понедельник, 23 апреля 2018 г.

                            ქიმერა

                                           Chimera Apulia Louvre K362.jpg
(Chimaira, "ნორჩი თხა", ლათ. Chimaera.) — ცეცხლისმფრქვეველი ურჩხული, რომელსაც ჰქონდა ლომის თავ-მკერდი, თხის ტანი და გველის ბოლო.ჰესიოდეს მიხედვით ეს თავისებური საზარელი უწმინდური ტიფონისა და ექიდნეს ასულია, გუდავს და სპობს ყოველ ცოცხალ არსებას, აპარტახებს ქვეყანას. ცხოვრობდა ფრიგიაშილიბიაშიეგვიპტეშიინდოეთშითუ კარიაში, სადაც თითქოს მეფე ამისუდაროსმაგაზარდა და ბელეროფონტმა მოკლა ფრთოსანი რაშის პეგასის დახმარებით.
ხელოვნებაში ამ სახეს თვალსაჩინო ადგილი უკავია. უხვადაა კორინთულ და ატიკურ ვაზებზე, მონეტებზე. გამოსახულია ბრინჯაოს თასებზე. ეტრუსკებს ბრინჯაოს ქანდაკი ჩამოუსხამთ. განსაკუთრებით ფართოდ აისახება ბელეროფონტის და ქიმერას ბრძოლა, როგორც კეთილისა და ბოროტის, - ქრისტეს და ანტიქრისტეს შეტაკება. იყენებენ შენობის სამკაულად (პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარი). წიგნის მხატვრობაში - ლომდრაკონია, ზურგზე თხის თავით, ან გველისკუდიანი ფრთოსანი ლომი (XII ს., ლუვრი), ან კიდევ ჰარპიების მსგავსი ფრთოსანი ქალია. ფლორენციის არქეოლოგიურ მუზეუმში ინახება პირღია ლომი, ბრინჯაოს ქანდაკი, რომლის კუდიც გველია. ლომს კუდი აუდრეკია და ზურგზე ამოზრდილ გველისკისრიან თხის რქას ხრავს.დრთა განმავლობაში ქიმერა გარდაიქმნება გაგებით ,ქიმერული" სიტყვა გამოიყენება განსაზღვრისთვის შეუძლებელი, ,,მცდარი იდეა , ცარიელი აზრი.ბიოლოგიაში ქიმერა არის ცხოველი ან მცენარე რ-იც შედგება გენეტიკური სხვდასხვა ჰეტეროგენული მასალას განსხვავებით ჩვეულებრივი ორგანიზმებისგან, რ-ბიც ყოველი უჯრედი შეადგენს ერთი დაიგივე ერთი გენის კოპლექტს. ქიმერა წარმოადგენს კერძო შემთხვევას მოზაიციზმს. წარმოაქმნება მუტაციისას რეკომბინაციით, დარღვევისას უჯრედების გაყოფისას.ასევე ბიოლოგები ეძახიან ქიმერას ზღვის მთელ თევზებს.გავრცელებული ოკეანის სიღრმებში და წარმოადგენს  ბევრ ქვეყნების სარეცაო მნიშვნელობას.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია

                       

         ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია


                                                Flag of WHO.svg
 გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის სპეციალური დაწესებულება. მთავრობათაშორისი საერთაშორისო ორგანიზაცია, რომელიც შეიქმნა 1948 წელს. მასში გაერთიანებულია 194 სახელმწიფო, მათ შორის საქართველოშტაბ-ბინა მდებარეობს შვეიცარიის ქალაქ ჟენევაში. გენერალური დირექტორია მარგარეტ ჩანი. ორგანიზაციის მიზანია ყველა ხალხის მიერ ჯანდაცვის მაღალი დონის მიღწევა. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია არ შემოიფარგლება სხვადასხვა დაავადებასთან ბრძოლით, იგი წყვეტს, აგრეთვე, სოციალურ პრობლემას საერთაშორისო მასშტაბით (ცალკეული სახელმწიფოებისათვის სოციალური დახმარების აღმოჩენა, სამედიცინო კვლევების ხელშეწყობა და სხვ). იგი სისტემატურად აქვეყნებს სხვადასხვა სახის დიდძალ სტატისტიკურ ინფორმაციას (მაგ., შობადობას, ეპიდემიებს, ტრავმატიზმს, სხვადასხვა დაავადებათა შესახებ).
                                      World Health Organisation building south face.jpg
                          ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის შტაბინა ჟენევაში
                                                                   
