ოპტიმიზმი

                               ოპტიმიზმი

                                                   

ოპტიმისტის თვალსაზრისით ჭიქა ნახევრად სავსეა, ხოლო პესიმისტისა — ნახევრად ცარიელია რიტორიკული კითხვა. შესაძლებლობას იძლევა განისაზღვროს ადამიანი მთლიანად დამოკიდებულება  ამა თუ იმ სიტუაციაში როგორც პესიმისტური (ჭიქა ნახევრად ცარიელია) ან ოპტიმისტური (ჭიქა ნახევრად სავსეა). მოცემული დიდომა გამოიყენება, რომ აიხსნას ადამიანები როგორ აღიქვამენ ამა თუ იმ მოვლენების მიმართ.  დამოკიდებულება ყოველი ადამიანის არის უნიკალური და წარმოადგენს მხოლოს ერთერთი ინტერპეტაციას რეალობის.

(ლათ. optimus - საუკეთესო) - ყველაფერში კარგის, ნათელი მხარეების დანახვა, უკეთესი მომავლის რწმენა. ოპტიმიზმის მიხედვით, ცხოვრება მშვენიერია და ნებისმიერი სიტუაციიდან გამოსავალი არსებობს.

იხ. ვიდეო

ცნობილი მაგალითი ოპტიმიზმის და პესიმიზმის წარმოაგდენს განსჯა ადამიანის ჭიქასთან მიმართებაში სავსეა თუ არა იგი წყალით. მიჩნეულია ომ ოპტიმისტს მიაჩნია რომ ჭიქა სავსეა ნახევად წყლით ხოლო პესმისტი კი ჭიქა ცარიელია ნახევრად.

მაკობსკი ,,ოპტიმისტი და პესიმისტი''  (1893)

ფილოსოფოსი გოტფრიდ ლაიბნიცს მიაჩნდა, რომ ჩვენ ვცხოვობთ ,,  საუკეთესოში ყველა შესაძლო სამყორებოს შორის''

სამცნიერო დაკვირვებემა დაადგინა, რომ ოპტიმიზმს სეუძლია გააძლიეროს ადამიანის ჯამრთელობა, კერძოდ:

ხელს უსლის უმწეობის მდგომარეობის აღმოცენებას და შესაბამისად მხარს უჭერს მუდმივად მზადყოფნასი იყოს იმუნიტეტი.

ხელს უწყობს ჯანსაღო ცხოვრების წესის დაცვას და ექიმტან დროულად მისვლას.

ოპტიმისტი ადვილად ამყარებს და ინარცუნებს მეგომრულ ურთიერთობებს შესაბამისად სოციალურია

ნხარს უჭერს - ჯამრთელი ცხოვრების წესს და შესაბამისად ჯამრთელობას ინარჩუნებს.

იხ. ვიდეო

დორიან გრეის სინდრომი

                 დორიან გრეის სინდრომი

                                                       

პორტრეტი ბასილი ჰოლორდი და ლორდ ჰენრი ვოტონი აკვირდებიან დორიან გრეის სურათზე დაფიქსირებულ სილამაზეს

 (ინგლ. Dorian Gray syndrome) — ფსიქოლოგიური დაავადება. ხშირ შემთხვევაში ახასიათებთ კულტურულ და სოციალურ ფენომენებს, ამ სინდრომის მქონე ადამიანები უკიდურესად ცდილობენ იყვნენ განსაკუთრებულად ლამაზები და ცდილობენ შეინარჩუნონ ფიზიკური სილამაზე, და ახალგაზდობა მუდმივად, მოიხმარნენ კოსმეტიკური პროდუქციას „გადაჭარბებულად“, იკეთებენ თმის აღდგენის შეღებვის პროცედურებს, აგრეთვე პლასტიკურ ქირურგიულ ოპერაციებს. ტერმინი „დორიან გრეის სინდრომი“ ეხება ოსკარ უაილდის რომანის „დორიან  გრეის  პორტრეტის “ პერსონაჟს — დორიან გრეის. განსაკუთრებულად ლამაზი კაცი, რომელმაც ჰედონიზმით და გადაჭარბებული თვითმმართველობის სიყვარულით დაამტკიცა დამღუპველი პირადი, სოციალური და ემოციური ასპექტები და რომელიც ცდილობდა გაქცეოდა ცხოვრებას. საკუთარი გარყვნილი ცხოვრების წესის მქონე ზებუნებრივი პორტრეტი (სულიერი დამოკიდებულებები) უმაგრებდა ზურგს მის ფიზიკურ სილამაზეს.

