რენტგენის ასტრონომია

              რენტგენის ასტრონომია

                      

                                                           ობსერვატორია ,,ჩანდრა''

                                                        ატროფიზიკა

ასტრონომიის განყოფილება კოსმოსური ობიექტების კვლევები რენტგენული გამოსხივების დიაპაზონში. რენტგენული გამოსხივებაში მოიაზრება ელექტრომაგნიტური გამოსხივება დიაპაზონშო (100 - დან 0.1 A) რენტგენული ფოტონების ენერგია გაცილებით მეტია ვიდრე ოპტიკური, ამიტომ რენტგენოლოგიურ დიაპაზონში ასხივებენ ნივთიერებას, რომელიც თბება უკიდურესად მაღალ ტემპერატურაზე.

იხ. ვიდეო

წყაროები რედგენული გამოსხივებას წარმოადგენს ისეთი კოსმოსური ობიექტები როგორიცაა შავი ხვრელები, ნეიტრონული ვარსკვლავები, კვაზარები და სხვა ეკზოტიკური ობიექტები, რ-იც დიდი ინერესს წარმოდგენენ ასტროფიზიკების. ძირითადი ინსტრუმენეტებს კველევბისთვის წარმოადგენს რენდგენული ტელესკოპები.

რენტგენის სხივები სწრაფად შთაინთქმება დედამიწის ატმოსფეროში  და არ აღწევს დედამიწას. ამიტომ, ყველა რენტგენის მიმღები უნდა აივედეს  ისეთ სიმაღლეებზე, სადაც ატმოსფერო შესამჩნევად თხელია.

გაუმჭირვალე დედამიწის ატმოსფეროს სიბრტყეზე 

ანდრომედას გალაქტიკა მაღალი ენერგიის რენტგენოლოგიურ და ულტრაიისფერ სინათლეში ( 2016 წლის 5 იანვარი)

2015 წლის სინათლეში საერთაშორისო წლის აღსანიშნავად გამოქვეყნებული სურათები

(ჩანდრა რენტგენული ობსერვატორია).

CH-47 Chinook

                      CH-47 Chinook

                                                 

                                                        ამერიკული CH-47 ავღანეთში 2008წ

ბოინგი CH-47 Chinook, CH - от Cargo Helicopter - ჩინუკი  მძიმე ტვირთმზიდი შვეულმფრენი ორ ძრავიანი როტორთა ტანდემით. მისი მაქსიმალური სიჩქარით 315 კილომეტრი/საათში იყო ყველაზე სწრაფი მისი თანამედროვე (1960-იანი წლების) შვეულმფრენებს შორის. იგი ერთ-ერთია იმ ეპოქის მცირერიცხოვანი თვითმფრინავებიდან C-130-სა და UH-1 'Huey'-სთან ერთად, რომელიც კვლავაც იწარმოება და აქტიურად მოიხმარება. დღეისათვის გამოშვებულია 1 179-ზე მეტი ეგზემპლარი. მისი ძირითადი ფუნქციებია ჯარისა და არტილერიის გადაადგილება და მათი მიწოდება ბრძოლის ველზე. ამ შვეულმფრენის სამხედრო ვერსიებს შეუძლიათ დასხდნენ წყალზეც.პირველი ფრენა განხორციელდა 1961წ-ის 21 სექტემბერს ერთ ცალის ღირებულება 28,9 მლნ აშშ დოლარი.

იხ. ვიდეო

Chinook დააპროექტა და თავდაპირველად აწარმოებდა Boeing Vertol ადრეულ 1960-იანებში. შვეულმფრენს ამჟამად აწარმოებს Boeing Integrated Defense Systems. Chinook-ებს იყენებს კიდევ 16 ქვეყანა. მიუხედავად იმისა, რომ ზოგიერთი ქვეყანა იყენებს უფრო დიდ შვეულმფრენებს, როგორიცაა რუსული Ми-26, Chinook რჩება ერთ ერთ ყველაზე მძიმე ტვირთმზიდავ შვეულმფრენად, რომელსაც იყენებენ მისი უდიდესი ოპერატორები - აშშ-ის არმია და სამეფო სამხედრო-საჰაერო ძალები.

