понедельник, 25 октября 2021 г.

სტერეოტიპი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                             სტერეოტიპი

მე-18 საუკუნის ჰოლანდიური გრავირება, რომელზეც 
 გამოსახულია აზიის, ამერიკის და აფრიკის მოსახლეობა თავიანთ ტიპურ სამოსში. მათ ქვემოთ კი ნაჩვენებია ინგლისელი, ჰოლანდიელი, გერმანელი და ფრანგი.
ზეტმეტად განზოგადებული რწმენა ხალხის გარკვეული კატეგორიის შესახებ. სტერეოტიპები განზოგადებულია იმიტომ რომ, ვიღაცის აზრით, განსაზღვრული სტერეოტიპი, მართალია ამ კატეგორიის ყველა ინდივიდუალურ წევრზე. მიუხედავად იმისა, რომ როდესაც სწრაფ გადაწყვეტილებებს ვიღებთ, ასეთი დისკუსია შეიძლება იყოს სასარგებლო, ისინი შეიძლება იყოს მცდარი, როდესაც ჯგუფის წევრებს ინდივიდუალურად განვიხილავთ. სტერეოტიპები ხელს უწყობს ცრურწმენებს და იგი შეიძლება წარმოიშვას რიგი მიზეზების გამო.
იხ. ვიდეო

შემდეგ სიტუაციებში, სტერეოტიპების ყოვლისმომცველი მიზანი არის ის, რომ ხალხმა თავისი სოციალური ინდივიდი (in-group წევრობა) დადებითი მხრიდან დაინახოს.

  • როდესაც სტერეოტიპები, გამოიყენება სოციალური მოვლენების ახსნისას;
  • როდესაც სტერეოტიპები, გამოიყენება  საკუთარი ჯგუფის (ingroup - ჯგუფი, რომელსაც შენ ეკუთნი), სხვა (outgroup - სხვა ჯგუფები, შენი ჯგუფის გარდა) ჯგუფის მიმართ გასამართლებლად;
  • როდესაც სტერეოტიპები, გამოიყენება ingroupის outgroupისგან დადებითად განსამიჯნად.

აშკარა სტერეოტიპები არის ის ხალხი, რომლებიც მზად არიან, გამოთქვან და აღიარონ სტერეოტიპები სხვა პირების წინაშე. ეს ასევე ეხება სტერეოტიპებს, როდესაც ადამიანმა იცის, რომ ფლობს გარკვეულ სტერეოტიპს და ამას იყენებს ხალხის განსასჯელად. ადამიანებს შეუძლია სცადონ, რომ ცნობიერად გააკონტროლონ მათი აშკარა სტერეოტიპები, მიუხედავად იმისა, რომ კონტროლის მათი მცდელობა შეიძლება ხშირად არ იყოს ეფექტიანი.

                                                             

პოლიციის ოფიცერები ყიდულობენ ყავას და დონატებს; აღქმადი სტეროტიპული ქცევის მაგალითი ჩრდილოეთ ამერიკაში.

დაფარული სტერეოტიპები არის სტერეოტიპები, რომლებიც ადამიანებს აქვთ ქვეცნობიერად, ისე, რომ მათ მათზე არც იციან და ვერც აკონტროლებენ.

სოციალურ ფსიქოლოგიაში, სტერეოტიპი არის რაიმე აზრი, რომელიც ფართოდ მიღებულია კონკრეტული ტიპის ინდივიდების მიერ ან ქცევის ნორმები, რომლებიც ითვლება, რომ წარმოადგენს გარკვეული ჯგუფის ინდივიდებს ან მთლიანად ამ ჯგუფს. ეს აზრები ან რწმენები ზუსტად ასახავდეს ან არ ასახავდეს რეალობას, მაგრამ სტერეოტიპის ბუნებიდან გამომდინარე, ისინი ხშირად ასახავენ რეალობას. ფსიქოლოგიასა და სხვა დარგებში, სტერეოტიპების სხვადასხვანაირი კონცეპტუალიზაცია არსებობს.

,,მხოლოდ კაცები თამაშობენ ვიდეო თამაშებს" არის საკმაოდ ხშირი სტერეოტიპი. სინამდვილეში კი, მოთამაშეების დაახლოებით ნახევარი ქალია.

რმინი "სტერეოტიპი" მომდინარეობს ფრანგული ზედსართავიდან stéréotype, რომელიც თავის მხრივ წამოვიდა ბერძნული სიტყვიდან στερεός (stereos), "მყარი" და τύπος (typos), შ"თაბეჭდილება"[7] "მყარი შთაბეჭდილება, ერთ ან მეტ იდეა/თეორიაზე."

