მოიცავს 200-მდე სახეობას (სხვა მონაცემებით 1000-ზე მეტ სახეობას), რომელიც გავრცელებულია ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს ზომიერსა და ნაწილობრივ სუბტროპიკული ჰავის ზონაში (ძირითადად ჩრდილოეთ ამერიკაში). ყოფილ სსრკ-ში 50-მდე ველური და 75-მდე ეგზოტური სახეობაა.
კავკასიაში ბუნებრივად გავრცელებული 20-მდე სახეობიდან საქართველოში იზრდება 9. მათგან კავკასიური კუნელი (ლათ.Crataegus caucasica) და კოლხური კუნელი (ლათ.Crataegus colchica, Crataegus pentagyna supsb. pentagyna) ენდემებია, პირველი სამხრეთ-აღმოსავლეთ კავკასიისა, მეორე — კოლხეთის. მოშენებულია ზოგიერთი ველური კუნელიც. ინტროდუცირებულია აგრეთვე 30-მდე სახეობა. ველური სახეობიდან ჩვენში ყველაზე უფრო გავრცელებულია შავი ანუ ხუთბუშტუკოვანი კუნელი, შავი კუნელი (ლათ.Crataegus pentagyna) და ირიბჯამფოთოლაკიანი კუნელი (ლათ.Crataegus curvisepala, Crataegus kyrtostyla).
იხ. ვიდეო
კუნელი საქართველოში ყველგან იზრდება, ბარიდან მოკიდებული მთის შუა სარტყლამდე, მშრალ და ღია ფერდობებზე, გამეჩხერებულ ტყეებსა (ქვეტყედ) და ნაკაფებზე, ზოგჯერ სუბალპურ სარტყელშიც აღწევს. გვხვდება უფრო ბუჩქნარების — კუნელიანების სახით, რომელიც მეტწილად ტყის მოჭრის შედეგად ჩნდება და ნიადაგდაცვითი მნიშვნელობა აქვს. ნიადაგისადმი კუნელი საკმაოდ განურჩეველია, თუმცა უფრო ხაროს ღრმა, საშუალოდ ტენიან და დაწრეტილ ნიადაგზე. ყვავილობს აპრილ-ივლისში. ნაყოფი მწიფდება სექტემბერ-ოქტომბერში. საკმაოდ ყინვაგამძლე და სინათლის მოყვარულია. მრავლდება თესლით და ძირკვის ამონაყრით, ზოგჯერ ფესვის ნაბარტითაც. ცოცხლობს 200-300 წელს. დეკორატიულია. გამოსადეგია ცოცხალ ღობედ. მშრალი ფერდობების გასამწვანებლად, ვაშლის, მსხლის, კომშის, ზღმარტლისქონდარა საძირედ. აქვს მკვრივი და მაგარი ღია ვარდისფერი ან მურა-მოწითალო მერქანი, რომელსაც იყენებენ წვრილმანი ნივთების დასამზადებლად, ნუჟრებს — სადურგლოდ. ზოგი სახეობის (ყამბრო — (Crataegus pontica), კნაპა — (ლათ.Crataegus orientalis) და სხვა) ნაყოფი იჭმევა. ზოგან გამხმარ ნაყოფს ფქვავენ და პურის ფქვილში ურევენ ნორჩი ფოთლებისაგან აყენებენ ჩაისმაგვარ სასმელს. კუნელი თაფლოვანია.
კუნელის ნაყენი
მე -16 საუკუნიდან კუნელს იყენებენ მედიცინაში.ძველად მას მხოლოდ ფაღარათისა და დიზენტერიის დროს იყენებდნენ.მე -19 საუკუნიდან ყვავილებისა და ფოთლებისგან დამზადებულ ჩაის იყენებენ სისხლის გამწმენდად, ხოლო მე -20 საუკუნის დასაწყისიდან კუნელის ნაყოფსა და ყვავილებს ურჩევენ, როგორც წამალს გულისა და სისხლძარღვების დაავადებების დროს
ჩვეულებრივი კუნელი (Crataegus laevigata (Poir.) DC.), წითელი კუნელი (Crataegus sanguinea Pall.), მწვანე კუნელი (Crataegus chlorocarpa Lenne et K. Koch), დაჰურიული კუნელი (Crataegus dahurica) (Crataegus monogyna Jacq.) კუნელი (Crataegus pentagyna Waldst. Et Kit. Ex Willd.) და სხვა სახეობები აწარმოებენ მცენარეებს ორი სახის სამკურნალო ნედლეულის მისაღებად: კუნელის ყვავილები (ლათინური Flores Crataegi) და კუნელის ხილი (Fructus Crataegi). ყვავილებს იღებენ მშრალ ამინდში აყვავების დასაწყისში, აშრობენ კანოპის ქვეშ ან საშრობებში, როდესაც თბებიან +40 ° C- მდე. ნაყოფს იღებენ სრული სიმწიფის ეტაპზე და აშრობენ თბილ ოთახებში ან საშრობებში + 70 ° C ტემპერატურაზე საცერებზე. ძირითადი აქტიური ინგრედიენტებია ფლავონოიდები: ჰიპეროზიდი, ქერციტრინი, კვერცეტინი, ვიტექსინი, აცეტილვიტექსინი, აგრეთვე ოქსიცინამინის მჟავები - კოფეინური და ქლოროგენული.