                                                       

                                             CH-47 ევაკუციას აწარმოებს ლიბიურ Ми-24, ჩადი 1988

საკმაოდ ვეტერანი დამსახურები ხომალდია  შეცვალა სიკორსკი CH-37მოჰავა  ხოლო მოგვინაბით Sikorsky CH-54 Tarhe შერაღებაში აშშ-ს გარდა აქვთ შეარაღებაში 20 ქვეყანას. წარმოებს აშშ-ს გარდა იტალიაში 1970წ (200ვერტფრენზე მეტი) და იაპონიაში (54).

არის სხვადასხვა მოდიფიქაცია და სამოქალაქო ვარინტებიც. მონაწილებას ღებულობდა ვიტნამის ომში, გამოყენებული იყო 550 ვერტფრენი. ერაყის ომში ავღანეთის ომში. იარნს ყავს შეიარაღებაში 70 ც 

ფოლკენდის ომში.

ჯუჯები - (გნომები)

                          ჯუჯები - (გნომები)

                                                     

ლათ. - gēnomos  - მიწისქვეშა მაცხოვბრებლები - ჯუჯები დასავლეთევროპულიდან პირველ რიგში გერამანულ-სკანდიანავიური, ფოლკლორში, გმირები ზღაპრებში და ლეგედებში.  ცნობილი სახე, მითებსა და თქმულებებში ხშირად მოქმედი კაცუნა, უცნაური და ჯადოქრული თვისებებით აღჭურვილი. ცხოვრობენ კენტად ან ერთად მიწისქვეშ, გამოქვაბულებში, ტყეში, კერიის ქვეშ, საჯინიბოებში და სხვა. ხშირად არიან ჭრა-კერვის ოსტატები ან განძისმცველები ("ნიბელუნგებში"). მომდინარეობენ მიცვალებულთა სულების რწმენიდან, ტყეებში გაფანტული ტანმორჩილი ტომების ხილვიდან, ფანტაზიის სამეფოდან

იხ. ვიდეო მიწისქვეშა მაცხივრებლები - გზა ჯოჯოხეთისაკენ. ვინ ცხოვრობს ჩვენი პლანეტის წიაღში?

ალქიმიაში და ოკულტიზმში გნომები - წარმოდგენენ დედამიწის სულს, ვინაიდან პირველიელემენტარები დედამიწის ელემენტარები არიან. გნომები ელფებთან, გოლბინებთან და ტროლებთან ერთად  პოპულარული  ლიტერატურული ჟანრის ფანტეზის გმირები არიან.

პოეტური ედას  19 ს ილუსტრაცია, ორი ჯუჯის გამოსახულებით ძველ სკანდინავიურზე შესრულებული შუა საუკუნეების პოემები, რომლებიც ძირითადად ისლანდიაში მანუსკრიპტებითაა შემუნახული.

მეფისტოფელი

                              მეფისტოფელი

                                                  

                    მეფისტოფელი იხ. ბმულზე ვიტენბერგის თავზე. იხ. ბმულზე ეჟენ დელაკრუას ლითოგრაფია

 (გერმ. mephistopheles – ძველი გერმანული ლეგენდის მიხედვით: ბოროტი სული, დემონი (გამოყვანილია გოეთეს „ფაუსტსა“ და ბევრ სხვა ნაწარმოებში; ცნობილია აგრეთვე როგორც მეფისტო) — პერსონაჟი, რომელიც განასახიერებს ბოროტების პრინციპს. პირველად გვხვდება ხალხურ წიგნში დოქტორ ფაუსტუსის შესახებ (1587); მეფისტოფელი ზოგან ეშმაკად გვევლინება, ზოგან – ეშმაკის ხელქვეით ბოროტ სულად. მეფისტოფელს მსოფლიო პოპულარობა მოუპოვა და მარადიულ ზოგად ტიპად აქცია გოეთეს ფაუსტმა.

