თალიბანი

                                                                      თალიბანი

                                        
იდეოლოგია -  ისლამიზმი, პანისლამიზმი
ეთნიკურობა - ძირითადად პუშტუნები, ასევე არაბები, ტაჯიკები, ხაზარები, ბეულჯემი, და სხვ.
რელიგიურობა - ისლამი
დევიზი - არაფერი არ არის, ღირსეული თაყვანიმცემლობის მხოლოდ ალაჰი და მუხამედი და მისი მონა და მაცნე
ლიდერები - მანსურ ახტარი 
                                                    
                                                                              ახტარ მანური 1998წ
თალიბანების ლიდერი მულლი ომარის სიკვდილის შემდეგ მოკლული იქნა უპილოტო დრონის მხრიდან მიტანილი იერიშისას იმ მანქანაზე რომლითაც ის გადაადგილდებოდა.

 (თულაბას დამახინჯებული ფორმა, არაბული თალიბის მრავლობითი ფორმა, „მოსწავლე“) — პუშტუნურად ნიშნავს ,,მოსწავლეები''ისლამური ფუნდამენტალისტური პოლიტიკურ-რელიგიური პრო-პუშტუნთა მოძრაობა, რომელიც თითქმის მთელ ავღანეთს მართავდა 1996-2001 წლებში. დიპლომატიური აღიარება მხოლოდ სამი ქვეყნისგან მიიღო: არაბთა გაერთიანებული საამიროები, პაკისტანი და საუდის არაბეთი. გაეროს უშიშროების საბჭოს მიერ აღიარებულია როგორც ტერორისტული ორგანიზაცია. თალიბანს აშშ-ში არ აქვს ტერორისტული ორგანიზაციის ოფიციალური სტატუსი.

„თალიბანის მოძრაობა“ შეიქმნა 1994 წლის ზაფხულში ყანდაარში, ავღანეთში მიმდინარე სამოქალაქო გაცხარებული ომის დროს. თავდაპირველად თალიბანში გაწევრიანებულები იყვნენ ომის ვეტერანები, ლტოლვილი პუშტუნები, რომლებმაც რელიგიური განათლება პაკისტანურ მედრესეში მიიღეს და მხარდაჭერილნი იყვნენ პაკისტანელი სპეცსამსახურების მიერ. თალიბების იდეოლოგია მოიცავდა ისლამურ ფუნდამენტალიზმს ადგილობრივ პუშტუნურ ჩვეულებებთან ერთად. იმ დროს თალიბების მიზანი იყო ისლამური ნორმების აღდგენა, აგრეთვე მშვიდობის დაბრუნება ავღანეთში. მოძრაობას მეთაურობდა ომის ვეტერანი მოჰამედ ომარი.

იხ. ვიდეო

სულ მალე თალიბებმა დაიკავეს ავღანეთის დიდი ნაწილი. 1996 წლის აპრილში ქალაქ ყანდაარში შედგა მუსლიმან თეოლოგთა კრება, სადაც მულა ომარი შერაცხეს „მართლმორწმუნეების მბრძანებელად“ და მოძრაობამ დაიწყო ქაბულში განლაგებული პრეზიდენტის ბურჰანუდინ რაბანის წინააღმდეგ ომი. იმავე წლის სექტემბერში თალიბებმა დაიკავეს ქალაქი ქაბული და ამ დროიდან დაწყებული 2001 წლამდე ფაქტობრივად განაგებდნენ ავღანეთის სახელმწიფოს.

  მოძრაობა იღებდა მხარდაჭერას პაკისტანიდან, ხოლო 1996 წლიდან დაწყებული თანამშრომლობდა ოსამა ბინ ლადენთან, რომლისგანაც აგრეთვე იღებდა ფინანსურ მხარდაჭერას. 2001 წლის 11 სექტემბრის ტერორისტული აქტების შემდეგ, რომელსაც შეეწირა დაახლოებით 3 ათასი ადამიანი, თალიბებმა ბინ ლადენის გაცემაზე უარი განაცხადეს. ამასთან დაკავშირებით, 2001 წლის ოქტომბერში ნატოს ჯარისკაცებმა ანტითალიბანურ ძალებთან ერთად ავღანეთში დაიწყეს სამხედრო ოპერაცია, რომლის შედეგად თალიბანის ხელისუფლება ჩამოგდებული იქნა.

თალიბანი მებრძოლეები ფართო სპექტრის მებრძოლეები არიან, ისინი ძირითადად მოქმედებენ მცირე ჯგუფებათ და ერთმანეთთან დაკავშირებული არიან ნათესავური კავშირებით და რელიგიური აღმსარებლობით (მუსლიმი ფუნდამეტალისტები), დაკავშირებული არიან ბევრ ტერორისტულ ორგანიზაციებთან მათ შორის ალ-ყაიდასთან. მათი საბრძოლო მოქმედებები ძირითადად პარტიზანული ხასიათისაა და მოქმედების არეალი არის ავღანეთი და პაკისტანი. ავღანეთის რესპუბლიკაში თალიბანი შეავიწროვა სამშვიდობო მისიამ და მათი მოქმედების არეალი შეზღუდულია.

იხ. ვიდეო

თალიბებს საკუთარი საიტი გააჩნიათ, რომელიც პაშტოს, დარის, არაბულ, ურდუს და ინგლისურ ენებზე მუშაობს. მიუხედავად იმისა, რომ ხშირად თალიბების ვებ-გვერდს ავღანეთის ხელისუფლება ბლოკავს, საიტის ადმინისტრატორები, რომლებიც ავღანეთის გარეთ მუშაობენ ამ პრობლემას მალევე უმკვლავდებიან. თალიბანი ჟურნალისტებს ელექტრონულ ფოსტას რეგულარულად უგზავნიან. 1990-იან წლებში როდესაც თალიბანი ხელისუფლებაში მოვიდა, ავღანეთში ტელევიზია, მუსიკა და კინოფილმები აიკრძალა. თუმცა, ომის დაწყებიდან ათი წლის შემდეგ, თალიბები XXI საუკუნის ტექნოლოგიურ მიღწევებს, სოციალური ქსელების ჩათვლით უკვე საკმაოდ ეფექტურად იყენებენ.

                                   

თეთრი ფერებით აღნიშნულია ტერიტორიები თალიბების მიერ 2016წ-ის 21 თებერვალი

ტერორისტული ქციები თალიბანის მიერ

2009 წლის 8 ოქტომბერს თვითმკვლელმა  ააფეთქა დამაღმული  მანქანა ბომბი ინდოეთის საელჩოს მახლობლად ქაბულში. დაიღუპა 17 ადამიანი (2 პოლიციელი და 15 მშვიდობიანი მოქალაქე) და 80-ზე მეტი დაშავდა. თალიბების წარმომადგენლებმა პასუხისმგებლობა აიღეს თავდასხმის ორგანიზებაზე. 

2009 წლის 28 ოქტომბერს, თალიბების შეტევამ ქაბულის სასტუმროზე დაიღუპა 6 და დაშავდა გაეროს 9 თანამშრომელი.