კუნელისგან დამზადებულ მედიკამენტებს აქვთ კარდიოტონური ეფექტი. ისინი ზრდის მიოკარდიუმის შეკუმშვას, მაგრამ ამცირებენ მის აგზნებადობას; ტრიტერპენიული მჟავები ზრდის სისხლის მიმოქცევას კორონარულ და ცერებრალურ გემებში, ზრდის გულის კუნთის მგრძნობელობას გულის გლიკოზიდების მოქმედებაზე და ამცირებს ტკივილს და დისკომფორტს გულში. კუნელის პრეპარატები გამოიყენება გულის აქტივობის, კარდიალგიის, კლიმაქტერული სინდრომის, ჰიპერტენზიის, ასთენო-ნევროზული პირობების ფუნქციური დარღვევების კომპლექსურ თერაპიაში. სამეცნიერო მედიცინაში გამოიყენება ალკოჰოლური ნაყენი, აგრეთვე თხევადი და სქელი ექსტრაქტი ყვავილებიდან და ხილიდან. ხალხურ მედიცინაში კუნელის ყვავილებს იყენებენ იგივე მიზნებისთვის (ნაკლებად ხშირად ხილით და უფრო მეტიც კვების მიზნით)
ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
მარსის ზედაპირი
თრთვილი მარსის ზედაპირზე (სურათი გადაღებულია ვიკინგ - 2 მარსის სადგურიდან, 1979წ-ის 18 მაისი)
მარსის ზედაპირის ორ მესამედს უკავია ნათელი ადგილები სახელწოდებით მატერიკი დაახლ. მესამედი - ბნელ ადგილებშია, რ-საც რღვები ეწოდება. ზღვები კონცეტრირებული არიანია ძირითადად პლანეტის სახრ. ნახევარსფეროში 10 და 40 ° გრძედიდან.ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში მხოლოდ ორი დიდი ზღვაა - მჟავე და დიდი სერტი
გუსევის კრატერის ადგილი (spirit rover -ის სურათის მოზაიკა)
ბნელი ადგილების ბუნება კვლავ დავის საგანია. ისინი არსებობენ მარსზე მტვრის ქარიშხლის მიუხედავად. ერთ დროს, ეს არგუმენტად იქცა იმ მოსაზრების სასარგებლოდ, რომ ბნელი ადგილები მცენარეულია. ახლა ითვლება, რომ ეს უბრალოდ ადგილებია, საიდანაც მათი რელიეფის გამო მტვერი ადვილად იფანტება. ფართომასშტაბიანი სურათები გვიჩვენებს, რომ მუქი ლაქები სინამდვილეში შედგება მუქი ზოლების ჯგუფებისა და ლაქებისგან, რომლებიც ასოცირდება კრატერებთან, ბორცვებთან და სხვა ქარიშხალებთან მიმართებაში. მათი ზომისა და ფორმის სეზონური და გრძელვადიანი ცვლილებები აშკარად ასოცირდება მსუბუქი და ბნელი მატერიით დაფარული ზედაპირული ფართობების თანაფარდობის ცვლილებასთან.
იხ. ვიდეო
მარსის ნახევარსფეროები საკმაოდ განსხვავებულია ზედაპირის ბუნების თვალსაზრისით. სამხრეთ ნახევარსფეროში, საშუალო სიმაღლე 1-2 კმ-ზეა და მჭიდროდ არის დაფარული კრატერებით. მარსის ეს ნაწილი მთვარის კონტინენტებს წააგავს. ჩრდილოეთში ზედაპირის უმეტესი ნაწილი საშუალოზე დაბალია, რამდენიმე კრატერია, ნაყარი კი შედარებით გლუვი ვაკეა, სავარაუდოდ, ლავის წყალდიდობისა და ეროზიის შედეგად. ეს ნახევარსფერული სხვაობა კვლავ კამათის საგანია. ნახევარსფეროებს შორის საზღვარი მიჰყვება დაახლოებით დიდ წრეს, რომელიც ეკვატორიდან 30 ° -ით იხრება. საზღვარი ფართო და არარეგულარულია და ფერდობებით ჩრდილოეთისკენ. მის გასწვრივ გვხვდება მარსის ზედაპირის ყველაზე მეტად ეროზიული ადგილები.
