ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                       გუსტავ II ადოლფი

 (შვედ. Gustav II Adolf, ლათ. Gustavus Adolphus; დ. 9 დეკემბერი, 1594, სტოკჰოლმი, შვედეთი — გ. 6 ნოემბერი, 1632, ლიუტცენი, ლაიპციგის მახლობლად) — შვედეთის მეფე (1611–1632), კარლ IX-ისა და კრისტინა ჰოლშტაინ-გოტორფის ვაჟი. ხშირად უწოდებენ „თოვლის მეფეს“ ან „ჩრდილოეთის ლომს“. მისი ცხრამეტწლიანი მეფობა ერთ-ერთი ყველაზე ბრწყინვალე იყო შვედეთის ისტორიაში. არანაკლებ მნიშვნელოვანი იყო მისი მნიშვნელობა მსოფლიო ისტორიაში.

                                                                

2 კრონი 1932- შვედური  2 კრონი 1932 - შვედური სამახსოვრო მონეტა მოჭრილი ლუცენის ბრძოლაში გუსტავ II ადოლფის გარდაცვალების 300 წლისთავთან დაკავშირებით.

მეფობის პირველ წლებში დაჰყვა შვედეთის არისტოკრატიის სურვილს და კანცლერად დანიშნა აქსელ ოქსენშერნა. თავადაზნაურულ-აბსოლუტური სახელმწიფოს ფინანსური და სამხედრო ძლიერების განსამტკიცებლად გაატარა სახელმწიფო მმართველობის, სასამართლო და სხვა რეფორმები. მფარველობდა მრეწველობას, განსაკუთრებით უწყობდა ხელს სამთო-მეტალურგიული მრეწველობის განვითარებას. ებრძოდა დანიას, რუსეთსა და პოლონეთს ბალტიის ზღვაზე ბატონობისათვის. 1613 წელს კნერედის ზავით დაიბრუნა დანიის მიერ დაპყრობილი მიწები. 1614 წელს წამოიწყო რუსეთის წინააღმდეგ ომი, რომელიც 1617 წელს დასრულდა სტოლბოვოს ზავით. პოლონეთის მეფის სიგიზმუნდ III-ის პრეტენზიების გამო შვედეთის სამეფო ტახტზე, 1621 წელს გუსტავმა გაილაშქრა პოლონეთის წინააღმდეგ. ამ ლაშქრობისას მან დაიპყრო რიგა, ლიფლანდია და პრუსიის ნავსადგურების უმრავლესობა (იხ. ალტმარკის ზავი).

1630 წელს გუსტავ ადოლფი ჩაება ოცდაათწლიან ომში ანტიჰაბსბურგული კოალიციის მხარეს. გერმანიაში ლაშქრობისას გაიმარჯვა ბრაიტენფელდთან (1631 წლის 17 სექტემბერი) კათოლიკური ლიგის ჯარებზე. ამ გამარჯვებამ დიდი გავლენა მოახდინა ომის მსვლელობაზე და შემდგომ წარმატებებთან ერთად დიდი პოპულარობა მოუტანა გუსტავ ადოლფს გერმანელ პროტესტანტებს შორის. შვედებმა გაიმარჯვეს აგრეთვე ვალენშტაინის ჯარებზე 1632 წლის ნოემბერში ლიუტცენის ბრძოლში. მეფე ბრძოლაში დაიღუპა.

იხ. ვიდეო შვედეთის მეფე გისტავ II

საინეტერსო ფაქტები - მეტსახელი "თოვლის მეფე" ("ზამთრის მეფის" ფრედერიკ V-ის ანალოგიით), მან მიიღო იმპერატორ ფერდინანდ II-ისგან, რომელმაც თვითნებურად განაცხადა, რომ "თოვლის მეფე, რომელიც ემუქრება თავის ქვეყანას, დნება იმპერიული მზის სხივების ქვეშ"

გუსტავის საყვარელი ავტორები  იყვნენ ქსენოფონტე და სენეკა. ნაპოლეონმა გუსტავ ადოლფუსი ანტიკური ხანის დიდ გენერლებს უტოლდება. გუსტავ ადოლფს ეძღვნება შვედური მძიმე მეტალ ჯგუფის Sabaton-ის სიმღერა "The Lion From the North".