2009 წლის 28 დეკემბერს, თავდასხმისას მთავარ ქუჩაზე თვითმკვლელმა ბომბი აფეთქდა, როდესაც იქ ათასობით შიიტური  მუსლიმის მსვლელობა მოხდა, რომლებიც აშურის შიიტურ გლოვას აღნიშნავდნენ. დაიღუპა 43 და დაშავდა 60-ზე მეტი ადამიანი. პაკისტანელმა თალიბებმა პასუხისმგებლობა აიღეს თავდასხმის ორგანიზებაზე. 

2010 წლის 6 აგვისტოს ავღანეთის პროვინციაში Badakhshan- ში თალიბანებმა მოკლეს საერთაშორისო საქველმოქმედო ორგანიზაციის ქრისტიანული ორგანიზაციის საერთაშორისო დახმარების მისიის ათი შეუიარაღებელი თანამშრომელი, რომლებმაც დახმარება გაუწიეს ავღანელებს. დაღუპულთა შორის იყო ექვსი ამერიკელი, ერთი ბრიტანელი, ერთი გერმანელი და ორი ავღანელი. 

2010 წლის 3 სექტემბერს, ქუთაისში ჩატარებული მიტინგზე მომხდარი აფეთქების შედეგად, პალესტინის დახმარების საერთაშორისო დღის ფარგლებში, დაიღუპა 54 ადამიანი, დაშავდა 197 ადამიანი. პაკისტანელმა თალიბებმა პასუხისმგებლობა აიღეს თავდასხმის ორგანიზებაზე. 

2010 წლის 5 ნოემბერს, პაკისტანის ქალაქ დარრა ადამ ხელში პარასკევს ლოცვის დროს თვითმკვლელმა ბომბი აფეთქდა მეჩეთში. დაიღუპა მინიმუმ 50 და დაშავდა 100-ზე მეტი ადამიანი. აფეთქების პასუხისმგებლობა დაეკისრა პაკისტანელ თალიბებთან ასოცირებულ ჯგუფს. 

2010 წლის 11 ნოემბერს ყარაჩის პოლიციის შენობის მახლობლად აფეთქდა დანაღმული სატვირთო მანქანა. დაიღუპა 20, დაშავდა 100-ზე მეტი ადამიანი. პაკისტანელმა თალიბებმა პასუხისმგებლობა აიღეს თავდასხმის ორგანიზებაზე. 

2011 წლის 9 მარტს თვითმკვლელმა ბომბი აფეთქდა ფეშავარის გარეუბანში, როდესაც იქ გაიმართა თალიბანის მებრძოლი ორგანიზაციის ერთ-ერთი აქტივისტის ცოლის დაკრძალვა. 40 ადამიანი დაიღუპა, დაშავდა 60-ზე მეტი. პაკისტანელმა თალიბებმა პასუხისმგებლობა აიღეს თავდასხმის ორგანიზებაზე. 

2011 წლის 3 აპრილს ორი თვითმკვლელი ბომბი ააფეთქეს ქალაქ დარა გაზი ხანში მდებარე რელიგიურ კომპლექსში, როდესაც იქ მოხდა რელიგიური ზეიმი. მინიმუმ 41 ადამიანი დაიღუპა და 100-ზე მეტი დაშავდა. პაკისტანელმა თალიბებმა პასუხისმგებლობა მიიღეს თავდასხმის ორგანიზებაზე. 

2011 წლის 31 ოქტომბერს, ქანდაჰარში თვითმკვლელის მიერ განხორციელებული აფეთქების შედეგად, გაეროს 3 თანამშრომელი, ადგილობრივი პოლიციის უფროსი და რამდენიმე სხვა დაიღუპნენ. თალიბებმა პასუხისმგებლობა აირეს  თავდასხმის ორგანიზებაზე. 

2012 წლის 4 სექტემბერს ავღანეთის პროვინციაში ნანგარჰარში დაკრძალვის დროს თვითმკვლელობის ბომბიდან მინიმუმ 20 ადამიანი დაიღუპა და 50-ზე მეტი დაშავდა. თავდასხმის ყველა მსხვერპლი მშვიდობიანი მოქალაქე იყო. თალიბების წარმომადგენლებმა პასუხისმგებლობა აიღეს თავდასხმის ორგანიზებაზე. 

2014 წლის 17 იანვარს, თვითმკვლელმა ბომბი აფეთქდა თავს ყაბულში, ლიბანის რესტორანთან. დაიღუპა 21 ადამიანი, მათ შორის გაეროს 4 თანამშრომელი (ერთი მათგანი რუსი). თალიბების წარმომადგენლებმა პასუხისმგებლობა აიღეს თავდასხმის ორგანიზებაზე. 

ცნობილია შემთხვევები, სადაც მცირეწლოვანი თინეიგანების მსხვერპლი გახდა. ასე რომ, 2007 წელს, პაქტიკის პროვინციაში, თალიბებმა დახვრიტეს სკოლის მოსწავლე ინგლისურის შესასწავლად . 2010 წელს, ჰელმანდის პროვინციაში, მათ სიკვდილით დასაჯეს ჯაშუშობაში ბრალდებული 7 წლის ბიჭი . 2011 წელს მათ ჩამოიხრჩეს 8 წლის ბავშვი, რომლის მამამ, პოლიციელმა, უარი თქვა თავის მხარეზე გადასვლაზე 

                     

ოპიუმის წარმოაება ავღანეთში, 1994 - 2016წწ დათესილი ჰექტრობით ტერიტორია 

                                                             რაოდენობა წევრების 

1995წ - 25 ათასი ბაევიკი

1998წ - 110 ათასი თალიბი

2006წ - 12 ათასი თალიბი

2010 წ - 27 ათასი თალიბი

იფიციალურად თალიბების იდეოლოგია წარმოადგენს ისლამის ისეთ მიდევრობას როგორიცაა აშარიზმი.

ტერორისტული აქტი

2008 წლის 14 იანვარს თალიბანის მებრძოლებმა ქაბულ სერენას სასტუმროზე ტერორისტული თავდასხმა განახორციელეს, რასაც 6 ადამიანი ემსხვერპლა.

2009 წლის 8 ოქტომბერს, ქაბულში, ინდოეთის საელჩოს მახლობლად, თვითმკვლელმა ტერორისტმა აფეთქდა ბომბი მანქანა. დაიღუპა 17 ადამიანი (2 პოლიციელი და 15 მშვიდობიანი მოქალაქე) და 80-ზე მეტი დაშავდა. ტერორისტული თავდასხმის ორგანიზებაზე პასუხისმგებლობა აიღეს თალიბანის მოძრაობის წარმომადგენლებმა.

2009 წლის 28 ოქტომბერს ქაბულში სასტუმროზე თალიბების თავდასხმის შედეგად დაიღუპა გაეროს 6 თანამშრომელი და დაიჭრა 9.

2009 წლის 28 დეკემბერს თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი აიფეთქა ყარაჩის მთავარ ქუჩაზე, როცა იქ ათასობით შიიტი მუსლიმისგან შემდგარი მსვლელობა იმართებოდა, რომელიც აშურას შიიტურ გლოვას აღნიშნავდა. დაიღუპა 43 და დაშავდა 60-ზე მეტი ადამიანი. ტერაქტის ორგანიზებაზე პასუხისმგებლობა აიღო პაკისტანის თალიბანმა.