იხ. ვიდეო

                 დორიან გრეის პორტრეტი

                                                  
(ინგლ. The Picture of Dorian Gray) — ოსკარ უაილდის ერთადერთი გამოქვეყნებული რომანი. პირველად 1890 წლის ივნისში გამოიცა ჟურნალში „Lippincott’s Monthly Magazine“, 1891 წელს კი ავტორისეული ჩასწორებებით და ჩამატებებით − ცალკე წიგნის სახით.
რომანის სიუჟეტში აღწერილია ახალგაზრდა შესანიშნავი გარეგნობის მამაკაცი დორიან გრეი, რომელსაც მხატვარი ბეზილ ჰოლუორდი დაუხატავს პორტრეტს. ამ რომანის მთავარი გმირი ტკბებოდა პორტრეტის სილამაზით და ფიქრი არ სცილდებოდა მას
ოჰ, ყველაფერი თუ უკუღმა ყოფილიყო! პორტრეტი შეიცვლიდა სახეს, მე კი დავრჩებოდი ისეთივე, როგორიც ახლა ვარ! ამისთვის სულს მივყიდდი ეშმაკს
გრეის სურვილი აუსრულდ
დორიან გრეი ლორდ ჰენრის გავლენის ქვეშ ექცევა. იგი მატყუარა და მლიქვნელი ხდება. გადის წლები, დორიანი კი არ ბერდება, სამაგიეროდ, მახინჯდება მისი პორტრეტი, იმიტომ რომ დორიანის სული უზნეო, მატყუარა და ბინძური გახდა; პორტრეტი მისი სინდისის სარკეა. დორიანი მალავს თავის პორტრეტს სხვენში და ტილოს ყოველი ნახვა უფრო და უფრო მტკივნეული ხდება მისთვის. ერთ დღეს მან დანა გაუყარა პორტრეტს. შემოვარდნილმა მოსამსახურეებმა ნახეს თავიანთი პატრონის ულამაზესი პორტრეტი, ხოლო იატაკზე დამახინჯებული ბერიკაცის გვამი, რომლის ამოცნობა მხოლოდ ბეჭდების საშუალებით მოხერხდა
            დორიან გრეი კინო ფილმი
                     
                                             
მხატვრული ფილმის რ-იც 2009 წელს გამოვიდა რეჟისორი ოლივერ პარკერი გადაღებულია ოსკარ უოლდის რომანის მიხედვით ,,დორიან გრეის პორტრეტი'' -ის მიხედვით. იხ. ვიდეო კინო ფილმი

ყინულისა და ცეცხლის სიმღერა

             ყინულისა და ცეცხლის                                 სიმღერა

                                                        
(ინგლ. A Song of Ice and Fire) — ეპიკური ფენტეზის ჟანრის რომანთა სერია ამერ. ავტორი ჯორჯ მარტინის მიერ. სერიაზე მუშაობა 1991 წელს დაიწყო და პირველი ტომი , „სატახტოთა თამაში“, 1996 წელს გამოიცა. თავიდან სამტომეულად დაგეგმილი სერია თანდათან ოთხ, ექვს და საბოლოოდ შვიდტომეულამდე გაფართოვდა. მეხუთე წიგნი, „ცეკვა დრაკონებთან“, ხუთი წელი იწერებოდა და 2011 წელს გამოიცა. მეექვსე, „ზამთრის ქარები“ კი, დაწერის პროცესშია.
იხ. ვიდეო შეგძლიათ მოისმინოთ სრულად