ორგანიზაციის მიზანია მსოფლიო ხალხების ჯანმრთელობის მაღალი დონის მიღწევა. აღნიშნულის განხორციელებას ემსახურება ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ შემუშავებული სტრატეგია „ჯანმრთელობა ყველასათვის 21-ე საუკუნეში“, რომელიც მიღებულ იქნა 1998 წელს. აღნიშნული სტრატეგია ითვალისწინებს ადამიანთა ჯანმრთელობის ისეთი ხარისხის მიღწევას, რომელიც შესაძლებლობას მისცემს ყველა ადამიანს იცხოვროს სრულფასოვანი ცხოვრებით. ჯანმრთელობა აღიქმება, როგორც ადამიანური განვითარების უმთავრესი კომპონენტი.
იხ.ვიდეო

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ხელმძღვანელი ორგანოა მისი ასამბლეა, რომელიც ყოველწლიურად იკრიბება. აღმასრულებელი ორგანოა აღმასრულებელი კომიტეტი. იგი შედგება ორგანიზაციის წევრი 30 სახელმწიფოს წარმომადგენლებისაგან, რომლებსაც ირჩევს ასამბლეა; კომიტეტი იკრიბება წელიწადში, სულ ცოტა, ორჯერ მაინც. ადმინისტრაციული ორგანოა სამდივნო, რომელსაც ხელმძღვანელობს გენერალური დირექტორი. ფუნქციონირებს, აგრეთვე ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის 6 რეგიონალური ორგანიზაცია: დანიაში (კოპენჰაგენი), აშშ-ში (ვაშინგტონი), სამხრეთ-დასავლეთ აზიაში (დელი), ხმელთაშუა ზღვისაღმოსავლეთ რეგიონში (ალექსანდრია), წყნარი ოკეანის დასავლეთ რეგიონში (მანილა), აფრიკაში (ბრაზავილი).
საქართველო ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის წევრია 1992 წლიდან. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის საკოორდინაციო ოფისი საქართველოში დაარსდა 1993 წელს. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის წევრი ქვეყნები დაჯგუფებულნი არიან რეგიონული პრინციპით, საქართველო მიეკუთვნება ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ევროპის რეგიონულ ოფისს, რომელიც მოიცავს 53 წევრ ქვეყანას. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია მჭიდროდ თანამშრომლობს საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროსთან, რომელიც ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის პროგრამების ძირითადი განმახორციელებელია.
იხ. ვიდეო

                           დაფინანსება  ჯმო

ოფიციალური საიტის თანახმად  2006დან—2007 წწ მთლიანი თანხა ბიუჯეტის  ჯმო შედაგენს  3,3მლრდ დოლარი აშშ. აქედან 28 % — რეგულარული შესატანი სახელმწიფო-წევრების ჯმო, ხოლო 72 % —ნებაყოფლობითი შესატანი  სახელმწიფო-წევრების ჯმო З,შესატანი გაეოროსი, სახელმწიფოთაშორისო და არასამთავრობო ორგანიზაციიდან, ფონდებიდან, ადგილობრივი მართვის ორგანოებიდან, კერძო  სეკტორიდან შეწმოსავლები პროცენტიდან.