ტერმინი მომდინარეობს საბეჭდი ინდუსტრიიდან და პირველად იგი ფირმინ დიდოტმა (Firmin Didot) გამოიყენა საბეჭდი ფირფიტის, რომელიც ნებისმიერი ტიპოგრაფიის დუბლირებას ახდენდა, გამოიყენა. დუბლირებული საბეჭდი ფირფიტა, ან სტერეოტიპი, ორიგინალის ნაცვლას, ბეჭდვისთვის გამოიყენებოდა.

ბეჭდვის გარდა, სიტყვა "სტერეოტიპი" 1850 წელს გამოიყენეს, უცვლელი გამოსახულების მნიშვნელობით. 1922 წლამდე "სტერეოტიპი" ფსიქოლოგიაში არ არსებობდა, ის თანამედროვე ფსიქოლოგიაში შემოვიდა ამერიკელი ჟურნალისტის Walter Lippmannის ნაშრომით საზოგადოებრივი აზრი (Public Opinion).

                                                                        

1873წლის ანტი სემიტური კარიკატურა, რომელზეც ასახულია ებრაელი მამაკაცის სტერეოტიპული ფიზიკური მახასიათებლები.

ადრეული კვლევების თანახმად, სტერეოტიპები გამოყენებული იყო მხოლოდ მკაცრი და ავტორიტარული ხალხის მიერ. ეს იდეა უარყო თანამედროვე კვლევებმა, რომლებიც გვთავაზობენ სტერეოტიპების საერთოობას, რომ ერთი სოციალური წრის წევრები იზიარებენ ერთსა და იმავე სტერეოტიპებს. თანამედროვე კვლევების მიხედვით, სტერეოტიპების სრულად გასაგებად საჭიროა მისი ორი პერსპექტივიდან დანახვა: კულტურასთან მიმართებაში და ინდივიდის გონების პერსპექტივაში. 

                                                                                       

ჟურნალი 
სილამაზის აღლუმი 1952 წლის მარტი, გამოსახავს სტერეოტიპს ქალი მძღოლების შესახებ. მოდელი - Bettie Page.

როგორც ზემოთ აღინიშნა, სტერეოტიპები შეიძლება გამოყენებულ იქნას, სოციალური ღონისძიებების ასახსნელად. ჰენრი ტაჯფელმა (Henri Tajfel)


суббота, 23 октября 2021 г.

ლანიაკეა

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                  ლანიაკეა

უახლოესი ადგილობრივი ზეგროვების რუქა, რ-იც 500 მლნ. სინ. წ. მოიცავს ლანიაკეა წითელ წრეშია
სამყაროს ზომა

 გალაქტიკური ზეგროვა, რომელიც „ირმის ნახტომის“მზის სისტემისა და დედამიწის სახლია. ეს განსაზღვრა 2014 წლის სექტემბერში მიიღეს, როდესაც ასტრონომთა ჯგუფმა რ. ბრენტ ტულის (ჰავაის უნივერსიტეტიდან) ხელმძღვანელობით გამოაქვეყნა ზეგროვების განსაზღვრის ახალი გზა, რომელიც ეფუძნება გალაქტიკების ფარდობით სიჩქარეებს. ადგილობრივი ზეგროვის ეს ახალი განსაზღვრება მიეკუთვნება წინათ განსაზღვრულ ადგილობრივ ზეგროვას - ქალწულის ზეგროვას, ახლა უკვე დანამატად.
იხ. ვიდეო ლანიაკეა ერთერთი სუპერკლასტერია სამყაროს აბლაბუდაში

ლანიაკეას ზეგროვა 100 000 გალაქტიკას მოიცავს, რომლებიც 160 მეგაპარსეკზეა (520 მეგასინათლის წელიწადი) გადაჭიმული. ზეგროვები სამყაროს ერთ-ერთი უდიდესი წარმონაქმნებია და ისეთი საზღვრები აქვს, რომელთა განსაზღვრა ძნელია, განსაკუთრებით კი შიგნიდან. გუნდმა რადიოტელესკოპების გამოყენებით ადგილობრივი გალაქტიკების დიდი ნაკრების მოძრაობის რუკა შეადგინა. მოცემულ ზეგროვაში ყველა გალაქტიკის მოძრაობა მიმართული იქნება შიგნითკენ, მასის ცენტრის მიმართულებით. ლანიაკეას შემთხვევაში ამ გრავიტაციულ ფოკუსურ წერტილს „უზარმაზარი მიმზიდველი“ ეწოდება და გავლენას ახდებს გალაქტიკების ადგილობრივი ჯგუფისა და ყველა სხვა გროვის მოძრაობაზე მთელი ზეგროვის მასშტაბზე.