„ყინულისა და ცეცხლის სიმღერაში“ მოვლენები რამდენიმე ათასწლოვანი ისტორიის მქონე გამოგონილ კონტინენტებზე, ვესტეროსსა და ესოსზე ვითარდება. თხრობა მიმდინარეობს მესამე პირში, სხვადასხვა პერსონაჟთა პერსპექტივიდან, რომელთა რაოდენობაც მეხუთე რომანისათვის 31–ს აღწევს. იკვეთება სიუჟეტის სამი ხაზი: რამდენიმე საგვარეულოს დაპირისპირება ვესტეროსის ტახტისათვის; ჩრდილოეთ–ვესტეროსის ყინულოვანი კედლის გაღმა მცხოვრები ზებუნებრივი სხვებისაგან მომდინარე საფრთხის ზრდა; სამოქალაქო ომში მოკლული მეფის შვილის, დენერის ტარგარიენის ამბიცია, ცეცხლისმფრქვეველ დრაკონებთან ერთად დაბრუნდეს ვესტეროსში და რკინის ტახტი დაიბრუნოს.

მარტინის შთაგონების ძირითადი წყაროა ვარდების ომი. სერიას აქებენ მისი რეალიზმისათვის, სადაც მაგია უკანა პლანზეა გადატანილი და ამის სანაცვლოდ ბრძოლები და პოლიტიკური ინტრიგებია წინ წამოწეული. ასევე, ხშირია ძალადობა, სექსი და მორალური ბუნდოვანება. მთავარი პერსონაჟები ხშირად კვდებიან, რათა მკითხველები გმირების უსაფრთხოებაში დარწმუნებამ არ დაამშვიდოს. განსხვავებული პერსპექტივები პერსონაჟთა სხვადასხვა კუთხიდან დანახვის შესაძლებლობას ქმნიან, მათ შორის არის სავარაუდო არამზადების პერსპექტივებიც.

მიუხედავად პირველი გამოცემის ნაკლებად პოპულარობისა, ახლა მსოფლიოს მასშტაბით 15 მილიონზე მეტი წიგნია გაყიდული და სერია ოცზე მეტ ენაზეა ნათარგმნი. მეოთხე და მეხუთე წიგნები ნიუ იორკ თაიმზ ბესტსელერთა სიაში მოხვდნენ

                                                       

        ჯორჯ რეიმონდ რიჩარდ მარტინი

                                            

 (George R. R. Martin; დ. 20 სექტემბერი, 1948) — ამერიკელი მწერალი და სცენარისტი ფენტეზი, საშინელებათა და მეცნიერული ფანტასტიკის ჟანრებში. იგი ძირითადად ცნობილია, როგორც ავტორი ეპიკური ფენტეზი რომანების სერიისა „ყინულისა და ცეცხლის სიმღერა“. აღნიშნული რომანის ტელესერიალად ადაპტირება ტელეარხმა HBO-მ მოახდინა სახელით „სატახტოთა თამაში“. ჟურნალმა Time მარტინი დაასახელა 2011 წლის 100 ყველაზე გავლენიან ადამიანს შორის

მარტინმა ფენტეზი ჟანრის ნოველების გაყიდვა 1970 წელს დაიწყო, როცა ჯერ კიდევ 21 წლის იყო. პირველად მან თავისი მოთხრობა, "გმირი", ჟურნალ გალაქსის მიჰყიდა, რომელიც თებერვლის ნომერში გამოსცეს. მალევე მისი სხვა ნამუშევრებიც გამოჩნდა. მისი პირველი მოთხრობა, "დილას მოსდევს ნისლი", რომელიც ჟურნალ ანალოგმა გამოაქვეყნა 1973 წელს, ნომინირებული იყო ჰიუგოსა და ნებულას პრემიებზე. მარტინი, ამერიკის სამეცნიერო ფანტასტიკისა და ფენტეზის მწერალთა წევრი, ამ ორგანიზაციის სამხრეთ-დასავლეთის რეგიონალური ხელმძღვანელი იყო 1977-1979 წლებში; ის ასევე ამავე ორგანიზაციის ვიცე-პრეზიდენტი იყო 1996-1998 წლებში