მეფე გუტავ II ადოლფის (1594-1632) საფლავი, სტოკჰოლმში, შვედეთში, რიდარჰოლმენის ეკლესიაში, გუსტავიუს სამლოცველოს პირველ სართულზე.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                     სალამინის ბრძოლა          

                               

                         სალამანის ბრძოლის რომანტიკული გამოსახულება, ვილჰელმ ფონ კაულბახი
 საზღვაო ბრძოლა ბერძნებსა და სპარსელებს შორის, გაიმართა ძვ. წ. 480 წელს თერმოპილეს ბრძოლის შემდეგ.ათენში შეჭრილ ქსერქსე I-ს სარდალ თემისტოკლეს აზრით ბერძნები ვერ გაუმკლავდებოდნენ. უმჯობესი იყო ბრძოლის გამართვა არა ხმელეთზე, არამედ ზღვაზე.

ათენის მოსახლეობამ ყურად იღო სარდლის რჩევა და ქალაქი დატოვა. ქალები, ბავშვები და მოხუცები უხიფათო ადგილას გაიხიზნენ. ბრძოლისუნარიანმა მამაკაცებმა ხომალდებით მიაშურეს კუნძულ სალამინს. იქ, თემისტოკლეს ჩანაფიქრით, სპარელებთან გადამწყვეტი ბრძოლა უნდა მომხდარიყო. დამპყრობლებმა დაცარიელებული ათენი ძვ. წ. 480 წელს გაძარცვეს, დაანგრიეს და გადაწვეს. თემისტოკლეს სურდა მტერი სალამინის ვიწრო სრუტეში შეეტყუებინა. გამჭრიახმა მხედარმთავარმა ასეთ ჭკვიანურ ხერხს მიმართა: ქსერქსესთან გაგზავნა თავისი უერთგულესი პირი. მან სპარსელთა მეფეს აცნობა, რომ ვითომ ბერძნები სალამინიდან გაქცევას აპირებდნენ. თემისტოკლეს წარგზავნილმა ქსერქსეს ურჩია შეტევა დაუყოვნებლივ დაეწყო. თუ ბერძნები კუნძულს დატოვებდნენ, მაშინ ქსერქსეს სხვადასხვა მხარეს გაფანტული მოწინააღმდეგის დევნა მოუწევდა და ომი დიდხანს გაგრძელდებოდა. ქსერქსეს არც კი უფიქრია, რომ ატყუებდნენ. მან მეორე დღესვე თავისი ფლოტი სალამინის სრუტეში შეიყვანა. სპარსელების დიდმა და მაღალმა ხომალდებმა ვიწრო სრუტე თითქმის გაავსეს. ელინთა პატარა და დაბალი ხომალდები ტრიერები კი სწრაფად და თავისუფლად დაცურავდნენ. ისინი მახვილი ცხვირით ეჯახებოდნენ სპარსელთა ხომალდებს და ლეწავდნენ.