იხ. ვიდეო

ახალი მეთოდს, რომელიც გალაქტიკების მოძრაობების ანალიზისთვის გამოიყენება, რომ განისაზღვროს მახასიათებელი მოძრაობა კოსმიური გაფართოებიდან, „ვაინერის ფილტრირება“ ეწოდება, რომელიც მუშაობს კარგად განსაზღვრული პოზიციური ინფორმაციისთვის, რაც 300 მეგასინათლის წელიწადის (92 მეგაპარსეკი) მანძილზე ანალიზის ჩატარების საშუალებას იძლევა. ამ შეზღუდვით ჩანს, რომ ლანიაკეა შაპლის ზეგროვისკენაა მიმართული, ანუ ლანიაკეა და შაპლი შესაძლოა უფრო დიდი კომპლექსის ნაწილი იყოს.

იხ. ვიდეო

ლანიაკეას მეზობელი ზეგროვებია: შაპლის ზეგროვაჰერკულესის ზეგროვათმების ზეგროვაპერსევი-თევზების ზეგროვა. ამ ზეგროვების კიდეები და ლანიაკეა კარგად არაა ცნობილი.

სახელი ლანიაკეა „განუზომელ ზეცას“ ნიშნავს ჰავაის ენაზე — „lani“ - ზეცა და „akea“ - განუზომელი. სახელის იდეა ეკუთვნის ნაუა'ა ნაპოლეონს, რომელიც ჰავაის ენის ასოცირებული პროფესორია კაპიოლანის საზოგადოების კოლეჯში. სახელი პოლინეზიელი შტურმანების პატივსაცემადაა, რომლებიც ცის ცოდნას იყენებდნენ წყნარ ოკეანეზე ნავიგაციისათვის.


იხ. ვიდეო









ალბერტო ფუხიმორი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   

                 ალბერტო ფუხიმორი

                                   
 (ესპ. Alberto Ken'ya Fujimoriიაპონ. 藤森 謙也, Fujimori Ken'ya, ან アルベルト・ケンヤ・フジモリ: [aɾɯbeɾɯto keɴ̩ja ɸɯʥimoɾi]; დ. 28 ივნისი 1938ლიმაპერუ) – პერუს პრეზიდენტი და დიქტატორი 1990–2000 წლებში.ალბერტო ფუხიმორი დაიბადა 1938 წელს ლიმაში, იაპონელი ემიგრანტების ოჯახში, პროფესიით აგრონომია, 1960 წელს დაამთავრა პერუს სასოფლო–სამეურნეო ინსტიტუტი, 1984 წელს კი მისი რექტორი გახდა. იგი სწავლობდა ასევე აშშ–სა და საფრანგეთის უნივერსიტეტებში. 1988 წლიდან მიჰყავდა სატელევიზიო შოუ პერუს სახელმწიფო არხზე.
იხ. ვიდეო


1990 წელს საპრეზიდენტო არჩევნების მეორე ტურში დაამარცხა ცნობილი მწერალი მარიო ვარგას ლიოსა და საკუთარ დაბადების დღეზე დაიკავა პრეზიდენტის თანამდებობა. 1995 წელს აირჩიეს მეორე საპრეზიდენტო ვადით, ამ არჩევნებში დაამარცხა გაეროს ყოფილი გენერალური მდივანი ხავიერ პერეს დე კუელიარი2000 წლის გაყალბებულ საპრეზიდენტო არჩევნებს მოჰყვა საპროტესტო აქციები, 13 ნოემბერს ფუხიმორი გაემგზავრა ბრუნეიში ასეანის ყრილობაზე და ქვეყანაში აღარ დაბრუნებულა. სულ მალე ჩავიდა იაპონიაში, სადაც გადადგომის შესახებ განაცხადა.

იხ. ვიდეო

2005 წელს განაცხადა, რომ მონაწილეობას მიიღებდა 2006 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში. 2005 წლის 7 ნოემბერს გაემგზავრა ჩილეში, სადაც დააპატიმრეს და 2007 წლის 23 სექტემბერს მოახდინეს მისი ექსტრადირება პერუში. 2007 წლის 11 დეკემბერს პერუს სასამართლომ გამოუტანა განაჩენი 6 წლით თავისუფლების აღკვეთა და 92 ათასი დოლარის ჯარიმა. მისმა ქალიშვილმა კეიკო ფუხიმორიმ, პერუს პარლამენტის ყოფილმა წევრმა მკაცრად გააკრიტიკა აღნიშნული გადაწყვეტილება. 2009 წლის აპრილში კი ალბერტო ფუხიმორის ადამიანის უფლებების დარღვევებისთვის 25-წლიანი პატიმრობა მიუსაჯეს. იაპონურის გარდა ლაპარაკობს ესპანურად, ინგლისურად, ფრანგულად და გერმანულად.









