ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                       ჯერომ სელინჯერი

(ინგლ. Jerome David Salinger; დ. 1 იანვარი, 1919, ნიუ-იორკი — გ. 27 იანვარი, 2010, კორნიში, ნიუ-ჰემფშირი) — ამერიკელი მწერალი. სახელი მოიხვეჭა რომანით „თამაში ჭვავის ყანაში“ (1951) (ახალ თარგმანში „კლდის პირზე, ჭვავის ყანაში“ - მთარგმნელი გია ჭუმბურიძე). აღსანიშნავია სელინჯერის ეპიკური ციკლი ― საგა გლასების ოჯახზე ― „ბანანა თევზის ამინდი“ (1948), „ფრენი და ზუი“ (1961), „ჭერი ასწიეთ, დურგლებო“ (1963), „სეიმური-გაცნობა“ (1963). სელინჯერი ფსიქოლოგიური და ინტელექტუალური ნაწარმოებების ოსტატია. მისი გმირები უმთავრესად ბავშვები და მოზარდები არიან, რომლებიც მწვავედ განიცდიან კონფლიქტებს: აქედან მომდინარეობს მისი ტრაგიზმი, გაუცხოება, მარტოობა, დაბნეულობა, დეპრესია, პროტესტი საზოგადოებაში გაბატონებული სიყალბისა და მანკიერებისადმი. მის ბოლო ნაწარმოებებში იგრძნობა გატაცება რელიგ. დოქტრინებით, აღმოსავლეთის იდეალისტური ფოლოსოფიით, სელინჯერი კიერკეგორის ნააზრევით.

ჯერომ დევიდ სელინჯერი 1919 წლის 1 იანვარს დაიბადა ნიუ-იორკში. მამამისი, სოლომონ სელინჯერი, ლიტვური წარმომავლობის ებრაელი იყო. ნიუ-იორკში თავისი დახლი ჰქონდა და ყვ­ელითა და ლორით ვაჭრობდა. დედამისი - მარიამ სელინჯერი (ქორწინებამდე მერი ჯილიკი) - შოტლანდიურ-ირლანდიური წარმოშობის იყო. ჯერომის ერთადერთი და დორისი მასზე რვა წლით იყო უფროსი.

მამა ცდილობდა, შვილისთვის კარგი განათლება მიეცა. 1936 წელს ჯერომმა სამხედრო სასწავლებელი დაამთავრა პენსილვანიის შტატში. იქვე შექმნა თავისი პირველი მოთხრობები. 1937 წლის ზაფხულში ნიუ-იორკის უნივერსიტეტში ლექციებს ესწრებოდა, როგორც თავისუფალი მსმენელი, 1937-1938 წლებში კი მამასთან ერთად მოიარა ავსტრია და პოლონეთი -იქ ძეხვეულის წარმოება უნდა შეესწავლათ. სამშობლოში დაბრუნებულმა მაინც გადაწყვიტა უმაღლესი განათლების მიღება და 1939 წელს კოლუმბიის უნივერსიტეტში ჩააბარა. იქვე მოისმინა ლექციათა კურსი მოკლე მოთხრობების შესახებ, რომელსაც ჟურნალ "სტორის" რედაქტორი უილიამ ბერნეტი კითხულობდა. ეს ლექციები მოგვიანებით ძალიან გამოადგა.

თუმცა მომავალ მწერ­ა­ლს სწავლა არ დაუ­მთა­ვრებია, არც განსაკუთრებული წარმატებები ჰქონია და არც კარიერული მიზანსწრაფვა, რითაც მამის უკმაყოფილებას იწვევდა. საბოლოოდ მამას წაეჩხუბა და სახლიდან წავიდა. 1942 წელს ჯარში გაიწვიეს. საოფიცრე-სერჟანტული სკოლა დაამთავრა. ერთ წელიწადში სერჟანტის რანგში კონტრდაზვერვაში გადაიყვანეს და ნეშვილში გაგზავნეს. 1944 წელს სერჟანტი სელინჯერი ნორმანდიაში დესანტის გადასხმაში მონაწილეობდა, მუშაობდა სამხედრო ტყვეებთან, მონაწილეობდა საკონცენტრაციო ბანაკების გათავისუფლებაში.

                                   წარმატებული სამწერლო კარიერა

სამწერლო კარიერა ნიუ–იორკულ ჟურნალებში მოკლე მოთხრობების გამოქვეყნებით დაიწყო. მისი პირველი მოთხრობა "ახალგაზრდა ადამიანები" ჟურნალ "სტორიში" დაიბეჭდა 1940 წელს. პირველი სერიოზული პოპულარობა მოუტანა მოკლე მოთხრობამ "ბანანათევზას ამინდი".

პირველი მოთხრობის გამოქვეყნებიდან თერთმეტი წლის შემდეგ სელინჯერმა თავისი ერთადერთი რომანი "თამაში ჭვავის ყანაში" (კლდის პირზე, ჭვავის ყანაში) გამოაქვეყნა, რომელსაც ერთნაირი მოწონებით შეხვდა კრიტიკაც და მკითხველიც. რომანი დღემდე დიდი პოპულარობით სარგებლობს ახალგაზრდებს შორის.

სხვათა შორის, წიგნი აშშ-ის რამდენიმე შტატსა და რამდენიმე ქვეყანაში აიკრძალა, დეპრესიულობისა და უხამსი ლექსიკის გამო, თუმცა დღეს ბევრ ამერიკულ სკოლაში შედის წასაკითხად რეკომენდებულ ლიტერატურაში.

                                                             ოჯახი

ომის შემდგომ წლებში სელინჯერი ამერიკული კონტრდაზვერვის თანამშრომლობას განაგრძობდა. ნაციზმის მოძულემ ერთხელაც ნაცისტური პარტიის ფუნქციონერი გოგონა სილვია გაიცნო და ცოლადაც მოიყვანა. ეს მისი პირველი, თუმცა საკმაოდ ხანმოკლე ქორწინება იყო.

მწერლის მეორე ცოლი გახდა კლერ დუგლასი. ჯერომი მაშინ 31 წლის იყო, გოგონა კი — 16-ის. მათ რომ იქორწინეს, კლერი ჯერ კიდევ სკოლაში სწავლობდა.

წყვილს მალე შეეძინა ორი შვილი -ქალიშვილი მარგარეტი და ვაჟი მეთიუ. როგორც მოგვიანებით მარგარეტი თავის მემუარებში იხსენებდა, ცოლ-ქმარს ძალიან ცუდი ურთიერთობა ჰქონდა.

ჯერომი ცოლისგან მოითხოვდა, რომ კოლეჯი მიეტოვებინა. მას უნდოდა, ქალი მხოლოდ მასთან ყოფილიყო და ყველაფერი გაეზიარებინა. ქოხში, სადაც კლერიც შეიყვანა, ჯერომს არავითარი საცხოვრებელი პირობები არ შეუქმნია, არც გათბობა იყო, არც დაბანისა თუ გარეცხვის საშუალება. არადა, სელინჯერი გოგონა-ცოლისგან გემრიელ ვახშამსა და კვირაში ორჯერ სუფთა თეთრეულს ითხოვდა.

როგორც მარგარეტი წერდა, სელინჯერს შვილებიც არ უნდოდა. ისინი შემთხვევით გაჩნდნენ. თუმცა მოგვიანებით სიამოვნებით თამაშობდა მათთან ერთად.

                                                        განდეგილობა

მას მერე, რაც მისმა რომანმა პოპულარობა მოიპოვა, სელინჯერმა განდეგილური ცხოვრება დაიწყო. უარს ამბობდა ინტერვიუებზე. 1965 წლის შემდეგ ნაწარმოებების გამოქვეყნება შეწყვიტა, მხოლოდ თავისთვის ქმნიდა. სიცოცხლის უკანასკნელ წლებში პრაქტიკულად არ ურთიერთობდა გარე სამყაროსთან, ქალაქ კორნიშში დიდ სახლში ცხოვრობდა, რომელსაც ქვეყნიერებისგან მაღალი ღობე ყოფდა. ფილოსოფიას ჩაუღრმავდა, სულს იწრთობდა, ბუდიზმით, ინდუიზმით, იოგათი დაკავდა და არატრადიციულ მედიცინას ეუფლებოდა...

