დიონისე

                                 დიონისე

                                         

 ბერძნული მითოლოგიის თანახმად მევენახეობისა მეურნეობისა და მეღვინეობის, მცენარეულობის მფარველი. აგრეთვე ცნობილი როგორც ბახუსიბერძნულსა და რომაულ მითოლოგიაში. მას მუდამ ახლდნენ მისი მხიარული სატირები ძველი ბერძნების რწმენით,დიონისეს კეთილგანწყფაზე დამოკიდებული იყო თუ როგორი იქნებოდა რთველი. ზევსის და სემელესვაჟი (ზოგიერთი წყაროს თანახმად ის ზევსისა და პერსეფონის ვაჟის იყო).  მიკენის კულტურის  აღმოჩენამდე   მიაჩნდათ, რომ დიონისე მოვიდა საბერძნეთში ბარბაროსების მიწებიდან, რამე თუ მისი ესტეტიკური აღშფოთებული ცეკვა სულის შემძვრელი მუსიკით და შეუჩერებელი სასმელის დალევით მკვლევარებს ეჩვენებოდათ უცხო მისი ფხიზელი ტემპერამენტით ელინების. თუმცა აქაველების ხელნაწერბში  მოწმობს, რომ ბერძებმა იცოდნენ დიონისე ჯერი კიდევ ტროას ომამდე.
                                         
დიონისე კანთაროსზე ბერლინი ვაზიპეტიტების ნამუშევარი ლუვრი
 ჰომეროსის თანახმად დიონისე არ შედის მთავარ ღმერთთა შემადგენლობაში, რის გამოც მისი კულტი ნაკლებად იყო გავრცელებული არისტოკრატიაში, სამაგიეროდ იგი დიდი პოპულარობით სარგებლრბდა დაბალ ფენებში. ღვინის გარდა დიონისემ გამოიგონა ლუდი. რამდენიმე მითის მიხედვით, დიონისეს თავდაპირველად ერქვა ძაგრევსი (ბერძ. Ζαγρευσ).
                                    
                                                   დიონისე და არიადნე

როგორც ჩანს, მისი ძალის საშუალებით, დიონისე იყო მცენარეთა, განსაკუთრებით ყურძენი, როგორც ღვინის ნედლეული და ხეები.თითქმის ყველა ბერძენი იღებდა მსხვერპლს დიონისეს დრვენსოიზე, ერთ-ერთი მეტსახელი, რომელიც ბეოტიენელების ღმერთს მისცემდა, იყო სახელი დიონისე-ის-ხე.ეს ღმერთი ხშირად გამოსახული იყო სვეტის სახით, რომლის სახე იყო წვერიანი ნიღაბი ფოთლოვანი ყლორტით.ყველა ხეზე, ღმერთმა განსაკუთრებით მიძღვნილი ფიჭვისა და ლეღვის ხეები და მცენარეები, გარდა ვაზის, სურო.საინტერესოა ისიც, რომ სხვა კულტურის მცენარეთა სხვა ღმერთების მსგავსად, დიონისე კვდება და მკვდრეთით აღმდგარი ღმერთია, რამაც ზოგი მკვლევარიც კი მიიჩნია, რომ დიონისე იყო შენიღბული ოსირისი,რომელიც ეგვიპტეშია გადმოტანილი, ოსირის მსგავსად, ბაკქს სიკვდილით და მკვდართა სამეფოსთან ჰქონდა საქმე. იხ. ვიდეო

                 ასკლეპიოსის სიკვდილი

                                            

ასკილეპიოსი ისეთი დიდი იექიმი გახდა, რომ ისწავლა კვრდების გაცოცხლება და ადამიანები დედამიწაზე აღარ კვდებოდნენ. ის ასრულებდა გაცოცხლებას სისხლით და ნახევარი სხეულით მედუზა გორგონით, რ-იხ მან მიიღო ათენისგან. ფედერიკეს მიხედვით, დელფოში მან გააცოცხლა ყველა მიცვალებული ხოლო სტესიჰორის მიხედვით მან გააცოცხლა ქალაქ თებეში დაცემისას ყველა გარდაცვლილი ასევე გააცოცხლა იპოლიტი.

 სიკვდილის ღმერთი ტანატოსი, ჩამორთმეული მონაგარს, შესჩივლა ზევს ასკილეპიოზე დარღვევაზე მსოფლიო წესრიგის. ზევსი დათანხმდა, რომ თუ ადამიანები გახდებიან უკვდავნი მაშინ ისინი ვერ განირჩევიან ღმერთებისგან. თავისი ელვით დარტმა მიაყენა ასკლეპიოსს.(რაზეც აღნიშნავენ ჰესიოდე, პისანდრი, ფერეკიდი,  პანიასიდიანდრონი, და  აკუსილაი), რ-იც იქნა მოკლული ზევსისგან ჰიპერბარიერაში. აპალონმა შური იძია შვილი მკვლელობის გამო და დახოცა ციკლოპები მაგრამ დიდი ექიმი იქითა სამყაროში მოირბმა დააბრუნეს კვდართა სამეფოდან და ის გახდა ექიმთა ღმერთი
                                                                     

                                 ეპიდავრი

                                         

 (ბერძ. Επίδαυρος) — ქალაქი საბერძნეთში, მდებარეობს პელოპონესის ნახევარკუნძულის ჩრდილოეთით. ანტიკურ პერიოდში წარმოადგენდა ეპიდავრიის მხარის ცენტრს. ცნობილია უძველესი თეატრითა (ნანგრევებიღაა შემორჩენილი) და ასკლეპიას ტაძრით. დღესდღეობით ნანგრევების გვერდზე წარმოქმნილია მეთევზეთა მცირე დასახლება.

