აიზეკ აზიმოვი

                                                         

 (ინგლ. გამოთქმა [ˈaɪzək ˈæzɪmɔv] დ. 2 იანვარი, 1920, პეტროვიჩი, რუსეთი — გ. 6 აპრილი, 1992, ნიუ-იორკი) — რუსი-ამერიკელი ბიოქიმიკოსი, სამეცნიერო ფანტასტიკური მოთხრობების მწერალი.

ამერიკელი მწერალი აიზეკ აზიმოვი დაბადებული უნდა იყოს 1920 წლის 2 იანვარს სოფელ პეტროვიჩიში, რუსეთში. აიზეკ აზიმოვი ძირითადად ცნობილია თავისი სამეცნიერო პოპულარული ნაშრომებისა და სამეცნიერო ფანტასტიკური მოთხრობებით.

მისი თავდაპირველი სახელია ისააკი (რუს. Исаак, ინგლ. Isaak), მაგრამ ვინაიდან იგი ინგლისურენოვანი საზოგადო მოღვაწე იყო, ამიტომ დამკვიდრდა მისი სახელის ინგლისური ვერსია აიზეკ-ი  (რუს. Айзек)1942 წლის 26 ივლისს იქორწინა გერტრუდ ბლუგერმანზე (ინგლ. Gerthrude Blugerman), რომელიც გაიცნო იმავე წლის თებერვალში წმინდა ვალენტინის დღეზე. ამ ქორწინებიდან მას შეეძინა ორი შვილი, 1951 წელს ეყოლა ვაჟი, დავითი (ინგლ. David), ხოლო 1955 წელს გაუჩნდა ასული რობინ ჯოანი (ინგლ. Robyn Joan).

1970 წელს იგი გაშორდა თავის მეუღლეს, რომელთანაც განქორწინება მოხდა 1973 წლის 16 ნოემბერს. იმავე წლის 30 ნოემბერს აიზეკ აზიმოვმა შეირთო ამერიკელი რომანისტი ჯანეტ ოპალ ჯეფსონი (ინგლ. Janet Opal Jeppson), რომელიც ჯერ კიდევ 1959 წელს გაიცნო. ამ ქორწინებიდან აიზეკს შვილი არ შესძენია.

აიზეკ აზიმოვი გარდაიცვალა 1992 წლის 6 აპრილს გულისა და თირკმელების უკმარისობის გამო შიდსის ფონზე, რომლითაც დაავადდა 1983 წელს გულზე ოპერაციის დროს.აიზეკ აზიმოვის თხზულებები 500-ზე მეტ ნაწარმოებს ითვლის.

ქვემოთ ჩამოთვლილია მათი ნაწილი.იხ. ვიდეო

სამეცნიერო და სამეცნიერო პოპულარული ლიტერატურა

• ბიოქიმია და ადამიანის მეტაბოლიზმი (ინგლ. Biochemistry and Human Metabolism) (ბ. უოლკერისა და უ. ბოიდის თანაავტორობით);
• ადამიანები და რასები (ინგლ. Races and People) (უ. ბოიდის თანაავტორობით);
• ქიმია და ადამიანის ჯანმრთელობა (ინგლ. Chemistry and Human Health) (ბ. უოლკერისა და მ. ნიკოლასის თანაავტორობით);
• ატომის შიგნით (ინგლ. Inside the Atom);
• მზის სამეფო (ინგლ. The Kingdom of the Sun);
• ნახშირბადის მსოფლიო (ინგლ. The World of Carbon);
• აზოტის მსოფლიო (ინგლ. The World of Nitrogen);
• რომის რესპუბლიკა (ინგლ. The Roman Republic);
• რომის იმპერია (ინგლ. The Roman Empire);

სამეცნიერო ფანტასტიკა ლიტერატურა

„დიდი დაფუძნების" ციკლები

თავიდან რობოტების ციკლი არ იყო დაფუძნების ციკლის ნაწილი, სიცოცხლის დასასრულ აიზეკ აზიმოვმა მოახდინა ამ ორი ციკლის „შერწყმა“, რათა მოეცა გალაქტიკის ერთიანი აწყობილი ისტორია. შერწყმული ციკლი ცნობილია სახელწოდებით „დაფუძნება“ (ინგლ. Foundation).