კარლ იუნგის სიზმრის თეორია

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

      კარლ იუნგის სიზმრის თეორია

                                       
კარლ გუსტავ იუნგი არ იზიარებდა ზიგმუნდ ფროიდის ცნებას, რომელიც ასახულია ტრაქტატში "სიზმრების ინტერპრეტაცია", რომ სიზმრები არის "შიფრა", რომელიც კოდირებს სექსუალური ლტოლვის აკრძალულ იმპულსებს, შეუსრულებელი სურვილების წარმოდგენას, ასეთი შეხედულების გამარტივებულად მიჩნევა და. გულუბრყვილო. სინამდვილეში, იუნგი წერდა, რომ სიზმარი არის „არაცნობიერის პირდაპირი გამოვლინება“ და მხოლოდ „მისი ენის არცოდნა ართულებს მისი გზავნილის გაგებას
სიზმრების მინიშნებები  და ფროიდისგან განსხვავებით იუნგი მოუწოდებდა სიზმრის მნახველებს ,, არ გაექცნენ თვისუფალ ასოციაციებს'' არამედ ფოკუსირება მოახდინოს კოკნრეტული სიზმრების სახეზე მისცეს მას მეტი ანალოგია.  იუნგი თვლიდა, რომ თავისუფალი ასოციაციების მეთოდი საშუალებას გვაძლევს გამოვლინდეს პირადი (ინდივიდუალური) ასოციაციები მესიზმრეს დაჯგუფებული კომპლექსების გარშემო (რაც დაატკიცა იუნგმა), მაგრამ არ იძლევა მიახლოვდეს სიზმარის მნიშვნელობას.
იხ. ვიდეო სიზმრის ანალიზი და ფსიქოთერაპია ვაჟა ფშაველასთან -ფსიქოლოგი ნანა ჩაჩუა
უანგის აზრით, სიმრის სემინტეკური ველი ბევრად უფრო ფართოა, ვიდრე ეს ინდივიდუალური ჩარჩოები და ასახავს არაცნობიერის მთელი სფეროს სიმდიდრესა და  სირთულეს, როგორც იდნივიდუალურ, ისე კოლექტიურია. იუნგის ერთ-ერთი იდეაა ის, რომ სული, როგორც თვითრეგულირებადი ორგანიზმი, ანაზღაურებს აზროვნებას საპირისპირო არაცნობიერი აზროვნებით . მაშასადამე, მითოლოგიას შეუძლია დაეხმაროს სიზმრის ინტერპრეტაციაში, რადგან სიზმრები საუბრობენ სიმბოლოების მითოლოგიურ ენაზე, რომლებიც აერთიანებს საპირისპირო დამოკიდებულებებს ინტეგრალურ სემანტიკურ კატეგორიებში. მხოლოდ სიმბოლოების ენის გაუგებრობა აყენებს თარჯიმანს პოზიციას "ფრანგი, რომელიც ერთხელ ლონდონის ქუჩებში დარწმუნებულია, რომ მის გარშემო ყველა დასცინის მას, ან ცდილობს რაღაცის დამალვას"
იუნგს მიაჩნდა, რომ სიზმრის საშუალება როგორც ცნობიერებასა და ქვეცნობიერს შორის კავშირის დამყარების საშუალებას და სიზმარში ხედავდა ეგოს პოზიციის კომპენსაციის ფუნქციას. მან განსაკუთრებით გამოყო ,, დიდი'' სიზმარი, რაც არის სიზმრები რომლებიც დაკავშირებულია აღტაცებისა და საშინელების მარადიულ გრძნობასთან. ამ ოცნებებში იუნგი ხედავდა უმაღლეს სულიერ ხელმძღვანელობას, რომელიც მომდინარეობს ადამიანის (და შესაძლოა ყველა) არსების ცენტრიდან - მე.
იხ. ვიდეო ანალიზი სიზმარი ინგის მიხედვით