იხ. ვიდეო

სატახტო თამაშები სერიალი

 (ინგლ. Game of Thrones) — ამერიკული ფენტეზი და დრამატული სატელევიზიო სერიალი, რომელიც HBO-სთვის დევიდ ბენიოფისა და დ.ბ. ვაისის მიერ მომზადდა. იგი ეფუძნება „ყინულისა და ცეცხლის სიმღერას“, ჯორჯ რეიმონდ რიჩარდ მარტინის ფენტეზი-რომანების სერიას, რომლის პირველ წიგნს ეწოდება „სატახტოთა თამაში“. იგი გადაღებულია ბელფასტსა და სხვა ადგილებში — ჩრდილოეთ ირლანდიაში, მალტაში, ხორვატიაში, ისლანდიასა და მაროკოში. სერიალის პრემიერა გაიმართა HBO-ზე, აშშ-ში, 2011 წლის 17 აპრილს. იგი გაგრძელდა მეოთხე სეზონით, რომელიც ეთერში 2014 წლის აპრილში გავიდა.

                                             

სერიალში მოქმედება მიმდინარეობს უესტეროსისა და ესოსის გამოგონილ კონტინენტებზე, 10 წლიანი ზაფხულის მიწურულს. მიმოხილულია რამდენიმე სიუჟეტური ხაზი. პირველი აღწერს სამეფო წარმოშობის სახლთა სამოქალაქო ომს შვიდი სამეფოს რკინის ტახტისთვის ბრძოლისას. მეორე აღწერა მოახლოებული ზამთრის მზარდ საშიშროებას და ჩრდილოეთის მითურ არსებებს. მესამეში აღწერილია დამხობილი დინასტიის მხრიდან სამეფოს დაბრუნების უკანასკნელი მცდელობა. მორალურად ბუნდოვანი პერსონაჟების მეშვეობით, სერიალში განხილულია სოციალური იერარქიის, რელიგიის, ერთგულების, კორუფციის, სექსუალურობის, სამოქალაქო ომის, დანაშაულისა და სასჯელის პრობლემები. მეინსტრიმულ მედიაში ფენტეზის პოპულარიზაციაში შეტანით იგი უკანასკნელი დროის ყველაზე მაღალბიუჯეტიანი ნამუშევარია.

                                              

სერიალს ფართო და აქტიური თაყვანისმცემლები ჰყავს. კრიტიკოსებისგან მან აღიარება დაიმსახურა, თუმცა შიშველი სხეულის ჩვენებამ და ძალადობის სცენებმა გამოიწვიეს კამათი. სერიალს მიღებული აქვს მრავალი ჯილდო თუ ნომინაცია. მათ შორის არის „ემის პრაიმტაიმ ჯილდო გამორჩეული დრამატული სერიალისთვის“ (სამივე სეზონისთვის), ოქროს გლობუსი საუკეთესო დრამატული ტელესერიალისთვის, ჰუგოს ჯილდო საუკეთესო დრამატული დადგმისთვის (ხანგრძლივი ფორმის) და პიბოდის ჯილდო. სერიალის მსახიობთაგან პიტერ დინკლიჯმა მიიღო „ემის პრაიმტაიმ ჯილდო გამორჩეული მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის დრამატულ სერიალში“ და ოქროს გლობუსი საუკეთესო მეორეხარისხოვანი მსახიობისთვის სერიალში, მინისერიალში ან სატელევიზიო ფილმში, ტირიონ ლანისტერის როლისთვის.