შემოთავაზებულია ორი ალტერნატიული ჰიპოთეზა ნახევარსფეროების ასიმეტრიის ასახსნელად. ერთ-ერთი მათგანის თანახმად, ადრეულ გეოლოგიურ ეტაპზე ლითოსფერული ფირფიტები "ჩამოინგრა" (შესაძლოა შემთხვევით) ერთ ნახევარსფეროში, ისევე როგორც პანგეას კონტინენტი დედამიწაზე, შემდეგ კი "გაიყინა" ამ მდგომარეობაში. სხვა ჰიპოთეზა გვთავაზობს მარსის შეჯახებას პლუტონის ზომის კოსმოსურ სხეულთან.
იხ. ვიდეო მარსის ცივილიზაციის დაღუპვა, მარსის ქრონიკები
სამხრეთ ნახევარსფეროში კრატერების დიდი რაოდენობა მიანიშნებს იმაზე, რომ აქ ზედაპირი უძველესია - 3-4 მილიარდი წელი. კრატერების რამდენიმე ტიპი არსებობს: მსხვილი ბრტყელძირიანი კრატერები, პატარა და ახალგაზრდა მთვარის მსგავსი თასების კრატერები, კედლის კრატერები და ამაღლებული კრატერები. ეს უკანასკნელი ორი ტიპია მარსისთვის დამახასიათებელი - რგოლიანი კრატერები წარმოიქმნება იქ, სადაც თხევადი განდევნა მიედინება მთელს ზედაპირზე, და ამაღლებული კრატერები წარმოიქმნება იქ, სადაც კრატერის განდევნის საბანი იცავს ზედაპირს ქარის ეროზიისგან. ზემოქმედების წარმოშობის ყველაზე დიდი დეტალი ჰელასის ვაკეა (დაახლოებით 2100 კმ-ზე.
ჰემისფერული საზღვრის მახლობლად ქაოტური ლანდშაფტის მიდამოში განიცადა მოტეხილობისა და შეკუმშვის დიდი უბნები, ზოგჯერ მას მოჰყვა ეროზია (მეწყრული ან მიწისქვეშა წყლების კატასტროფული გამოყოფის გამო) და თხევადი ლავის წყალდიდობა. ქაოტური პეიზაჟები ხშირად გვხვდება წყლით მოჭრილი დიდი არხების სათავეში. მათი ერთობლივი ფორმირების ყველაზე მისაღები ჰიპოთეზაა მიწისქვეშა ყინულის უეცარი დნობა.
მისი სამშობლოა აღმოსავლეთი ინდოეთი. ველურად იზრდება სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში (ინდოეთი, მიანმარი და სხვა), ტროპიკულ სარტყელში კულტივირებულია მრავალწლოვან მცენარედ. ამიერკავკასიის რესპუბლიკებში, რუსეთსა და უკრაინის სამხრეთით, მოლდოვასა და შუა აზიაში მოჰყავთ ღია გრუნტზე.
ნაყოფი შეიცავს (%-ობით): 7,1-11 მშრალ ნივთიერებას, 2,7 - 4 შაქარს, 0,6-1,4 ცილას, 0,1-0,4 ცხიმს, აგრეთვე კალციუმის, ფოსფორის, რკინისა და სხვა მარილებს. ბადრიჯანს იყენებენ საკონსერვო წარმოებასა და კულინარიაში. გავრცელებული ჯიშები: დელიკატესი 163, დონური 14, გრძელი იისფერი 239, სიმფეროპოლური 105, საკონსერვო 10 და სხვა.
მოსავლიანობა 1530 ტ/ჰა. სუბტროპიკულ და ზომიერი ჰავის ქვეყნებში ბადრიჯანი მოჰყავთ როგორც ერთწლოვანი კულტურა ჩითილის გამოყვანის მეთოდით. ივანე ჯავახიშვილის ცნობით, საქართველოში ბადრიჯანი ცნობილი ყოფილა XII საუკუნემდე. ხალხური სელექციით შექმნილია ადგილობრივი ჯიშები. რესპუბლიკაში დარაიონებული ჯიშებია: გარდაბნული, ბულგარული 014, შავგვრემანი. ბადრიჯნის მავნებლებია: მინდვრის ბაღლინჯო, მახრასებრნი და სხვა. დაავადებანი: მშრალი სიდამპლე, ფილტოფთორა, ჭკნობა.