სელინჯერი ბუნებრივი სიკვდილით გარდაიცვალა 2010 წლის 27 იანვარს, 91 წლის ასაკში. ინფორმაცია მწერლის გარდაცვალების შესახებ მისმა ვაჟმა გაავრცელა.

                                                    საინტერესო ფაქტები

• ცნობილია, რომ სელინჯერი განცაკლევებით, განდეგილად ცხოვრობდა და თითქმის არასოდეს იძლეოდა მისი ფირზე აღბეჭდვის ნებართვას. თუმცა, 1988 წელს პოლ ადეომ მუშტმოღერებულ და გაბრაზებულ მწერალს გადაუღო ფოტო, რომელიც გაზეთ „ნიუ იორკ პოსტის“ გარეკანზე გამოჩნდა სათაურით „დაგიჭირეთ, დამჭერო!“ („GOTCHA CATCHER!“) (სელინჯერის რომანი ინგლისურად ჟღერს, როგორც „დამჭერი ჭვავის ყანაში“).

იხ. ვიდეო ლეგენდა - ჯერომ სელინჯერი

გავლენა

სელინჯერის ნაწერმა გავლენა მოახდინა რამდენიმე გამოჩენილ მწერალზე, რამაც აიძულა ჰაროლდ ბროდკიმ (ო. ჰენრის ჯილდოს მფლობელი ავტორი) თქვა 1991 წელს, "ის არის ყველაზე გავლენიანი ნამუშევარი ინგლისურ პროზაში ვინმეს მიერ ჰემინგუეის შემდეგ." სელინჯერის თაობაში, პულიცერის პრემიის ლაურეატი რომანისტი ჯონ აპდაიკმა დაადასტურა, რომ „ჯეი დი სელინჯერის მოკლე მოთხრობებმა ნამდვილად გამიხილა თვალები იმის შესახებ, თუ როგორ შეიძლება მხატვრული ლიტერატურა ამოიღოთ იმ მოვლენებიდან, რომლებიც, როგორც ჩანს, თითქმის არ არის დაკავშირებული, ან ძალიან მსუბუქად არის დაკავშირებული... ჩემს გონებაში მართლაც გადამდგარიყო, თითქოსდა, ვიცოდე, როგორ გავუმკლავდე საკუთარ მასალას." მენანდმა შენიშნა, რომ პულიცერის პრემიის მფლობელი ფილიპის ადრეული ისტორიები. როტზე გავლენას ახდენდა "სელინგერის ხმა და კომიკური დრო". წიგნის ეროვნული ჯილდოს ფინალისტმა რიჩარდ იეტსმა განუცხადა The New York Times-ს 1977 წელს, რომ სელინჯერის მოთხრობების პირველად წაკითხვა მნიშვნელოვანი გამოცდილება იყო და რომ „მას შემდეგ ჩემთვის მსგავსი არაფერი მომხდარა. იიტსმა სელინჯერს უწოდა „ადამიანი, რომელიც ენას ისე იყენებდა, თითქოს ეს სუფთა ენერგია იყო ლამაზად კონტროლირებადი, და რომელმაც ზუსტად იცოდა, რას აკეთებდა ყოველ სიჩუმეში და ყოველ სიტყვაში“. გორდონ ლიშის ო. ჰენრის ჯილდოს მფლობელი მოთხრობა „ჟერომესთვის — სიყვარულით და კოცნით“ (1977, შეგროვდა „რაც ვიცი აქამდე“, 1984 წ.) არის პიესა სელინჯერის „ესმესთვის — სიყვარულით და სირცხვილით“. 2001 წელს მენანდმა The New Yorker-ში დაწერა, რომ "Catcher in the Rye rewrites" ყოველ ახალ თაობას შორის გახდა "საკუთარი ლიტერატურული ჟანრი". მათ შორის იყო სილვია პლატის The Bell Jar (1963), ჰანტერ ს. ტომპსონის შიში და ზიზღი ლას ვეგასში (1971), ჯეი მაკინერნის კაშკაშა შუქები, დიდი ქალაქი (1984) და დეივ ეგგერსის შემაძრწუნებელი გენიოსის გულდასაწყვეტი ნამუშევარი (20) . მწერალი ეიმე ბენდერი უჭირდა თავის პირველ მოთხრობებს, როდესაც მეგობარმა მას ცხრა მოთხრობის ასლი აჩუქა; შთაგონებით, მან მოგვიანებით აღწერა სელინჯერის გავლენა მწერლებზე და განმარტა: „მე არ ვგრძნობ, რომ სელინჯერმა დაწერა „ჭვავის დამჭერი“ ერთ დღეში და სიმსუბუქის წარმოუდგენელი გრძნობა შთააგონებს წერას. შთააგონებს ხმის სწრაფვას. არა მის ხმას. ჩემი. ხმა. შენი ხმა". ჯოელ სტეინმა, ლეონარდო პადურამ და ჯონ გრინმა მოიხსენიეს სელინჯერი, როგორც გავლენა. მუსიკოსი თომას კალნოკი Streetlight Manifesto-დან ასევე ასახელებს სელინჯერს, როგორც გავლენას, ახსენებს მას და ჰოლდენ კოლფილდს სიმღერაში "Here's to Life". ბიოგრაფმა პოლ ალექსანდრემ სელინჯერს უწოდა "ლიტერატურის გრეტა გარბო". 1960-იანი წლების შუა ხანებში სელინჯერი მიიპყრო სუფიურ მისტიკაში მწერლისა და მოაზროვნის, იდრის შაჰის მთავარი ნაწარმოების „სუფისტების“ მეშვეობით, ისევე როგორც სხვა მწერლები, როგორიცაა დორის ლესინგი და ჯეფრი გრიგსონი და პოეტები რობერტ გრეივზი და ტედ ჰიუზი.შაჰის გარდა, სელინჯერმა წაიკითხა ტაოისტი ფილოსოფოსი ლაო ცე და ინდუისტი სვამი ვივეკანანდა, რომლებმაც დასავლურ სამყაროში გააცნეს ინდური ფილოსოფია ვედანტა და იოგა.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                    გურამ დოჩანაშვილი

 (დ. 26 მარტი, 1939, თბილისი, საქართველოს სსრ — გ. 3 აპრილი, 2021, თბილისი, საქართველო)  — ქართველი კლასიკოსი მწერალი, თანამედროვე ქართული ლიტერატურის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი წარმომადგენელი.

გურამ დოჩანაშვილის შემოქმედების მთავარი თემებია სიყვარული, სიკეთე, შეუპოვარი ბრძოლა ბოროტების წინააღმდეგ და თავისუფლებისკენ სწრაფვა. მისი შემოქმედება თარგმნილია მრავალ ენაზე და საფუძვლად დაედო ცნობილ კინოფილმებსა და ტელესპექტაკლებს.

გურამ დოჩანაშვილის მამა, პეტრე დოჩანაშვილი, ექიმი იყო. დედა, გულნარა ემხვარი, აკაკი წერეთლის დის შვილთაშვილი. ბავშვობაში გურამ დოჩანაშვილი თბილისის სხვადასხვა უბანში იზრდებოდა, რაც მომავალში მისი ცოცხალი და უშრეტი ფანტაზიის წყარო გახდა. სკოლაში სწავლასთან ერთად, სამუსიკო სასწავლებელში ვიოლინოზე დაკვრას ეუფლებოდა.

ახალგაზრდა დოჩანაშავილი შეუერთდა არალეგალურ პატრიოტულ ორგანიზაცია — „გორგასლიანს“. 17 წლის ასაკში, სკოლის მეგობრებთან ერთად, დააკავეს ანტისაბჭოური პროპაგანდის ბრალდებით და სამწლიანი პატიმრობა მიუსაჯეს. მოგვიანებით განაჩენი პირობითი სასჯელით შეეცვალა.