დამარცხებილი ქსერქსე თავისი რაზმის მეომრებთან ერთად სამშობლოში დაბრუნდა

იხ. ვიდეო

სალამინის ბრძოლა იყო გადამწყვეტი ფაქტორი ბერძნულ-სპარსეთის ომებში. ქსერქსესისა და სპარსეთის არმიის ნაწილის საბერძნეთის ტერიტორიიდან გაქცევით თავიდან აიცილეს ელადის დაპყრობის უშუალო საფრთხე. დარტყმა მიაყენეს აქემენიდების იმპერიის ჯარების პრესტიჟსა და ზნეობას (მატერიალურ დანაკარგებზე რომ აღარაფერი ვთქვათ). თუმცა ამ გამარჯვების შემდეგაც რჩებოდა ბერძნების დაპყრობის საფრთხე. ქსერქსესის ერთ-ერთმა მთავარმა მეთაურმა მარდონიუსმა დაარწმუნა მეფე დაეტოვებინა სახმელეთო ჯარის ნაწილი. მან აღნიშნა, რომ არც ერთი ბერძენი, რომელიც თავს გამარჯვებულად თვლის, სპარსელების შიშით ვერ გაბედავს გემებიდან ნაპირზე წასვლას. ასევე, სარდალმა თქვა, რომ სპარსელები ძლიერები არიან არა საზღვაო ძალებით, არამედ ხმელეთით. მარდონიუსს მხარს უჭერდა დედოფალი არტემისია.

რუქა ქსერსქსეს არმიის ლაშქროებები საბრძნეთში

პლატაესა და მიკალას ბრძოლებში შემდგომი გამარჯვებების შემდეგ, ბერძნებმა შეძლეს სრულმასშტაბიანი შეტევითი სამხედრო ოპერაციებზე გადასვლა. სპარსეთის ფლოტის დამარცხებამ მათ საშუალება მისცა დაეწყოთ ეგეოსის ზღვის ელინური კუნძულების განთავისუფლება და პოლიტიკა მცირე აზიის დასავლეთ სანაპიროზე. თემისტოკლეს მიერ შექმნილმა მძლავრმა ფლოტმა ათენს საშუალება მისცა ჩამოეყალიბებინა დელიანური ლიგა, დომინანტური პოზიცია, რომელშიც განისაზღვრა მათი მზარდი გავლენა და სიმდიდრე პელოპონესის ომის დაწყებამდე 431 წ. NS.

იმავე წელს (და ჰეროდოტეს თანახმად, იმავე დღეს), როგორც სალამინის ბრძოლა, მოხდა გიმერის ბრძოლა დასავლეთ ბერძნულ კოლონიებს სირაკუზასა და აგრიგენტს შორის ერთის მხრივ და კართაგენელებს შორის. მან ხელი შეუშალა კართაგენის მიერ სიცილიის დაპყრობას მასზე მდებარე ელინური ქალაქ-სახელმწიფოებით.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                     ჟოლო

(ლათ. Rubus idaeus) — მცენარე ვარდისებრთა ოჯახისა. ფოთოლმცვივანი ბუჩქბალახია, მისი სიმაღლეს 1-3 მ აღწევს. მიწისქვეშა ნაწილი მრავალწლოვანი ფესურაა, მიწისზედა — ერთ- და ორწლოვანი მწვანე, წითელი ან იისფერი ყლორტია, რომელიც დაფარულია სხვადასხვა სიდიდისა და ფორმის ქაცვებით. ფოთოლი სამყურა ან ფრთისებრ რთულია, ყვავილი — ორსქესიანი, თეთრი, ნაყოფი — კენკრა, ფერად ყვითელი, წითელი ან მუქი მეწამული.

მრავლდება თესლით (ახალი ჯიშის მისაღებად) და ვეგეტატიურად. ცნობილია ჟოლოს 120-ზე მეტი სახეობა. ფართოდაა გავრცელებული ყველგან. იყენებენ საჭმელად — ნედლად და გადამუშავებულს. მედიცინაში გამხმარი ნაყოფის ნახარში ოფლმდენი საშუალებაა.

ხილი შეიცავს 11%-მდე შაქარს (გლუკოზა, ფრუქტოზა, პენტოზა), ეთერზეთის კვალს, პექტინს და ცილოვან ნივთიერებებს, ლორწოს; ვიტამინები C, A, B; ორგანული მჟავები (ვაშლის, ლიმონის, ღვინის, სალიცილის და ა. ; 0,3%-მდე ტანინები. თესლი შეიცავს 22%-მდე ცხიმოვან ზეთს.