ქალაქის მთავარი ღირსშესანიშნაობები სწორედ თეატრი და ტაძარია. თეატრი ძვ.წ VI-V საუკუნეებით თარიღდება. ტაძარში მრავალი მომლოცველი მოდიოდა დაავადებებისგან განკურნების მიზნით. უკვე IV საუკუნეში საკმაოდ მნიშვნელოვანი ტაძარი გახდა საბერძნეთში და ასევე რომშიც. თეატრი, რომელიც ძვ.წ IV საუკუნით თარიღდება 14 ათას მაყურებელზე იყო გათვლილი. ძველი ბერძნების რწმენით დაავადებებისგან განკურნება არამარტო წამლებით, არამედ თეატრალური წარმოდგენებითაც შეიძლებოდა. ამჟამად თეატრის გვერდზე არქეოლოგიური მუზეუმია, რომელშიც საკმაოდ საინტერესო და მნიშვნელოვანი ექსპონატებია დაცული.

იხ. ვიდეო

იხ. ლინკზე

ასკლეპიოსი

                           ასკლეპიოსი

                                          

 (ბერძნ. Ἀσκληπιός, Asklēpios) — მკურნალობის ღვთაება ძველ ბერძნულ მითოლოგიაში. აპოლონის ვაჟი. ასკლეპიოსის კულტი განსაკუთრებით გავრცელდა ძვ. წ. V საუკუნიდან. ასკლეპიოსის კულტის ცენტრი იყო ეპიდავროსი. ძვ. წ. III საუკუნიდან იგი გავრცელდა რომშიც, სადაც ასკლეპიოსს ეკულაპიუსს უწოდებდნენ. ასკლეპიოსის სამლოცველოები სამკურნალო ადგილებად ითვლებოდა. ასკლეპიოსის ატრიბუტია კვერთხზე შემოხვეული საღვთო გველი. ბერძნული მითოლოგიის მიხედვით, ასკლეპიოსს ორი ქალიშვილი ჰყავდა – ჰიგეა და პანაცეა, რომლებიც მამის კვალს გაჰყვნენ დაბადებული მოკვდავი, მაგრამ მისი საექიმო ხელოვნებით მიიღო უკვდავება. ჰერმეტულ კორპუსში ის გვხდება როგორც მეგობარი და მოსწავლე ჰერმეს ტრისმეგისა ის იყო აპოლონის შვილის ხოლო დედა ყავდა ერთ-ერთი ვერსიით ნიმფა ან კორონიდა სხვა კი არსინოია.

  ასკლეპიოსმა სთხოვა მენტორს შეესწავლა მისთვის საექიმოს ხელოვნება, მალე ის ისე დაეუფლა, რომ არა მარტო  აჯობა ქირონს არამედ ყველა მოკვდავს.ის ჩავიდა  კოსზე და ასწავლა ადგილობრივ მოხლეობას საექიმო საქმიანობა.

 მის მეუღლესთან ეპიონოისთან ერთად მას შეეძინა ვაჟები ტელესფორი, პადალირი და მაჰაონი (ჰომეროსი აღნიშნავს როგორც შესანიშნავს ექიმებს) და ქალიშვილი, მიღებული როგორც ქალღმერთი ჰიგიე
                                                   

ძველბერძნულ მითოლოგიაში ჯანმრთელობის ქალღმერთი,ასკლეპისა და ეპიონას ქალიშვილი (მითის მეორე ვარიანტში ასკლეპიოსისა და ათენას). ორფიზმების თანახმად გიგეა არის ასკლეპის ცოლი.

მისი კულტი არსებობდა ოროპში,ქანდაკება მეგარაში. მას ეძღვნება LXVIII ორფიული ჰიმნი.

ქალღმერთის სახელთან ასევე აკავშირებენ სიტყვა „ჰიგიენის“ წარმოშობას.

ჰიგეას პატივსაცემად დარქმეულია ასტეროიდიც

ასკლეპიოსი გველთანაა დაკავშირებული გველით.ლეგენდის მიხედვით, უძველესი ბერძნული ღმერთი მედიცინისა და სამკურნალო, ასკელეპიოსი, მივიდა ქალაქში,  მისი თანმხლებით, სასახლეში მეფე მინოსის კრეტაზე, რომელიც მას მკვრედით აღდგენს მისი შვილი. გზად მიმავალი, თანამშრომლებს ესროლა გველი, და ასკელიოპმა მოკლა გველი. შემდეგ, მეორე გველი გამოჩნდა, რომლესაც ბალახი  ჰქონდა პირში და ამ ბალახით გააცოცხლა პირველი მოკლლული გველი. ასკლეპისმა   ამ ბალახის,  დახმარებით დაიწყო გაცოცხლება მკვდრების (იგივე მითია განუცხადა შესახებ Polyeidus. აგრეთვე Glaucus (ვაჟი Minos)).
                                               