საერთაშორისო დღეები  ჯმო, შედის გაეროს საერთაშორისოდღის სისტემაში 

  • 4 თებერვალი — ბრძოლი მსოფლიო დღე კიბოს წინაამღდეგ
  • 24 მარტი — ბრძოლი მსოფლიო დღე ტუბრკულიოზის წინ
  • 7 აპრილი — ბრძოლი მსოფლიო დღე  ჯამრთელობის
  • 25 აპრილი — ბრძოლი მსოფლიო დღე მალარიის
  • 31 მაისი — ბრძოლი მსოფლიოდღე თამბაქოს გარეშე
  • 14 ივნისი— ბრძოლი მსოფლიო  დღე  სისხლის დონორის  28 ივლისი — მსოფლიო ბრძოლი დღე с ჰეპატიტი
  • 10 сентября — ბრძოლი მსოფლიო დღე  თავიდან აცილება თვითმკვლელობისა
  • 28 сентября —ბრძოლი მსოფლიო დღე   ცოფის წინაამღდეგ
  • 10 октября — ბრძოლი მსოფლიო დღე ჯამრთელი ფსიქოლოგიის 
  • 14 ноября — ბრძოლი მსოფლიო დღე  დიაბეტის
  • 15 ноября — მსოფლიო დღე ხსოვნის  მსხვერპლის საგზაო-სატრანსპორტო შემთხვევები  მითითებულია დღე 2015წ; მესამე კვირა ნოემბერის

საერთაშორისო დღე მხარდაჭერილი  ჯმო

ეს მსოფლიო დღე შედის გაეროს სიტემაში
  • 27სექტემბერი — მსოფლიო დღე გული მიუთითებს დღეს 2015წ  შემდეგ კვირას სექტემბერში
  • 8 ოქტომბერი — მსოფლიო დღე მხედველობის მიუთითებს დღეს 2015 წ; მეორე ხუთშაბათს ოქტომბერში
  • 24 ოქტომბერი —ბრძოლის მსოფლიო დღე პოლიმელიტის
  • 17 ნოემბერი —ბრძოლისმსოფლიო დღე ქრონიკული აბსტრუქტული ავანტყოფობის ფილტვების
იხ. ვიდეო

воскресенье, 22 апреля 2018 г.

