგრძლივი პერიოდით

მიმდინარე მდგომარეობა, გადანაწილებული და წრიული წყალი და ნახშიროჟანგი

დადგენა სპექტრის რადიოაქტიური გამოსხივების მარსის ზედაპირის.

ასევე მისის ფარგლებში კვლევები ფრენისას კოსმოსური რადიაციის ეს მომაცამები დაეხმარება მომავალში დაგეგმილი ფრენებისას განსაზღვაში რადიაციის მიღების  დონის პილოტირებული ექპედიციებისას მარსზე.

                                                      

                                                       მარსიანული და დედამიწის (მარჯვნივ) ხრეში

2012წ-ის 16 - 17 აგვიტოს გამოცდისას მოწყობილობის REMS, განსაზღვრული იყო პირველად მეყეობა დღიური ტეპერატურის დაჯდომის ადგილას მარსახოდის ( სამხრეთ ნახევერსფეროს წითელი პლანეტის, 4,5 გრადუსი სამხრეთ გრძედი)

ტემპერატურა დიაპაზონში ზედაპირზე შეადგენდა +3 °С до −91 °С, ატმოსფეროს დაჯდომის ადგილას - დან   −2 °С до −75 °С - მდე, დიაპაზონი მერყეობის ატმოსფეროს წნევის გაიოზომა 10 - 12% (შედარებისთვის - დედამიწაზე დღიური მორყეობა არ არემატება 1,2%). ასევე მერყეობა უფრო გაიშვიათებული მარსის ატმოსფერო შედეგად მოაქვს რეგულარული გლობალური ქვიშის ქარიშხლები. ასევე მარსიანული ზამთარი აღმოჩნდა მოულოდნელად უფრო თბილი.
იხ. მარსზე დაგეგმილი მისიები და აღმოჩენები ახალი მაბები