იხ. ვიდეო ჟოლოს მოვლა-ფორმირება

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                         ლიმნოლოგია

ლიმნოლოგია შესწავლის ობიქტია - ობიექტი - ბუნებრივი წყალსაწევი

 ან ტბათმცოდნეობა (ბერძ. λίμνε — ტბა, λόγος — მოძღვრება) — გეოგრაფიულ მეცნიერებათა დარგი, რომელიც შეისწავლის შენელებული წყალცვლის წყალსატევებს (ტბებს, წყალსაცავებს) და მათში მიმდინარე ფიზიკურ, ქიმიურ და ბიოლოგიურ პროცესების კომპლექსს. წყალსატევების კვლევისას ლიმნოლოგია იყენებს ჰიდროქიმიურ, ჰიდროფიზიკურ, ჰიდრობიოლოგიურ, გეოლოგიურ და სხვა მეთოდებს. მჭიდროდ არის დაკავშირებული წყლის ეკლოგიასთან და ჰიდრობიოლოგიასთან. ლიმნოლოგია იკვლევს: ტბის ქვაბულების წარმოშობას, ზომებს, აგებულებასა და ქვაბულის გარდაქმნას, აგრეთვე სანაპიროებსა და სხვა საკითხებს.

ლიმნოლოგიის მთავარი ამოცანაა წყალსატევის ქვაბულის აგებულების და ცვლილებების, ფსკერული ნალექების, ჰიდროლოგიური რეჟიმის, ჰიდროქიმიურ თავისებურებათა, თერმული და ყინულის რეჟიმის, წყლისა და სითბური ბალანსის და სხვ. შესწავლა. ლიმნოლოგია იყენებს ტბის სადგურების, ჰიდრომეტეოროლოგიური ობსერვატორიებისა და საექსპედიციო დაკვირვებათა მასალებს. ლიმნოლოგიიის შესწავლის ობიექტია: ტბა, გუბე, მდინარე, წყარო, ნაკადი, წყალ-ჭაობური მიწები. ლიმნოლოგიის კვლევის შედეგებს იყენებენ სახალხო მეურნეობის მთელ რიგ დარგში.

                                                                   

ტბის მეტაბოლიზმის მაჩვენებელზე და ტბებში გახსნილი აირების კონცენტრაციაზე მოქმედი ფაქტორების ტბის განივი დიაგრამა. ოქროს ტექსტში მიმდინარე პროცესები მოიხმარს ჟანგბადს და წარმოქმნის ნახშირორჟანგს, ხოლო მწვანე ტექსტში პროცესები აწარმოებს ჟანგბადს და მოიხმარს ნახშირორჟანგს.

ლიმნოლოგიის ფუძემდებელია შვეიცარიელი ბუნებისმეტყველი — ფრანსუა ალფონს ფორელი (1841-1912), რომელიც მრავალწლიან კვლევებს ატარებდა ჟენევის ტბაზე. მანვე შემოიღო ტერმინი „ლიმნოლოგია“ და შექმნა ტბათმცოდნეობის პირველი სახელმძღვანელო (1901). ამ დისციპლინის მიმართ ინტერესი მალევე გაღვივდა, კერძოდ, 1922 წელს ავგუსტ თინემანმა და ეინარ ნაუმანმა საფუძველი ჩაუყარეს ლიმნოლოგიის საერთაშორისო საზოგადოებას.

დასავლეთში ლიმნოლოგიის ცნობილი მკვლევრები იყვნენ: ეველინ ჰატჩინსონი, ედუარდ სმით დივი, ედუარდ ბირჯი და ჩენსი ჯადაი. რუსეთში ლიმნოლოგიას საფუძველი ჩაუყარეს დიმიტრი ანუჩინმა და ლევ ბერგმა.

საქართველოში ლიმნოლოგიაში ფართოდ მუშაობდა ილია აფხაზავა, რომელმაც 1975 წელს დაწერა მონოგრაფია საქართველოს ტბებზე („საქართველოს ტბები“, რუსულ ენაზე).