დედამიწის დღე

           დედამიწის დღე

              დღეს დედამიწის დღეა
                               
                                        დედამიწის დღის დროშა. ავტორი: ჯონ მაკკონელი
 ყოველწლიური ღონისძიება, რომელიც 22 აპრილს აღინიშნება. ამ დღეს მსოფლიოს გარშემო იმართება გარემოს დაცვის მხარდასაჭერი ღონისძიებები. ის პირველად აღინიშნა 1970 წელს, დღესდღეობით კი დედამიწის დღის ქსელის მიერ მსოფლიო მასშტაბითაა კორდინირებული და ყოველწლიურად აღინიშნება 193 ქვეყანაზე მეტში.
2016 წლის დედამიწის დღეზე ამერიკის შეერთებული შტატების, ჩინეთის და სხვა 120 ქვეყნის მიერ ხელი მოეწერა ისტორიული მნიშვნელობის მქონე „პარიზის შეთანხმებას“, რის შედეგადაც უნდა ამოქმედდეს ისტორიული კლიმატის დაცვის შეთანხმება, რომელიც 2015 წლის გაეროს კლიმატის ცვლილების კონფერცენციის მონაწილე 195 სახელმწიფომ დადო პარიზში.
1969 წელს სან-ფრანცისკოში გამართულ იუნესკოს კონფერენციაზე, მშვიდობის აქტივისტმა ჯონ მაკკონელმა წამოაყენა აზრი შექმნილიყო დედამიწის და მშვიდობის ცნების პატივსაცემი დღე და ის პირველად აღნიშნულიყო 1970 წლის 21 მარტს, გაზაფხულის პირველ დღეს ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში.  მოგვიანებით მაკკონელმა ამ დღის შესახებ გამოიქვეყნა ოფიციალური განცხადება, რომელსაც ხელი მოაწერა გაეროს გენერალურმა მდივანმა უ ტანმა. ერთი თვის შემდეგ შეერთებული შტატების სენატორმა გეილორდ ნელსონმა გარემოზე სამსჯელოდ დააფუძნა ცალკე დედამიწის დღე, რომელიც პირველად 1970 წლის 22 აპრილს გაიმართა. ნელსონმა მისი სამსახურისთვის მოგვიანებით თავისუფლების საპრეზიდენტო მედალი მიიღო. 22 აპრილის დედამიწის დღე კონცენტრირებული იყო შეერთებულ შტატებზე, თუმცა დენის ჰეიესმა, რომელიც 1970 წელს თავდაპირველი საყოველთაო ორგანიზების კოორდინატორი იყო, შექმნა ორგანიზაცია, რომელმაც ამ დღეს საერთაშორისო სახე მისცა და 141 ქვეყანაში გაუკეთა ორგანიზება. მრავალი გაერთიანება დედამიწის კვირას აღნიშნავს, ერთ კვირიანი აქტივობები, რომელიც გარემოს იმ პრობლემებს ეხება, რის წინაშეც მსოფლიო დგას. თავდაპირველად დედამიწის დღეს აღნიშნავდნენ მრავალ ქვეყნებში ბუინობის დროს, რათა რენიშნათ მოვლენა როცა იწყებოდა გაზაფხული. დროშა დედამიწის არ წარმოადგენს ოფიციალურ სიმბოლიკას რაიმეს (რადგან ოფიციალურად არ არსებობს მთელიპლანეტის ხელისუფლება ან სახელმწიფო) ის წარმოადგენს ფოტო სურათს პლანეტა დედამიწას გადღებული კოსმოსიდან რ-იც ასტრონავტების მიერაა ,,აპოლონ-17'' გზაზე მთვარეზე ბნელ ლურჯ ფონზე.დღის სიმბოლო წარმოაგდენს ბერძნული ასოს Θ ტეგას თეტრ ფონზე დედამიწის დღეს სხვადასხვა ქვეყნებში ტრადიციულად ისმის ზარების ხმას მსოფლიოში რ-იც მოუწოდებს დედამიწის ხალხს შეიგრძნოს დედამიწა საზოგადეობამ და გაუფრთხოდეს მის ბუნებას და სილამაზეს. მსოფლიო ზარი წარმოადგენს სიმბოლოს სიმვიდის, მშვიდობიანი ცვხოვრებისა და მეგობრობის. მუდმივი მძმობასა და სოლიდარობას.
იხ. ვიდეო

ზოდიაქო

                 ზოდიაქო

                                                
                                        ზოდიქოს წრე. სვეტიცხოვლისსამხრეთ კედლის ფრესკა (XVII ს.)
ზოდიაქოზოდიაქოს წრე (ბერძნ. zōdiakos <zōon — ცხოველი) — ეკლიპტიკის გასწვრივ განლაგებული 
ასტრონომიაში ციური სფეროს სატრყელი ეკლიპტიკის გასწვრივ,რ-ეც გადის ხილული გზას მზე,მთვარე და პლანეტები. ამავე დროს მზე მოძრაობდ მგაცრად პრაქტიკულად ეკლიპტიკაზე დანარჩენი მნათობები მოძრაობენ ზოდიაქოზე პერიოდულად ენაცვლება ჩრდილოეთი ან სახმრთი ეკლიპტიკა დამოკიდებული მიმდინარე მდგომარეობით თავიანთი ორბიტის.
                                                                       
ხილული წლიური მოძრაობა მზის ციური სფეროზე (ეკლიპტიკა ნაჩვენებია ჭითლად) ცის ეკვატორზე (ნაჩვენებია ცისფრად) და ზოდიაქოს ზონა. გადაკვეთა ეკლიპტიკის და ცის ეკვატორის - ბუინობის წერტილი. 
12 თანავარსკვლავედი (ვერძიკურომარჩბივიკირჩხიბილომიქალწულისასწორიღრიანკალიმშვილდოსანითხის რქამერწყულითევზები). ზოდიაქოს თანავარსკვლავედებზე გადის მზის ხილული წლიური გზა ვარსკვლავთა შორის და მზის სისტემისპლანეტების ხილული წლიური გზები. სახელწოდება იმით არის გაპირობებული, რომ ზოდიაქოს თანავარსკვლავთა უმრავლესობა ძველთაგანვე ცხოველების სახელს ატარებს.
                                                           