იხ. ვიდეო სერიალი

პიტნა

                                        პიტნა

                                                      

 (ლათ. Mentha) — მრავავალწლოვანი ბალახოვანი მცენარის გვარი ტუჩოსანთა ოჯახისა. 50-100 სმ სიმაღლის ფესურიანი მცენარეა. აქვს მოპირისპირედ განლაგებული ფოთლები და ყლორტების წვეროზე თავთავისებრ ყვავილედში თავმოყრილი მოვარდისფრო-იისფერი ყვავილები. ყველა ამ სახეობის მცენარეებს აქვს შემადგენლობა მენტოლი

იხ. ვიდეო

გვარი მდიდარია სახეობებით. საქართველოში ველურად იზრდება მხოლოდ 4 სახეობა: ომბალო (ლათ. Mentha pulegium), მინდვრის პიტნა (ლათ. Mentha arvenis), წყლის პიტნა (ლათ. Mentha aquatica), ტყის პიტნა (ლათ. Mentha longifolia). იზრდება მთის ქვედა და შუა სარტყლის ტენიან მდელოებზე, ტყის პირებზე, ბუჩქნარებში, მდინარეთა სანაპიროებსა და სხვა ადგილებში. პიტნა მრავლდება ვეგეტატიურად.

იხ. ვიდეო

ფითოტერაპიაში და პიტნის ჩაი 

პიტნის ზეთი, ნატურალური ეთერზეთი. პიტნისათვის დამახასიათებელი სუნის მქონე უფერული სითხე, სიმკვრივე 900-910 კგ/მ³ (20°C). სპირტში კარგად იხსნება. შეიცავს დაახლოებით 100 კომპონენტს, რომელთაგან მნიშვნელოვანია (—)-მენთოლი (50%-მდე), მენთონი (≈25%), მენთილაცეტატი, ცინეოლი. იყენებენ კანფეტების, ნამცხვრების, თამბაქოს ნაწარმის, კბილის ფხვნილების, ელექსირებისა და სხვათა დამზადებისას.

სურნელოვან პიტნას შეუძლია ზაფხულიოს ცხელ დღეებში გაგაგრილოთ, მოგიხსნათ დაღლილობა. გაგამხნევოთ და მტელი დღე შეგინარჩუნოთ სიგრილის შეგრძნება.

თავის ტკივილისა და გონებრივი დარლილობის დროს დააყენეთ პიტნის 2-3 ფოთოლის ჩაი გააჩერეთ 5 წთ და სვით ტკივილი გაქრება.

გადარლილ გონებას ნათელი და სარი აზროვნება დაუბრუნდება, ტუ ქსოვილის ხელსახოცზე დააწვეტებთ 4-5წვეტი პიტნის ზეთს და ისუნთქებთ.

ძველ რომში სტუდენტებს ურჩევდნენ ეტარებინათ პიტნა, რადგან მიაჩნდატ, რომ ის აუმჯობესებს მეხსიერებას. ეგვიპტელები კი ამ მიზნით გამხმარი პიტნის ტომსიკებს სკოლის ყველა კედელზე კიდებდნენ. თაკარა მზის დროსაც კი მთელი დრე შეგინარჩუნებთ სიგრილესა და მხნეობას გამაგრილებელი პიტნის წყალი: პიტნის 5-7 ფოთოლს ჩაასხით პულივიზატორიან ბოთლებში და დღის განმავლობაში შეისხურეთ სახეზე, მკერდზე კეფასა და ფეხებზე.

თუ სიცხეში სწრაფად გეღლებათ და გიოფლიადებათ ფეხები - 2ს/კ გამხარ პიტნას დაასხით 1ლ მდუღარე წყალი გააგრილეთ და 20წთ ჩააწვეთეთ ფეხებზე.

ზაფხულის ცხელ დღეებში კოსმეტოლოგები გვირჩევენ

1. პიტნის ზეტის რამდენიმე წვეთი შეურიეთ ტანის კრემი. პიტნა ტონუსს მატებს და აგრილებს კანს აუმჯობესებს სისხლის მოძრაობას ამაგრებს ძვლებს.