იხ. ვიდეო მეციერები ლიმნოლოგებები

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет - იაპონელი ფიზიკოსი

                          ტაკააკი კაძიტა

                     

1981 წელს დაამთავრა საიტამის უნივერსიტეტი. 1986 წელს ტოკიოს უნივერსიტეტში მოიპოვა სადოქტორო ხარისხი. 1988 წლიდან მუშაობდა ტოკიოს უნივერსიტეტთან არსებულ კოსმოსური გამოსხივების შესწავლის ინსტიტუტში. 1992 წელს გახდა ადიუნქტ-პროფესორი, ხოლო 1999 წელს სრული პროფესორი. იმავე წელს გახდა კოსმოსური ნეიტრინოს ცენტრის დირექტორი. კავლის ინსტიტუტისა და კოსმოსური გამოსხივების შესწავლის ინსტიტუტის დირექტორი. დაჯილდოებულია ასაჰის (1987, 1998), ბრუნო როსის (1989), პანოფსკის (2002), ნისინის მემორიალური (1999) და იულიუს ვესის (2013) პრემიებით. ტაკააკი კაძიტას 2015 წელს ართურ მაკდონალდსთან ერთად ნეიტრინოს ოსცილაციისთვის მიენიჭა ნობელის პრემია ფიზიკის დარგში.

იხ. ვიდეო ნეიტრინო

სუპერ კამიოკანდე 

დეტექტორ ნეიტრინო ,,სუპერ კამიოკანდე

ან სუპერ-K) არის ნეიტრინოს დეტექტორი, რომელიც არის Kamiokande-II-ის განახლებული მოდელი. შექმნილია პროტონის ჰიპოთეტური დაშლის მოსაძებნად, ნეიტრინოების შესასწავლად და ასევე ნეიტრინო სუპერნოვას აფეთქებების დასარეგისტრირებლად. დეტექტორი მდებარეობს იაპონურ ლაბორატორიაში 1 კმ სიღრმეზე კამიოკას თუთიის მაღაროში, ტოკიოს ჩრდილოეთით 290 კმ-ში. მშენებლობა ამერიკელ და იაპონელ მკვლევართა კონსორციუმმა განახორციელა და 1996 წელს დასრულდა. სუპერ-კამიოკანდეს დეტექტორი არის ცილინდრის ფორმის უჟანგავი ფოლადის ავზი 41,4 მ სიმაღლისა და 39,3 მ დიამეტრის, ივსება 50 ათასი ტონა სპეციალურად გაწმენდილი წყლით. ავზის კედლებზე მოთავსებულია 11146 ფოტოგამრავლების მილები (PMT). ეს არის უკიდურესად სინათლისადმი მგრძნობიარე მოწყობილობები: როდესაც თუნდაც ერთი კვანტური შუქი მოხვდება მათ ზედაპირზე, ისინი წარმოქმნიან ელექტრულ იმპულსს, რომელიც შემდეგ მუშავდება სპეციალური ელექტრონული სისტემით. ასევე, დეტექტორი აღჭურვილია დიდი რაოდენობით ელექტრონიკით, კომპიუტერებით, კალიბრაციის მოწყობილობებით და წყლის გამწმენდი მოწყობილობებით. იაპონელი მეცნიერი ტაკააკი კაძიტა, რომელმაც 2015 წელს მიიღო ნობელის პრემია ფიზიკაში ნეიტრინოს რხევების აღმოჩენისთვის, მუშაობდა სუპერ-კამიოკანდაზე.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

          წყლისმზომელა ბაღლინჯოები

 (ლათ. Gerridae) — ბაღლინჯოების ოჯახი. სხეული წვრილი და წაგრძელებულია, სიგრძეში 1–30 მმ, ქვემოდან დაფარულია ხშირი მოკლე ვერცხლისფერი ბეწვით, რომელიც წყლით არ სველდება. ფეხები გრძელია. ხშირად უფრთოებია.