იხ. ვიდეო
გარეულ გარემოში ბადრიჯანი წარმოშიბით შუა აღმოსავლეთიდან და ინდოეთიდან. ზუსტად მანდ შეიძება შევხდეთ შრეული წიანპარს ბადრიჯანის, რ-იც წარმიშო ველუს გარემოში. პირველად მისი ლულტივირება მოახდინეს დაახლ. 1500წ-ის წინ იმ მხარეში რასაც ადასტურებს უძველესი სანსკრიტული ტექსტებში. ეს ბოსტნეული არაბებმა გაავცელეს მე19 საუკუნეში აფრიკაში.
ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
ტრისკელიონი
ტრისკელიონი კუნძულ მენის დროშიდან
(აგრეთვე ტრისკელი, ტრისკელე; ბერძ.τρισκελης — სამფეხა) — ძველი სიმბოლური ნიშანი, რომელიც წარმოადგენს ერთი წერტილიდან გამომავალ სამ მორბენალ ფეხს. სიმბოლო გვხვდება ბერძნებში, კრიტო-მაკედონელებში, ეტრუსკებში, კელტებში, ბურიატებსა (სახელწოდებით „არბაგარი“) და ჰიმალაის სხვა ხალხებში. მსგავსი ნიშანი მიცუდომოეიაპონიაში წარმოადგენს სამმაგი დაცვის ამულეტს (ხანძრის, ქურდობისა და წყალდიდობისგან). კერძოდ, წარმოადგენს ათენელიალკმეონიდების დიდგვაროვნული და ძლევამოსილი სახლის გერბს. ერთ-ერთი უპირველესი სოლარული სიმბოლო, ამ მხრივ უახლოვდება სვასტიკას (ზოგჯერ ტრისკელიონს უწოდებენ სამმაგ, სამკუთხა ან სამკიდურა, სამსხივა სვასტიკას). გარდა ამისა, როგორც მზის მოძრაობის სიმბოლო, რომელიც განასახიერებს მის სამ ძირითად მდგომარეობას — აისს, ზენიტს და დაისს, ტრისკელიონი უახლოვდება ტრიქუეტრს. მოგვიანებით სიმბოლო ასახავდა „დროის სირბილს“, ისტორიის მსვლელობასა და ვარსკვლავთა ბრუნვა.
იხ. ვიდეო
ტრსკელიონი სიცილიის სიმბოლოს წარმოდგენს. VIII ს ჩვ. წ. აღ. ბერძნული ექსპედიცია, რომელიც შუამდინარეთში ახალ ტერიტორიებს ეძებდა, დიდ, აქამდე უცნობ კუნძულს წააწყდა, რომელიც ბერძნებს მდიდარი ბუნებრივი რესურსებით იზიდავდა. კუნძულის გარშემო კუნძულებმა ბერძნებმა აღმოაჩინეს, რომ მას აქვს სამი მწვერვალი, რომლებიც ახლა სამხრეთით, პაფინის კონცხის, აღმოსავლეთით პელორის კონცხის და დასავლეთით ლილიბეის კონცხებად არის ცნობილი. ტრისკელიონი გამოჩნდა ბერძნების იმ კუნძულიდან წასვლის შემდეგ, რომელსაც ისინი ტრინაკრიას უწოდებდნენ, ბერძნული სიტყვიდან trinacrios, რაც ნიშნავს სამკუთხედს. ტრისელიონი აირჩიეს ტრინაკრიას სიმბოლოდ, ახლა კი სიცილია, რომელიც დღემდეა შემორჩენილი.
თავდაპირველად ტრისკელიონზე გამოსახული იყო მედუზის თავი გველის საშუალებით თმის ნაცვლად. თავის ახლანდელი ვერსია არის ქალი, შესაძლოა ქალღმერთი, ზოგჯერ ფრთები დროის მარადიული წარმატების საჩვენებლად და გველები სიბრძნის საჩვენებლად. ჩვეულებრივ, გველებს ხორბლის ყურები ანაცვლებს, რაც კუნძულის სიმრავლეს აჩვენებს. Triskelion ცოტა ხნის წინ მიიღო სიცილიის რეგიონალურმა ასამბლეამ, როგორც სიცილიური დროშის განუყოფელი ნაწილი და მოათავსეს შუაში, დროშის წითელი და ყვითელი ველების გადაკვეთაზე .
ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
ეკუმენიზმი
(ბერძ. οἰκουμένη, მსოფლიო) — ტერმინი აღნიშნავს მოძრაობას, რომლის მიზანიცაა რელიგიური კონფენსიების გაერთიანება. ქრისტიანულ ეკუმენიზმს საფუძველი ჩაეყარა 1910 წელს ედინბურგში გამართულ მსოფლიო მისიონერულ კონფერენციაზე. ეკუმენიზმი, სულ ცოტა, სამ მიმართულებას ითვალისწინებს: 1. ქრისტიანული კონფენსიების გაერთიანებას; 2. არაქრისტიანული რელიგიების ინტეგრაციულ პროცესებსა და 3. ქრისტიანული ეკონუმენური ორგანიზაციების არაქრისტიანულ ორგანიზაციებთან შეთანხმებულ მოქმედებებს. უკანასკნელთა შორის გამოირჩევა ბუდისტების მსოფლიო საძმო, მსოფლიო ისლამური კონგრესი, ალ–ახზარესთან (ქაიროში) არსებული ისლამური კვლევების ცენტრი და სხვა.