2. პიტნის წყალი ჩაასხიტ პატარა ფორმებში და გაყინეთ მაცივარში დილით სახე გაიწმინდეთ კუბებით

გთავაზოპბტ პიტნის შოკოლადისიანი ნუგბარის რეცეპტს:

 ჩაიდანში ჩაყარეთ პიტნა, დაამატეთ 1ს/კ შაქარი დაასხით 200მლ მდუღარე წყალი და გააგრილეთ ერტი რამე 100გ შავი ნაღები და ათქვიფეთ გაანაწილეტ ფიჯნებში, დაამატეთ პიტნის ნაყენი და აურიეთ

 

ჰოლოთურიები

                             ჰოლოთურიები

                                              
                       ოკენეების იდუმალებით მოცული სიცოცხლის ფორმები

ზღვის კიტრი ლათ- Holothuroidea - ზღვის უხერხემლო ცხოველთა კლასი კანეკლიანების ტიპისა. მოიცავს 1 100-მდე სახეობას. ნაკლებად მოძრავი, ფსკერული, მცოცავი ცხოველები არიან, რომლებიც წვრილი პლანქტონით ან ლამით იკვებებიან. ძლიერი გაღიზიანების შემთხვევაში შეუძლიათ თვითდასახიჩრება (ავტოტომია). დაკარგული ორგანოები მალე აღუდგებათ. 

                                                      

ჩონჩხი ძლიერაა რედუცირებული. სუნთქავენ ამბულაკრული სისტემის მეშვეობით და ეგრეთ წოდებული წყლის ფილტვებით — თხელი დატოტვილი პარკებით, რომლებიც უკანა ნაწლავში იხსნება. ჰოლოთურიების სხეული ჭიისებურია. მის წინა ნაწილში საცეცებით შემორტყმული პირია, რომელიც გადადის გრძელ მილისებურ ნაწლავებში; ბოლოში ანალური ხვრელია. ვითარდებიან მეტამორფოზით. ყველაზე დიდტანია ჰოლოთურიები სიგრძით 2 მ-ს აღწევენ.

იხ. ვიდეო

სხვა კანეკლიებისგან განსხვავებით, ზღვის კიტრი მატლის მსგავსი, იშვიათად ბურთისებური ფორმის არის, არ აქვთ ეკლებიდა  რედუქცირებული კანი ჩოჩნხი სხეულის წითელი კედელში მოქცეული მცირე ზომის კირქოვანი „ძვლები “. სხეულის ხუთ სხივიანი სიმეტრია ჰოლოთურებში, მრავალი ორგანოს ორმხრივი მოწყობით არის ნიღბიანი.

იხ. ვიდეო

 მისი სხეული ტყავიანია შეხებით, ჩვეულებრივ უხეში და ნაოჭა. სხეულის კედელი სქელი და ელასტიურია, კარგად განვითარებული კუნთების ჩალიჩებით. გრძივი კუნთები (5 ლენტი) ერთვის საყლაპავის კირქოვან რგოლზე. პირი მდებარეობს სხეულის ერთ ბოლოში, ხოლო მეორეზე - ტანზე. პირის ღრუს გარს უვლის 10-30 საცეცები, რომელიც საკვების მოსაპოვებლად ემსახურება და სპირალურ-ნაწლავ ნაწლავში გადადის. ამბულატორიული სისტემა და ეგრეთ წოდებული წყლის ფილტვები, განშტოებული ჩანთები, რომლებიც იხსნება კუსკაში წინაგულის წინ, ემსახურება სუნთქვას.