• რობოტების ციკლი:
  • ფოლადის მღვიმეები (ინგლ. The caves of steel);
  • გაშიშვლებული მზე (ინგლ. The Naked Sun);
  • ალიონის რობოტები (ინგლ. The Robots of Dawn);
  • რობოტები და იმპერია (ინგლ. Robots and Empire);

• გალაქტიკური იმპერიის ციკლი:
  • კენჭი ცაში (ინგლ. Pebble in the Sky);
  • ვარსკვლავნი ვითა მტვერი (ინგლ. The Stars, Like Dust);
  • კოსმოსის დინებანი (ინგლ. The Currents of Space);

• დაფუძნების თავდაპირველი ტრილოგია:
  • დაფუძნება (ინგლ. Foundation);
  • დაფუძნება და იმპერია (ინგლ. Foundation and Empire);
  • მეორე დაფუძნება (ინგლ. Second Foundation);

• დაფუძნების გავრცობილი ციკლი:
  • დაფუძნების კიდე (ინგლ. Foundation's Edge);
  • დაფუძნება და დედამიწა (ინგლ. Foundation and Earth);
  • დაფუძნების პრელუდია (ინგლ. Prelude to Foundation);
  • დაფუძნებისაკენ (ინგლ. Forward the Foundation) (მოქმედება ვითარდება „დაფუძნების პრელუდიასა“ და „დაფუძნებას“ შორის);

• დაფუძნების კიდევ უფრო გავრცობილი ციკლი — დაფუძნების მეორე ტრილოგია:
  • დაფუძნების შიში (ინგლ. Foundation's Fear);
  • დაფუძნება და ქაოსი (ინგლ. Foundation and Chaos);
  • დაფუძნების ტრიუმფი (ინგლ. Foundation's Triumph);

ლაკი სტარის (პოლ ფრენჩის) ციკლი

• დავით სტარი, კოსმოსის მცველი (ინგლ. David Starr, Space Ranger);
• ლაკი სტარი და ასტეროიდების მეკობრეები (ინგლ. Lucky Starr and the Pirates of the Asteroids);
• ლაკი სტარი და ვენერის ოკეანეები (ინგლ. Lucky Starr and the Oceans of Venus);
• ლაკი სტარი და მერკურის დიდი მზე (ინგლ. Lucky Starr and the Big Sun of Mercury);
• ლაკი სტარი და იუპიტერის მთვარეები (ინგლ. Lucky Starr and the Moons of Jupiter);
• ლაკი სტარი და სატურნის რგოლები (ინგლ. Lucky Starr and the Rings of Saturn);

განცალკევებული თხზულებანი

ვარსკვლავით (*) მონიშნული თხზულებებს აქვთ მცირე კავშირი დაფუძნების ციკლთან.

• მარადისობის აღსასრული* (ინგლ. The End of Eternity);
• ფანტასტიკური მოგზაურობა (ინგლ. Fantastic Voyage);
• თვითონ ღმერთები (ინგლ. The Gods Themselves);
• ფანტასტიკური მოგზაურობა II: დანიშნულება ტვინი (ინგლ. Fantastic Voyage II: Destination Brain);
• ნემეზიდა* (ინგლ. Nemesis);
• და დადგება ღამე (ინგლ. Nightfall) (არსებობს ამ ნოველის ვრცელი ვერსიაც, რომელიც აიზეკ აზიმოვმა რობერტ სილვერბერგის თანაავტორობით დაწერა);
• მახინჯი ბიჭუნა (ინგლ. The Ugly Little Boy);
• პოზიტრონული ადამიანი (ინგლ. The Positronic Man) (რობერტ სილვერბერგთან ერთად)

იხ.ვიდეო

სტარლაინერი

                            CST-100 Starliner

გემის დაყენება Atlas-5 რაკეტაზე Boe-OFT ფრენის წინ

სანამ ბ-ნი დიმიტრი რაგოზინი ბატუტით აპირებს კომონავტების გაგზავნას კომოსში მანამდე კომპანია ,,ბონიგმა'' თითქმის დაასრულა და ,,სფეისიაქსის'' შემდეგ 