2010 წლის 6 აგვისტოს ავღანეთის პროვინცია ბადახშანში თალიბებმა მოკლეს საერთაშორისო ქრისტიანული საქველმოქმედო ორგანიზაციის International Assistance Mission-ის ათი უიარაღო თანამშრომელი, რომლებიც სამედიცინო დახმარებას უწევდნენ ავღანელებს. დაღუპულთა შორის იყო ექვსი ამერიკელი, ერთი ბრიტანელი, ერთი გერმანელი და ორი ავღანელი.

2010 წლის 3 სექტემბერს კვეტაში პალესტინელების მხარდაჭერის საერთაშორისო დღის ფარგლებში გამართულ აქციაზე აფეთქებამ 54 ადამიანი დაიღუპა და 197 დაშავდა. ტერაქტის ორგანიზებაზე პასუხისმგებლობა აიღო პაკისტანის თალიბანმა.

2010 წლის 5 ნოემბერს თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი აიფეთქა მეჩეთში პარასკევის ლოცვის დროს პაკისტანის ქალაქ დარა ადამ ხეში. სულ მცირე 50 ადამიანი დაიღუპა და 100-ზე მეტი დაშავდა. აფეთქებაზე პასუხისმგებლობა აიღო პაკისტანის თალიბანთან დაკავშირებულმა ჯგუფმა.

2010 წლის 11 ნოემბერს, ყარაჩიში, პოლიციის განყოფილების მახლობლად, ბომბი აფეთქდა. 20-მდე ადამიანი დაიღუპა და 100-ზე მეტი დაშავდა. ტერაქტის ორგანიზებაზე პასუხისმგებლობა აიღო პაკისტანის თალიბანმა.

2011 წლის 9 მარტს ფეშავარის გარეუბანში თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი აიფეთქა თალიბანთან მებრძოლი ორგანიზაციის ერთ-ერთი აქტივისტის მეუღლის დაკრძალვის დროს. 40-მდე ადამიანი დაიღუპა და 60-ზე მეტი დაშავდა ტერორისტული თავდასხმის ორგანიზებაზე პასუხისმგებლობა პაკისტანის თალიბებმა.

2011 წლის 3 აპრილს ორმა თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი აიფეთქა რელიგიურ კომპლექსში ქალაქ დარა ღაზი ხანში, როდესაც იქ რელიგიური ზეიმი იმართებოდა. სულ მცირე 41 ადამიანი დაიღუპა და 100-ზე მეტი დაშავდა. ტერაქტის ორგანიზებაზე პასუხისმგებლობა აიღო პაკისტანის თალიბანმა.

2011 წლის 31 ოქტომბერს ქანდაჰარში თვითმკვლელმა ტერორისტულმა აფეთქებამ დაიღუპა გაეროს სამი თანამშრომელი, ადგილობრივი პოლიციის უფროსი და რამდენიმე სხვა. თავდასხმის ორგანიზებაზე პასუხისმგებლობა აიღო თალიბანმა.

2012 წლის 4 სექტემბერს, ავღანეთის პროვინცია ნანგარჰარში, დაკრძალვის დროს თვითმკვლელმა ტერორისტმა აფეთქებამ დაიღუპა სულ მცირე 20 ადამიანი და დაშავდა 50-ზე მეტი. თავდასხმის ყველა მსხვერპლი მშვიდობიანი მოქალაქე იყო. ტერაქტის ორგანიზებაზე პასუხისმგებლობა აიღეს თალიბანის მოძრაობის წარმომადგენლებმა.

2014 წლის 17 იანვარს ქაბულში, ლიბანურ რესტორანთან თვითმკვლელმა ტერორისტმა თავი აიფეთქა. დაიღუპა 21 ადამიანი. ტერაქტის ორგანიზებაზე პასუხისმგებლობა აიღეს თალიბანის მოძრაობის წარმომადგენლებმა.

2014 წლის 20 მარტს თალიბებმა მეორე ტერორისტული აქტი განახორციელეს ქაბულ სერენას სასტუმროში, რომლის დროსაც დაიღუპა 9 ადამიანი, მათ შორის ორი ბავშვი.

2015 წლის 22 ივნისს თალიბებმა ავღანეთის ეროვნული ასამბლეის შენობას ქაბულში ავტომატების და ყუმბარმტყორცნების გამოყენებით დაესხნენ თავს. დაიღუპა ორი მშვიდობიანი მოქალაქე და შვიდი თავდამსხმელი.

2018 წლის 20 იანვარს ბოევიკებმა თავს დაესხნენ ქაბულში სასტუმრო ინტერკონტინენტალს, რომლის დროსაც 18-დან 43-მდე ადამიანი დაიღუპა. თავდასხმაზე პასუხისმგებლობა აიღო თალიბანმა.

ცნობილია შემთხვევები, როდესაც ბავშვები თალიბანის მსხვერპლი გახდნენ. ამრიგად, 2007 წელს, პაქტიკის პროვინციაში, თალიბებმა დახვრიტეს სკოლის მოსწავლე ინგლისური ენის შესწავლისთვის. 2010 წელს, ჰელმანდის პროვინციაში, მათ სიკვდილით დასაჯეს 7 წლის ბიჭი, რომელიც ბრალდებულია ჯაშუშობაში. 2011 წელს მათ ჩამოახრჩვეს 8 წლის ბავშვი, რომლის მამამ, პოლიციელმა, უარი თქვა მათ გვერდით მისვლაზე[

ფრიდაივინგი

                                   ფრიდაივინგი

                          

                                                             ფრიდაივერი

ინგლ. free - თავისუფალი და ინგლ. dive  -  ჩაყვინთვა - წყალქვეშა ცურვა შეკავებული სუნთქვით. ეს არის ყველაზე ადრეული ფორმა  ცურვა დღევანდლამდე ვარჯიშობენ, როგორც სპორტული, ასევე კომერციული მიზნით. იხ. ვიდეო

ფიზიოლოიური

როგორც ყველა ძუძუ მწოვარა ჩაყვინთვისას წყალში ირთვება  რეფლექსი. ამვე დროს შეინიშნება ბრადიკარდია, ლარილგისპაზმა, ვაზიკონტსრტია და სისხლის ცვლა. ეს მოვლენები იწვევს სტიმულირება პარასიმპატიკური ნერვული სისტემის და მიმართულება ფინქციის შენახვა მნიშნელოვანი სისტემის ორგანიზმის აპნოე.

ბრადიკარდია - დაცემა გულის რიტმის. ჩვეუყლებრივ ქვემოთ 55 დარტყმა წუთში. ბრადიკარდიის დროს ორგანიზმი არ ირებს საკმარისი რაოდენობის ჟანგბადს და აუციელებელი საკვები ნივთიერებები სრული მუშაობისთვის.