ქრისტიანული ეკუმენური მოძრაობა მიზნად ისახავს სხვადასხვა ქრისტიანული ეკლესიების (კონფესიების) დაახლოებასა და გაერთიანებას. ტერმინი "ეკუმენიზმი" ხმარებაში შემოვიდა 1937 წელს პრინსტონის უნივერსიტეტის თეოლოგიური სემინარიის თეოლოგების მიერ. ქრისტიანობაში ეკუმენისტური პროცესების კოორდინატორია მსოფლიო საეკლესიო საბჭო, რომელიც 1948 წელს შეიქმნა. მასში გაერთიანებულია პროტესტანტული, მართლმადიდებლური და სხვ. კონფესიების უმრავლესობა. მოძრაობაში წამყვანი როლი პროტესტანტულ ორგანიზაციებს უკავიათ.
იხ. ვიდეო მიუხედავად იმისა, რომ მართლმადიდებელი ეკლესია ეკუმენიზმს მიუღებელად და, ზოგჯერ, მწვალებლობადაც კი მიიჩნევს, დიალოგი ქრისტიანულ კონფესიებს შორის გრძელდება და ქრისტიანებს შორის, განსაკუთრებით დასავლეთში, პოპულარულია განსხვავებული კონფესიების გაერთიანების იდეა. როგორ იცვლებოდა დამოკიდებულება ეკუმენიზმის მიმართ? როდის გაჩნდა კონფესიების შერიგებისა და მათ შორის დიალოგის იდეა? ნიშნავს თუ არა ეს დიალოგი ქრისტიანული კონფესიების საბოლოო გაერთიანებას? „წითელი ზონის" მორიგ გამოშვებაში გიორგი გვახარია ამ საკითხებზე ესაუბრება საქართველოს ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესიის ეპისკოპოსს, რუსუდან გოცირიძეს.
ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
კარმა
დაუსრულებელი კვანძი
(სანსკ. कर्म karma ”ქმედება”) — ცენტრალური ცნება ინდუიზმსა და ინდოეთის სხვა რელიგიებში, ცოცხალი არსების ქმედება, რომელიც მის შემდგომ ბედს და ცხოვრების პირობებს განაპირობებს.
ინდუიზმი ქადაგებს სულის (ატმანი) უკვდავებას და სხეულის სიკვდილის შემდეგ მის ახალ სხეულში დაბადებას. სხეულის შერჩევა, არსების ხელახალი დაბადების ადგილი, მშობელი, ცხოვრების ხანგძლივობა და მისი პირობები განპირობებულია წინა ცხოვრების ქმედების შესაბამისად, ანუ კეთილი ქმედების - კეთილი კარმის - ”ანაზღაურებაა” მომდევნო ცხოვრების უკეთესი პირობები, ბოროტი ქმედებით - ბოროტი კარმით - ატმანი (სული) იმკის ცხოვრების არახელსაყრელ პირობებს.
მცენარეთა და ცხოველთა კარმა (ქმედება) ბუნებრივია, ატმანი 8 400 000 ფორმას ერთი მეორის მიყოლებით იცვლის, ხოლო ადამიანის სხეულის მიღწევისას მის კარმას გააზრებული მნიშვნელობა ეძლევა და იგი თავისი ქმედებისთვის პასუხისმგებელი ხდება.
ადამიანის სხეულში მყოფი სულის დანიშნულება არა კეთილი კარმის დაგროვებაა, არამედ კეთილი და ბოროტი ქმედებების არარსებულამდე დაყვანა, კარმისა და დაბადებათა ბორკილებისგან განთავისუფლება და ღმერთთან (პერსონალურ ან უპიროვნო ბრაჰმანთან) შერწყმა
იხ. ვიდეო
ინდუიზმში
კარმის კანონის ერთ-ერთი პირველი დრამატული აღწერა შეგიძლიათ იხილოთ ბჰაგავატ გიტაში, რომელიც მაჰაბჰარატას ეპოსის ნაწილია. ეპოსის ერთ-ერთი მთავარი გმირი არჯუნა, რომელიც ემზადება ბრძოლისთვის, აცნობიერებს, რომ მისი მოწინააღმდეგეების რიგებში არიან მისი ოჯახის წევრები, მისი მასწავლებლები და მრჩეველები. იმედგაცრუებული არჯუნა გადაწყვეტს, მონაწილეობა არ მიიღოს ბრძოლაში. კრიშნა, სხვა საკითხებთან ერთად, თავისი ეტლის მძღოლის როლს ასრულებს, არჯუნას უხსნის "მოვალეობის" კონცეფციას და არწმუნებს მას, რომ მოვალეა იბრძოლოს მომავალ ბრძოლაში. მთელი Bhagavad-gita არის საუბარი კრიშნასა და არჯუნას შორის ცხოვრების სხვადასხვა ასპექტებზე და ფილოსოფიურ თემებზე. კარმას თავდაპირველი კონცეფცია ინდუიზმში კიდევ უფრო შემუშავდა სხვადასხვა ტრადიციებსა და აზროვნების სკოლებში, როგორიცაა ვედანტა და ტანტრა.