                                  ნანგრევები ერთერთი შენობის  ეპიდავრული ასკლეპიონის
ასკელეპიოსი კვდრეთის აღდომას ახორციელებდა სისხლის მეშვეობით რ-იც მოდიოდა სხეულიდან მედუზა გორგონიდან ის მან ათენადან მიიღო. დელფოში მან ყველა მკვდარი გააცოცხლა. სიკვდილის ღმერთი თანატოსი ჩამორთმეული მოხვეჭილი ძალაუფლების გამო შეშჩივლა ზევს ასკლეპიოსზე, დარღღვეული სამყაროს წესრიგის გამო ზევსი დათანხმდა, რომ თუ კი ადამიანები აღარ მოკვდებიან, ისისნი ვერ განასხვავებენ ღმერთებს ადამიანებისგან. მან  ელვით მოკლა ასკელეპიოსი ჰიპერბარიაში. აპოლონმა შური იძია მისი შვილის სიკვდილის გამო, დახოცა ციკლოპები, მაგრამ უდიდესი ექიმი დაბრუნდა მიცვალებულთა სამეფოდან და გახდა ექიმების ღმერთი. 
                                               
ნახატი-რეკონსტრუქცია კოლოსალური სტატუის ასკლეპიოსის ეპიდავრის სალოცავში ალფონს დეფრასი (1895)

კიდევ ერთი ვერსია არსებობს, მისი ხასიათი უკავშირდება ტრადიციული მეთოდების განკარგვის პარაზიტი-ჰელმინთოზი გვინეის worm (aka გვინეის worm დაავადებას), როდესაც  პარაზიტი მოხვედრილია  ორგანიზმში, თანდათან მყარდება და  შეძრულია. 

Rod of Asclepius, როგორც წესი, გამოსახულია, როგორც ხის ჯოხი twigs და სიმბოლოა დაკავშირებით დედამიწაზე და მოხეტიალე ექიმი
                                                                                                                                                                           „სიცოცხლის ვარსკვლავი“

 გადაუდებელი სამედიცინო დახმარების მომსახურების ემბლემა, რომელსაც აკონტროლებენ ამერიკის მედიცინის ასოციაცია და აშშ-ის ჯანდაცვის დეპარტამენტი.

ემბლემა წარმოადგენს ცისფერ ექვსქიმიან ვარსკვლავს, რომლის ცენტრშიც გვხვდება თეთრი ფერის ასკლეპიოსის კვერთხი.

ემბლემა „სიცოცხლის ვარსკვლავი“ დააპატენტეს 1967 წელს აშშ-ში. ის შეიმუშავა გადაუდებელი სამედიცინო დახმარების შეფმა ლეო შვარცმა.

იხ. ლინკზე

                          კიროს II დიდი

აქემენიანთა სპარსეთის 1-ლი მეფეთ-მეფე

კიროს_II_დიდი კიროს II დიდი (ძვ. სპარს. Kūruš, ბაბილ. Kuraš; დ. დაახ. ძვ. წ. 590 ან 576 — გ. აგვისტო, ძვ. წ. 530) — სპარსეთის იმპერიის დამფუძნებელი, აქამენიდთა დინასტიის პირველი წარმომადგენელი. დაიპყრო მიდიადა ორი ირანული სამეფო გააერთიანა. მეფობდა ძვ. წ. 559 წლიდან გარდაცვალებამდე. მისი მმართველობის პერიოდში იმპერიამ მოიცვა მთელი სამხრეთ-დასავლეთი აზია და ცენტრალური აზიის დიდი ნაწილი, ეგვიპტედან და ჰელესპონტიდან დასავლეთით მდინარე ინდუსამდე აღმოსავლეთით, შექმნა რა უდიდესი სახელმწიფო ისტორიაში.მისი წარმომავლობის შესახებ მრავალი ლეგენდა არსებობს: ერთი ვერსიით, კიროსი, მიდიის სახელმწიფოში შემავალი პერსიდის მეფის კამბისე I-სა და ასტიაგეს ასულის მანდანეს შვილი იყო, მეორე ვერსიით კი, მეფური წარმოშობის არ ყოფილა.

                                    
                                                               კიროს დიდის მავზოლეუმი ფასარგადებში

კიროსის დაბადების ზუსტი თარიღი უცნობია. თვლიან, რომ ის დაიბადა ძვ. წ. 600-590 წლების შუალედში. ინფორმაციას მისი ბავშვობას და ახალგაზრდობის შესახებ, მხოლოდ ლეგენდებში ვხვდებით, რომლებიც ხშირად ეწინააღმდეგება ერთმანეთს. ბერძენი ისტორიკოსი ქსენოფონტე წერდა, რომ უკვე ძვ.წ V საუკუნეში მეფე კიროსის შესახებ სხვადასხვანაირად წერდნენ. იხ .ვიდეო

