პლაცებო

                                            პლაცებო

                               
                                ფალსიფიცირებული წამალი ,, სასწაული განკურნბა''

 (ლათ. placebo, "მოგეწონები, მოვეწონები, ვასიამოვნებ") — ნივთიერება სამკურნალო თვისებების გარეშე, რომელსაც წამლის საშუალების სახით იყენებენ. პლაცებოთი მკურნალობის დროს ავადმყოფი იღებს ინერტულ შაქრის წამალს – ექიმი კი არწმუნებს, რომ ამ პროცედურის შემდეგ ის გამოჯანმრთელდება, მაგრამ უმალავს წამლის ინერტულობის ფაქტს. ეს ქმედება საჭიროა იმისთვის, რომ პაციენტმა ირწმუნოს საკუთარი გამოჯანმრთელება. ფენომენი ცნობილია პლაცებოს ეფექტის სახელით.

იხ. ვიდეო

პრეპარატის მიღების გარდა, არსებობს დამატებითი პროცედურების ან ვარჯიშების ჩატარების ტრადიციაც, რომელთა პირდაპირი ეფექტი არ შეიმჩნევა. პლაცებოს ეფექტის მოქმედების ხარისხი უკავშირდება ადამიანის თვითდარწმუნებას და „მკურნალობის“ გარე ფაქტორებს - მაგალითად, პლაცებოს სახეს, მის ღირებულებას და „წამლის“ მოპოვების საშუალების სირთულეს, ნდობას ექიმისადმი და კლინიკის ავტორიტეტს.

იხ. ვიდეო

პლაცებოს ეფექტი ქვია ადამიანი რ-იც კარგად გრზნობს თავს ვინაიდან მას ჯერავს, რომ მიიღო წამალი გარდა წამლისა ასეთი ზემოქედების საშუალება შეიძლება იყოს მაგ., გარკვეული პროცედურები ან ვარჯიშები, პირდაპირი ეფექტი არ შეინიშნება. პლაცებოს ეფექტი დამოკიდებულია თვითდარწმუნებაში ადამიანის და სვხა გარემოებებზე მაგ., გარეგნული სახე პლაცებოსი, მისი ფასი და საერთოდ ნდობისა ადამიანის. 

იხ. ვიდეო

არსი

სახელწოდება "პლაცებო ეფექტი" შუა საუკუნეებში გამოჩნდა სამგლოვიარო მგლოვიარეების სიმღერებიდან, რომლებიც გადაიხადეს გარდაცვლილთა დაკრძალვაზე, რომლის ტექსტში იყო სიტყვები "პლაცებო დომინო". მიშელ დე მონტენი წერდა 1572 წელს, რომ "არსებობს ადამიანები, რომლებზეც მხოლოდ მედიცინის ყურადღება მიიპყრო უკვე ეფექტური."

სამედიცინო კონტექსტში, იგი პირველად მოიხსენიება XVIII საუკუნეში . 1785 წელს იგი განისაზღვრა, როგორც "ბანალური მეთოდი ან წამალი", ხოლო 1811 წელს იგი განსაზღვრეს, როგორც "ნებისმიერი წამალი, რომელიც შერჩეულ იქნა პაციენტის დასაკმაყოფილებლად, ვიდრე მისი სარგებლობისთვის". ზოგჯერ პაციენტის მდგომარეობა გაუარესდა, მაგრამ "მკურნალობა" არ შეიძლება ეწოდოს inconclusive. პლაცებო XX საუკუნემდე იყო გავრცელებული მედიცინაში, ექიმებმა ის გამოიყენეს როგორც ”აუცილებელი სიცრუე” პაციენტის მდგომარეობის შემსუბუქების მიზნით.

პლაცებოს საპირისპიროა ნოცებო რ-ის არ არის წამალი არანარი უარყოფითი სიმართლეში, მაგრამ უარყოფითი რექცია აქვს პაციენტს. ეს ტერმინი შემოვიდა როგორც ანტითეზა პლაცებოსი. ეფექტი ნაცებოსი ფსიქოლოგიური ბუნება აქვს.

იხ.  ვიდეო

საინტრესო ფაქტი - ერთერთი კვლევის შედეგად, სადაც 15 პაცინეტზე იყო ჩატარებული შფოთვის აშლილობით და გამოქვეყნებული 1965წ-ს, პლაცებოს ეფექტი მაშინაც კი შეიძლება იმოქედოს როცა პაციენტს შეატყობინებენ რომ ის იღებს ცარიელ წამალს არაფრის შემცვლელს. აღნიშნული მოვლენა შეიძლება აიხსნად პაციენტის რწმენას თავისთავად მეთოდის მიმართ.