დეკომპრესიული ავადმყოფობა

დეკომპრესიის (დეკომპრესიული) დაავადების დროს რა ხდება, შეგიძლიათ იხილოთ ცქრიალა წყლის გახსნის ბოთლი: გარე წნევა მკვეთრად ეცემა და თხევადი იწყებს მასში გახსნილ აირებს ბუშტების სახით. იგივე ხდება მყვინთავის სისხლში, რომელიც სწრაფად ჩნდება დიდი სიღრმეებიდან. ბუშტუკები არღვევს სისხლძარღვებში სისხლის ნაკადს და აქვს დესტრუქციული ეფექტი უშუალოდ ქსოვილზე. კუნთებსა და სახსრებში ქავილი და ტკივილი, კანის შეშუპება და სისხლჩაქცევები შეიძლება დამახასიათებელი რბილი სიმპტომები იყოს. მძიმე ფორმები იწვევს შეუქცევად ცვლილებებს ქსოვილებში, თავის ტვინსა და ზურგის ტვინში, დამბლას და სიკვდილსაც კი. განმათავისუფლებლები არ განიცდიან ამ ფენომენებს, რადგან ისინი შედარებით მოკლედ, ღრმად იკვებებიან და არ სუნთქავენ შეკუმშულ ჰაერს წყალქვეშა, ზედმეტი გაჯერებული სისხლით გაზებით. მიუხედავად ამისა, შესაძლებელია, რომ ათეულობით მეტრზე ხშირი ჩაძირვების სერიამაც შეიძლება გამოიწვიოს დამახასიათებელი სიმპტომები.

რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1768-1774)

           რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1768-1774) და                                     საქართველო

                                                                          

                     ალეგორია გამარჯვება  ეკატერინეს თურქეთზე გამარჯვება (1772), სტეფანო ტორელი
როგორ გადავიდა საქართველო ერთი იმპერიიდან მეორე იმპერიის ხელში და სხვა                ხახლები და ქვეყნებიც რა დაკარგა საქართველომ ამის შემდეგ სამეფო დამოუკიდებლობა და ავტოკეფალია ის რაც აქამდე ავად თუ კარგად გვქონდა.                                                  ტოტლებენის და რუსების მუხანათობა

ადგილი  - დუნაის სამეფო, ბულგარეთი, ზაპოროჟია, ყირიმი, ეგეოსის ზღვა, ხმელთაშუაზღვის ზღვა, ლევანტი, კავასია, შავი ზღვა. 

რუსეთის ეკონომიკური განვითარება და გაბატონებული კლასების ინტერესები გადაუდებლად მოითხოვდა შავ ზღვაზე გასვლას. ოსმალეთი თავის მხრივ სამფლობელოების გავრცელებას შავიზღვისპირეთსა და ჩრდილოეთ კავკასიაში ფიქრობდა, ასტრახანის აღებასაც ლამობდა. გარდა ამისა, რუსეთი და ოსმალეთი პოლონეთის საკითხშიც ვერ თანხმდებოდნენ. ომის საბაბად ოსმალეთმა ის გამოიყენა, რომ რუსეთმა უარით უპასუხა პოლონეთიდან ჯარის გაყვანის მოთხოვნას, საფრანგეთისა და ავსტრიის დიპლომატიის წაქეზებით 1768 წლის 25 სექტემბერს ოსმალეთმა რუსეთს ომი გამოუცხადა, რუსეთის სტრატეგიული გეგმა 1769 წელს ითვალისწინებდა მთავარი ძალებით (1-ლი არმია გენერალ ა. გოლიცინისა - 80-90 ათ. კაცი) შეტევას ხოტინზე. მე-2 არმია გენერალ პეტრე რუმიანცევისა (35 ათ. კაცი) უზრუნველყოფდა მთავარი ძალების შეტევას და ყირიმელი თათრებისაგან იცავდა სამხრეთ საზღვარს დონიდან დნეპრამდე. ამავე დროს რუსეთის ფლოტი ბალტიის ზღვიდან ხმელთაშუა ზღვაში უნდა შესულიყო დარდანელის ბლოკირებისათვის და საბერძნეშთი ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის, როგორც ანტიოსმალური ძალის მხარდაჭერისათვის. ამავე დროს აპირებდნენ ცალკეული რაზმების გამოყენებას ჩრდილოეთ კავკასიაში ნოღაელი თათრების დასამორჩილებლად და ქართლ-კახეთისა და იმერეთის მეფეების ოსმალეთის წინააღმდეგ ომში ჩასაბმელად.

იხ. ვიდეო

1769 წლის იანვარში ყირიმის ხანი 80-ათასიანი ჯარით შეიჭრა უკრაინაში. რუსეთის მეორე არმიამ უკუაქცია ყირიმელი თათრები და აზოვის ზღვის სანაპირო დაიკავა. აპრილსა და ივნისში რუსეთის პირველმა არმიამ ორჯერ მიიტანა იერიში ხოტინზე, მაგრამ უშედეგოდ. შემდეგ ვერც ოსმალებმა შეძლეს ხოტინის მომარაგება და სექტემბერში დატოვეს იგი. 1-ლი არმიის სარდლად რუმიანცევი დანიშნეს, ხოლო მის მაგიერ მე-2 არმიის მეთაურობა პ. პანინს დაავალეს. რუმიანცევის არმიამ ქალაქი იასი დაიკავა. ბალტიის ზღვიდან კი რუსეთის ესკადრა ადმირალ გ. სპირიდოვის მეთაურობითხმელთაშუა ზღვისკენ დაიძრა. 1770 წლის 24-26 ივნისს ეგეოსის ზღვაზე ჩესმენის ყურეში, რუსეთის ესკადრამ გაანადგურა ოსმალთა ფლოტი. რუმიანცევის არმიამ მდინარე ლარგსა და მდინარე კაგულზე გამარჯვებები მოიპოვა. შემდეგ ბენდერის, იზმაილის, კილიასა და აკერმანის ციხესიმაგრეები აიღო.

1771 წელს მეორე არმიამ ვ. დოლგორუკის ხელმძღვანელობით პერეკოპი აიღო და ყირიმში შევიდა. რუმიანცევის არმიამ დუნაის მარჯვენა ნაპირზეც დაიწყო მოქმედება. რუსეთის ჯარის წარმატებამ აიძულა ოსმალები მშვიდობიანი მოლაპარაკება დაეწყოთ ჯერ ჟურჟაში, შემდეგ ფოქშანსა და ბუქარესტში, მაგრამ ყოველივე უშედეგოდ დამთავრდა. 1772 წლის 1 ნოემბერს რუსეთმა ყირიმის ხან საჰიბ-გირეისთან ხელშეკრულება დადო. ყირიმი ოსმალეთისაგან დამოუკიდებელ და რუსეთის მფარველობის ქვეშ მყოფ სახანოდ გამოცხადდა.

1773 წლის მარტიდან რუმიანცევი დუნაის ფორსირებისათის მზადებას სეუდგა. ალექსანდრე სუვოროვის მეთაურობით სამხედრო რაზმმა ტურტუკაისაკენ რეიდი წარმატებით ჩაატარა. 1774 წლის 6 ივნისს მთავარმა ძალებმა დუნაი გადალახეს. სუვორვის 18-ათასიანმა კორპუსმა კოზლუჯასთან 40-ათასიანი ოსმალთა ლაშქარი გაანადგურა. ი. სალტიკოვის რაზმმა კი ტურტუკაისტან გაიმარჯვა. რუსეთის ჯარმა შუმლუს, რუშჩუკისა და სილისტრიის ციხესიმაგრეების ბლოკირება მოახერხა. ამ პირობებში ოსმალები ზავის დადებაზე დათანხმდნენ, 1774 წლის 10 ივლისს ქუჩუკ-კაინარჯში ხელი მოაწერეს საზავო ხელშეკრულებას. რუსეთმა მიიღო დნეპრისა და სამხრეთის ბუგს შორის მდებარე ტერიტორია და კინბურნის, ქერჩისა და ენიკალეს სიმაგრეები. რუსეთის ფლოტმა შავ ზღვაში თავისუფალი ნაოსნობის უფლება მოიპოვა. ხელშეკრულების 23-ე მუხლით რუსეთის მთავრობა დასავლეთ საქართველოში ოსმალეთის უფლებას ცნობდა იმ პირობით, რომ ოსმალეთი უარს ამბობდა იმერეთის ხარკზე.