  მეორე კომერციული კომპანიაა რ-აც  შეიმუშავა მრავალჯერადი გამოყენების ხომალდი რ-ის შესახებ ქმვემოთ გვექნება საუბარი    2019წ-ის 20 დეკემბერს რაკეტა მატარებლ ,, atlas v '' გაყვანილი იქნა განბსაზღვრულ ორბიტაზე პილოტირებული ხომალდი
  იხ. ვიდეო

ეს ხომალდი ამჟამად პილოტების გარეშეა  და წარმოდგენს ერთგვარი წინა მოსამზადებელ სამუშაოს პილოტირებული ფრენებისათვის.  მცირედი ტეხნიკური პრობლემის გამო ხომალდის დაბრუნება გდაწყდა და არ შეუპირიპირდება საერთაშორისო სადგურს.

რას წარმოდგენს Boeing CST-100 Starliner  ინგლ. Crew Space Transportation  წარმოდგენს მრავალჯერადი პილოტორებული ხომალდს შეიმუშავა  კომპანია ,,ბოინგმა'' მიზანი საერთაშორისო კოსმოსური სადგურზე კოსმონავტების მიყვანა და დაბრუნება ოებიტა - დაბალ ორბიტაზე ფრენა, აქტიური ხანგრძლივობა 60სთ. ავტომატური კი 210 დღ.ღ ეკიპაჟის რაოდენობა 7 ადამიანი, სასტარტო მასა 13 000კგ. სიგრძე 5,03მ. დიამტერი - 4,56მ ., სასარგებლო ტვირთი 11 м³ 

^{იხ. ვიდეო ახალი ამბები}

პირვლად CST-100 იყო დემონსტრირებული ავიშოუზე ფარნბორში ინგლისი 2010წ-ის ივნისი

კონსტრუქცია

CST-100 დესანტი (მანქანის სახელში "100" ნიშნავს 100 კმ სიმაღლეს, იხ. კარმანის ხაზი) იქნება უფრო დიდი ვიდრე აპოლოს სარდლობის მოდული, მაგრამ უფრო პატარა ვიდრე Orion lander. CST-100 განკუთვნილია შედარებით მოკლე მოგზაურობისთვის.

მოწყობილობა მომავალში გამოყენებული იქნება ტვირთისა და ეკიპაჟის მიწოდებისთვის. CST-100-ს შეეძლება 7 კაციანი გუნდის გადაყვანა. მოსალოდნელია, რომ მოწყობილობა ეკიპაჟს მიაწვდის საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურს და Bigelow Aerospace Orbital Space Complex-ს.[31] ISS-თან დამაგრების ხანგრძლივობა 6 თვემდეა.

CST-100-ის ცხვირის ფეირინგი (პატარა ფირინგი დოკ სადგურზე) გამოყენებული იქნება კაფსულის ირგვლივ ჰაერის ნაკადის გასაზრდელად და გამოიყოფა ატმოსფეროდან გასვლის შემდეგ. ფარინგის პანელის უკან არის დასამაგრებელი პორტი ISS-თან და, სავარაუდოდ, სხვა ორბიტალურ სადგურებთან დასაკავშირებლად. მოწყობილობის გასაკონტროლებლად შექმნილია 3 წყვილი ძრავა: ორი გვერდებზე მანევრირებისთვის, ორი მთავარი, რომელიც ქმნის მთავარ ბიძგს და ორი დამატებითი. კაფსულა აღჭურვილია ორი ფანჯრით: წინა და გვერდითი. CST-100 შედგება ორი მოდულისგან: ინსტრუმენტული განყოფილება და დაღმართის მოდული. ეს უკანასკნელი შექმნილია ავტომობილის ბორტზე ასტრონავტების ნორმალური არსებობისა და ტვირთის შესანახად უზრუნველსაყოფად, ხოლო პირველი მოიცავს ფრენის მართვის ყველა საჭირო სისტემას და ატმოსფეროში შესვლამდე გამოიყოფა დაღმავალი მანქანისგან.

CST-100-ის ერთ-ერთი მახასიათებელია მისი დამატებითი ორბიტალური მანევრირების შესაძლებლობები: თუ კაფსულისა და გამშვები მანქანის გამყოფ სისტემაში საწვავი არ არის გამოყენებული (წარუმატებელი გაშვების შემთხვევაში), მისი მოხმარება შესაძლებელია ორბიტაზე.