დენდერის ზიდიაქო 12 ნიშანი და36 დეკანიმი ეგვიპტის ბარელიეფი ჰატჰორის ტაძარი დენდრში. მდებარეობს ჭერზე პრონასში (პორტიკი) სამოცველოები, მიძღვნილი ოსირისზე. შედგენს გამოსახულებას კუროსა და სასწორის.
ზოდიაქოს თანავარსკვლავედები განცალკევებულ ჯგუფად გამოყვეს და მათთვის სპეციალური ნიშნები შემოიღეს ჯერ კიდევ ძვ. ბერძნებმა (ასტრონომიული ნიშნები). სათანადო თანავარსკვლავედის ნიშნები აქვს აგრეთვე მათში მდებარე ბუნიობისა და მზებუდობის წერტილებს (ვერძი და სასწორი, შესაბამისად, გაზაფხულისა და შემოდგომის ბუნიობისა, ხოლო კირჩხიბი და თხის რქა — ზაფხულისა და ზამთრის მზებუდობის წერტილებს). ეს აღნიშვნები დღემდეა შემორჩენილი, თუმცა პრეცესიის გამო აღნიშნული წერტილები ამჟამად სხვა თანავარსკვლავედებშია. ძველთაგანვე შემორჩენილია ჩრდილოეთ და სამხრეთ ტროპიკების სახელწოდებანიც: კირჩხიბის ტროპიკი და თხის რქის ტროპიკი. საქართველოს ტერიტორიიდან ზოდიაქოს ყველა თანავარსკვლავედი ჩანს.
                                         
იხ. ვიდეო

     

გველისმჭერი (ლათ. Ophiuchus) — ასტროლოგიაში იშვიათად გამოყენებული მე-13 ზოდიაქოს ნიშანისიმბოლურად შეესაბამება გველისმჭერის თანავარსკვლავედს. 30 ნოემბერი — 17 დეკემბერი
ასტროლოგების უმრავლესობა აღნიშნულ შესაბამისობას არაკორექტულად მიიჩნევს. მათი აზრითგველისმჭერის სიმბოლოსმხოლოდ განსაკუთრებულ შემთხვევებში აქვს პრაქტიკული მნიშვნელობა (მაგოკულტიზმი). აღსანიშნავია, რომ ასტროლოგია არ წარმოადგენს სამეცნიერო მიმართულებას; თანამედროვე მეცნიერება მას განხილავს, როგორც ფსევდომეცნიერებას.
ტრადიციული ასტროლოგია ეკლიპტიკას ჰყოფს თორმეტ 30 გრადუსიან სექტორად, რომლებიც შეესაბამება წელიწადის თვეებს. თითოეულ სექტორს 2,5 ათასზე მეტი წლის წინ შეუსაბამეს კონკრეტული ზოდიაქალური თანავარსკვლავედი, სადაც იმყოფება მზე შესაბამის თვეში. ძველ დროში, როცა აღნიშნული სისტემა შეიმუშავეს, თანავარსკვლავედის ცნება არ იყო ზუსტად განსაზღვრული, რის გამოც ისინი ფაქტობრივად კულტურულად გამოყოფილ ასტერიზმებად მიიჩნეოდნენ.

         
   ატლასი ვარსკვლავური ცის აინ გაველიანის (1690)
სარტყელი ციური სხეულების ჩრდილოეთ ნახევარსფეროსთვის
ვერძი (♈)  
კურო(♉)  
ტყუპები(♊)  
ღრიალკანი (♋)  
ლომი(♌)  
ქალწული (♍)  
სასწორი (♎)  
მორიელი(♏)  
გველისმჭამელი(⛎)  
მშვილოსანი (♐)  
თხის რქა(♑)  
მერწყული (♒)  

თევზები (♓)
                                        



უძველესი უცხოპლანეტელები (სერიალი)

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   უძველესი უცხოპლანეტელები (სერიალი) ინგლ. Ancient Aliens Ancient Aliens არის ამერიკული...