იხ. ვიდეო

კაროტინოიდები

                                   კაროტინოიდები

                                                           

კარატინი, ლიკონილი და სხვა კარატინოიდები უმრავლესობა ფორთოხლისფერი ხილი და ბოსტნეული

ტეტრატერპენები და ტეტრარპეენეიდები, ფორმალურად წამოადგეს წარმოებელ - ჰიდროგენიზაციის, დეჰიდროგენიზაციის, ციკლიზაციის, დაჟანგვის ან აციკლური წინამორბედის ერთობლიობა - Ψ, Ψ-კაროტინი (ლიკოპენი); რეტინოიდები არ მიეკუთვნებიან კაროტინოიდებს. კაროტინოიდებს მიეკუთვნება აგრეთვე კაროტინები, ქსანტოფილები და ციკლიზაციის ზოგიერთი პროდუქტი და ლიკოპენის ნახშირბადის ჩონჩხის ნაწილის დაკარგვა.

კარატინი წამოადგენს ბუნებრივ ორგანული პიგმეტები, რ-იც სინთეზირდება  ბაქტერიების, სოკოები, წყალმცენარეები, უმაღლესი მცენარები და მარჯნის პოლიპების მიერ, შეღებილ ყვითელ, ნარინჯისფერი ან წითელი.

იხ. ვიდეო

2012წ-ს იყო აღწერილი დაახლ.  600-მდე სხვდასხვა კაროტინი. 50 კაროტინები აღმოჩენილია ადამიანის საკვების რაციონში. ხოლო იქიდან მხოლოდ 10 არის სისხლის პლაზმაში. კარატოინიდები ასრულებენ  ანტიოქსიდანტები ფუნქციას ადამიანის ორგანიზმში. პროვიტამინები A, მაგალითად β-კაროტინი წარმოადგენს წინამორბედები A ვიტამინის.

როგორც A, ასევე β-კაროტინი, მომავალი მძლავრი დამცავი თავის ტვინის  მემბრანის თავისუფალი რდაიკალების მავნე ზემოქედებისგან. β-კაროტინის შემთხვევაქში  ნეტრალიზებას ახდენს ყველაზე საშიში თავისუფალი რადიკალების: პოლიუჯერი მჟავების რადიკალები და ჟანგბადის რადიკალები.

Β-კაროტინის ანტიოქსიდანტური მოქმედება მნიშვნელოვან როლს ასრულებს გულის და არტერიების დაავადებების პროფილაქტიკაში, მას აქვს დამცავი ეფექტი პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ სტენოკარდია, ასევე ზრდის სისხლში „კარგი“ ქოლესტერინის შემცველობას.

                                                      

                                             ადამიანის თვალის მაკულარული პიგმენტები

ლუტეინი და ზაქსანტინი არის მთავარი კაროტინოიდები, რომლებიც ჩვენს თვალებს იცავენ: ისინი ხელს უწყობენ კატარაქტის პროფილაქტიკას, აგრეთვე ამცირებენ მაკულარული დეგენერაციის რისკს (მხედველობის ყველაზე მნიშვნელოვანი ორგანო), რაც ყოველ მესამე შემთხვევაში იწვევს სიბრმავეს.

კიდევ ერთი კაროტინოიდი - ლიკოპენი (გვხვდება ძირითადად პომიდორში) იცავს ათეროსკლეროზისგან, არტერიების კედლებზე ხელს უშლის ჟანგვის და დაბალი სიმკვრივის ქოლესტერინის დაგროვებას. გარდა ამისა, ეს არის ყველაზე ”ძლიერი” კაროტინოიდი კიბოსგან, განსაკუთრებით ძუძუს, ენდომეტრიული და პროსტატის კიბოდან თავის დასაცავად.

სტაფილო

                                  სტაფილო

                                            

(ლათ. Daucus) — მცენარის გვარი ქოლგოსანთა ოჯახისა. ორწლოვანი, იშვიათად ერთ- ან მრავალწლოვანი მცენარეა. აქვს მრავალგზის ფრთისებრ განკვეთილი ფოთლები.