იუნგმა შეიმუშავა ორი ძირითადი მიდგომა  სიზმრის მასალის  ანალიზით - ობიექტური და სუბიექტორი. ობიექტური მიდგომით, სიმზარში თითოეული პერსონაჟი ეხება რეალუს პიროვნებას : დედა არის დედა, შეყვარებული არის შეყვარებული და ა. შ.  სუბიექტური მიდგომით, სიზმარში თითოეულ პერსინაჟი წარმოადგენს თავად სიმზარს. იუნგს მიჩნდა, რომ მიუხედავად იმისა, რომ სიზმარი თავიდან რთულად აღსაქმელი იყოს სუბიექტურო მიდგომით, მაგრამ პროცესში სიზმარზე მან შეიძლება აღიქვას პერსონაჟების აქამდე უცნობი მხარეები სიზმრის პერსონაჟებში. მაგალითად, თუ ადამიანი ოცნებობს, რომ მკვლელი თავს ესხმის მას, მაშინ მეოცნებემ შეიძლება გააცნობიეროს მისი მკვლელობის იმპულსები. ეს მიდგომა გეშტალტმა თერაპევტებმა გააფართოვეს: მათ მიაჩნიათ, რომ სიზმარში უსულო საგნებიც კი შეიძლება მეოცნებე პიროვნების ასპექტების განსახიერებად მივიჩნიოთ.
ასევე იუნგი თვლიდა, რომ არქეტიპები (ანიმა და ანიმუსი, ღრდილი დასხვ.) წარმოადგენს თავისთავად სისმრებში სიმბოლოების ან პერსინაჟების მეშვეობით. ეს შეიძლება იყოს მოხუცი, ახალგაზრდა გოგონა ან უზარმაზარი ობობა, რომელიც მონაწილეობს ნაკვეთში. თითოეული განასახიერებს არაცნობიერ დამოკიდებულებას, რომელიც მეტწილად ცნობიერებისგან დაფარულია. მეოცნებე ფსიქიკის განუყოფელი ნაწილიც კი, ისინი ხშირად ავტონომიურად არსებობენ და მეოცნებე აღიქვამენ როგორც გარეგნულ ფიგურებს. სიზმრების სიმბოლოებში გამოვლენილი არქეტიპების გაცნობა საშუალებას აძლევს ადამიანს უფრო მეტად გააცნობიეროს თავისი არაცნობიერი დამოკიდებულებები, მოახდინოს პიროვნების ადრე გაყოფილი ნაწილების ინტეგრირება და ჩაერთოს საკუთარი მე-ს ჰოლისტიკური გაგების პროცესში, რაც იუნგი მიიჩნევდა. ანალიტიკური მუშაობის მთავარი ამოცანა.
იუნგი მიიჩნევდა, რომ სიმზმრის მატერიალი წარმოადგენს (რაც ფროიდმა წარნოადგინა ზოგადად არაცნობიერ შინაარში შეაიმცირა) მგავსია რასაც მის კონცეფციაში ჩრდილი ჰქვია და წარმოადგენს არაცნობიერის მხოლოდ გარკვეულ ნაწილს.
იხ. ვიდეო
იუნგმა წარადგინა ბრმა მიკუთვნებული სიმბოლოები სიზმარის პიროვნული გაგების გარეშე. მან აღწერა სიზმრების სიმბოლოების ორი მიდგომა: მიზეზობრივი მიდგომა და ფინალისტური მიდგომა. მიზეზობრივი მიდგომისას სიმბოლო მცირდება გარკვეულ ძირითად ტენდენციებამდე. ამრიგად, ხმალს შეუძლია პენისის სიმბოლო, გველიც. ფინალისტური მიდგომით, სიზმრის თარჯიმანი ეკითხება: "რატომ ეს კონკრეტული სიმბოლო და არა სხვა?" მაშინ ხმალს შეუძლია პენისის წარმოდგენა თავისი თვისებების გამო: ის არის ხისტი, ბასრი, უსულო და დამღუპველი. გველი, რომელიც წარმოადგენს პენისს, მიუთითებს სხვა თვისებებზე: რაღაც ცოცხალ, საშიშ, შესაძლოა შხამიან და მოლიპულ. ფინალისტური მიდგომა ავლენს დამატებით ნიუანსებს იმ ინსტალაციის მნიშვნელობის შესახებ, რომელშიც მეოცნებე იმყოფება.