                                                  

ფეოდორ შალიაპინი მეფისტიფელია სახე. ფერადი ფოტოგრაფია პროკუდინა-გორსკის (1915)

სახელი მეფისტოფელი შესაძლოა ბერძნული, ან ძველი ებრაული წარმოშობისაა. ბიბლიაში არ ფიგურირებს. შესაძლოა პირველად გაჩნდა რენესანსის ეპოქაში. ამ დროიდან მოყოლებული მეფისტოფელი გამოიყენება როგორც სატანის ან ეშმაკის ალტერნატიული სახელი.

გარეგნულად მეფისტოფელს მკვეთრად გამოყოფილი იერი აქვს, რის გამოც არსებობს გამონათქვამი: „მეფისტოფელური გარეგნობა“, „მეფისტოფელური პროფილი“ და ა.შ. დამახასიათებელია მკვეთრი კონტური, წაწვეტილი ცხვირი, ღაწვი და სხვა.

                                                  

XIX საუკუნის ბოლოს ამერიკელი მომღერალი მორისი ვ. მორისი, როგორც მეფისტოფელი

ოპერაში - ფრანგი კომპოზიტორ შარლ გუნოს ოპერიდან ,, ფაუსტი'' მეფიტოფელის კუპლეტი ფრ.Le veau d'or est toujours debout)  ”დედამიწაზე მთელი კაცობრიობა''  - სიმღერა მარვალრიცხოვანი არტისტების მონაწილეობით ფაუსტის - 2 აქტი სცენა 3) როგორც წესი მამაკაცის დაბალი ხმა (ბასი, ბარიტონი) ასრულებს 

იხ. ვიდეო

ფრანგ. ორიგინალური ტექსტი 

Le veau d’or est toujours debout;
On encense sa puissance
On encense sa puissance
D’un bout du monde à l’autre bout!

Pour fêter l’infâme idole,
Rois et peuples confondus,
Au bruit sombre des écus
Dansent une ronde folle
Autour de son piédestal…
Autour de son piédestal?..

Et Satan conduit le bal!
Conduit le bal!
Et Satan conduit le bal!
Conduit le bal!

Le veau d’or est vainqueur des Dieux;
Dans sa gloire dérisoire
Dans sa gloire dérisoire
Le monstre abject insulte aux cieux!

Il contemple, ô race étrange!
A ses pieds le genre humain
Se ruant, le fer en main,
Dans le sang et dans la fange

Où brille l’ardent métal!..
Où brille l’ardent métal!..

Et Satan conduit le bal!
Conduit le bal!
Et Satan conduit le bal!
Conduit le ba

იხ. ვიდეო ფეოდორ შალიაპიანი შესრულებით

ესპანური გრიპი

                             ესპანური გრიპი

                         

ფრ. Grippe Espagnole ან  La Pesadilla - სავარუდოდ ყველაზე მასობრივი  პანდემია გრიპი კაცობრიობის ისტორიის განმავლობაში, როგორც რაოდენობით დაავდებულები ასევე დაღუპულები. 1918 -1919 წწ (18თვე) მსოფლიოში ისპანკათი დაავდებული იყო 550 მილიონი ადამიოანი ანუ 29,5% მთელი პლანეტის მოსახლეობა. დაღუპლთა რაოდენობა 17 მლნ- დან 50 - 100 მილნ ადამიანი. ანუ 0,9 - 5,3% დედამიწის მოსახლეობა, რაც მიღებული იყო მიჩნეული ყველაზე მაშტაბური კატასტროფა კაცობრიობის ისტორიის მანძილზე. ამ სახით ლეტალური შედეგი დაავადებულთა შორის შეადგინა 3 - 20%. მიჩნეულია, რომ ეპიდემია დაიწყო პირველი მსოფლიო ომის დროს ანისანიტარიისა და ცუდი კვების მიზეზი და სხვ. 