დაუსრულებელი კვანძი ნეპალის ტაძრის ლოცვის ბორბალზე
ბუდიზმში
ყველაზე ზოგად შემთხვევაში, ბუდიზმში, კარმა გაგებულია, როგორც ადამიანის ფიზიკური, მეტყველებისა და გონებრივი ფორმით მოქმედებებსა და მის შემდგომ ცხოვრებას და მომავალ დაბადებას შორის ურთიერთობის "ბუნებრივი" კანონი. უფრო სპეციფიკური გაგება შეიძლება იყოს კავშირი ადამიანის ნებელ განზრახვას (ჩეთანს [en]) და მის შედეგებს კარმის ნაყოფის სახით, რომელიც შეიძლება იყოს კარგი და ცუდი, რომელიც ვლინდება დაუყოვნებლივ და შემდეგ დროის მნიშვნელოვანი პერიოდი. ტერავადაში და, როგორც თავად ბუდა ამბობს, კარმა გაგებულია, როგორც განზრახვა: ”მე კარმას არჩევანს ვუწოდებ, ან განზრახვას, რადგან თუ ადამიანი გააკეთა არჩევანი, მაშინ მან ავტომატურად შეასრულა მოქმედება ფიზიკურად, სიტყვებით და გონებით” [ერთი]. მაჰაიანას ბუდიზმში კარმის გაგება ასევე არის მისი გაგება, როგორც "ანაბეჭდი" ცნობიერებაში (ვასანა), რომელიც ჩნდება ცნობიერების მოქმედებების და სხეულის, სიტყვისა და გონების შემდგომი მოქმედებების გამო, რის შემდეგაც "ანაბეჭდი" განმეორებითი მოქმედებების გამო შეიძლება გამრავლდეს ან "დამწიფდეს" და შემდეგ წარმოიქმნას კარმის ნაყოფი. ამ შემთხვევაში, ნაყოფის გარეგნობაზე ასევე შეიძლება გავლენა იქონიოს ”შესაფერისი პირობების” მიხედვით
ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
ელექტროენერგიის უსადენო გადაცემა
Qi უსადენო დამტენი მობილური ტელეფონისთვის
ელექტრული ენერგიის გადაცემის მეთოდი ელექტრულ წრეში გამტარ ელემენტების გამოყენების გარეშე. ამგვარი გადაცემის ტექნოლოგიური პრინციპებია ინდუქციური (მოკლე დისტანციებზე და შედარებით დაბალი სიმძლავრეები), რეზონანსული (გამოიყენება უკონტაქტო სმარტ ბარათებსა და RFID ჩიპებში) და მიმართულების ელექტრომაგნიტური შედარებით დიდი დისტანციებისა და სიმძლავრისთვის (ულტრაიისფერიდან მიკროტალღურ ღუმამდე).
იხ. ვიდეო
2011 წლისთვის ჩატარდა შემდეგი წარმატებული ექსპერიმენტები ენერგიის გადასაცემად ათობით კილოვატის სიმძლავრის მიკროტალღოვანი დიაპაზონის დაახლოებით 40% ეფექტურობით: 1975 წელს გოლდსტონის ობსერვატორიაში (კალიფორნია) და 1997 წელს გრანდ ბასინი რეუნიონის კუნძულზე (დაახლოებით ერთი კილომეტრის მანძილი, სწავლა სოფლის ელექტრომომარაგების სფეროში საკაბელო ელექტროგადამცემი ქსელის გაყვანის გარეშე).
დამტენი მოედანი ელექტრო ავტობუსის უკონტაქტო დამუსხვტელით გაჩეერებაზე
1820წ-ს ანდრე-მარი აღმოაჩინა კანონი (რის შემდეგ ეძახიან ამპერის კანონს), აჩნებს იმას, რომ ელექტრო დენი წარმოქნის მაგნიტურ ველს.