ამ ომში რუსეთის მხარეზე აქტიურად გამოვიდნენ ქართ-კახეთის მეფე ერეკლე II და იმერეთის მეფე სოლომონ I. საქართველოში რუსეთის მთავრობამ საექსპედიციო რაზმი გამოგზავნა გენერალ გ. ტოტლებენის მეთაურობით, მაგრამ ტოტლებენის თვითნებურმა მოქმედებამ ქართველ მეფეთა უკმაყოფილება გამოიწვია. 1770 წლის 19 აპრილს მან მოულოდნელად მიატოვა ერეკლე II აწყურის ციხესთან და უკან გაბრუნდა. ერეკლე II-მ მოიგერია აწყურიდან გამოსული მტრის იერიში. 20 აპრილს ასპინძასთან ქართველებმა ოსმალეთის ლაშქართან ბრძოლაში დიდი გამარჯვება მოიპოვეს.

შედეგი რუსეთის გამარჯვება - ქუჩუქ-კანარჯის საზავო ხელშეკრულება

ქუჩუქ-კაინარჯის საზავო ხელშეკრულება (1774) — რუსეთისა და ოსმალეთს შორის 1774 წლის 21 ივლისს, სოფელ ქუჩუქ-კაინარჯში დადებული ხელშეკრულება, რომლითაც დამთავრდა რუსეთ-ოსმალეთის 1768-1774 წლების ომი. ევროპელი დიპლომატების მტრული პოზიციისა და რთული საშინაო ვითარების მიუხედავად, რუსეთმა მნიშვნელოვან შედეგებს მიაღწია: გადაეცა ტერიტორია დნეპრსა და ბუგს შორის, სიმაგრეები შავ ზღვაზე — კინბურნი, ქერჩი და იენიკალე; რუსეთის სავაჭრო ფლოტს შავ ზღვაზე თავისუფალი ნაოსნობისა და სრუტეებში გავლის ნება დართო; კავკასიაში რუსეთის საზღვარი მდინარე ეისა და თერგის ხაზზე გავიდა; ყირიმის სახანოს დამოუკიდებლობა მიენიჭა (გათავისუფლდა ოსმალეთის ბატონობისგან). ქუჩუქ-კაინარჯის საზავო ხელშეკრულებამ ხელი შეუწყო ზღვაზე ვაჭრობის განვითარებისა და რუსეთის სამხედრო სტარატეგიული პოზიციის განმტკიცებას.

ქუჩუქ-კაინარჯის საზავო ხელშეკრულების 23-ე მუხლი საქართველოს ეხებოდა. ოსმალეთი „საზეიმოდ“ აცხადებდა, რომ იგი ამიერიდან „სამუდამოდ“ იღებდა ხელს იმერეთისაგან ხარკის მოთხოვნაზე, საქართველოში ქრისტიანული სარწმუნოების შევიწროვებაზე. ხელშეკრულებაში იყო სადავო ადგილებიც — იმერეთის ციხებს (ბაღდათი, შორაპანი, ქუთაისი), რომელიც რუსეთის ჯარმა გაათავისუფლა, რუსეთი იმის საკუთრებად ცნობდა, „ვისაც იგი ძველთაგან ეკუთვნოდა“, ხოლო ოსმალეთს უკრძალავდა საქართველოში ახალი რაიონების (ის, რაც „ძველთაგან არ ეკუთვნოდა“) მითვისებას; დამარცხებულმა ოსმალეთმა ვერ შეძლო ქუჩუქ-კაინარჯის საზავო ხელშეკრულების სადავო მუხლების თავის სასარგებლოდ გამოყენება. ამიტომ სოლომონ I-მა საშუალება არ მისცა ოსმალეთს ხელახლა გაბატონებულიყო იმერეთში, ქვეყანა დამშვიდდა და მოსახლეობამაც მნიშვნელოვნად იმატა.

ქუჩუქ-კაინარჯის საზავო ხელშეკრულებით რუსეთმა მიიღო უფლება გამოსარჩლებოდა ოსმალეთის უღელქვეშ მყოფ ქრისტიან ხალხებს (ქართველები, მოლდაველები, რუმინელები), რაც ოსმალეთის საშინაო საქმეებში ჩარევას ნიშნავდა. ეს კი ხელს უწყობდა ბალკანეთისა და კავკასიელი ხალხების განმათავისუფლებელი მოძრაობის აღმავლობას.

                                                  

                                                      კახეთის მეფე რეკლე II

                                                             

                                                             ასპინძის ბრძოლა

1770 წლის 20 აპრილს ქართველთა ბრძოლა ოსმალეთის ლაშქართან ერეკლე II-ის სარდლობით რუსეთ-ოსმალეთის ომის (1768-1774) დროს. საქართველოში შემოსულ რუსთა საექსპედიციო რაზმს, რომელსაც ამიერკავკასიის ფრონტზე ოსმალთა ძალების ნაწილი უნდა მიეზიდა, ერეკლე II-მ შესთავაზა რუს-ქართველთა ერთობლივი ძალით ახალციხეზე გალაშქრება. მისი მიზანი იყო მესხეთის განთავისუფლება ოსმალთა ბატონობისაგან.

1770 მარტში სურამში რუსებისა და ქართველთა ჯარები შეერთდნენ. რუსთა სამხედრო რაზმს (1200 კაცი) გენერალი გ. ტოტლებენი მეთაურობდა, ქართულ ლაშქარს (დაახლოებით 7 ათასი კაცი) - ერეკლე II. 24 მარტს შეერთებული მხედრობა ბორჯომის ხეობით ახალციხისაკენ დაიძრა და 14 აპრილს აიღო სადგერის ციხე, 17 აპრილს კი ალყა შემოარტყა აწყურის ციხეს. აქ ერეკლე II-მ უშუალოდ ახალციხეზე გალაშქრება მოითხოვა, რადგან აწყურის ძნელად მისადგომი ციხის მცირერიცხოვანი გარნიზონის წინააღმდეგ ბრძოლა დროისა და ძალის დაკარგვად მიაჩნდა, ხოლო ციხის ღრმა ზურგში მოტოვება, მისი აზრით, თავისთავად გადაწყვიტდა აწყურის საკითხს. ტოტლებენი შეუძლებლად თვლიდა გამაგრებული ციხის ზურგში მოტოვებას და ამიტომ საიერიშო ღონისძიებათა მომზადებას შეუდგა, მაგრამ ციხის გარემოცვისა და ბრძოლის მისეული გეგმა არასწორი იყო. ამით ისარგებლა ახალციხის ფაშამ და 18 აპრილს აწყურის ციხეში 2000-კაციანი დამხმარე რაზმი შეგზავნა.