Boeing გაუშვებს CST-100-ს Atlas 5-ის გამშვები მანქანით ახალ N22 ვარიანტში SLC-41 კეიპ კანავერალის საჰაერო ძალების ბაზაზე.

სადესანტო სისტემა

ატმოსფეროში შესასვლელად გემი იყენებს ერთჯერად თერმულ დაცვას, დაღმართი კი პარაშუტების გამოყენებით ხდება. მისი კოლეგებისგან განსხვავებით, რომლებიც ოკეანეში ეშვებიან, Starliner მიწაზე ეშვება. მიწასთან შეხებისას დარტყმის შესარბილებლად იგი აღჭურვილია გასაბერი ბალიშების სისტემით.

Ენერგიის წყარო

CST-100-ს აქვს მზის პანელები, რომლებიც განთავსებულია მომსახურების მოდულის უკანა კედელზე. ბატარეები შედგება ფოტოელექტრული უჯრედების სამი ზოლისგან, რომლებიც დახრილია სხვადასხვა კუთხით, რათა უფრო ეფექტურად დაიჭირონ მზის შუქი. ბატარეებს შეუძლიათ გამოიყენონ სასარგებლო სიმძლავრე 2.9 კვტ.

მას შემდეგ, რაც Starliner დამაგრდება ISS-ზე, მას შეეძლება ელექტროენერგიის მიღება ISS-დან. ამ მიზნით გემი აღჭურვილია რუსული ელექტროგადამცემი განყოფილების მსუბუქი ვერსიით, რომელიც გამოიყენება ISS-ზე 2000 წლიდან. ბლოკს აწვდის ვორონეჟის საწარმო ZAO Orbita

5G

                          5G

                                                           

                                                                 რა არის 5G 

სანამ უშუალოდ ვიტყოდით ამ ტეხნოლოგიაზე უნდა ითქვა ის რომ ზოგადად მობილური კავშირისა და ვაიფაი ანუ უკაბელო ტეხნოლოგიებს გააჩნია მაღალი გამოსხივება თუმცა რამდენად საზიანოა ადამიანზე ზუსტად განსაზღვრული არ არის მიუხედავად ამისა დასავურ ქვეყნებში იყო გამსვლები ამის წინაამღდე იხ.  ლინკზე  

ინგლ. fifth generation - მეხუთე თაობა) მეხუთე თაობის მობილური კავშირი, მოქმედებს ძირითადად პელეკუმუნიკაციის სტანდარტებით, არსებული სტანდარტი 4G/IMT-Advanced.. 

5G უნდა უზრუნველყოს უფრო მაღალუ გამტარიანობა და შესაძლებობით ვიდრე 4G, რაც უზრუნველყოფს ფართოდ უზრუნველყოფა მობილური კავშირი, ასევე უზრუნველყოფილი იქნება რეჟიმი device-to-device (სტყ. ,, მოწყობილობებიდან მოცყობილობამდე პირდაპირ დაკავშირება აბონიმენტის აბონიმეტამდე) ზემყარი მაშტაბური სისტემაკომუნიკაცია მოწყობილობებს შორის, ასევე ნალკები  დროის დაყოვების და სიჩქ.ინერნეტის 1 - 2 გბიტი|წმ ნაკლები დახარლვა ბატაარეის, ვიდრე 4G- მოწყობილობების, რაც დადებითად იმოქედებს ინტერნეტის განვითარებისთვის. 

იხ. ვიდეო

             სკანდინავიური მითოლოგია

                                  

                                                           იგდრასილი 

 ყოვლის დამფარავი და დამკავებელი სამფესვა ხე, სამყაროს განსახიერება სკანდინავიურ მითოლოგიაში. ერთი ფესვი ზესკნელშია, მეორე ქვესკნელში (ნიფლჰაიმში), მესამე - ტურსთა (ბუმბერაზთა) სამეფოში. ხის ქვეშ ღმერთთა სამსჯავროა, ძირს – ჭა ურდარი, იქვე ცხოვრობს სამი ნორნი (წარსულის, აწყმოსა და მომავლის განსახიერება). მეორე ჭა მდინარეთა სათავეა, მესამე ფესვთან ცხოვრობს ბუმბერაზი მიმირი, ღმერთთა მრჩეველი. კენწეროზე ბრძენი არწივია, ტოტებზე – ოთხი ირემი, ძირს გველეშაპი ნიდეგრი. მათ შორის ამბავი დააქვს ციყვს.