1962 წელს თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორიის ფაკულტეტი დაამთავრა, რის შემდეგაც ისტორიის, არქეოლოგიის და ეთნოგრაფიის ინსტიტუტის თანამშრომელი გახდა. ინსტიტუტში მუშაობისას მან მონაწილეობა მიიღო ათობით არქეოლოგიურ ექსპედიციაში.

გურამ დოჩანაშვილის პირველი წიგნი, მოთხრობების კრებული „მთის გადაღმა“ 1966 წელს გამოიცა. ამავე წელს, მას და მის მეუღლეს — ნათელა სეფიაშვილს — პირველი შვილი შეეძინათ. დოჩანაშვილის მეორე შვილი — ირაკლი — 1968 წელს დაიბადა. 1990 წელს, 22 წლის ასაკში, ირაკლი დოჩანაშვილი აივნიდან გადავარდნით ტრაგიკულად დაიღუპა.

მისი ერთ-ერთ ყვლეაზე მნიშვნელოვანი ნაწარმოების „სამოსელი პირველის“ გამოცემიდან ექვსი წლის შემდეგ დოჩანაშვილმა ნოველა „ვატერ(პო)ლოო ანუ აღდგენითი სამუშაოები“. 1989 წელს რეჟისორმა ნინო ახვლედიანმა გადაიღო ფილმი „ბესამე“, რომლის სცენარის ავტორი თავად დოჩანაშვილი იყო. მისი მოთხრობა „კაცი, რომელსაც ლიტერატურა ძლიერ უყვარდა“ შესულია სასკოლო პროგრამაში.

გურამ დოჩანაშვილი იყო თბილისის საპატიო მოქალაქე , დაჯილდოებულია ვაჟა-ფშაველას სახელობის პრემიით რომანისათვის „ბრმადყოფილზე. და…“ (ასევე, მთელი შემოქმედებითი მოღვაწეობისთვის) და ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის ლიტერატურული პრემიით „საბა“.

გურამ დოჩანაშვილი დაიბადა 1939 წლის 26 მარტს ქალაქ თბილისში. მომავალი მწერლის მამა — პეტრე დოჩანაშვილი იყო ექიმი, ხოლო დედა — გულნარა ემხვარი — დიასახლისი. გურამ დოჩანაშვილი იზრდებოდა თბილისში, რუსთაველის გამზირზე, ზემელზე, სოლოლაკსა და ვერაზე. მწერლის ბებია იყო მერი(ფაცა) კორძაია, პაპა — სილოვან ემხვარი (აკაკი წერეთლის დის შვილიშვილი) და ბებია — ოლღა გუსევა (მამის მხრიდან).

1957 წელს ანტისაბჭოთა საქმიანობისათვის 3-წლიანი პატიმრობა მიუსაჯეს, რაც მალე პირობითი სასჯელით შეუცვალეს. 1959 წელს შეუერთდა არალეგალური პატრიოტული ორგანიზაცია — „გორგასლიანს“.

1962 წელს დაამთავრა თსუ-ის ისტორიის ფაკულტეტი. უნივერსიტეტში სწავლისას გურამ დოჩანაშვილმა გაიცნო თავისი მომავალი მეუღლე, ნათელა სეფიაშვილი, რომელთანაც იქორწინა 1964 წელს.

მწერლის ცხოვრებაში განსაკუთრებული და მნიშვნელოვანი იყო 1966 წელი: 7 აპრილს დაიბადა მისი პირველი შვილი, ქეთო და გამოიცა პირველი წიგნი, „მთის გადაღმა“. 1968 წელს გურამ დოჩანაშვილი მწერალთა კავშირის წევრი გახდა, ამავე წლის 29 მაისს დაიბადა მისი უმცროსი ვაჟი, ირაკლი, რომელიც 1990 წელს ტრაგიკულად დაიღუპა. 

გურამ დოჩანაშვილის პირველი მოთხრობები დაიბეჭდა ჟურნალ „ცისკარში“ 1961 წელს. მწერალი არის ლიტერატურული პრემია — „საბას“ ლაურეატი ნომინაციაში — „ლიტერატურის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის.“

პრეზენტაცია „რაც უფრო მახსოვს, და მეტად მაგონდება“

2010 წლის 17 დეკემბერს გურამ დოჩანაშვილის ბოლო ნაწარმოების, ავტობიოგრაფიული შინაარსის რომანის „რაც უფრო მახსოვს, და მეტად მაგონდება“ პრეზენტაცია გაიმართა. რომანი გურამ დოჩანაშვილის ბავშვობისა და ახალგაზრდობის პერიოდს მოიცავს. მწერალი წიგნზე სამი-ოთხი წლის განმავლობაში მუშაობდა. პრეზენტაციას დაესწრო თბილისის მერი გიგი უგულავა, კომპოზიტორი ვაჟა აზარაშვილი და საზოგადოების სხვა წარმომადგენლები, რომლებმაც ქართველ მკითხველს გურამ დოჩანაშვილის ახალი წიგნის გამოცემა მიულოცეს. 

განათლება

1946 წელს მომავალი მწერალი სასწავლებლად მიაბარეს ვაჟთა პირველ სკოლაში. მისი თანაკლასელები და უახლოესი მეგობრები იყვნენ: მერაბ კოსტავა, ზვიად გამსახურდია, ჯონდო მეტრეველი, ანატოლი მიქაძე, ვოვა სიხარულიძე, თამაზ გუნჯუა, თემურ ცერცვაძე, გურამ სხირტლაძე და სხვ. 1956 წელს სუკ-მა გურამ დოჩანაშვილს ბრალად წაუყენა ანტისაბჭოთა პროპაგანდა, ხოლო სასამართლომ სამწლიანი პატიმრობა მიუსაჯა, თუმცა შემდგომ პირობითი სასჯელით შეუცვალეს.

1957 წელს ექსტერნად დაამთავრა 61-ე საშუალო სკოლა და მუსიკალური სასწავლებელი (ვიოლინოს კლასი). იმავე წელს ჩაირიცხა თბილისის ივ. ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, ისტორიის ფაკულტეტზე და აქტიურად მონაწილეობდა არქეოლოგიურ გათხრებში. უკრავდა უნივერსიტეტის ორკესტრში. 1962 წელს დაამთავრა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი.

პროფესიული გამოცდილება

1962-1975 წლებში გურამ დოჩანაშვილი ივანე ჯავახიშვილის სახელობის ისტორიის, არქეოლოგიის და ეთნოგრაფიის ინსტიტუტის არქეოლოგიური განყოფილების უმცროსი მეცნიერი თანამშრომელი იყო. ამ პერიოდში მწერალი მონაწილეობდა ქვის ხანის 30-მდე ძეგლის შესწავლაში. 1975-1985 წლებში ჟურნალ „მნათობის“ პროზის განყოფილების გამგე იყო, მეთაურობდა პროზის სექციას მწერალთა კავშირში. 1985 წლიდან კინოსტუდია „ქართული ფილმის“ მთავარ რედაქტორად მუშაობდა.

გარდაცვალება

2021 წლის მარტში მისი ჯანმრთელობის მდგომარეობა დამძიმდა. იგი თბილისის საავადმყოფო „ნიუ ჰოსპიტალის“ რეანიმაციულ განყოფილებაში გადაიყვანეს. გარდაიცვალა 2021 წლის 3 აპრილს. დაკრძალულია საბურთალოს სასაფლაოზე, შვილის გვერდით, საკუთარი ანდერძის თანახმად.