სიმზრათან მუშაობის ტექნიკასთან დაკავშირებით სიზმრის თითოეული დეტალის ცალ-ცალკე დაშლას და შემდეგ მეოცნებესთვის სიზმრის არსის იდენტიფიცირებას. ეს მიდგომა არის ვილჰელმ სტეკელის მიერ აღწერილი პროცედურის ადაპტაცია, რომელმაც ურჩია სიზმარზე ფიქრი, როგორც სტატია გაზეთში და გამოეჩინა სათაური. ჰარი სტეკ სალივანი ასევე აღწერს მსგავს "ძილის დისტილაციის" პროცესებს.
იხ. ვიდეო
მიუხედავად იმისა, რომ იუნგი დაჟინებით ამტკიცებდა არქეტიპული სიმბოლოების უნივერსალურობას, მისი თვალსაზრისი ნიშნის გაგების საპირისპიროა - გამოსახულება, რომელსაც აქვს ცალსახად განსაზღვრული მნიშვნელობა. მისი მიდგომა ყო ის, რომ იმის აღიარება, რაც არსებობს სიმბოლოსა და მის მნიშვნელობას შორის. სიმბოლოები უნდა იქნას შესწავლილი, როგორც ინდივიდუალური მნიშვნელობის წყაროები პაციენტებისთვის და არ შემოიფარგლება წინასწარ განსაზღვრული ცნებებით. ეს გადაარჩენს ოცნების თარჯიმანს თეორიულ და დოგმატურ სავარჯიშოებში გადასვლისგან, რომლებიც აშორებს პროცესს პაციენტის ფსიქოლოგიურ მდგომარეობას. ამ იდეის მხარდასაჭერად მან ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ძალიან მნიშვნელოვანია „სიზმარზე მიჯაჭვა“ – კლიენტის ასოციაციების მეშვეობით მისი მნიშვნელობის სიღრმის გამოვლენა ცალკე გამოსახულებამდე. ეს მიდგომა სრულიად საპირისპიროა ფროიდის თავისუფალ ასოციაციებთან, რაც შორდება გამოსახულების ხაზებს. მან აღწერა, მაგალითად, „ხის მაგიდის“ გამოსახულება. შესაძლოა, მეოცნებე აღმოაჩენდა რაიმე ასოციაციას ამ გამოსახულებასთან, ან, პირიქით, აკლდა რაიმე პიროვნულ მნიშვნელობას (რაც ეჭვს გააჩენს გამოსახულების განსაკუთრებულ მნიშვნელობაზე). იუნგი სთხოვს პაციენტს წარმოიდგინოს ეს სურათი რაც შეიძლება ნათლად და უთხრას მას ისე, თითქოს თანამოსაუბრეს არასოდეს უნახავს ხის მაგიდები.
იუნგმა ხაზი კონტექსტის მნიშვნელობას სიზმრის გაგებაში. მას სჯეროდა, რომ სიზმარი უნდა გვესმოდეს არა მხოლოდ როგორც არაცნობიერის მიერ გამოგონილი რთული გამოცანა, რომელიც უნდა გაშიფრულიყო მის უკან გამომწვევი ფაქტორების გამოსავლენად. სიზმრები არ შეიძლება იყოს სიცრუის დეტექტორი, რომელიც გამოავლენს ცნობიერი დამოკიდებულების არაკეთილსინდისიერებას. სიზმრები, ისევე როგორც არაცნობიერი, საუბრობენ საკუთარ ენაზე. როგორც არაცნობიერის წარმოდგენები, სიზმრის გამოსახულებები თვითკმარია და აქვთ საკუთარი ლოგიკა. იუნგი თვლიდა, რომ სიზმრები შეიძლება შეიცავდეს მნიშვნელოვან მესიჯებს, ფილოსოფიურ იდეებს, ილუზიებს, ველურ ფანტაზიებს, მოგონებებს, გეგმებს, ირაციონალურ გამოცდილებას და ტელეპათიურ შეხედულებებსაც კი.
სულის ცნობიერი ანუ დღის“ ცხოვრებას ავსებს არაცნობიერი, „ღამის“ მხარე, რომელსაც ჩვენ ფანტაზიად აღვიქვამთ. იუნგი თვლიდა, რომ მიუხედავად ჩვენი ცნობიერი ცხოვრების აშკარა მნიშვნელობისა, სიზმარში არაცნობიერი ცხოვრების მნიშვნელობა არ უნდა შეფასდეს.