იხ. ვიდეო

მიუხედავად იმისა, რომ პირველი ავადყოფი აშშ-ში დაფიქსირდა სახელწოდება ისპანკა ანუ ესპანური გრიპი ევროპული ქვეყნებიდა გამოცხადებული იქნა ესპანეთის მიერ. რომელიც აამ დროს ნიეტრალური ქვეყანა იყო და არ იყო სახედრო ცენზურის ქვეშ.

აღწერა 1918ე-ს ესპანეთში დასნევბული იყო 8 მილიონ ადამიანი ანუ 39% მოსახლეობა. მსვერპლი იყო მოსახლეობის ასაკში 20 - 40 წლის. სიმპტომები - ციანოზი, პნევმონია, სისხლით ხველება. 

იხ. ვიდეო

                                       

ოპტიმიზმი

                               ოპტიმიზმი

                                                   

ოპტიმისტის თვალსაზრისით ჭიქა ნახევრად სავსეა, ხოლო პესიმისტისა — ნახევრად ცარიელია რიტორიკული კითხვა. შესაძლებლობას იძლევა განისაზღვროს ადამიანი მთლიანად დამოკიდებულება  ამა თუ იმ სიტუაციაში როგორც პესიმისტური (ჭიქა ნახევრად ცარიელია) ან ოპტიმისტური (ჭიქა ნახევრად სავსეა). მოცემული დიდომა გამოიყენება, რომ აიხსნას ადამიანები როგორ აღიქვამენ ამა თუ იმ მოვლენების მიმართ.  დამოკიდებულება ყოველი ადამიანის არის უნიკალური და წარმოადგენს მხოლოს ერთერთი ინტერპეტაციას რეალობის.

(ლათ. optimus - საუკეთესო) - ყველაფერში კარგის, ნათელი მხარეების დანახვა, უკეთესი მომავლის რწმენა. ოპტიმიზმის მიხედვით, ცხოვრება მშვენიერია და ნებისმიერი სიტუაციიდან გამოსავალი არსებობს.

იხ. ვიდეო

ცნობილი მაგალითი ოპტიმიზმის და პესიმიზმის წარმოაგდენს განსჯა ადამიანის ჭიქასთან მიმართებაში სავსეა თუ არა იგი წყალით. მიჩნეულია ომ ოპტიმისტს მიაჩნია რომ ჭიქა სავსეა ნახევად წყლით ხოლო პესმისტი კი ჭიქა ცარიელია ნახევრად.

მაკობსკი ,,ოპტიმისტი და პესიმისტი''  (1893)

ფილოსოფოსი გოტფრიდ ლაიბნიცს მიაჩნდა, რომ ჩვენ ვცხოვობთ ,,  საუკეთესოში ყველა შესაძლო სამყორებოს შორის''

სამცნიერო დაკვირვებემა დაადგინა, რომ ოპტიმიზმს სეუძლია გააძლიეროს ადამიანის ჯამრთელობა, კერძოდ:

ხელს უსლის უმწეობის მდგომარეობის აღმოცენებას და შესაბამისად მხარს უჭერს მუდმივად მზადყოფნასი იყოს იმუნიტეტი.

ხელს უწყობს ჯანსაღო ცხოვრების წესის დაცვას და ექიმტან დროულად მისვლას.

ოპტიმისტი ადვილად ამყარებს და ინარცუნებს მეგომრულ ურთიერთობებს შესაბამისად სოციალურია

ნხარს უჭერს - ჯამრთელი ცხოვრების წესს და შესაბამისად ჯამრთელობას ინარჩუნებს.