კიროს II-მ გააერთიანა სპარსეთის ტომები (ძვ. წ. 558) , სათავეში ჩაუდგა ასტიაგეს წინააღმდეგ აჯანყებას (ძვ. წ. 553) და მიდიელებისავე დახმარებით დაამარცხა და ტყვედ ჩაიგდო იგი. მიდია-სპარსეთის გაერთიანების (ძვ. წ. 550) შემდეგ კიროს II აგრძელებდა კიაქსარეს დაპყრობით პოლიტიკას. ძვ. წ. 547 წელს დაიმორჩილა ჩრდ. ასურეთი, კილიკია, ლიდია, დაიპყრო მცირე აზიის ბერძნული ქალაქები, ძვ. წ. 545-539 წლებში შუა აზიის მნიშვნელოვანი ნაწილი, ხოლო ძვ. წ. 539 წელს ბაბილონი. „როდესაც კიროსმა მიზანში ამოიღო ბაბილონი, ის ყველაზე დიდებულ ქალაქად ითვლებოდა ახლო აღმოსავლეთში და შესაძლოა მთელ იმდროინდელ მსოფლიოშიც კი“, — ნათქვამია ერთ ისტორიულ წიგნში (Ancient World Leaders — Cyrus the Great). ბაბილონი მდ. ევფრატის სანაპიროზე იყო გაშენებული. ქალაქის მასიურ კედლებს გარშემოვლებული ჰქონდა წყლით სავსე თხრილები. ეს დამცავი საშუალებები ქალაქში შეღწევას შეუძლებელს ხდიდა.კიროსის მეომრებმა მდინარე ევფრატსმიმართულება შეუცვალეს, რის შედეგადაც წყლის დონემ მნიშვნელოვნად იკლო. ჯარისკაცებმა ფეხით გადაკვეთეს მდინარე და ასე მიაღწიეს ქალაქის კარიბჭეებამდე, რომლებიც ღია დარჩენოდათ.

აქემენა იმპერიის თვიტმპყრობელობა

ლიდიის დაპყრობის ზუსტი თარიღი უცნობია, მაგრამ ეს უნდა ყოფილიყო კიროსის მიერ მიდიის სამეფოზე გამარჯვებასა (ძვ. წ. 550) და ბაბილონის დაპყრობას შორის (ძვ. წ. 539). მძიმე ბრძოლების შემდეგ კიროსმა დაიკავა მიდიის სამეფოს დედაქალაქი ეკბატანა (ახლანდ. ჰამადანი), რომელიც აქემენიდთა იმპერიის ცენტრი გახდა, და ბოლო მოუღო მიდიის სამეფოს დამოუკიდებლობას. იხ. ვიდეო

კიროს II-ს მიეწერება პასარგადეს დაარსება. შუა აზიის მომთაბარე ტომების თავდასხმებისგან სახელმწიფოს ჩრდ.-აღმ. საზღვრების დასაცავად მან გაილაშქრა მასაგეტებისწინააღმგედ.კიროსისთვის საბედისწერო გახდა მასაგეტების წინააღმდეგ ბრძოლა. ძვ. წ. 530 წლის ზაფხულში მან გაადიარა მდ. არაქსი, სადაც დამარცხდა და დაიღუპა. ჰეროდოტეს ცნობით, კიროსზე შური იძია მასაგეტების დედოფალმა ტომირისმა ვაჟის სიკვდილისთვის. კიროს II-ის მმართველობის ერთ-ერთი მთავარი ნიშან-თვისება იყო დაპყრობილი ხალხების კულტურულ ფასეულობათა მიღება-ათვისება და შემწყნარებლური პოლიტიკა ხალხთა რელიგიისა და ადათებისადმი. კიროს II-ის მოქნილი პოლიტიკის დადასტურებაა ებრაელების გათავისუფლება „ბაბილონის ტყვეობიდან“. მისდამია მიძღვნილი ძველაღმოსავლური და ანტიკური ლიტერატურის მთელი რიგი ნაწარმოებები.

იხ ვიდეო

ყველა ბერძენი მწერალი თვლის, რომ სახელი კიროსი მეფეს დაბადებიდანვე კი არ ჰქონდა, არამედ ტახტზე ასვლის შემდეგ უწოდეს.

სახელი კიროსი არის ლათინური ფორმა, რომელიც წარმოიშვა ბერძნული ენიდან Kūros . სახელი და მისი მნიშვნელობა სხვადასხვა ენაზეა ჩაწერილი ძველ წარწერებში. ძველი ბერძენი ისტორიკოსები ქტესია კნიდოსელი და პლუტარქე აღნიშავდნენ, რომ სახელი კიროსი მოდიოდა სახელიდან Kūros, მზე, რომლის კონცეფცია მოდიოდა მნიშვნელობიდან „ისე როგორც მზე“.

                                           

                                                           სპარსელი მშვილდოსნები

 (ძვ. ბერძნ. Καρία) — ძველი ქვეყანა მცირე აზიის (ახლანდელი თურქეთი) სამხრეთ-დასავლეთში, ლიკიასა და ლიდიას შორის, ძვ. წ. I ათასწლეულში. მთავარი ქალაქი — ჰალიკარნასი. კარიის ტერიტორია, დასახლებული იყო ძვ. წ. II ათასწლეულიდან. კარიელების გარდა აქ ცხოვრობდენ იონიელები და დორიელები. ძვ. წ. V-IV სს-ში, კარიას ჰყავდა ადგილობრივი მმართველები, რომლებიც ემორჩილებოდნენ აქემენიდებს. ძვ. წ. 129 წლიდან შედიოდა რომის პროვინცია აზიაში. უკანასკნელ წლებში წარმატებით გაიშიფრა კარიული წარწერები, რომელთა ენას სპეციალისტები აკუთვნებდნენ 

ინდოევროპული ენების ხეთურ-ლუვიურ ჯგუფს.

