ქატო

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  ~

                                                        ქატო                                                      

                                                                     Ხორბლის ქატო

Ხორბლის ქატო

შემადგენლობა 100 გრ პროდუქტზე

ენერგეტიკული ღირებულება 216 კკალ 904 კჯ

წყალი 9,9გრ

ცილები 15,6გრ

ცხიმი 4,3გრ

ნახშირწყლები 64,5გრ

- შაქარი 0,41 გ

- დიეტური ბოჭკოვანი 42,8 გ

ვიტამინები

თიამინი (B1), მგ 0,5

რიბოფლავინი (B2), მგ 0.6

ნიაცინი (B3), მგ 13.6

პანტოტენის მჟავა (B5), მგ 2.2

პირიდოქსინი (B6), მგ 1.3

ტოკოფეროლი (ვიტ. E), მგ 1,5

ვიტამინი K, მკგ 1,9

მიკროელემენტები

კალციუმი, მგ 73

რკინა, მგ 11

მაგნიუმი, მგ 611

ფოსფორი, მგ 1013

კალიუმი, მგ 1182

თუთია, მგ 7

   მარცვლეულის მყარი გარსი. ფქვილის დაფქვის ქვეპროდუქტი. არ უნდა აგვერიოს ჭაჭაში.

გადამუშავებული მარცვლის სახეობიდან გამომდინარე, ქატო შეიძლება იყოს ხორბალი, ჭვავი, ქერი, ბრინჯი, წიწიბურა და ა.შ. დაფქვის ხარისხიდან გამომდინარე, შეიძლება იყოს უხეში (დიდი) ან წვრილი (პატარა).

საკვების პროდუქტი - ქატოში ცხიმოვანი მჟავების სიმრავლის გამო, მთელი მარცვლეულის ფქვილი უფრო სწრაფად იწურება, ამიტომ ტრადიციულად დიდი მნიშვნელობა ენიჭებოდა ქატოს მარცვლეულისგან ფრთხილად გამოყოფას. პურში ქატოს მნიშვნელოვანი რაოდენობა ამცირებს მის მონელებას, მცირე ნაზავი აუმჯობესებს გემოს და ზრდის ნაწლავის მოძრაობას. სამზარეულოს გარდა, სელის ქატო გამოიყენება ნახარშებისთვის, მდოგვის ქატო კი მდოგვის თაბაშირებისთვის.

მე-20 საუკუნის დასაწყისისთვის ქატო თითქმის მთლიანად გამორიცხული იყო ევროპული კვების რაციონიდან და ითვლებოდა ფქვილის დაფქვის იაფ „ნაგად“. ამავე დროს, ცნობილი იყო, რომ ქატო ხშირად შეიცავს უფრო მეტ ცილას, ცხიმოვან მჟავებს და მიკროელემენტებს, ვიდრე თავად მარცვლეული.

მე-20 საუკუნის ბოლოს ქატო, განსაკუთრებით შვრიის ქატო, დაუბრუნდა დასავლურ დიეტას მთლიანი მარცვლეულის სახით, როგორც დიეტური ბოჭკოს ღირებული წყარო. ისინი ქმნიან საუზმის დაბალკალორიულ მარცვლეულებს, რომლებიც განკუთვნილია მათთვის, ვინც წონის დაკლებას ცდილობს. ქატო არსებითი ცხიმოვანი მჟავების და მიკროელემენტების წყაროა, ამიტომ მისი პოპულარობა ვეგეტარიანულ დიეტებში.

ამავდროულად, დიეტოლოგებს დიდი ეჭვი ეპარებათ ეგრეთ წოდებული წნეხილი ქატოს ჯანმრთელობის გამაძლიერებელ ეფექტში, რასაც ხელს უწყობენ მწარმოებლები, რომლებიც ამოღებულია მთლიანი მარცვლეულიდან მაღალსიჩქარიანი ექსტრუდერ-გრანულატორების გამოყენებით და, შესაბამისად, ინტენსიური პროდუქტია. ნედლეულის სამრეწველო გადამუშავება.