იხ. ვიდეო

ცნობილია სტაფილოს 60-მდე სახეობა. უფრო გავრცელებულია ორწლოვანი მცენარე — კულტურული სტაფილო (ლათ. Daucus sativus, Daucus carota), რომელიც იყოფა სასუფრე და საკვებ სტაფილოდ. სტაფილო პირველ წელს ივითარებს ფოთლების როზეტსა და ძირყვენას, მეორე წელს — საყვავილე ღეროს. საკვები სტაფილოს ძირხვენა ხორციანია, ფერად თეთრი, ყვითელი ან მუქი იისფერი, ფორმით მომრგვალო-ცილინდრული, კონუსისებრი ან თითისტარისებრი; სიცივე და გვალვაგამძლეა; მოითხოვს ნეშომპალით მდიდარ ქვიშნარ და თიხნარ ნიადაგებს.

იხ. ვიდეო

ქიმიური შემდგენლობით კარატინი, ფიტეონი ფიტოფკეიენი და ლიკოპინი, ვიტამინები B,B2, სტაფილო Aვიტამინის წყაროა, შაქარი (3-15%) ცხიმი მცირე შემადგენლობით ეთერული ზეთი, უბმელიფერონი, კვარცეტინი კეფეროლი, ანტიციანიდური საშუალება, ფალივიონიდები.

იხ. ვიდეო

მედიცინაში სტაფილოს დადებითი თვისებების  გამო მას აქვს დიეტური და კკვებითი ღირებულება გამოიყენება ჰიპო და ავიტამინოზის დროს. ხელს უწყობს ეპითელიზაციას, ააქტიურებს უჯრედშიდა რედოქსის პროცესებს, არეგულირებს ნახშირწყლების მეტაბოლიზმს.

თესლები გამოიყენება სამკურნალო საშუალებების მისაღებად, მაგალითად, დუკარინი, რომელსაც აქვს ანტისპაზმური საშუალება, რომელიც პაპავერინის და კელინის მსგავსია, აფართოვებს კორონარული გზებს; გამოიყენება ათეროსკლეროზის დროს, კორონარული უკმარისობა სტენოკარდიით. ექსტრაქტები და ეთერზეთები კოსმეტიკური საშუალებების და არომათერაპიისთვის მიიღება თესლისგან, ნერვოზების დროს. აქვს ანტისეპტიკური თვისება. გულსისძარღვთა დაავდებისას  სტაფილო აოდთგანვე გამოიყენებოდა კოსმეტიკაში.

იხ. ვიდეო

სტაფილო არ შეიძლება მივაკუთვნოთ ეგზოტიკურ ბოსტნეულს, რომელთა სასარგებლობო თვისებების  შესახებ უამრავი ლეგენდებია. იქნებ იმიტომ, რომ  სტაფილო ყველაზე გავრცელებულია მთელ მსოფლიოში და მისი მოყვანა ყველგან შეიძლება, ის შეიძლება მოიყვანო თითქმის ყველგან: ნებისმიერ ბაღში, მინდორში, ქვეყანაში, თუნდაც აივანზე და ნებისმიერ კლიმატში. ამასთან, თუ ამ უმარტივეს ბოსტნეულს უფრო ყურადღებით დავაკვირდებით, გაირკვევა, რომ მას მხოლოდ ის სასწაულებრივი თვისებები აქვს, რომლებსაც ლეგენდები ქმნიან.

უძველესი დროიდან ხალხმა იცოდნენ სტაფილოს სასარგებლო თვისებებზე იმაზე მეტი ვიდრე დღეს. თუმცა იმ დროისთვის არ იყო განვითარებული მეცნიერება, ელექტრონული მიკროსკოპები, ბიოქიმიური ანალიზი და სხვა სიბრძნეები. მაგ., ძველ ბრძნებმა იცოდნენ სამკურნალო თვისებების შესახებ  სტაფილოს წვენზე. მას იყენებდნენ მრავალი ავადყოფობის წინაამღდეგ. რომაელებს უყარდათ სტაფილო , მიჩნეული იყო შესანიშნავი წამლად, სადაც რომაელი ქალბატონები მიირთმევდნენ კანფეტებთნ ერთად. შესაძლოა ამიტომაც იყვნენ ასეთი მშენიერები.