იონიას, კარიასა და ლიკიას დაპყრობას

                                           

                                                                           სპარსელი მებრძოლები

ისარგებლა იმით, რომ კიროსი გაემგზავრა თავისი სახელმწიფოს აღმოსავლეთ საზღვრებამდე, ლიდიან პაქტიუსთან, რომელსაც კიროსმა  დაავალა კრუასუსის საგანძურის შენარჩუნება, ძვ.წ 546 წელს. ე. აჯანყდნენ სპარსელთა წინააღმდეგ. ოქროს დახმარებით მან შეძლო ნაიომნუკების დაქირავება და საბერძნეთის სანაპირო ქალაქების მკვიდრთა დარწმუნება აჯანყებაში შესვლისკენ. რის შემდეგაც იგი სარდისში გადავიდა და ალყა შემოარტყა აკროპოლისს, სადაც ლიდიის გუბერნატორი, სპარს ტაბალი იჯდა. აჯანყებულთა წინააღმდეგ წამოვიდა კიროსის სარდალი, მეად მაზარ. სპარსული არმიის მიდგომის შესახებ, პაკტიმ თავის მთავარ მხარდამჭერებთან ერთად გაიქცა ჯერ ზღვისპირა ქალაქ კიმუზე, შემდეგ მიტილენზე კუნძულ ლესბოსში, და ბოლოს კუნძულ კიოსში, მაგრამ კუნძულის მკვიდრებმა გაუშვეს სპარსელები სანაცვლოდ მცირე მიწის ნაკვეთის სანაცვლოდ.

ლიდიაში აჯანყების ჩახშობის შემდეგ, მაზარმა დაიწყო მცირე აზიის საბერძნეთის ქალაქების დაპყრობა, რომლებიც პაკტიის აჯანყებას შეუერთდნენ. მან დაემორჩილა ვენეციელთა მხარე და მდინარე მეანდერის ხეობა, რამაც ჯარი გაძარცვა. იგივე ბედი ეწვია ქალაქ მაგნეზიას. მალევე, მაზარი გარდაიცვალა, ხოლო მედა ჰარპახი დაინიშნა მის ადგილზე.

ჰარპაგუსმა დაიწყო საბაგირო კედლების აშენება საბერძნეთის კედლებთან ახლოს, შემდეგ კი აიღო ისინი. ფელიკის, უმსხვილესი საბერძნეთის ქალაქ მცირე აზიაში, მილეტუსის შემდეგ, არ სურდათ სპარსელების დამორჩილება და გემებზე გაიქცნენ ჯერ კუნძულ კინზე, შემდეგ კი იტალიაში, ქალაქ რეჯში, სადაც დააარსეს კოლონია. ფოკელთა მაგალითს მიჰყვებოდნენ ქალაქ თეოსის მკვიდრნი, რომლებიც აბრადაში გადავიდნენ თრაკაში. იონიის დანარჩენი ქალაქები (გარდა მილეტუსის გარდა, რომელიც ადრე იყო დადებული მოკავშირეებთან კიროსთან) შეეცადნენ წინააღმდეგობა გაეწიათ ჰარპუიგს, მაგრამ დამარცხდნენ, დაიმორჩილა და დააწესა ხარკი. მას შემდეგ რაც ჰარპაგუსმა დაიპყრო მატერიკული იონიელები, კუნძული იონიელები, იმავე ბედის შიშით, ნებაყოფლობით წარუდგინეს კიროსს. ბერძნებს (მეზღვაურთა მსგავსად) სჭირდებოდა, კიროსმა არ გააუარესა ის პირობები, რომლებშიც ისინი იყვნენ კრეისოსის ხელისუფლების ქვეშ.

იონიას დაპყრობით, ჰარპაგუსმა ომი წამოიწყო ყარანელებზე, კავიელებზე და ლაციელებზე, თან წაიყვანა იონიელები და ეგეელები. კარიას მოსახლეობა დაემორჩილებოდა სპარსელებს, როგორც ჰეროდოტეს თქმით, "დიდებით არ დაფარავს" და "ყოველგვარი სიკეთის გარეშე". მართალია, ნახევარკუნძულზე მდებარე კნიდას მკვიდრებმა სცადეს თხრილი (5 ნაბიჯის სიგანე, დაახლოებით 900 მ) isthmus გათხრა, მათ გამოეყვნენ მატერიკზე, რათა თავიანთი მიწა ყოფილიყვნენ კუნძულად, მაგრამ, მძიმე გრანიტზე დაბრკოლებისას, მათ შეწყვიტეს მუშაობა და ჩხუბის გარეშე ჩაბარდნენ. მხოლოდ ერთი ყარანული ტომი - პედასიელები - გარკვეული პერიოდის განმავლობაში წინააღმდეგობა გაუწიეს. მათ გამაგრება მოახდინეს მთაზე, რომელსაც ლიდა ჰქვია და მრავალი უბედურება გამოუტანეს ჰარპუნს, მაგრამ საბოლოოდ დაიპყრეს

ავიამზიდი კუზნეცვი

                ავიამზიდი კუზნეცოვი

TAVKR "საბჭოთა კავშირის ფლოტის ადმირალი კუზნეცოვი" 2012 წელს.