გამოცემული წიგნები

• მთის გადაღმა, მოთხრობები. თბ., „ლიტერატურა და ხელოვნება“, 1966
• ნაბიჯი, მოთხრობები. თბ., „საბჭოთა საქართველო“, 1969
• ათასი წვრილმანი, თბ., „ნაკადული“, 1972
• მხიარული ბორცვი, მოთხრობები. თბ., „ნაკადული“, 1971
• სამოსელი პირველი, რომანი, წიგნები 1-4, თბ. გამომცემლობა ნაკადული, 1975-1990
• საქმე, მოთხრობები. თბ., „მერანი“, 1974
• მოთხრობები, თბ., საბჭოთა საქართველო, 1976
• ყველაზე კარგი პაპა, ზღაპარი უმცროსი სასკოლო ასაკის ბავშვთათვის. თბ., საქ. კპცკ-ს გამ-ბა, 1976
• ერთი რამის სიყვარული, დაფარვა რომ სჭირდება ანუ მესამე ძმა კეჟერაძე, 1978
• განმსდგომი შუაკაცი, მოთხრობები. თბ., „ნაკადული“, 1983
• ორი მოთხრობა, თბ., „მერანი“, 1984
• ბაქანი, მოთხრობები. თბ., „მერანი“, 1988
• იქამდე, მოთხრობები. თბ., „ნაკადული“, 1991
• ოთხი მოთხრობა, თბ., „მერანი“. 1991
• კაცი, რომელსაც ლიტერატურა ძლიერ უყვარდა, მოთხრობები. თბ., „საარი“, 2001
• ხუთი მოთხრობა, თბ., „საარი“, 2002
• ძმისავ, მოთხრობა. თბ., „მარსი“, 2002
• ვატერ(პო)ლო ანუ აღდგენითი სამუშაოები, ფანტასტიკური მოთხრობა. თბ., „საარი“, 2002
• მხოლოდ ერთი კაცი, მოთხრობები, თბ., „მარსი“, 2002
• დაეძებდა: ერთგვარი მოთხრობა, ალაგ დეტექტივიც, თბ., „მარსი“, 2002
• ძნელი, მოთხრობები. თბ., „მარსი“, 2002
• ლოდი ნასაყდრალი, რომანი. თბ., „მარსი“.2002
• ხორუმი ქართული ცეკვაა, პიესა. თბ., „მარსი“, 2003
• თხზულებები, ოთხტომეული. თბ., 2003
• კეჟერაძეები, ოთხი მოთხრობა. თბ., „ლაშარელა“, 2005
• ისედაც დასავლეთელები ომარა და გივია და პლანეტა ჰოლივუდი, ახალი რომანი, „აისი“, 2005
• არის და იყოც უცნაური, ადამიანიც, წუთისოფელიც, თბ., „საარი“, 2009
• რაც უფრო მახსოვს, და მეტად მაგონდება, თბილისი, 2010
• ბრმადყოფილზე. და..., 2015

იხ. ვიდეო გურამ დოჩანაშვილი - უჩვეულო სტუმრობა - რეჟისორი - ზურაბ კანდელაკი

ხმის რეჟისორი - იური ნუცუბიძე

მუსიკალური გამფორმებელი - ლია წკეპლაძე

რედაქტორი - კაპიტონ გაწერელია

მონაწილეობენ: ეროსი მანჯგალაძე, სალომე ყანჩელი, მედეა ჩახავა, გიზო სიხარულიძე.

ჩაწერილია 1975 წელს (რადიოდადგმა აღდგენილია 2007 წელს. აღდგენაზე მუშაობდნენ: ზურაბ კანდელაკი და ბაკო ხვიჩია)

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                             შაგრენის ტყავი

შაგრენის ტყავის  1897წ-ის ოლუსტრაცია, ადრიან მორო

(ფრანგ. La Peau de chagrin) — ფრანგი მწერლის, ონორე დე ბალზაკის რომანი. დაწერილია 1831 წელს.

რომანი მოგვითხრობს ახალგაზრდა მარკიზის, რაფაელ დე ვალენტენის შესახებ, რომელიც დარდიმანდულ ცხოვრებას მისდევს და დროს ფუფუნებასა და მფლანგველობაში ატარებს. მისი მოკრძალებული შემოსავლები მას ამის საშუალებას ბოლომდე არ აძლევს, ამიტომაც იგი, საკუთარი სიცოცხლის სანაცვლოდ, მიდის უჩვეულო გარიგებაზე, თანხმდება თილისმის მიღებაზე, რომელიც მას ყველა სურვილს აუსრულებს. თილისმა თავის მხრივ წარმოადგენს საგანგებოდ გამოყვანილ ტყავს (ე. წ. შაგრენს), რომელიც მორიგი სურვილის შესრულების შემდეგ ვიწროვდება და ამით უფრო ხანმოკლეს ხდის მისი მფლობელის დარჩენილ ცხოვრებას.

                                                                       

რომანის ეპიგრაფი

რომანს წინ უძღვის ერთგვარი ეპიგრაფი - ჰორიზონტალურად სერპენტინური, მიხვეულ-მოხვეული შავი ხაზი და მის ქვეშ ბმული ინგლისელი მწერლის ლ. სტერნის რომანის "ტრისტრამ შენდის ცხოვრება და მოსაზრებები, ჯენტლმენის" თავთან. რომანის გმირმა ტრიმმა გააზრებულად დახაზა ასეთი ხაზი, მაგრამ ვერტიკალური, ჯოხის ბოლოებით, გამოხატა თავისი განსჯა ადამიანის ცხოვრების შესახებ. რომანი შედგება სამი თავისა და ეპილოგისაგან: თილისმა ახალგაზრდა კაცი, რაფაელ დე ვალენტინი, ღარიბია. განათლებამ მას ცოტა მისცა, ის ვერ ახერხებს თავის უზრუნველყოფას. მას სურს თვითმკვლელობა და, ხელსაყრელ მომენტს ელოდება (ღამობით სიკვდილს გადაწყვეტს, ხიდიდან სენაში გადააგდებს), შედის ანტიკურ მაღაზიაში, სადაც ძველი პატრონი უჩვენებს მას საოცარ თილისმას - შაგრინის ტყავს. თილისმას ნაკერების მხარეს არის ნიშნები "სანსკრიტზე" (ფაქტობრივად - არაბული ტექსტი, მაგრამ ორიგინალში და თარგმანებში სწორედ სანსკრიტია ნახსენები) ; თარგმანში ნათქვამია: დამეპატრონე, შენ გეკუთვნის ყველაფერს, მაგრამ შენი სიცოცხლე მე მეკუთვნის. ეს ძალიან სასიამოვნოა ღმერთისთვის. სურვილი - და თქვენი სურვილები შესრულდება. თუმცა, დააბალანსეთ თქვენი სურვილები თქვენს ცხოვრებასთან. ის აქ არის. ყოველგვარი სურვილით, შენი დღეებივით დავიცვი. გინდა ჩემი მფლობელი? Აიღე. ღმერთი მოგისმენს. შეიძლება ასე იყოს! ამრიგად, რაფაელის ნებისმიერი სურვილი ასრულდება, მაგრამ ამისთვის მისი სიცოცხლის დროც შემცირდება. რაფაელმა კონტრაქტი გააფორმა ძველ ანტიკვართან (ეშმაკთან გარიგების მოტივი, გოეთეს „ფაუსტთან“ კავშირი), რომელმაც მთელი ცხოვრება ძალების გადარჩენაში გაატარა, სურვილებსა და ვნებებს ართმევდა თავს და უსურვა შეყვარებულიყო. ახალგაზრდა მოცეკვავესთან ერთად. გმირი ფიქრობს, მოაწყოს ბაქანალია (კანი ისე იკუმშება, რომ დაკეცვით ჯიბეში ჩაიდება). ის ტოვებს მაღაზიას და ხვდება მეგობრებს. მისი მეგობარი, ჟურნალისტი ემილი, მოუწოდებს რაფაელს, გახდეს მდიდარი გაზეთის ხელმძღვანელი და აცხადებს, რომ მიწვეული იყო მისი დაარსების დღესასწაულზე. რაფაელი ამას მხოლოდ დამთხვევად ხედავს, მაგრამ არა სასწაულს. დღესასწაული ნამდვილად აკმაყოფილებს მის ყველა სურვილს. ის ემილს აღიარებს, რომ რამდენიმე საათის წინ მზად იყო სენაში გადაგდება. ემილი ეკითხება რაფაელს, რამ გადააწყვეტინა თვითმკვლელობა. ის ტოვებს მაღაზიას და ხვდება მეგობრებს. მისი მეგობარი, ჟურნალისტი ემილი, მოუწოდებს რაფაელს, გახდეს მდიდარი გაზეთის ხელმძღვანელი და აცხადებს, რომ მიწვეული იყო მისი დაარსების დღესასწაულზე. რაფაელი ამას მხოლოდ დამთხვევად ხედავს, მაგრამ არა სასწაულს. დღესასწაული ნამდვილად აკმაყოფილებს მის ყველა სურვილს. ის ემილს აღიარებს, რომ რამდენიმე საათის წინ მზად იყო სენაში გადაგდება. ემილი ეკითხება რაფაელს, რამ გადააწყვეტინა თვითმკვლელობა.