1831წ-ს მაკლ ფარადეიმ აღმოაჩინა ინდუქციის კანონი, მთავარი მნიშვნელოვანი საბასისო კანონი ელექტრომაგნეტიზმის.
1864წ-ს ჯეიმს მაქსველმა სისტემაზირება მოახტინა დაკვირვების შედეგად დაექსპერიმენტებს, კვლევებს განტოლების, მაგნეტიზმის და ოპტიკის, ელექტრომაგნიტური ველის. (მაქსველის განტოლებები).
1888 წ-ს ჰენრიხ ჰერცმა დაამტკიცა არსებობა ელექტრომაგნიტური ველის. ,,გენერაციის აპარატი ელექტრომაგნიტური ველის''. ჰერცი წარმოდგენს ,, რადიოტალღების წარმოქნას მიკროტალღოვანი ან დეციმეტრული დიაპაზონში.
1891 წ-ს ნიკალა ტესლა საერთაშორისო გამოფენაზე გააუმჯობესა და დააპატენტა (პატენტი ნომერით 454,622, ,,ელექტროაგანატების სისტემა''). გადამცემი ჰერცის ტალღების რადიოსიხშირის დენის მიწოდება.
1894 წ-ს ნიკოლა ტესლამ აანთო უსადენო ფოსფორული ნათურა მეხუთე ავენიუს ლაბორატორიაში და მოგვიანებით ნიუ იორკის ჰიუსტონის ქუჩის ლაბორატორიაში "ელექტროდინამიკური ინდუქციის" გამოყენებით, ანუ უკაბელო რეზონანსული ურთიერთშეთანხმებით
1894 წ-ს ჯადიშ ჩანდრა ბოსი დისტანციურად აანთო პოროხი, რამაც გამოიწვია ზარის ელექტრომაგნიტური ტალღების გამოყენება, რაც აჩვენებს, რომ საკომუნიკაციო სიგნალების უსადენოდ გაგზავნა შეიძლება.
ალექსანდრე პოპოვმა 1895 წლის 25 აპრილს (7 მაისი) აჩვენა რადიო მიმღები, რომელიც მან გამოიგონა რუსეთის ფიზიკოქიმიური საზოგადოების ფიზიკის განყოფილების შეხვედრაზე.
1895 წ-ს ბოშემ გადასცა სიგნალი ერთი მილის დაშორებაზე 19897წ-ის 2 ივნისი გულეილმო მარკონმა შემოიატანა განცხადება რადიოს გამოგონების შესახებ.
1896 წ-ს ტესლამ გადასცა სიგნალი 48 კმ დისტანცანზე
1897 წ-ს გულეილმო მარკონმა ტექსტური შეტყობინება მორზეს ანბანის მიხედვით დახლ. 6 კმ. გამოიყენება რადიოგადაცემაში.
1897 წ-ს ტესლამ დააპატენტა გამოყენება უსადენო გადაცემა
1899 წ-ს კოლორადო-სპრინგზში ტესლა წერდა: ,, ინდუქციური მეთოდის შეუსაბამო, როგორც ჩანს უზარმაზარია დედამწის და ჰაერის მუხტის აღძვრის მეთოდთან შედარებით.
იხ. ვიდეო
1900 წ-ს მარკონმა ვერ შეძლო რადიოს პატენტის მოპოვება აშშ-ში
1901 წ-ს მარკონმა გადასცა სიგნალი ატლანტისი ოკენიდან ტესლას აპარატის გამოყენების დახმარებით
1902 წ-ს ტესლა და რეჯინალდი ფესენდერს შორის წარმოაიშვა კონფლიქტი ამერიკული პატენთან ნომერი 21,701 ( სიგნალის გადაცემის სისტემის) (უსადენო).გამოგონებასთან დაკავშირებით მათ შორის ნათურა ელექტრო
1904 წ-ს მსოფლიო გამოფენაზე, რ-იც მიმდინარეობდა სენტ-ლისში, პერმიის მიცემა წარმატებული მცდელობისთვის მართვადი დირიჟალბის ძრავი 0,1 ც.ძ. (75ვტ) ენერგიაზე, გაადცემული დისტანციაზე დაშორებაზე 100 ფ (30მ)
1917 წ-ს დანგრეული იქნა ვირდენკლიფის კოშკი, აშენებული ნიკალაზ ტესლას მიერგაცდების ჩასატარებლად უსადენო გადაცემებისთვის დიდ მანძილზე.
1926 წ-ს სინტარო უდამ და ჰიდეცუგი იაგიმ გამოქვეყნა ირველი სტატია ,,რეგულარული მიმართული არხი კავშირი მაღალი გამაძლიერებელით, ცნობილია როგორც ,, ანტენა იან-უდა'' ანუ ,,ტალღური არხის'' ანტენა.