ცნობილია 1700-მდე სახეობა, რომელთაგან 10% ზღვის ბინადარია. ცხოვრობენ წყლის ზედაპირზე, იშვიათად მტკნარი წყალსატევების სანაპიროებზე და ნოტიო ხავსში. Halobatinae-ს ქვეოჯახის წარმომადგენლები — ტროპიკულ და სუბტროპიკულ ზღვებზე, ხშირად ხმელეთიდან საკმაოდ შორს. ევროპისათვის ჩვეულია Gerris-ის და Hydrometra-ს გვარის წარმომადგენლები. მცირე ზომის წყლისმზომელა ბაღლინჯოების უმრავლესობა ბინადრობს წყალმცენარეებს შორის. სწრაფად, ნაწყვეტებით დასრიალებენ წყლის ზედაპირზე (აქედან სახელწოდება); „ნაბიჯის“ სიგრძე შეიძლება 0,5 მეტრსაც აღწევდეს.

იკვებებიან მცირე ზომის უხერხემლოებით, რომლებსაც წყლის ზედაპირზე პოულობენ, სწოვენ ცხოველთა გვამებს. მტკნარი წყლის მზომელები კვერცხს წყალმცენარეებში დებენ, ზღვებისა — მცურავ საგნებზე ან თვითონ დაატარებენ.

წყლისმზომელებს ეძახიან აგრეთვე Hydrometridae-ს და ზოგიერთი სხვა ოჯახის წარმომადგენლებს.

იხ. ვიდეო გასაოცარი მწერი წყლისმზომელა მწერი

წყლისმზომელა ბაღლინჯოები მიეკუთვნება მიწისქვეშა ბაღლინჯოების ჯგუფს, რომლებიც ადაპტირებულნი არიან სიცოცხლეს წყლის ზედაპირზე. ისინი მის გასწვრივ მოძრაობენ არანაკლებ მარტივად, ვიდრე მიწის მწერები ხმელეთზე. ამრიგად, წყლისმზომელა მიეკუთვნება წყლის უხერხემლოების ეკოლოგიურ ჯგუფს, რომლებიც დაკავშირებულია ზედაპირული წყლის ფილასთან და მათ უწოდებენ ნეუსტონს. წყლისმზომელას ახასიათებთ მკვრივი, თითქმის არ მოხრილი სხეული, დაწყვილებული ყბებისა და ზურგზე გადაჯვარედინებული ფრთების ნაცვლად პრობოსცისის არსებობა. სხეულის ფერი უპირატესად მუქი ყავისფერი ან ყავისფერია, ზოგჯერ თითქმის შავი. სხეულის სიგრძე 1-დან 30 მმ-მდე. უმეტეს შემთხვევაში, წყლისმზომელები არის თხელი, წაგრძელებული საწოლის ბაღლინჯოები გრძელი, ფართოდ დაშორებული შუა და უკანა ფეხებით. თავს აქვს საკმაოდ გრძელი ულვაშები, რომელიც შედგება ოთხი სეგმენტისგან. ანტენები ასრულებენ შეხების და ყნოსვის ფუნქციას. ცეფალიური კაფსულა ისეთივე ფართოა, როგორც პროთორაქსი. პირის ნაწილები წარმოდგენილია ქვევით ძლიერად მოხრილი პრობოსციტით, რომელიც შედგება ოთხი სეგმენტისგან. მოსვენებულ მდგომარეობაში პრობოსცისი ჩვეულებრივ მოხრილია გულმკერდის ქვეშ. თვალები ძალიან დიდია, სფერული, ოდნავ ამოწეული სხეულის გვერდითი ხაზის ზემოთ.