შაგრენის ტყავი (ფილმი 2010)

ფრ. La peau de chagrin) - ფრანკო-ბელგიური დრამატული სატელევიზიო ფილმი, რეჟისორი ალენ ბერლინერი, გადაღებული მის მიერ 2010 წელს, ონორე დე ბალზაკის რომანის „შაგრინის კანი“ მიხედვით

მთავარი გმირი, ახალგაზრდა და ამბიციური რაფაელ დე ვალენტინი (ტომ კუმანი) ოცნებობს გახდეს მდიდარი და ცნობილი. და მიუხედავად იმისა, რომ ის ღარიბია და ნაქირავებ ბინაში ცხოვრობს თანამგრძნობი ბედიის და მისი ქალიშვილის პაულინის (ანაბელ ეტმანის) ხარჯზე, რომელსაც ის დროდადრო ატარებს ფორტეპიანოს გაკვეთილებს, მისი აზრით, საუკეთესო საშუალებაა მისი სურვილების ასრულებისთვის. არის მიზეზი. ამიტომ, ის აქტიურად და თავგანწირულად წერს, იმ იმედით, რომ მალე გამოაქვეყნებს ფილოსოფიურ ესეების კრებულს ყველა დიდ მოაზროვნეზე ზოგადი სახელწოდებით „ნების თეორია“. თუმცა, გამომცემელი მას ხელნაწერს უბრუნებს, რადგან მას თანამედროვე ტენდენციებთან შეუსაბამოდ, მოსაწყენად და მით უმეტეს, ზედმეტად მოცულობით მიაჩნია. გამომცემლის უარის თქმის შემდეგ რაფაელი ღრმა დეპრესიაში ვარდება, მაგრამ რასტინიაკის მეგობარი (ჟულიენ ონორე), რომელსაც იგი ბიბლიოთეკაში შეხვდა წიგნისთვის მასალის ძიებისას, არწმუნებს, რომ თავი სხვა სფეროში სცადოს. რასტინიაკის რჩევის შემდეგ რაფაელი გადაწყვეტს სცადოს ბედი საზოგადოების საერო გარემოში და ვალებში ჩავარდება. მალე, ერთ-ერთ წვეულებაზე, ის ხვდება და შეუყვარდება სოციალისტ გრაფინია თეოდორა (მილენ ჯამპანოი). მაგრამ რაფაელისთვის ასეთი დამღუპველი შეყვარებულობისა და მახვილგონივრული კომპლიმენტების მიუხედავად, ცინიკური და გამომთვლელი ლამაზმანი მალე დამამცირებლად უარყოფს მას. უარყოფილი რაფაელი, იმის გაცნობიერებით, თუ როგორი სულელი და ბრმა იყო, სასოწარკვეთილი გადაწყვეტს თვითმკვლელობას. მხოლოდ შანსი უშლის მას ამის გაკეთებაში. უაზროდ ხეტიალი ქალაქის ირგვლივ, ჯიბეში ერთი გროშის გარეშე, ის შემთხვევით იხეტიალებს სიძველეების მაღაზიაში და მისი იდუმალი მფლობელი (ჟან-პიერ მარიელი), რაფაელის გეგმების გაგების შემდეგ, სთავაზობს მას სიკვდილის ყველაზე სასიამოვნო გზას - გარიგებას. ძლიერი ჯადოსნური ტალიმენით, შაგრინის კანით. ის ასრულებს ნებისმიერ სურვილს იმ ადამიანის, ვინც მასთან ურღვევ გარიგებაშია დადებული, მაგრამ სანაცვლოდ განუწყვეტლივ აკლებს მის მფლობელს სიცოცხლეს. რაფაელი, უგულებელყოფს მაღაზიის მეპატრონის გაფრთხილებებს, რადგან ის მათ მხოლოდ გიჟი მოხუცის აჟიოტაჟად თვლიდა, ცნობისმოყვარეობის გამო გადაწყვეტს სასიკვდილო გარიგების დადებას, რადგან, როგორც ფიქრობს, დასაკარგი არაფერი აქვს. და მაშინვე, თითქოს შეუძლებელ სურვილებს აჩენს, ის ხდება მათი ელვისებური განხორციელების მოწმე, ერთდროულად იღებს ყველაფერს: მყარ პოზიციას, უზარმაზარ მემკვიდრეობას, მისი სამწერლო საჩუქრის თაყვანისმცემელთა ბრბოს, ქალების სიყვარულს, დღესასწაულებს, ორგიებს, ბაქანალიებს.

იხ. ვიდეო ფილმის ნახვა ქართულად რაფაელი გახდა შაგრენის ტყავის, მაგიური თილისმის მფლობელი, რომელიც რეალობად აქცვს ადამიანის ნებისმიერ სურვილს, მაგრამ სანაცვლოდ ამოკლებს მისი ამ ქვეყნად ყოფნის დროს.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

ონორე დე ბალზაკი - პოლკოვნიკი შაბერი

ფრ.  Le Colonel Chabert

ონორე დე ბალზაკის მოკლე რომანი (მოთხრობა) ციკლიდან "ადამიანური კომედია". მან შუქი იხილა 1832 წელს.

პოლკოვნიკი ჩაბერტი, ნაპოლეონის არმიის გმირი, გაუჩინარდა პრეუსიში ეილაუში. 10 წლიანი არყოფნის შემდეგ, დიდად მოხუცებული პოლკოვნიკი რესტავრაციის დროს ბრუნდება პარიზში. მთელი მისი ქონება ცოლს გადაეცა, რომელიც თავს ქვრივად თვლიდა, ხელახლა დაქორწინდა. ჩაბერი ცდილობს დაუბრუნდეს ძველ ცხოვრებას, ხვდება მეუღლეს, მაგრამ ის საკმაოდ კმაყოფილი აღმოჩნდება დღევანდელი მდგომარეობით და უარს ამბობს შაბერტში ქმრის აღიარებაზე. იმის გამო, რომ მის ღირსებაზე დაბლა თვლის, მიმართოს სასამართლოს ჰუკერების დახმარებას და ეძებოს საკუთარი უფლებების აღდგენა, პოლკოვნიკი სიცოცხლეს სიღარიბეში ამთავრებს.