კერძოდ, წიგნში „დაბალი ნახშირწყლების თაღლითობა“ (ავტორები კოლინ კემპბელი (მთავარი ავტორი) და ჰოვარდ ჯეიკობსონი, 2013 წლის გამოცემა), 16-17 გვერდებზე წერია ქატოზე:

დიეტური ბოჭკო მოიპოვება ყველა სახის მთლიანი მცენარისგან, რათა დაემატოს მაფინებსა და სხვა ცომეულს, როგორც "ქატო". შემდეგ მარკეტოლოგები აცხადებენ ამ ცომეულის ჯანმრთელობის სარგებელს, ბოჭკოს სარგებლობის შესახებ კვლევის მონაცემებს მოჰყავთ. მაგრამ ქატო არ გვეხმარება, როდესაც მას მთელი მცენარეებიდან იღებენ და გადამუშავებულ და ფრაგმენტულ საკვებში აყენებენ, როგორიცაა პური და საუზმის მარცვლეული. მიუხედავად იმისა, რომ არსებობს გარკვეული მტკიცებულება, რომ ქატო დანამატებს შეუძლიათ აღმოფხვრას ჯანმრთელობის სერიოზული პრობლემების ზოგიერთი გამოვლინება, მე ვერ ვპოულობ რაიმე მტკიცებულებას, რომ გრძელვადიან პერსპექტივაში ეს არის კარგი ვარიანტი ამ პრობლემების რეალურად პრევენციისა და მკურნალობისთვის.

მთლიანი საკვები, რომელიც შეიცავს დიეტურ ბოჭკოებს მის სხვადასხვა რთულ ფორმებში, ასოცირდება მსხვილი ნაწლავის კიბოს განვითარების შემცირებულ ალბათობასთან, სისხლში ქოლესტერინის დაქვეითებასთან და ძუძუს კიბოს გამომწვევი ესტროგენის დაბალ დონესთან. ქატოს გამოყენება ამ (მთლიანი) საკვებისგან განცალკევებით უფრო მარკეტინგისთვისაა, ვიდრე ჯანმრთელობის სარგებელი. ეს ეხება მრავალი საკვები ნივთიერების ინდივიდუალურ გამოყენებას, რომლებიც ან არ აუმჯობესებენ ჯანმრთელობას ან რეალურად იწვევს დესტრუქციულ ეფექტს.

იხ. ვიდეო - ქატო - წონაში კლებისთვის რატომ არის თითქმის იდეალური საკვები

ცხოველური საკვები

ქატო (ძირითადად ხორბალი და ჭვავი) ღირებული საკვებია ყველა სახის ფერმის ცხოველისთვის. ქატოს კვებითი ღირებულება დამოკიდებულია ფქვილის ნაწილაკების შემცველობაზე (რაც ნაკლებია ფქვილი და მეტი ნაჭუჭი, მით უფრო დაბალია კვების ღირებულება). ხორბლის ქატოს ქიმიური შემადგენლობა საშუალოდ (%): წყალი 14,8; ცილები 15,5; ცხიმი 3.2; ბოჭკოვანი 8.4; აზოტისგან თავისუფალი ექსტრაქტივები 53.2; ნაცარი 4.9. 100 კგ ქატო შეიცავს 71-78 საკვებ ერთეულს და 12,5-13 კგ მოსანელებელ ცილას.

ყველაზე ხშირად ქატოს კვებავენ რძის პირუტყვს, შემდეგ დიდი რაოდენობით იყენებენ ახალგაზრდა ცხოველების გასუქებისა და გაზრდისას. ქატოს აძლევენ ცხენებსა და ღორებს სვილის სახით, მსხვილფეხა რქოსან პირუტყვს და ცხვარს ან ბადაგის სახით ჩალისა და ჭალის სახით, ან წყლიანი საკვებით.

ჭარბი რაოდენობით ქატო ხანგრძლივი კვების დროს შეიძლება გამოიწვიოს ცხოველებში საჭმლის მომნელებელი ორგანოების შესუსტება. ზოგიერთ გამონაკლის შემთხვევაში, ქატოს გადაჭარბებული კვება იწვევს ფოსფატის მარილებისგან კენჭების წარმოქმნას: ცხენებში - მსხვილ ნაწლავში და ბრმა ნაწლავში, ცხვარში - შარდის ბუშტში.