იხ. ვიდეო

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  ჩვენ ვიკლევთ სამყაროს

             ჰოლოგრაფიული პრინციპი 

სიმების თეორია - სუპერსიმების თერია

ჰიპოტეზა, რ-იც ც წამოაყენა 1993 წ-ს ცნობილმა ჰოლანდიელი თეორიული ფიზიკოსისმა ჟერარ ტ ჰუფტმა. თეორია წააგავს პლატონის გამოქვაბულის ალეგორიას და შედგება ორი ძირითადი დებულებისგან:

სივრცის გარკვეულ არეალში შემავალი მთელი მატერია შეიძლება წარმოდგენილი იყოს როგორც "ჰოლოგრამა" - ინფორმაცია, რომელიც მდებარეობს ამ ტერიტორიის საზღვარზე. გამოძიების ქვეშ მყოფი სივრცის საზღვრების შესახებ ინფორმაცია უნდა შეიცავდეს თავისუფლების მაქსიმუმ ერთ ხარისხს პლანკის არეალზე. ამ ჰიპოთეზის წყაროა ეგრეთ წოდებული AdS/CFT კორესპონდენცია, რომელიც ცალსახად აჩვენებს კვანტური ველის თეორიის მათემატიკურ ეკვივალენტობას 3 + 1 განზომილების ანტი-დე-სიტერის სივრცე-დროში და კონფორმალური ველის თეორია სივრცე-დროში 2 + განზომილებაში. 1

იხ. ვიდეო ჩვენი სამყარო - ჰოლოგრამა არის? ჰოლოგრაფიული სამყაროს თეორია

აღმოჩენილია ჰოლოგრაფიული სამყაროს მტკიცებულება

კოსმოლოგთა საერთაშორისო ჯგუფმა კანადიდან, დიდი ბრიტანეთიდან და იტალიიდან მიიღო მტკიცებულება, რომელიც მხარს უჭერს ჰოლოგრაფიული სამყაროს თეორიას. მეცნიერებმა თავიანთი დასკვნები წარმოადგინეს სტატიაში, რომელიც გამოქვეყნდა ჟურნალში Physical Review Letters. კვლევის შესახებ მოკლედ იტყობინება გამოცემა Gizmodo.

ჰოლოგრაფიული პრინციპი ამბობს, რომ ინფორმაცია, რომელიც შეიცავს სივრცის გარკვეულ მოცულობას, დაშიფრულია ამ ტერიტორიის მიმდებარე საზღვრებში. ის ასევე ვარაუდობს, რომ მთელი სამყარო შეიძლება წარმოდგენილი იყოს ორგანზომილებიანი სიბრტყის სახით, რომელიც დაკვირვებადი სამყაროს საზღვარზეა გადაფარებული. პრინციპი წარმოდგენილი იყო კვანტური გრავიტაციის ფარგლებში - ფიზიკის დარგი, რომელიც ცდილობს ახსნას გრავიტაცია, რომელიც აღწერილია აინშტაინის ფარდობითობის თეორიით (GTR), კვანტური მექანიკის კანონებით.

იხ. ვიდეო

კვანტური გრავიტაციის პრინციპები გამოიყენება იმის გასარკვევად, თუ რა მოხდა დიდი აფეთქების დროს, როდესაც სამყაროს მთელი მასა ზემკვრივ მოცულობაში იყო და კვანტური ეფექტებით იმოქმედა. ჰოლოგრაფიული თეორია შესაძლებელს ხდის სამგანზომილებიანი სამყაროს გამარტივებას, რომელშიც გრავიტაცია მოქმედებს, ორგანზომილებიანად და ამგვარად ამოხსნის წინააღმდეგობებს, რომლებიც წარმოიქმნება ზოგადი ფარდობითობის კვანტურ მექანიკასთან გაერთიანების მცდელობისას.

იხ. ვიდეო

კოსმოლოგებმა გამოიყენეს სამყაროს ორგანზომილებიანი მოდელი, რომელმაც, ადრე დაკვირვებულ პარამეტრებზე დაყრდნობით, შეძლო მიკროტალღური ფონის სურათის ზუსტად რეპროდუცირება - თერმული გამოსხივება თანაბრად ავსებს სივრცეს. მიღებული შედეგები მოწმობს ჰოლოგრაფიული პრინციპის გამოყენებადობის სასარგებლოდ, თუმცა მათ ჯერ არ უარყვეს სტანდარტული კოსმოლოგიური მოდელები.

იხ. ვიდეო