იხ. ვიდეო ონორე დე ბალზაკი - პოლკოვნიკი შაბერი რეჟისორი - თამაზ მესხი ხმის რეჟისორი - რომეო ტერ-გრიგორიანი მონაწილეობენ: ირაკლი უჩანეიშვილი, გიორგი ტატიშვილი, მედეა ჩახავა, შოთა ხაჟალია, დავით უფლისაშვილი, ჯემალ მაზიაშვილი. ჩაწერილია 1978 წელს

ლე პოლკოვნიკში შაბერტ ბალზაკი ერთმანეთთან აკავშირებს ორ მსოფლმხედველობას: ნაპოლეონის ღირებულებითი სისტემა, რომელიც დაფუძნებულია პატივისა და სამხედრო სიმამაცეზე; და აღდგენის. შაბერტი არ დაიღუპა ეილაუს ბრძოლაში, თუმცა ითვლებოდა, რომ ის იყო. ის იბრძვის სიცოცხლეში, მაგრამ ვერ დაიბრუნებს თავის იდენტობას. მისი "ქვრივი", რომელიც რეალურად მისი ცოლია და რომელიც სრულწლოვანებამდე მეძავი იყო, ახლა არის კომტეს ფერო, დაქორწინებული (ან ასე ჩანდა) მნიშვნელოვან რესტავრაციის დიდგვაროვანსა და პოლიტიკოსზე. იგი უარყოფს თავის "ყოფილ" ქმარს (ისევე, როგორც ფერო, შეცვლილ პოლიტიკურ ვითარებაში, ახლა სიამოვნებით უარყოს იგი). ყველაფერი, რაც თანამედროვე ეპოქაში მნიშვნელოვანია, არის სოციალური წოდება, რომელიც დაფუძნებულია ფულის, განსაკუთრებით მემკვიდრეობით მიღებული სიმდიდრის ფლობაზე. სამხედრო ცხოვრების წესის თხრილის სიწმინდის ეს თემა არის ის, რასაც ბალზაკი უბრუნდება ლა რაბუიეში, მაგრამ იქ ამ საკითხს სულ სხვაგვარად განიხილავენ. იხ. ბმულზე

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                   სიმღერა

ამერიკელი ჯაზის მომრერალი ბილი ჰოლიდეი 1947

 მუსიკალური კომპოზიცია, რომელიც შეიცავს ტექსტს.

სიმღერის შექმნის ბევრი გზა არსებობს. ზოგი ადამიანი სხვებთან ერთად ქმნის ჯგუფს, თხზავს და წერს სიმღერას რათა ფული იშოვოს. აგრეთვე არსებობს ხალხური სიმღერა. ხალხური სიმღერები თაობიდან თაობას ზეპირად გადაეცემიან, ამიტომ ისინი ხშირად იცვლებიან, ვრცელდება მათი რამდენიმე ვარიანტი და ავტორის ვინაობა უცნობი რჩება.სიმღერის კიდევ ერთი გავრცელებული ფორმაა პაროდია. პაროდიის ავტორები ხშირად ცვლიან ტექსტს, მაგრამ მელოდიას უცვლელს ტოვებენ. ამდაგვარი ტიპის სიმღერები იქმნება ხალხის გასამხიარულებლად.

სიმღერას ხშირად ეძახიან ისეთ მუსიკალურ კომპოზიციასაც რომელიც ტექსტს არ შეიცავს და მხოლოდ ინსტრუმენტების ხმითაა გაჯერებული.

მხატვრული სიმღერები არის სიმღერები, რომლებიც შექმნილია კლასიკური არტისტების შესრულებისთვის, ხშირად ფორტეპიანოს ან სხვა ინსტრუმენტული აკომპანიმენტით, თუმცა ისინი შეიძლება იმღერონ სოლო. მხატვრული სიმღერები ინტერპრეტაციისთვის საჭიროებს ძლიერ ვოკალურ ტექნიკას, ენის, დიქციისა და პოეზიის გაგებას. მიუხედავად იმისა, რომ ასეთ მომღერლებს შეუძლიათ თავიანთ პროგრამებში პოპულარული ან ხალხური სიმღერების შესრულებაც, ეს მახასიათებლები და პოეზიის გამოყენება არის ის, რაც განასხვავებს მხატვრულ სიმღერებს პოპულარული სიმღერებისგან. მხატვრული სიმღერები ტრადიციაა ევროპის უმეტეს ქვეყნებში, ახლა კი სხვა ქვეყნებში, რომლებსაც აქვთ კლასიკური მუსიკის ტრადიციები. გერმანულენოვანი საზოგადოებები იყენებენ ტერმინს არტ სიმღერა ("Kunstlied"), რათა განასხვავონ ეგრეთ წოდებული "სერიოზული" კომპოზიციები ხალხური სიმღერისგან (Volkslied). სიმღერებს ხშირად პოეტი ან ტექსტის ავტორი წერს, მუსიკას კი ცალკე კომპოზიტორი. მხატვრული სიმღერები შეიძლება ფორმალურად უფრო რთული იყოს, ვიდრე პოპულარული ან ხალხური სიმღერები, თუმცა ფრანც შუბერტის მსგავსი ადრინდელი ლიდერი არის მარტივი სტროფიკული ფორმით. კომპოზიციის მნიშვნელოვან ნაწილად ითვლება ევროპული მხატვრული სიმღერების აკომპანიმენტი. ზოგიერთ მხატვრულ სიმღერას იმდენად პატივს სცემენ, რომ იღებენ ეროვნული იდენტიფიკაციის მახასიათებლებს. მხატვრული სიმღერები წარმოიქმნება რომანტიული სასიყვარულო სიმღერების სიმღერის ტრადიციიდან, ხშირად იდეალური ან წარმოსახვითი ადამიანისთვის და რელიგიური სიმღერებიდან. ევროპის ტრუბადურებმა და ბარდებმა დაიწყეს რომანტიკული სიმღერების დოკუმენტირებული ტრადიცია, რომელიც განაგრძეს ელიზაბეტელმა ლუტენისტებმა. ზოგიერთი ადრეული ხელოვნების სიმღერა გვხვდება ჰენრი პერსელის მუსიკაში. რომანტიკის ტრადიცია, სასიყვარულო სიმღერა დინების აკომპანიმენტით, ხშირად სამმაგი მეტრით, შემოვიდა ოპერაში მე-19 საუკუნეში და იქიდან გავრცელდა მთელ ევროპაში. იგი გავრცელდა პოპულარულ მუსიკაში და გახდა პოპულარული სიმღერების ერთ-ერთი საფუძველი. მიუხედავად იმისა, რომ რომანს ჩვეულებრივ აქვს მარტივი აკომპანიმენტი, მხატვრულ სიმღერებს ჩვეულებრივ აქვთ რთული, დახვეწილი აკომპანიმენტები, რომლებიც მხარს უჭერენ, ამშვენებს, ასახავს ან კონტრასტს უქმნის ხმას. ზოგჯერ აკომპანიმენტ შემსრულებელს აქვს მელოდია, ხმა კი უფრო დრამატულ ნაწილს მღერის.

❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤

❤❤იხ. ვიდეო ძალიან ლამაზი ქართული სიმრერების კრებული კრებულში შესულია ძალიან ლამაზი ახალი და ძველი სიმღერები.❤❤

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                               მამა გორიო

(fr. Le père Goriot) არის ფრანგი მწერლის ონორე დე ბალზაკის რომანი, რომელიც პირველად გამოქვეყნდა 1834 წლის დეკემბერში - 1835 წლის თებერვალში Paris Review-ში და მოგვიანებით შევიდა Human Comedy-ის ციკლში. რომანი შეტანილია მსოფლიო ბიბლიოთეკაში (ნორვეგიის წიგნის კლუბის მსოფლიო ლიტერატურის ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწარმოებების კლუბშია).