19 აპრილს ტოტლებენი თავისი რაზმითურთ მოულოდნელად უკან დაბრუნდა. მტერმა დრო იხელთა, ციხიდან გამოიჭრა და თავს დაესხა ქართველებს. ერეკლე II-მ სწრაფი კონტრშეტევით უკუაგდო მტერი და ასპინძისკენ დაიძრა. ქართველთათვის გზა რომ გადაეჭრა, ახალციხის ფაშამ 1500 მეომარი გამოიყვანა ახალქალაქისა და ხერთვისის ციხეებიდან, მაგრამ ერეკლემ ეს რაზმი დაამარცხა და უკუაქცია. მალე ასპინძასთან მტრის ძირითადი ძალები გამოჩნდა. ოსმალ-ლეკთა 8 -ათასიანი კორპუსის დიდ ნაწილს ერეკლემ მტკვარზე გადმოსვლის საშუალება მისცა, ღამით კი აღაბაბა ერისთავს, სვიმონ მუხრანბატონსა და ხუდია ბორბაჩალოელს მალულად გადაახერხინა ხიდის თავხეები ("ისრები"). ამით მტერს უკანდასახევი გზა მოეჭრა. 20 აპრილს ქართველები მტრის პირისპირ საბრძოლო წყობით განლაგდნენ: მარჯვენა ფლანგს დავით ორბელიანი სარდლობდა, მარცხენას - გიორგი ბატონიშვილი (შემდგომში გიორგი XII), ცენტრს - ერეკლე II, რომელიც საერთო ხელმძღვანელობასაც ახორციელებდა.
                                                      
                                                          იმერეთის მეფე სოლომონ I

ბრძოლა ქართველთა შეტევით დაიწყო. მტერმა ვერ გაუძლო დარტყმას და უწესრიგოდ იწყო უკან დახევა ხიდისაკენ. თავხეებგადახერხილი ხიდი ჩაინგრა და ასობით ოსმალ-ლეკი თან ჩაიტანა ადიდებულ მტკვარში. მტერმა ბრძოლის ველზე 4 ათასი მოკლული დატოვა. დაღუპულთა შორის იყვნენ ოსმალთა კორპუსის მთავარსარდალი, რამდენიმე ცნობილი ფაშა და ბეგი. ერეკლემ ორთაბრძოლაში მოკლა ლეკთა ბელადი მალაჩილა (კოხტა-ბელადი). ქართველებმა ხელთ იგდეს ტყვეები, დროშები, ცხენები და დიდძალი იარაღი.

XVIII საუკუნის 80-იანი წლებიდან ერეკლე II-ის სამეფო საბოლოოდ დაუკავშირდა რუსეთს, გაფორმდა 1783 რუსეთ-საქართველოს მფარველობითი ტრაქტატი, ერეკლე II-ს მიაჩნდა, რომ რუსეთის სახელმწიფო ხელს შეუწყობდა ქართლ-კახეთის სამეფოს შემდგომ წინსვლას და მის სამეფოს გარეშე მტრებისგან დაიცავდა, მაგრამ საქართველოს საგარეო პოლიტიკური ვითარება მალე შეიცვალა, დიდი სახელმწიფოები გააქტიურდნენ და კვლავ დაიწყეს ბრძოლა ამიერკავკასიის დასაუფლებლად.

შეუძლებელია, დღეს განსაზღვრო შეინარჩუნებდა თუ არა ქართლ–კახეთის სამეფო დამოუკიდებლობას, რომ არ ყოფილიყო დადებული ტრაქტატი, ძნელია გაამართლო ან გაამტყუნო ერეკლე რუსეთთან კავშირის გამო. მალე გამოიხატა, რომ რუსეთი, ტრაქტატის თანახმად მიღებული ვალდებულებების შესრულებას არ აპირებდა. ქართლ–კახეთის სამეფოს რუსეთთან კავშირის კატეგორიული წინააღმდეგი იყო ირანი და ოსმალეთი, აგრესიით განეწყვნენ მეზობელი მაჰმადიანური სახანოები. კავკასიაში რუსეთის გამოჩენა ევროპის ქვეყნებისთვისაც მიუღებელი იყო. თუმცა ერეკლეს მაინც ჰქონდა რუსეთის მხარდაჭერის იმედი.

ერეკლე ხვდებოდა, რომ მხოლოდ სახელმწიფოებრივი ცხოვრების ევროპულ ყაიდაზე გარდაქმნას შეეძლო უზრუნველყო საქართველოს მომავალი წარმატებები. ქართული ჯარის ევროპულ ყაიდაზე გასაწყობად სესხის აღებაც უნდოდა ევროპის ზოგიერთი ქვეყნისაგან, მაგრამ ევროპა, იმ დროს ნაკლებად იყო დაინტერესებული ამ მხარით. ევროპისკენ მიმავალ გზად კი ერეკლე რუსეთთან ურთიერთობაში ხედავდა. აშკარა იყო რომ მეზობელი სამი დიდი სახელმწიფოდან, როგორებიც იყო თურქეთი სპარსეთი და რუსეთი, თითეული ცდილობდა დაეპყრო საქართველო. ისიც გამოიკვეთა, რომ საქართველოს დიდი ხნის თავისუფლება არ ეწერა. საქართველოს დამონებისათვის მიმდინარე ბრძოლაში საბოლოოდ რუსეთმა გაიმარჯვა, რომელიც აგრესიით მოიწევდა ამიერკავკასიისაკენ და ჩანდა, რომ მის გადაწყვეტილებას წინ ვერაფერი დაუდგებოდა.

რუსეთთან კავშირის გამო აითვალისწუნა და გაწირა იმდროინდელმა გავლენიანმა სამყარომ აღმოსავლეთ საქართველო. ბედის მწარე დაცინვა კი ის იყო, რომ რუსეთი არამც თუ არაფერს აკეთებდა საქართველოს საკეთილდღეოდ,არამედ ხელს უწყობდა საქართველოს თვითმყოფადობის უნარის დაკარგვას, რათა შემდგომში მისი დაპატრონება არ გაჭირვებოდა.

ანალიზის სახით შეგვიძლია შევაფასოთ შემდეგი გარეომეობები რომელიც შეგვიქმნა და ჩამოყალიბდა ქართველების მითები

                                         რუსების მითები ქართველებზე

1. პირველი მითი ის არის რომ ქართველები არიაც ძალინ მცირე ერი და ის  იყო გადაშენების გზაზე და არ იყო სხვა გზა გარდა იმისა, რომ რუსეთან გაერთიანებისა

საქართველოს ისტორიის მანძილზე საქართველო არაერთხელ ყოფილი ჩავარდნილი უმძიმეს მდგომარეობაში მათ შორის ფიზიკური არსებობისა მაგალითისთვის განვიხილოთ დავით აღმაშენებლის მამის გიროგი მეორეს პერიოდი ამ დროისთვის საქართველო ძალიან მძიმე მდგომარებაში იყო ჩავარდნილი პირველი კი რათქმა უნდა დიდი თურქობის პერიოდი როგორც ვიცით თურქ სელჩუკები მომთაბარე ხახლი იყო და ისინი არა მარტო დასახარკად მოდიოდნენ ქვეყნების არამედ ტერიტორიის იალაღები თურქები ცხვარით და კარვით ანუ ოჯახით მოდიოდა და აღარ მიდიოდა ასე მოხდა თანამდროვე თურქეთის ტერირიაზე ანუ ძველი ბიზანტიის ტერიტორიის და იქ მცხოვრები ხახლების გათურქება და მაშინ ბიზანტიას ჯერ კიდევ ქონდა ძალა შეეჩერებინა თურქები და ამიტომ მთელი ეს მომთაბარე ურდო საქართველოში წამოვიდა. როგორც იმ დროის ისტორიკოსი  წერს ქვეყანა გავერანებულა  და ქუთაისის იქით მეფისთვისაც იყო საშიში ან ნადირისგან ან მომთაბარე თუ ყაჩაღებისგან. გარდა ამისა არნახული  მიწისძვა მომხდარა საქართველოში და მძიმე ზამთარი. სად იყო მაშინ რუსეთი, მაგრამ მაშინ იყო უდიდესი მეფე დავით მეოთხე აღმაშენებლი რომელმაც 60 ბრძოლა გადაიტანა და არცერთი არ წაუგია.