1945 წ-ს სემიონ ტეტელბაუმ გამოაცხადა სტატია ,,უსადენო გადაცემა ელექტროობის დიდ სიშორეზე რადიოტალღების საშუალებით''. რ-ზეც მან პირველად განიხილა მიკროტალღური ხაზის ეექტურობა ელექტროენერგიის უსადენო გადაცემესითვის.
1961 წ-ს უილიამ ბრაუნმა გამოაქვეყნა სტატია კვლევები შესაძლებლობა ენერგიის გადაცემა მიკროტალღების საშუალებით
1964 წ-ს უილიამ ბრაუნმა და უოლტერ კრონიტკმა ტელეარხ CBS News ეთერში დემონსტრირება მოახდინა ვერფრენის მოდელი, სადაც ყველა აუციცილებელი ენერგია მიკროტალღური სხივით გადაეცემოდა.
1968 წ-ს პიტერ გლეიზერმა შემოგვთავაზა გამოყენება უსადენო გადაცემა მზის ენერგიის კოსმოსიდან ტეხნოლოგიის დახმარებით (ენერგეტიკული სხივი). ეს მიიჩნევა პირველი აღწერა ორბიტალური ენერგეტიკული სისტემის.
1973 წ-ს ლოს-ალამოსის ნაციონალური ლაბორატორიაში დემნსტრირება მოხდიენს პირვალდ მსოფლიოში პასიური სისტემა RFID
1975 წ-ს ჩატარდა ექსპერიმენტები ათობით კილოვატის ელექტროენერგიის გადაცემაზე გოლდსტოუნის ობსერვატორიის ღრმა კოსმოსური კომუნიკაციების კომპლექსში
2007 წ-სმასაჩუსეტსის ტექნოლოგიური ინსტიტუტის პროფესორ მარინა სოლიაჩიჩის ხელმძღვანელობით ჩატარებული კვლევითი ჯგუფი უკაბელოდ გადასცემდა ენერგიას 2 მ მანძილზე, 60 ვტ ნათურის ანათებისთვის საკმარისი ენერგიით, 40% ეფექტურობით, ორი ხვია დიამეტრი 60 სმ
2008 წ-ს ფირმა ,, Bombardier '' შემოგვთავაზა უსადენო ელექტროგადამცემი სისტემა, სახელწოდებით primove, ტრამვაის და მსუბუქი სარკინიგზო ძრავების გამოყენებისათვის
2008 წ-სIntel- ის თანამშრომლებმა განავითარეს ნიკოლა ტესლას ექსპერიმენტები 1894 წელს და ჯონ ბრაუნის ჯგუფის ექსპერიმენტები 1988 წელს უკაბელო ელექტროენერგიის გადაცემაზე ინკანდესენტური ნათურების ანათებისთვის, ეფექტურობის ტოლი 75%.
2009 წელს დაინტერესებული კომპანიების კონსორციუმმა, სახელწოდებით Wireless Power Consortium, შეიმუშავა უკაბელო დაბალი დენის ენერგიის სტანდარტი, სახელწოდებით Qi.Qi გამოყენებულ იქნა პორტატულ ტექნოლოგიაში
2009 წელს ნორვეგიულმა კომპანიამ Wireless Power & Communication წარმოადგინა მის მიერ შემუშავებული სამრეწველო ფანარი, რომელსაც შეუძლია უსაფრთხოდ იმოქმედოს და დაუბრუნოს უკონტაქტო მეთოდით აალებადი აირით მდიდარ ატმოსფეროში.
2009 წელს Haier Group– მა წარმოადგინა მსოფლიოში პირველი უკაბელო LCD ტელევიზორი, რომელიც დაფუძნებულია პროფესორ მარინა სოლიაჩიჩის კვლევაზე უკაბელო ელექტროენერგიის გადაცემისა და უკაბელო სახლის ციფრული ინტერფეისის შესახებ (WHDI).
2011 წელს უსადენო ენერგიის კონსორციუმმა დაიწყო Qi სპეციფიკაციის გაფართოება საშუალო დენებისთვის.
2012 წელს პეტერბურგის კერძო მუზეუმმა "გრანდ მოდელის რუსეთმა" დაიწყო მუშაობა, რომელშიც მინიატურული მანქანის მოდელები ენერგიას უსადენოდ იღებენ, სავალი ნაწილის მოდელის საშუალებით.
2015 წელს ვაშინგტონის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ ელექტროენერგიის გადაცემა შესაძლებელია Wi-Fi ტექნოლოგიის საშუალებით.
2017 წელს იმავე უნივერსიტეტის მეცნიერებმა შექმნეს მობილური ტელეფონის პროტოტიპი ელემენტის გარეშე.