იხ. ვიდეო

დორიან გრეის სინდრომი

                 დორიან გრეის სინდრომი

                                                       

პორტრეტი ბასილი ჰოლორდი და ლორდ ჰენრი ვოტონი აკვირდებიან დორიან გრეის სურათზე დაფიქსირებულ სილამაზეს

 (ინგლ. Dorian Gray syndrome) — ფსიქოლოგიური დაავადება. ხშირ შემთხვევაში ახასიათებთ კულტურულ და სოციალურ ფენომენებს, ამ სინდრომის მქონე ადამიანები უკიდურესად ცდილობენ იყვნენ განსაკუთრებულად ლამაზები და ცდილობენ შეინარჩუნონ ფიზიკური სილამაზე, და ახალგაზდობა მუდმივად, მოიხმარნენ კოსმეტიკური პროდუქციას „გადაჭარბებულად“, იკეთებენ თმის აღდგენის შეღებვის პროცედურებს, აგრეთვე პლასტიკურ ქირურგიულ ოპერაციებს. ტერმინი „დორიან გრეის სინდრომი“ ეხება ოსკარ უაილდის რომანის „დორიან  გრეის  პორტრეტის “ პერსონაჟს — დორიან გრეის. განსაკუთრებულად ლამაზი კაცი, რომელმაც ჰედონიზმით და გადაჭარბებული თვითმმართველობის სიყვარულით დაამტკიცა დამღუპველი პირადი, სოციალური და ემოციური ასპექტები და რომელიც ცდილობდა გაქცეოდა ცხოვრებას. საკუთარი გარყვნილი ცხოვრების წესის მქონე ზებუნებრივი პორტრეტი (სულიერი დამოკიდებულებები) უმაგრებდა ზურგს მის ფიზიკურ სილამაზეს.

იხ. ვიდეო

                 დორიან გრეის პორტრეტი

                                                  
(ინგლ. The Picture of Dorian Gray) — ოსკარ უაილდის ერთადერთი გამოქვეყნებული რომანი. პირველად 1890 წლის ივნისში გამოიცა ჟურნალში „Lippincott’s Monthly Magazine“, 1891 წელს კი ავტორისეული ჩასწორებებით და ჩამატებებით − ცალკე წიგნის სახით.
რომანის სიუჟეტში აღწერილია ახალგაზრდა შესანიშნავი გარეგნობის მამაკაცი დორიან გრეი, რომელსაც მხატვარი ბეზილ ჰოლუორდი დაუხატავს პორტრეტს. ამ რომანის მთავარი გმირი ტკბებოდა პორტრეტის სილამაზით და ფიქრი არ სცილდებოდა მას
ოჰ, ყველაფერი თუ უკუღმა ყოფილიყო! პორტრეტი შეიცვლიდა სახეს, მე კი დავრჩებოდი ისეთივე, როგორიც ახლა ვარ! ამისთვის სულს მივყიდდი ეშმაკს
გრეის სურვილი აუსრულდ
დორიან გრეი ლორდ ჰენრის გავლენის ქვეშ ექცევა. იგი მატყუარა და მლიქვნელი ხდება. გადის წლები, დორიანი კი არ ბერდება, სამაგიეროდ, მახინჯდება მისი პორტრეტი, იმიტომ რომ დორიანის სული უზნეო, მატყუარა და ბინძური გახდა; პორტრეტი მისი სინდისის სარკეა. დორიანი მალავს თავის პორტრეტს სხვენში და ტილოს ყოველი ნახვა უფრო და უფრო მტკივნეული ხდება მისთვის. ერთ დღეს მან დანა გაუყარა პორტრეტს. შემოვარდნილმა მოსამსახურეებმა ნახეს თავიანთი პატრონის ულამაზესი პორტრეტი, ხოლო იატაკზე დამახინჯებული ბერიკაცის გვამი, რომლის ამოცნობა მხოლოდ ბეჭდების საშუალებით მოხერხდა
            დორიან გრეი კინო ფილმი
                     
                                             
მხატვრული ფილმის რ-იც 2009 წელს გამოვიდა რეჟისორი ოლივერ პარკერი გადაღებულია ოსკარ უოლდის რომანის მიხედვით ,,დორიან გრეის პორტრეტი'' -ის მიხედვით. იხ. ვიდეო კინო ფილმი