2. ის თითქოსად და ბაგრატიონები ეხვეწებოდნენ და და ფეხებს უკოცნიდნენ რუს იმპერატორს აგერ დაგვიმონე და წაგვართვი მეფობა და ქვეყანაო. რა თქმა უნდა პოლიტიკური და რელიგიური გადაწყვეტილებით უწევდათ მაშინდელ ქართველ ბაგრატონებს რუსეთისკენ, მაგრამ ეს იმიტომ კი არა რომ ვინმეს მონები გამხდარიყვნენ არამედ სახმედრო მეგობრული თანამშრომლობის საფუძველით აეღო რუსეთს საქართველოს დახმარება რათქმა უნდა ასეთი ნაბიჯით გარკვეული საგარეო უფლებების შეზღვუდასა და ლავირების საშუალებიას გვიზღვუდავდა. ამის მაგალითია გიორგისევსკის ტრაქტატი შესაძლოა ჩვენ ქართველებმა ვიდავოთ რამდენად იყო საჭირო ასეთი ნაბიჯით იარანის გამოწვევა და შესაძლებელი იყო თუ არა აღამახმადა ხანის შემოსევისგან თავის არიდება ან ასე ბრმად რატომ ენდობოდნენ რუსებს ერეკლე თუნდაც მაშინ უნდა დარწმუნებულიყო ტოტლებენის ისტორის გამო  ალაბათ ერეკლემ ერთი სამხედრო მოხელეს მიწაერა ეგ ყველაფერი რაშიც შემდეგი განვითარებული მოვლენებმა დაადასტურა, რომ ამაში მწარედ ცდებოდნენ ბაგრატონები.

                                                                       

                            რეკლამა

იხ. ბმულზე  ⇓⇓⇓⇓

https://shotashota75.blogspot.com/2020/06/blog-post_3.html

სელევკიდები

                              სელევკიდები

                                                  

                                                                   სელევკე I ნიკატორი

 მმართველი დინასტია, ალექსანდრე მაკედონელის სარდლის სელევკე I ნიკატორის მიერ დაარსებულ ელინისტურ სახელმწიფო სელევკიდების სირიაში (ძ.წ.312 — 83, ძვ.წ. 68—64)სელევკე I ნიკატორი (ძვ. ბერძნ. Σέλευκος Α' Νικάτωρ; დ. ძვ. წ. 358, ევროპოსი, მაკედონია — გ. ძვ. წ. 281, ლისიმაქია, თრაკია) — სელევკიდების სახელმწიფოსა და სელევკიდების დინასტიის დამაარსებელი, ალექსანდრე მაკედონელის მხედართმთავარი. განსაკუთრებით გამოიჩინა თავი ძვ. წ. 326 წელს ინდოეთში ლაშქრობის დროს. ალექსანდრე მაკედონელის სიკვდილის შემდეგ, დიადოქოსთა შორის სელევკე I ნიკატორი იყო ერთ-ერთი აქტიური მაძიებელი უმაღლესი მბრძანებლობისა, ძვ. წ. 321 წელს პერდიკასგან (ტახტის რეგენტი) მიიღო სატრაპია ბაბილონეთი. ძვ. წ. 312 წელს აქვე გამაგრდა და თავი დამოუკიდებელ მმართველად (სელევკიდური ერის დასაწყისი) გამოაცხადა. შემოიერთა სხვა პროვინციები: მიდია, სუსიანე, პერსიდა, ბაქტრია და ძვ. წ. 305 წელს თავი მეფედ გამოაცხადა. ამავე წელს წარმატებით ილაშქრა ინდოეთში. დაუზავდა აქაურ მეფეს, ჩანდრაგუპტას: დაუთმო მას მდინარე ინდის დასავლეთით მდებარე მიწები და სამაგიეროდ მიიღო 500 საბრძოლო სპილო. ძვ. წ. 301 წლის იფსოსის ბრძოლის შემდეგ დიადოქოსებს შორის მიწების განაწილების შედეგად მესოპოტამია და სირია მიიღო. ძვ. წ. 281 წელს დაამარცხა ლისიმაქე და თითქმის მთელი მცირე აზია დაიპყრო. ეწეოდა დიდ საქალაქო აღმშენებლობას. სამოცდაათამდე ქალაქი დააარსა. ცდილობდა ბალკანეთის, განსაკუთრებით, მაკედონიისა და თრაკიის დაპყრობას, ამ მიზნით ძვ. წ. 280 წელს ჯარებით გადალახა ჰელესპონტი, მაგრამ ლისიმაქეის მახლობლად პტოლემე კერავნუსმა მოკლა. იხ. ვიდეო

გამარჯვებულებმა ურთიერთშორის დაინაწილეს იმპერია, ამასთან, სელევკმა უარყო რა ხილიარხის მოვალეობა ანტიპატრეს ვაჟის, კასანდრის სასარგებლოდ, მიიღო ბაბილონის სატრაპია. მალე მას მოუწია ბრძოლა უფლებებისათვის მებრძოლ ევმენთა სამეფო დინასტიასთან, რომელიც პოლიპერხონმა დანიშნა აზიის მმართველად. ამ ბრძოლაში სელევკის მოკავშირე ანტიგონმა გაიმარჯვა ევმენზე, რის წყალობითაც მას ხელში ჩაუვარდა უზარმაზარი სიმდიდრე და სამხედრო ძალები. ფიქრობდა რა მთელი აზიის დაპყრობას, ანტიგონმა ზურგი შეაქცია მოკავშირე სელევკს. ის მას უკვე განიხილავდა არა თავის მოკავშირედ, არამედ თავის ხელქვეითად და ბაბილონის დასაპყრობად ემზადებოდა.