                   

ასეთი სირცხვილი ავიამზიდი ჯერ არ ყოლია არცერთ ქვეყანას  იმდენჯერ დასაცინი და და მსოფლიოში ანგდოტები  იყო ბოლოს კი რემონტზე დააყენეს ესეც რუსული სახეა. პირველი ის იყო რომ ბოლავდა იმდენად რომ სადაც შეცირდებოდა ეკოლოგიური კატასტროფას ოწვევდა რუსება შეეცადეს სხვა ამიამზიდებზე რაიმე ბოლი შეემჩნიათ ან გემბზეც კი მაინც თუ აშშ-ს ავიამზიდების უყურეას და ვერ დაინახეს ვიანიდან საერთოდაც საწვავზე არ დადის არამედ ბირთვული რექტორიები აქვს. მეორე არა მარტო ნახევრად მწყობრიდან გამოსული იყო და მაგიტომ არამედ ხან მეჩეთზე შეჯდა ხან კი საერთოდ არ ჩაუსხეს საწვავი. ბოლოს კი იმდენი ავაგამადგურებელი შეიწირა ვეღარ გაიგებდა კაცი რუსების იყო თუ მისი მტერის.
                                                                    იხ. ვიდეო
           

იხ. ვიდეო რას ეძახიან ზედმეტ სახელად ავაიმზიდს და რატომ 

ლიბერალური ვერსია  ცნობილი როგორც დაბოლილი  საშინელება იგივე დამანგრეველი ,,კუზია'' ავიამზიდი-დასაცინი, ძველი სახელწოდება ლეონიდ ბრეჟნევი ის ჩაუშვეს წყალში 1987წ-ის 4 შეგიძლიათ იხილოთ http://lukomore.org/lurk დეკემბერს მუხედავად რუსები სამხედრო წრეების დიდი მოლოდინისა და იმედია მისი მისი სირიისკენ უფრო სირცხვილი იყო ვიდრე სიმაყე გარდა იმისა, რომ ის მუდმივად ბოლავდა და დასაცინი იყო ბევრმა ქვეყნებმა ბოიკოტი გსმოუცხადეს და არ შეუვსეს საწვავი ისეთმა ქვეყნებმა როგორიცაა ესპანეთი მალტა ბოლოს კი ყველამ ნახა კადრი ბუქსირებული ავიამზიდი. ბოლო ბოლო გადაწყვიტეს ერთარდერთი ავიამზიდ რუსეთში გაეშვათ რემონტზე რ-იც დაწყება 2018წ-ს გაგრძელდება 3 წლამდე

იხ ვიდეო ერთადერთი და განუმეორებელი კუზია რ-იც თვითონ რუსებმა შეარქვეს.

მაშ გავაგრძელოთ მრავლტანჯული ავიამზიდის ისტორია როგორს მოგესხენებათ ის რემონტეზეა ამჟამად ანუ დოკზე  ადრე ამწეები დაეცა ხოლო ამჟამად კი  2019წ-ის 12 დეკემბერს  ხანძარი გაუჩნდა იხ. ლინკზე

იხ. ვიდეო კუზნოცოვის ბედი და სევატოპოლში დოკი ჩაიძირა თავის წყალქვეშა ნავით

მაშ ასე გარგრძელება კვლავ  ხანძარი კუზნეცოვი იხ. ვიდეო 

Позор ВМФ россии «Адмирал Кузнецов» снова в огне! Этому есть объяснение! -14 127 просмотров  23 дек. 2022 г.

22 декабря на российском авианосце «Адмирал Кузнецов» случилось чрезвычайное происшествие – во время сварочных работ произошло возгорание с сильным задымлением, в результате чего все работы были остановлены, а 20 рабочих эвакуированы.  

იხილეთ ინციდენტები ეს არის პუტინის რუსეთის სიმბოლო და მისი ერთგვარი საბოლოო ბედის

2004 წლის 18 ოქტომბერს მოხდა Su-25UTG ავარია: თვითმფრინავმა მძიმე დაშვება მოახდინა, რის შედეგადაც მისი მარჯვენა სადესანტო მექანიზმი გატყდა. გემზე დიდი ნგრევა თავიდან აიცილეს იმის გამო, რომ Su-25UTG-მ დაიჭირა სადესანტო კაკალი დამჭერის კაბელზე. ავარიის სავარაუდო მიზეზებში შედის ეკიპაჟის შეცდომა და ლითონის დაღლილობა. თვითმფრინავი გადაეცა 121-ე ARZ-ს (კუბინკა), მაგრამ გამოცხადდა შეკეთების გარეშე, რის შემდეგაც იგი ჩამოიწერა.

2005 წლის 5 სექტემბერს ჩრდილო ატლანტიკურ ოკეანეში გემზე ჩამოვარდა ორი სუ-33 გამანადგურებელი. ერთ-ერთი მებრძოლი ოკეანეში ჩავარდა და 1100 მეტრის სიღრმეზე ჩაიძირა (ლეიტენანტი პოლკოვნიკი იური კორნეევი, რომელიც თვითმფრინავს დაფრინავდა, ავარდა), მეორე გემბანზე დარჩა. ორივე შემთხვევის მიზეზი გატეხილი დამჭერის კაბელი იყო. იგეგმებოდა ჩაძირული თვითმფრინავის განადგურება სიღრმისეული მუხტით საიდუმლო აღჭურვილობის არსებობის გამო (მაგალითად, „მეგობრის ან მტრის“ იდენტიფიკაციის სისტემა), მაგრამ აღმოჩნდა, რომ ამის გაკეთება შეუძლებელი იყო.  საზღვაო ძალების სარდლობამ იმედი გამოთქვა, რომ თვითმფრინავი თავისით ჩამოიშლებოდა.