IBEX (თანამგზავრი)

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                     IBEX (თანამგზავრი)  

IBEX მხატვრის წარმოდგენით
ინგლ. Interstellar Boundary Explorer - ვარსკლავთშორისო საზღვრების მკვლავარი - ამწრიკული სამეცნიერ-მკვლევარი თანამგზავრი, მისი დანიშნულება არის კვლავაბის წარმოაება მზის სისტემის საზღვრის და ვარსკლვთაშორისო სივრცის. გაშვებული იქნა 2008წ-ის 19 ოქტომბერს თვითმფრინავის ბორტიდან  L-1011 Stargazer, რაკეტა-მატარებელ Pegasus XL. დახმარებით.
იხ. ვიდეო
ძირითადი ამიცანა წარმოადგენს კვლავებს ურთიერთქედებას მზის ქარის ვარსკლავთშრისო ნივთიერებებთან.
IBEX  პროექტმა  გასცა პასუხები შედეგ კითხვებს:
1.როგორია ფიზიკური დამახასიათებელი და სტრუქტურა შიდა დარტყმითი ტალღების
2. შიდა დარტყმის ტალღებში როგორ ჩქარდება  ენერგიული პროტონები
3. როგორია გლობალური ხასიათი მზის ქარის ნაკადის დარტყმის ტალღის გარეთ და კუდის მიმართულებით გელიოსფეროში
4. როგორ ურთიერთქმედებს ვარსკვლავთშორისი გარემო ჰელიოპაუზის გარეთ ჰელიოსფეროსთან
ინსტრუმენტები

თთანამზავრის და მისი  მისიის შესასრულებლად, დამონტაჟებულია ენერგიული ნეიტრალური ატომების ორი კამერა
IBEX-Hi კამერა განკუთვნილია მაღალი ენერგიის ნაწილაკების რეგისტრაციისთვის და მუშაობს 0,3-დან 6 კევ-მდე დიაპაზონში. IBEX-Lo კამერა განკუთვნილია ნაწილაკების რეგისტრაციისთვის 0.01-დან 2 კევ-მდე დიაპაზონში.
2013წ-ის 10 ვლისისს თანამგზავრის მიერ მიღებულმა მონაცემებმა დაადასტურა მზის სისტემის პლაზმური კუდის არსებობა
მზის სისტემაში აღმოჩენილია იდუმალების ნაწილაკებისსარტყელი
მეცნიერბმა აღმოაჩინეს, რომ იდუმალი მაღალი ენერგიის ნაწილაკები გარშემორტყმულია მზის სისტემას. აღმოჩენა გაკეთდა IBEX თანამგზავრით (Interstellar Boundary Explorer), რომელიც აშშ-მა 2008 წელს გაუშვა მზის სისტემისა და ვარსკვლავთშორისი სივრცის საზღვრების შესასწავლად.
მზის სისტემის საზღვარი (ჰელიოსფერო) მდებარეობს მზიდან დაახლოებით 16 მილიარდ კილომეტრში. ასეთ მანძილზე მზის ქარის დამუხტული ნაწილაკები და მზის მაგნიტური ველის ინდუქცია იმდენად სუსტია, რომ ვეღარ უძლებს ვარსკვლავთშორისი ნივთიერების წნევას. მზის ქარის საწყისი სიჩქარე წამში 400 კილომეტრია, მაგრამ თანდათან სუსტდება და ამით წონასწორობა მყარდება მზის სისტემის საზღვარზე.
იმის მიუხედავ, რომ მზის მაგნიტური ველის ინდუქცია ასახავს ვარსკვლავთშორისი მატერიის დამუხტულ ნაწილაკებს, მზის ქარის ბოლო ნაწილაკებისა და ნაწილაკების შეჯახების შედეგად წარმოიქმნება ნულოვანი მუხტის მქონე ნაწილაკები. ვარსკვლავთშორისი მატერიის წარმოქმნილი მაღალი ენერგიის ნაწილაკები მაგნიტური ველით აღარ იხრება და შეუძლიათ ჰელიოსფეროში შეღწევა.
ასეთი ნეტრიანული აწილაკების, კერძოდ, წყალბადის, ჟანგბადის და ჰელიუმის ატომების აღმოჩენა განხორციელდა https://www.youtube.com/watch?v=IhJSlQv87Lc-ის თანამგზავრის მიერ, რომელმაც ცოტა ხნის წინ დაასრულა ფუნქციონირების ოთხთვიანი ციკლი. მკვლევართა აზრით, IBEX– ის მიერ აღმოჩენილი იდუმალი ნაწილაკების ვიწრო სარტყელი ასახავს ვარსკვლავთშორისი მატერიის ზემოხსენებული ნაწილაკების შეღწევას მზის სისტემაში. ამავე დროს, მზის სისტემის საზღვარზე მსგავსი ელემენტების ჯგუფის არსებობა არ იყო მოსალოდნელი და არავის უწინასწარმეტყველებია.
იხ. ვიდეო კოსმოსური ზონდმა ნასას აღმოჩინა დიდი კედელი მზის სისტემის ბოლოში





четверг, 21 октября 2021 г.