იხ. ვიდეო ონორე დე ბალზაკი - მამა გორიო - რეჟისორი - რობერტ სტურუა, თეიმურაზ აბაშიძე ხმის რეჟისორი - გივი ჯაფარიძე მონაწილეობენ: ეროსი მანჯგალაძე, გიორგი გეგეჭკორი, სალომე ყანჩელი, რამაზ ჩხიკვაძე, თამარ თარხნიშვილი, გურამ საღარაძე, ბადრი კობახიძე, მერაბ გეგეჭკორი, ნათელა აფაქიძე, მერი მიქელაძე, ნუგზარ ანდღულაძე, ნუგზარ ჯუღელი. ჩაწერილია 1960 წელს

რომანში ნაჩვენებია მამის უსაზღვრო, მსხვერპლშეწირული სიყვარული შვილების მიმართ, რომელიც არ იყო ორმხრივი. და ამან საბოლოოდ მოკლა გორიო. ისტორია იწყება ვოკეს პანსიონატით, სადაც გორიო ცხოვრობს. პანსიონატში მას ყველა იცნობს, უკიდურესად არამეგობრულია და სხვა არაფერია, თუ არა "მამა გორიო". მასთან ერთად პანსიონატში ცხოვრობს ახალგაზრდა რასტინიაკი, რომელიც ბედის ნებით გაიგებს გორიოს ტრაგიკულ ბედს. გამოდის, რომ ის იყო პატარა ვაჭარი, რომელმაც უზარმაზარი ქონება გამოიმუშავა, მაგრამ დახარჯა თავის თაყვანისმცემელ ქალიშვილებზე (რასტინიაკი ხდება ერთ-ერთი მათგანის შეყვარებული), მათ კი, თავის მხრივ, რაც შეეძლოთ მამისგან გამოართვეს ყველაფერი, მიატოვეს იგი. . და ეს არ ეხებოდა კეთილშობილ და მდიდარ სიძეებს, არამედ თავად ქალიშვილებს, რომლებმაც მაღალ საზოგადოებაში მოხვედრის შემდეგ დაიწყეს მამის უარყოფა სირცხვილი. მაშინაც კი, როცა გორიო კვდებოდა, ქალიშვილებმა არ მოუარეს დაარ დაეხმარნენ მამის. ისინი არც დაკრძალვაზე გამოჩენილან. ეს ამბავი იმპულსი გახდა ახალგაზრდა რასტინიაკისთვის, რომელმაც გადაწყვიტა პარიზისა და მისი მაცხოვრებლების აუცილებლად დაპყრობა

მამა გორიო მხატვრის ილუსტრაცია ონორე დომე

მამა გორიოტი. რომანის ცენტრალური პერსონაჟი. მისთვის პროტოტიპი იყო შექსპირის მეფე ლირი. "უკურნებელი მამა", რომელსაც "თავზე ერთადერთი ტუბერკულოზი - მამობის ტუბერკულოზი აქვს". ის სამყაროს მხოლოდ ქალიშვილებთან ურთიერთობის პრიზმაში აღიქვამს, ცხოვრობს მხოლოდ მათი სურვილების ასასრულებლად. ერთგვარი "ქრისტე მამობრივი სიყვარულისა". ევგენი დე რასტინიაკი. ახალგაზრდა სტუდენტი, რომელიც სოფელში ცხოვრობდა. ჰყავს მამა, დედა, ორი და და ორი ძმა. გორიოტის მეზობელი პანსიონატში. მოგვიანებით კი გორიოს უმცროსი ქალიშვილის, ბარონესა დე ნუსინგენის შეყვარებული. რომანის თითქმის ერთადერთი პერსონაჟი, რომელიც გორიოტს პატივისცემით ეპყრობა. ჯვარედინი პერსონაჟი ადამიანურ კომედიაში. დელფინ დე ნუსინგენი. გორიოტის უმცროსი ქალიშვილი, რომელიც დაქორწინდა გერმანული წარმოშობის მდიდარ ბანკირზე. აღსანიშნავია, რომ ქორწილიდან მალევე მეუღლეები ძლივს საუბრობდნენ, სხვადასხვა საძინებლებში ეძინათ და ღიად ჰყავდათ შეყვარებულები. ანასტასი დე რესტო. გორიოტის უფროსი ქალიშვილი. დისგან განსხვავებით, ის გრაფზე დაქორწინდა. უყვარს მაღალი საზოგადოება, ყურადღება. ვოტრინი. კიდევ ერთი ჯვარედინი პერსონაჟი ადამიანის კომედიაში. ნაძირალა, გაქცეული მსჯავრდებული, რომელიც ძალიან ცინიკურად თამაშობს სხვის ცხოვრებას. თუმცა, პანსიონატში ყველა მცხოვრებიდან ის ერთადერთია, ვისაც არ ეშინია საზოგადოებას უთხრას ყველაფერი, რაც მისი გადმოსახედიდან არის. ის საკმაოდ თბილია ევგენის მიმართ და სთავაზობს მას გამდიდრების გზას პანსიონატ Quiz Tayfer-ის მკვიდრზე დაქორწინებით, რომლის მამაც მილიონებს ფლობს. Viscountess de Beauceant არის რასტინიაკის ბიძაშვილი. პარიზის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ქალბატონი. ბარონესა დე ნუსინგენი ოცნებობდა მის ბურთზე ყოფნაზე. მას ჰქონდა ურთიერთობა მარკიზ დ'აჟუდა-პინტოსთან. მას შემდეგ რაც გაიგო მისი ბოლო ქორწილის შესახებ, მან გადაწყვიტა გაემგზავრა ქმრის ჩრდილოეთ მამულებში. გაიღვიძა. პანსიონის მეპატრონე. ძალიან ეგოისტი ქალბატონი 50 წლის. ქვრივი. მისთვის მთავარია ფული. მას ჰქონდა შეხედულებები მამა გორიოტზე, მაგრამ უარყვეს და ამიტომ ეპყრობა მას მტრულად და აგრესიულადაც კი. მაქსიმ დე ტრაი. გრაფინია დე რესტოს საყვარელი. მოთამაშე. გრაფინია არაერთხელ სთხოვდა მამას ფული საყვარლის ვალების დასაფარად. საბოლოოდ გაქცევა. სიუჟეტის მსვლელობისას ცნობილი ხდება, რომ ანასტაზის ყველა შვილი, გარდა უფროსი ვაჟისა, მისგან არის. ბიანშონი. დოქტორი სტუდენტი. რასტინიაკის მეგობარი. ეხმარება მას გორიოს მკურნალობაში და დაკრძალვაში

მამა გორიო

(ფრ. Le père Goriot) - ფრანგი მწერლის ონორე დე ბალზაკის ნაწარმოები, დაწერილი 1832 წელს და შემდგომში შეტანილი კრებულში „ადამიანური კომედია“. იგი პირველად გამოქვეყნდა 1834 წლის დეკემბერში - 1835 წლის თებერვალში Parisian Review-ში

იხ. ვიდეო - ფილმი მამა გორიო ონორე დე ბალზაკის ,, მამა გორიო (2004) - Фильм снят по роману "Отец Горио" Оноре де Бальзака. Безграничная, жертвенная любовь отца к своим детям, которая оказалась не взаимной. И которая в конечном итоге убила Горио. Повествование начинается с пансиона Воке, в котором проживает Горио. В пансионате все знают его, относятся крайне недоброжелательно и зовут не иначе как «папаша Горио». Вместе с ним, в пансионе проживает и молодой Растиньяк, который по воле судьбы узнает трагичную судьбу Горио. Оказывается, он был мелким торговцем, сколотившим огромное состояние, но растратившим его на обожаемых дочерей (Растиньяк становится любовником одной из них), а те в свою очередь, выжав из отца все, что могли, бросили его. И дело было не в знатных и богатых зятьях, а в самих дочерях, которые, попав в высшее общество, начали стесняться своего отца. Даже когда Горио умирал, дочери не соизволили прийти и помочь отцу. Они не появились и на похоронах. Эта история стала толчком для молодого Растиньяка, который решил во что бы то ни стало покорить Париж и его обитателей. - არის რუმინულ-ბელგიურ-ფრანგული სატელევიზიო ფილმი რეჟისორ ჟან-დანიელ ვერჰეგეს მიერ, რომელიც პირველად გადაიცემოდა 2004 წელს. ეს არის ონორე დე ბალზაკის ამავე სახელწოდების რომანის ადაპტაცია, რომელშიც შარლ აზნაური ასრულებს ჟან-იოახიმ გორიოს მთავარ როლს