2009 წლის 6 იანვარს, თურქეთის საზღვაო საზღვაო ბაზა აქზასში სამხედრო წვრთნების ფარგლებში, გზის საყრდენზე დისლოცირებისას, გემის ბორტზე ხანძარი გაჩნდა ერთ-ერთ მშვილდ ოთახში. ეკიპაჟმა ხანძრის ჩაქრობა მოახერხა. ნახშირორჟანგით მოწამვლის შედეგად წვევამდელი მეზღვაური დიმიტრი სიჩევი გარდაიცვალა. ექსპერტების თქმით, გემს სერიოზული დაზიანება არ მიუღია და 11 იანვარს მონაწილეობა მიიღო საბერძნეთთან ერთობლივ წვრთნებში.

2016 წლის 14 ნოემბერს, MiG-29K გამანადგურებელმა ჩამოვარდა ხმელთაშუა ზღვაში გემზე დაჯდომისას სირიის სანაპიროებზე სასწავლო ფრენის შესრულების შემდეგ. პილოტმა მოახერხა აფრენა, სამაშველო სამსახურმა იპოვა გემიდან რამდენიმე კილომეტრში და ბორტზე მიიყვანეს.

2016 წლის 4 დეკემბერს, გემზე ასვლისას, სუ-33 დაიკარგა აეროფინიშერის კაბელის გაწყვეტის გამო. პილოტმა მოახერხა აფრენა და ბორტზე აიყვანეს.

2018 წლის 30 ოქტომბერი. 29-30 ოქტომბრის ღამეს, ნაპირიდან ელექტროენერგიის უეცარი გათიშვის გამო, დაიწყო PD-50 მცურავი დოკის ერთ-ერთი კოშკის უკონტროლო ჩაძირვა როსლიაკოვოს 82-ე გემის სარემონტო ქარხანაში, რამაც მნიშვნელოვანი სია გამოიწვია. . PD-50-მა ჩაძირვა დაიწყო. იმის გამო, რომ როსნეფტმა, რომელმაც ადრე შეიძინა 82-ე გემის სარემონტო ქარხანა United Shipbuilding Corporation-ისგან (USC), შეამცირა დოკის საავტომობილო ეკიპაჟი და არ იყიდა საწვავი დიზელის გენერატორებისთვის, PD-50 ვერ შეძლო გადაერთო საკუთარზე. ელექტრომომარაგება, ტანკებიდან წყლის ამოტუმბვა და დაიწყო ჩაძირვა ავიამზიდ კრეისერ ადმირალ კუზნეცოვთან ერთად. ამავე დროს, 70 ტონიანი კოშკის ამწე ჩამოვარდა თვითმფრინავის მატარებელი სარაკეტო კრეისერის გემბანზე. მცურავი დოკის ჩამოვარდნილმა ამწემ დააზიანა თვითმფრინავის გემბანის ნაწილი: გემბანზე ხვრელის ზომა თვითმფრინავის მატარებელი კრეისერის ადმირალ კუზნეცოვის უკანა ნაწილში ზედაპირზე დაახლოებით 20 მ² იყო, მაგრამ ამწე ასევე დაზიანდა. რამდენიმე კუპე გემბანის ქვემოთ. ერთი ადამიანი დაკარგულია. რუსეთის საგამოძიებო კომიტეტის ტრანსპორტის საგამოძიებო დეპარტამენტმა აღძრა სისხლის სამართლის საქმე რუსეთის ფედერაციის სისხლის სამართლის კოდექსის 216-ე მუხლით („უსაფრთხოების წესების დარღვევა სხვა სამუშაოს წარმოებისას, რამაც გამოიწვია ადამიანის სიკვდილი გაუფრთხილებლობით. ”). ზვეზდოჩკას გემების სარემონტო ცენტრის წარმომადგენელმა ევგენი გლადიშევმა განაცხადა, რომ ადმირალ კუზნეცოვის დაზიანებულ გემბანზე მწოლიარე ამწე არ მოიხსნება, სანამ საგამოძიებო მოქმედებები მიმდინარეობს. 2018 წლის 18 ნოემბრის ღამეს, ოთხი დაშავებული მუშადან ერთი გარდაიცვალა მურმანსკის საქალაქო საავადმყოფოში.

2019 წლის 12 დეკემბერს, 600 მ² ფართობზე ხანძარი გაჩნდა კრეისერზე, რომელიც სარემონტოდ იდგა 35-ე გემის სარემონტო ქარხნის ნავმისადგომზე (ზვეზდოჩკას გემების სარემონტო ცენტრის ფილიალი) ლენინსკის რაიონში. მურმანსკი. ორი ადამიანი გარდაიცვალა, კიდევ 12 დაშავდა, მათ შორის 7 საავადმყოფოში გადაიყვანეს, ორი კი ზედა სასუნთქი გზების დამწვრობით. ხანძრის ჩაქრობას თითქმის ერთი დღე დასჭირდა: 12 დეკემბრის დილის 11 საათიდან 13 დეკემბრის დილის 8 საათამდე. ხანძრის გამომწვევი მიზეზი იყო ნაპერწკალი, რომელიც შედუღების დროს ჩავარდა საყრდენში, სადაც იყო მაზუთის ნარჩენები. ზარალის შეფასებას რამდენიმე თვე დასჭირდება, სარემონტო სამუშაოები კი 2024 წლამდე გაგრძელდა, საწარმოს დირექტორი დააკავეს.