ჟურნალისტი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                           ჟურნალისტი

ჟურნალისტი იღებს ინტერვიუს

პირი, რომელიც აგროვებს, ქმნის, არედაქტირებს ან ამზადებს მასალებს მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებში გამოსაქვეყნებლად და აქვს სათანადო რწმუნება ან არის ჟურნალისტთა რეგისტრირებული კავშირის წევრი. (10 აგვისტო1991) – საქართველოს პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებების შესახებ კანონის 21-ე მუხლი. კანონი 2004 წელს შეიცვალა და მას დაერქვა: კანონი სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების შესახებ, სადაც საერთოდ არ არის ჟურნალისტის ცნება განმარტებული, ხოლო ამ პროფესიის შესახებ სახეშეცვლილ კანონში საუბარია მხოლოდ 3 მუხლში:

                    პროფესიული სტანდარტები

საქართველოს საზოგადოებრივი მაუწყებლის ქცევის კოდექსის თანახმად: „ჟურნალისტი უნდა იყოს თავშეკავებული და კარგად ინფორმირებული, მის მიერ გადმოცემული მასალა კი ინფორმაციული და ამომწურავი. ფაქტები და შეხედულებები დაბალანსებულად უნდა გაშუქდეს. ყოველი მხარისა და პირის აზრი მიუკერძოებლად უნდა გადმოიცეს. საინფორმაციო პროგრამების მიუკერძოებლობა არა მხოლოდ საპირისპირო პოზიციების დაბალანსებული გაშუქებით, არამედ ყველა იმ გარემოების სრულფასოვანი აღწერით მიიღწევა, რომლებიც საფუძვლად უდევს ამ პოზიციებს

იხ. ვიდეო ქართული ჯურნალისტიკის საშინელი სახე


უოლტ უიტმენი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                           უოლტ უიტმენი

(Walt Whitman, დაბადებით Walter Whitman, დ. 31 მაისი1819 — გ. 26 მარტი1892) — ამერიკელი პოეტი, ესეისტი, ჟურნალისტი და ჰუმანისტი. დაიბადა უესტ-ჰილში (ჰანტინგტონი, ლონგ-აილენდინიუ-იორკი). მისი ყველაზე ცნობილი ნამუშევრებია ლექსებისა და პოემების კრებული „ბალახის ფოთლები“ და „Drum-Taps“.

დაიბადა ცხრა შვილიან ოჯახში ლონგ-აილენდზე, გაიზარდა ბრუკლინში. კარიერა ჟურნალისტობითა და რედაქტორობით დაიწყო. გარკვეული პერიოდი საკუთარი გაზეთის „ლონგ-აილენდერი“ რედაქტორი იყო, რომელმაც მხოლოდ ერთი წელი იარსება (1838-39). ადრეულ წლებში ლიბერალური, ინტელექტუალური და პოლიტიკური შეხედულებები ჩამოუყალიბდა მამის გავლენით, რომელიც სოციალისტური იდეების მიმდევარი იყო.

იხ. ვიდეო უოლტერ უილტმენის ლექსი



17 წლის ასაკში მასწავლებლად იწყებს მუშაობას, რამაც გარკვეულწილად ხელი შეუწყო მისი მწერლობის კარიერას. 1848 წელს პირველად ნიუ-ორლეანში მიემგზავრება ძმასთან, სადაც რამდენიმე თვე ადგილობრივ გაზეთში მუშაობს, თუმცა მოგვიანებით ისევ ბრუკლინში ბრუნდება და ბრუკლინ-თაიმზის რედაქტორი ხდება. აქვე ის ჟურნალისტად მუშაობს რამდენიმე გაზეთისთვის, მათ შორის, New York Aurora და Democratic Review, სადაც ის იმ დროისთვის პროგრესული ლიტერატურული კულტურის ნაწილი ხდება. უიტმენი თავად აღნიშნავს, რომ ავრორასთვის რალფ ვალდო ემერსონის ლექციათა სერიის გაშუქებამ მის აზროვნებაში გადატრიალება მოახდინა.

იხ. ვიდეო ავტობიოგრფაია



უძველესი უცხოპლანეტელები (სერიალი)

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   უძველესი უცხოპლანეტელები (სერიალი) ინგლ. Ancient Aliens Ancient Aliens არის ამერიკული...