იხ. ვიდეო - Amazing Bran Muffins Recipe - This Bran Muffins recipe is an easy and delicious breakfast or grab-and-go snack! These muffins are full of fiber and are so soft, moist, and flavorful! You won’t be able to stop at just one when you try these tender muffins. Since they're so easy to make it's a recipe I love to whip up with my kids. These homemade muffins are a great breakfast treat and my boys love them in their lunchbox! By the way, you can totally add raisins, nuts, blueberries, or any of your favorites to make this recipe your own.

ნუ მიირთმევთ ზედმეტ ქატოს - ბევრისთვის ცნობილია გამოთქმა ,,ქატო იქა ფქვილი აქა''.შეიცვალა გამოთქმით ქატო აქა ფქვილი იქა - გახდომის მსურველებს პურს ტავი დაანებეს და ქატოს მიეძალნენ. ერთ-ერთი შოუში მომღერალმა ნინი სულგულაძემ აღიარა, გახდომის ქატოს უნდა ვუმადლოდეო. მოკლედ ქართველებს მეტი რარა უნდოდატ და ქატოს საყოდლა რიგები დადგა არადა ქატოს ჭარბი მიღება და შემდეგ ნოყიერად კვება არათუ გასასუქებელი საშუალებაა, არამედ ჯამრთელობიოსთვის საზიანოც ყოფილა ამის შესახებ ცნობილი ექიმი ჰომეპათი კახა საბახტარაშვილი საუბრობს ,,ქატო სასარგებლოა, მაგრამ მისი მხოლოდ მცირე რაოდენობიტ ულუფებად მირება დასაშვებია - არა უმეტესს ერთი სუფრის კოვ ქატოს მცირე რაოდენობის წყალი უნდა წყალი, კეფირი ან მაწონი დავასხატ და დრეში სამჯერ, ჭამამდე ერთი საათით ადრე მივიღოთ, საქმე ის არის, რომ რეჭვის დროს რეფლექსურად გამოიყოფა კუჭის წვენი, ერთ კოვზი ქატო კი კუჭშუ კი ფუვდება წვენი ღრუბელივით იწოვს და დანაყრების შეგრძნებას იწვევს და დანარების შეგრძნებას იწვევსამ დროს საჭმელს აღარ უნდა მივიღოთ. ქატო ნაწლავების გაწმენდის ფუნქციას ასრულებს და გახდომას ხელს უწყობს, აძლიერებს პერისტალტიკაციას, კუჭიდან საჭმელი თორმეტგოჯა ნაწლავში გადადის, სადაც ნაღვლისა და პანკრეატიტის წვენი გამოიყოფა. მიის უკან კუჭში, მოხვედრა დაუშვებელია, ეს გულძმარვას იწვევს თუ კუჭ-ნაწლავის ფუნქცია მოშლილი არ გაქვთ. ნაღვლისა და პანკრეატიტი წვენი კუჭში აღარ მოხვდება. თ კი  ქატო ამ წვენის შეწოვას ახერხებს გულძმარვას შველის. თუკი ქატოს მიღების შემდეგ მოყიერადმიირთმევთ, ქატო დაკარგავს გამწმენდის ფუნქციას და სხვა სამკურნალო საშუალებას და ვეღარც წონა მოგვკლდება.

 ქატოთი საქონელს ასუქებენ, ადამიანები კი პირიქით, წონას კარგავენ?

 ქატოს აჭმევენ იმ ცხოველებს, რ-იც მხოლოდმცენარეული საკვებით იკვებებიან მათი კუჭ-ნაწლავის სისტემა ისეა მოწყობილი, რომ  ქატოს მთლანად ითვისებს, იწოვს (ცხოველის ნაწლავი ადამიანისაზე 9-10-ჯერ დიდია0. ადამიანი ხორცისმჭამელი არის და მისი კუჭ-ნაწლავი ცხოველებისგან განსხვავებულია. ასე რომ ადამიებისა და ცხოველის შედარება ამ თვალსაზრისით უადგილოა.

 ზედმეტი ქატო ნაწლავებს არა მარტო წმენდს არამედ  მისი კედლების გაღიზინებას იწვევს. ეს კი განსაკუთრებით სარისკოა მათთვის ვისაც კუჭ-ნაწლავის პრობლემა აქვს დაავადებული პანკიატიტი ან მწვავე ქპლეცისტიტი აქვს.