                                              რეკლამა

იხ. ბმულზე . . . 

https://shotashota75.blogspot.com/search?q=%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90

                                     Hyperloop

                                            

პროექტი ვაკუუმური მატარებლის,წამროდგენილი 2012-2013წწ კომპანიამ ტესლამ და სპეის იქსმა. იდეის ავტორი ილონ მასკი .


ეხლა მიმდინარეობს მუშაობა ტეხნოლოგიაზა. ის იყო ჩაფიქრებული როგორც გვირაბიი მილი და სიჩქარე უნდა განვითერებულიყო 480 დან 1220კმ|სთ დამოკიდებული ლანდშაპტზე. ერთი კაპსულის სიგრძე 25-30მ იყო ორი ვარიანტი

სამგზავრო შიდა დიამტრი 2,23მ სიგანე 1,1მ .და სამგზავრო-სატვირთო. მილის დიამტრი 3,3მ.იქ სრული ვაკუუმი უნდა ყოფილიყო რავ გამორიცხავდა ქარის წარმოქმნას.მიუხედავ ამის ჩაფიქრებულ პროექტში სიჩქარისას მაინც წარმოიქნებოდა მორბენალი საჰაერო ბალიშები, განლაგებული ცხვირზე ტრანსპოტზე. კომფიუტერულმა მოდელირება აჩვენა, რომ იდეა განახორციელებადია, მაგრამ საჭიროებს დახვეწას.

სხემა სამგზავრო კაპსულის წინ განლაგებულია სავენტილაციო კომპრესორი. მერე არის ნაკვეთური 28 მგზავრზე ხოლო კუდში განლაგებულია აკკუმულატორი.
იხ.ვიდეო

       Space Exploration Technologies                         Corporation (SpaceX

                       

კოსმოსური რაკეტების მწარმოებელი ამერიკული კომპანია. კომპანია 2002 წელს დააარსა ელონ მასკმა, რომელსაც მანამდე უკვე ჰქონდა დაარსებული კომპანიები Zip2 და PayPal და იყო კომპანია Tesla Motors-ის CEO. ის არის პირველი კერძო კომპანია ვინც პირველად განახორციელა თავისი რაკეტით და კაფსულით ფრენა საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე და დააბრუნდა დედამიწაზე მრავალჯერადი გამოყენების რაკეტა-მატარებლები და კაფსულა. მისი სახელწოდებაა Dragon  რ-იც არის ორი მრავლჯერადი გამოყენების სატვირთო უპილოტო და პილოტიანი კოსმონავტების გადასაყვანი.კომპანიის მიზანია კოსმოსური ფრენების მკვეთრი გაიაფება, რაც კაცობრიობას მარსის კოლონიზაციის საშუალებას მისცემს. ფასის მკვეთრი შემცირება ძირითადად უნდა მოხდეს რაკეტების მრავალჯერადი გამოყენების შედეგად. სპეისექსმა უკვე მოახერხა რაკეტის პირველი საფეხურის დედამიწაზე დაბრუნება და რბილად დასმა. მისი ხელმეორედ გამოყენება 2016 წელს იგეგმება.

                                        იხ. ვიდეო უახლოესი ინფორმაციები

SpaceX-ში უკვე შექმნეს Falcon1 და Falcon 9 რაკეტები და კოსმოსური ხომალდი Dragon, რომელიც Falcon 9-ს გაყავს ორბიტაზე და რომლითაც უკვე რამდენიმეჯერ მოხდა საერთაშორისო კოსმოსური სადგურისმომარაგება. Dragon-ის სამგზავრო ვერსია Dragon V2-ით ასტრონავტების კოსმოსში გაშვება 2016 წლის ბოლოსთვის იგეგმება.
იხ. ვიდეო როგორ ჯდება სფეის იქსის რაკეტამატარებელები უზუსტესი გათვლებით

ხარისხისა და ფასის უკეთ კონტროლისთვის, SpaceX თვითონ აკეთებს რაკეტისა თუ ხომალდის ნაწილების უმეტესობას, მათ შორის Falcon და Dragon-ის ძრავებს Merlin, Kestrel, Draco და SuperDraco-ს. ამის გამო SpaceX-ს უკვე შეუძლია კლიენტებს შესთავაზოს ყველაზე დაბალი ფასები, ერთჯერადი გამოყენების რაკეტებითაც კი.

ტეხნოლოგიებიები SpaceX წარმატებით გაუშვა კოსმოსში რაკეტა-მატარებლები მსუბუქი კლასის  Falcon 1,  ასევე საშუალო კლასის Falcon 9 და მძიმე კლაისი  Falcon Heavy.

                                      
                                      Dragon კერძო კომპანიის SpaceX ხომალდები.
                                               იხ. საინტერესო  ვიდეო

იხ. ვიდეო 

                        SpaceX Booster Arrival (B1058-3) at Port Canaveral