ლათინურ კვარტალში მადამ ვოკერის ბურჟუაზიულ პენსიაში ცხოვრობს ხალხის უცნაური ნაზავი: ქვრივი კუტური, რომელსაც თან ჰყავს ახალგაზრდა ვიქტორინე ტაილეფერი, რომელსაც მამა უარყოფს, რადგან სურს მთელი თავისი ქონება შვილს ანდერძით გადასცეს; პუარე, ანუიტანტი, რომელიც მიჩვეულია ახლა ნათქვამის გამეორებას; ვოტრინი, „ცნობილი თანამემამულე“, რომელმაც თითქოს ყველაფერი იცის, ყველგან იყო და რომელიც ყველას უყვარს თავისი ხუმრობების გამო; Mademoiselle Michonneau, მოხუცი მოახლე, რომელიც, როგორც ჩანს, დაინტერესებულია პუარეთი (და პირიქით); და ბოლოს ჟან-იოახიმ გორიო, ყოფილი ვერმიშელის მაღაზია. ერთ დღეს, ახალი მოიჯარე ჩამოდის: ეჟენ დე რასტინიაკი ჩამოდის ანგულემიდან სამართლის შესასწავლად პარიზში. რასტინიაკსაც სურს დიდ სამყაროში შესვლა და ამისთვის თავის ბიძაშვილს, ბოზეანის ვიკონტესას მიმართავს. მის მოსანახულებლად, ის უცნაურ სცენას შეესწრო: ხედავს გრაფინია ანასტასი დე რესტაუდს მამა გორიოს გარემოცვაში. მას შემდეგ, რაც ის ხვდება მადამ დე რესტოს რამდენიმე წუთის შემდეგ მადამ დე ბოზეანთან, ის საკმარისად უგუნურია, რომ უთხრას მას ამ შემთხვევის შესახებ. შემდეგ მადამ დე ბოზეანტი მას ტრაგიკულ ისტორიას უყვება. ამ გორიოტს, ქვრივ, თავისი ორი ქალიშვილი ყველაზე მეტად უყვარდა მსოფლიოში. იმისთვის, რომ მათ კარგად დაქორწინებულიყო, მან მათ უზარმაზარი მზითევი მისცა. უფროსი დაქორწინებული იყო კომტ დე რესტაუდზე, უმცროსი დელფინი ბარონ ფრედერიკ დე ნუსინგენზე. თუმცა, როდესაც გორიოტმა დაიჯერა, რომ ის ქმნიდა სიბერეს, სადაც ის სამუდამოდ ძვირფასი მამა იქნებოდა, მიხვდა, რომ სირცხვილი იყო მისი ქალიშვილებისა და სიძეებისთვის. შემდეგ მან გააძევა თავისი ქალიშვილების კომპანიიდან და მხოლოდ ფარულად ხედავდა მათ. იმ საღამოს რასტინიაკი თეატრში ხვდება დელფინს და შეუყვარდება იგი. მადამ დე ბოზეანტი ანდობს მას, რომ დელფინს ისურვებდა, რომ სახლში მიგვეღო და რასტინიაკს შეუძლია უბრალოდ აცდუნოს იგი ამ სიამოვნების დაპირებით. მამა გორიოტი აღფრთოვანებულია იმის გაგებით, თუ ვინ არის მისი ქალიშვილის ახალი საყვარელი. რასტინიაკისადმი სიყვარულის წყალობით, დელფინი უფრო ხშირად მოდის მამამისთან, რათა შეძლოს რასტინიაკზე საუბარი. მაგრამ ვიქტორინს ასევე შეუყვარდება რასტინიაკი, რომელიც მას თითქმის არ ამჩნევს. პირიქით, ვოტრინმა მაშინვე იპოვა მოგების გზა: მან შესთავაზა რასტინიაკს სასამართლო გადაეხადა ვიქტორინეს. ვოტრინი იზრუნებს ძმის მოცილებაზე, რათა ვიქტორინას მამა იძულებული გახდეს, იშვილოს იგი. შემდეგ ის გახდება პარიზის ერთ-ერთი უმდიდრესი მემკვიდრე და, ქორწინების შემდეგ, რასტინიაკი შეძლებს ვოტრინისთვის ასი ათასი ფრანკის გადახდას. რასტინიაკი, შეშინებული, უარს ამბობს, მაგრამ ვოტრინი ურჩევს მას კიდევ ერთხელ დაფიქრდეს. რამდენიმე დღის შემდეგ, მამაკაცი მიმართავს მადმუაზელ მიშონოსა და პუარეს გასეირნებისას. ამბობს, რომ გონდურო ჰქვია და პოლიციას ეკუთვნის. ის ეუბნება მათ, რომ ვოტრინი ეჭვმიტანილია ტულონის ციხიდან გაქცეულ ცნობილ ჟაკ კოლინში, რომელიც ცნობილია როგორც "ტრომპ-ლა-მორტი". გონდურო სთხოვს მადმუაზელ მიშონოს დახმარებას მისი ეჭვების დადასტურებაში; ამისათვის მან უნდა დაასხას კოლინს ყავაში წამალი, რომელიც იწვევს ინსულტის სიმპტომებს, შემდეგ კი შეამოწმოს მხარზე არსებული ნიშანი. ის იღებს. ერთ დილას, მსახური მოდის ბატონი ტაილეფერისგან, რათა უთხრას ვიქტორინას, რომ მისი ძმა დუელის შემდეგ კვდება. მამამისი მიჰყავს სახლში. იმავე დღეს, მადმუაზელ მიშონო მოქმედებს და აღმოაჩენს ნიშანს "J.C." ვოტრინის მხარზე. იგი აცნობებს გონდუროს და კოლინი თავს ჩუმად აჩერებს. სხვა მაცხოვრებლები აიძულებენ მადმუაზელ მიშონოს დატოვოს და პუარე თან ახლავს მას. გორიოტს და დელფინს უკვე გარკვეული დრო ჰქონდათ დაგეგმილი რასტინიაკისთვის სხვა საცხოვრებლის პოვნა და იმ დღეს წაიყვანეს იქ. მეორე დღეს ანასტასი დე რესტო მოდის მამის სანახავად, რადგან მას სჭირდება ფული შეყვარებულის მაქსიმე დე ტრაილისთვის, რომელიც მოთამაშეა. გორიოს ფული აღარ აქვს და ეს არის რასტინიაკი, რომელიც დისკუსიის მოსმენის შემდეგ სთავაზობს მას ფულის მიცემას. ანასტასი აღშფოთებულია, რომ გაიგო მისი ასე გამომოსვლა და ორ დას შორის კამათი ატყდება. გორიოტი ახერხებს მათ შერიგებას, მაგრამ ამ კამათმა გული გაუტეხა. როდესაც ანასტასი ბრუნდება, რადგან მას არ შეუძლია გადაიხადოს კაბა, რომელიც შეუკვეთა მადამ დე ბოზეანის ბურთზე, გორიო ყიდის ყველაფერს, რაც დარჩა. ის მძიმედ ავად ხდება და ჰორასი ბიანშონი, ჯერ კიდევ სამედიცინო სტუდენტი, იმედოვნებს მის გადარჩენას. რასტინიაკი გარბის, რათა გააფრთხილოს თავისი ქალიშვილები, მაგრამ დელფინს ნებისმიერ ფასად სურს მადამ დე ბოზეანის ამ ბოლო ბურთზე წასვლა და რასტინიაკი თავს დანებდება მასზე. მეორე დილით ის კვლავ ცდილობს ორი გოგონა მამის საწოლთან მისვლას, მაგრამ ისევ ვერ ახერხებს. ასე რომ, გორიოტი პირველად აღშფოთებულია თავისი ქალიშვილების მიმართ, ეპყრობა მათ, როგორც უმადურებს და სთხოვს რასტინიაკს უთხრას, რომ მას ჯერ კიდევ აქვს დამალული მილიონები, რათა ისინი მოვიდნენ, მიიზიდონ მოგების ცდუნება თანაგრძნობის ნაკლებობით. მოხუცის სიკვდილის შემდეგ ჯერ კიდევ რასტინიაკმა და ბიანშონმა უნდა გადაიხადონ დაკრძალვის საფასური. მამა გორიოტთან ერთად რასტინიაკი ასევე დამარხავს თავის იდეალებს