                                                             

სელევკი გაიქცა ბაბილობში, შეშინებულმა, რომ ანტიგონე მოსთხოვდა მას დაპყრობილი მიწების უკან დაბრუნებას, შეკრა კავშირი პტოლემეოსთან, ლისიმაქესთან და კასანდრთან. მოკავშირეებმა ანტიგონს წაუყენეს მოთხოვნა, რომ გაენაწილებინა მათთვის აზიის საგანძური და გაეყო მიწები. რასაკვირველია ანტიგონმა უარი განაცხადა. დაიწყო ომი. ღაზასთან ბრძოლის შემდეგ ძვ. წ. 312 წელს, რომელშიც ანტიგონის ვაჟი დემეტრე განადგურებულ იქნა, სელევკმა პტოლომეოსისგან მიიღო მცირე რაოდენობის ჯარები, რითაც იგი გაემართა თავისი სატრაპიის გამოსახსნელად. ბაბილონის სხვადასხვა ადგილებში არსებულ ციხე–სიმაგრეებში გარნიზონების ჩაყენების შემდეგ, სელევკი დაპყრობილებმა აღიარეს მმართველად. მან შტურმით აიღო ბაბილონი, დაამარცხა ბაბილონის ყოფილი სატრაპი ნიკანორი, დაიმორჩილა სუზა, მიდია, სპარსეთი და აღმოსავლეთ ირანი. სამართლიანობისა და სირბილის წყალობით, რომლითაც გამოირჩეოდა სელევკი, როგორც მმართველი, დაპყრობილი პროვინციების ხალხებმა სიხარულით მიიღეს იგი და შეიყვარეს. ასე წარმოიქმნა სელევკიდების სამეფო უზარმაზარი ტერიტორიით

რუსული სუ-24 განადგურება სირიაში

     რუსული სუ-24 განადგურება სირიაში

                           

                                       სუ-24მ ,,ხმეიმინის'' აეროდრომზე 17 დღით ადრე ინციდენტამდე

ინციდენტი მოხდა 2015წ-ის 24 ნოემბერს. საფრონტო ბობდამშენი სუ-მ4მ რუსეთის საჰაერო-კოსმოსური ძალების, რ-იც შედიოდა რუსეთის ავიაჯგუფში სირიაში, იქმნა ჩამოდეგბული რეკეტა ,,ჰაერიჰაერის'' ტიპის , გასროლილი ფ-16ც თურქეთის  სამხედრო საჰაერო ძალების სირია თურქეთის საზღვარზე 6000 მ  სიამღლეზე და დაეცა ტერიტორი-

ზე ლატაკიაში. 

ბობმდამშენის ეკიპაჟმა მოახრხა კატაპულტირება : მეთაური ეკიპაჟის ოლეგ პეშკოვი  დაშვებისას დაიღუპა პარაშუტით დახვრეტის  შედეგად მიწიდან ანტისახელისუბლებო აჯანყებულების  ფორმირებების მიერ ხოლო მეორე შტურმანი კოსტანტინი ცოცხალი დაეშვა. შემდეგში  სამძებრო სამუშაოებისას სპეცოპერაცია  რომელსაც ასრულებდა

გამანადგურებელი ფ-16 ც სჰძ თურქეთის

ჰეზბულალას ბაევიკები და სირიის  სპეც რაზმი დაიღუპა კიდევ ერთი რუსეთის სამხედრო მისამსახურე - საზღვაო საზმელეთო ძალები. აღნიშნული ოპერციის დროს აჯანყებულებმა ჩამოაგდეს მ-8 ტიპის ვერტფრენი. 

ქვემოთ შემოგთავაზებთ რუსეთის ფედერაციის ავიაციის დანაკაგებს სირიის კონფლიქტის პერიოდში

                   დადასტურებული დანაკარგი ვერტფრენების

№	თარიღი	ტიპი	დანიშნულება	საბორტო ნომერი	საერთ რაოდენობა	დაღუპული/დაჭრილი	შენშვნა
1.	26 ნოემბერი 2015 წ	Ми-8 АМТШ-В	მრავალმიზნობრივი ვერტფრენი	РФ-95601/252 ყვითელი	?	0/?	განადგურებული ბოევიკებიССА  პროვინცია ლატაკიაში  სამძებრო-საზიები სამუშაოს ოპერაციისას ადგილზე Су 24М.
2.	12 აპრილი 2016 წ	Ми-28Н	დამრტყმელი ვერტფრენი	?	?	2/0	დამიტვრა ხომსის რაიონში  ქ. ხომსში შეცდომის შედეგად პილოტირების
3.	8 ივლისი 2016 წ	Ми-35М	მრავლმიზნობრივი ვერტფრენი	?	?	2/0	ჩამოგდებული ბაეივიკიბმა პალმირის რაიონში.
4.	1 აგვისტო 2016 წ	Ми-8 АМТШ	მრავმიზნობრივი ვერტფრენი	РФ-95585/212 ყვითელი	?	5/0	ჩამგდებული ბაეივიკებმა вიდლიბის პროვინციაში
5.	3 ნოემბერი 2016 წ	Ми-35М	მრავალმიზნობრივი ვერტფრენი	?	?	0/2	გააგდგურებული ბაევიკების  ПТУР მიერ ხომსის პროვინციაში
6.	31 დეკემბერი 2017 წ	Ми-24	მრავალმიზნობრივი ვერტფრენი	?	?	2/1	განადგურებუ;ი ბაევიკების  ПТУР პროვინცია  ხომსში.
7.	7 მაისი 2018 წ	Ка-52	სადაზვერვო-დამრტყმელი ვერფრენი	?	?	2/0	ჩამოვარდა პატრულირებისას არმოსავლეტ ტერიტორიის სირიის.

           დადასტურებული დანაკარგი თვითმფრინავები

№	თარიღი	ტიპი	დანიშნულება	საბორტო ნომერი	საერთო რაოდენობა	დაღუპული /დაჭრილები	შენიშვნა
1.	26 ნოემბერი 2015 წ	Су-24М	ტაქტიკური საფრონტო ბომბდამშენი	РФ-90932/83 თეთრი	?	1/1	ჩამგდებული იყოშედეგად სარაკეტო დარტყიმსას  კალსი «ჰაერი-ჰაერი» გამანადგურებელმაF 16 სჰძ თურქეთის.
2.	13 ნოემბერი  2016 წ	МиГ-29К	მრავლმიზნობრივი საგებანო გამანდაგურებელი	?	?	0/1	ჩამოვარდა დაშვებისას  ავიამზიდ  «ადმირალ კუზნეცოვზე».
3.	5 დეკემბერი 2016 წ	Су-33	საგებანო გამანადგურებელი	67 წითელი	?	0/1	ჩამოვარდა დაშვებისას ავაიმზიდ «ადმირალ კუზნეცოვზე».
4.	10 ოქტომბერი 2017 წ	Су-24М	ტაქტიკური საფრონტო ბომბდამშენი	?	?	2/0	დაიმტვრა აფრენისას  აეროდრომ მეიმინინი.
5.	3 თებერვალი 2018 წ	Су-25	შტურმავიკი	РФ-95486/06 წისფერი	?	1/0	ჩამგდებული ბაევიკების მიერ ССА  ПЗРК - დან იდლიბის პროვინციაში.
6.	6 მარტი 2018 წ	Ан-26	სატრანსპორტო თვითმფრინავი	РФ-92955/52 წითელი	?	39/0	ჩამოვარდა  დაშვებისას აეროდრომზე ხმემინი.
7.	3 мая 2018 წ	Су-30СМ	გამანაგდურებელი		?	2/0	ჩამოვარდაღებისას  სიმაღლის  აფრენისას აეროდრომ ხმემინი.
8.	17 სექტემბერი 2018 წ	Ил-20	თვითმფრინავი ,რადიოსადაზვერვო დაზვერვის		?	15/0	ჩამგდებული ПВО სირიის  (კოპლექს С-200), მოგერიებისას  თავდახმის  ისრაელის F-16 ობიექტებისპროვინცია ლატა