                                           

                                იგდრასილი ისლანდიურ მანუსკრიპტეში XVII века

ჩრდილო-გერმანულენოვანი ტომების (ნორმანების, დანების, ანგლების, საქსების) მითოლოგია, რომელიც ჩამოყალიბდა ქრისტიანობის მიღებამდე, დაწყებული ძვ.წ. მე-5 საუკუნიდან. მის შესახებ ინფორმაციის ძირითადი წყაროა პოეტური „უფროსი ედას” და ს.სტურლუსონის პროზაული „ედას” ტექსტები. თითქმის იმავე პერიოდს მიეკუთვნება დანიელი ქრონოლოგის საქსონ გრამატიკის მითოლოგიური სიუჟეტები.

                                              სამყაროს შექმნა

თავდაპირველად მხოლოდ უფრსკული გინუნგაგალი იყო. მისგან ჩრდილოეთით ნისლთა სამეფო ნიფლჰეიმი, ხოლო სამხრეთით ცეცხლის სამეფო - მუსპელჰეიმი მდებარეობდა. ნილსთა სამეფოში გელგერმირმა წყარო შექმნა,რომლისგანაც თორმეტი ძლიერი ნაკადი (ელივაგარი) წარმოიშვა. წყალი ნიფლჰეიმში ყინულად იქცეოდა, მაგრამ წყარო მაინც აგრძელებდა წყლის ნაკადს და გაყინული ლოდები მუსპელჰეიმისკენ მიედინებოდნენ. ბოლოს ყინულოვანი ლოდები ისე ახლოს მივიდნენ, რომ გადნობა იწყეს.

                              

                               ლოკი და სიგიუნი. მონტენა ექსილია ვანგეს სურათი

 გამდნარი ყინულების ნაპერწკლებიდან წარმოიშვა გიგანტი იმირი. მოგვიანებით, მარილიანი ყინულიდან გაჩნდა ძლიერი გიგანტი ბური. მისმა შვილმა, ბიორმა ცოლად დევქალა ბესლა შეირთო. მათ გაუჩნდათ სამი შვილი-ასები : ოდინი, ვილი და ვე. ძმებს არ მოეწონათ ბოროტი იმირის მბრძანებლობა და მოკლეს იგი, ხოლო მისი სხეულისგან შექმნეს მიდგარდი. მიდგარდისგან აღმოსავლეთით, ასებმა იოტუნჰეიმი შექმნეს და სამფლობელოდ ბელგელმირს და მის შთამომავლობას გადასცეს . დროთაგანმავლობაში ასები მომრავლდნენ და მიწიდან მაღალზე აიშენეს ქვეყანა და მას ასგარდი დაარქვესამყაროს შექმნის შემდეგ, ოდინმა და მისმა ძმებმა მისი დასახლება გადაწყვიტეს. ზღვის პირას იპოვეს ხეები: თხმელა და იფანი. თხმელისგან კაცი, ხოლო იფნისგან ქალი შექმნეს. მერე ოდინმა მათ სული მისცა, ვილიმ გონება, ვემ კი სისხლი და გრძნობა. ასე გაჩნდნენ პირველი ადამიანები. კაცს ერქვა ასკი (Frêne), ქალს - ემბლა (Orme). ისინი ერთად იქნებიან ქვეყნის დასაბამიდან ცხრა სამყაროს შექმნამდე და კაცობრიობას გაამრავლებენ. ადამიანთა და ღმერთთა სამყაროს საზღვარი (ბიფროსტი) ცისარტყელის ფორმით წარმოიდგინება. ბიფროსტს ჰეიმდალი იცავს.
იხ. ვიდეო

                                      ცოდნა

                                                  

ცოდნა - ფრესკა რობერტ რიდის თომას ჯეფერსონის შენობა. წარწერა არის ფესკასთან გვამცნობს ,, არ არის მთავარ - ღვთის წყევლა არის ცოდნა - ფრთებია რომელიც ჩვენ სასუფეველში აგვაფრენს. (უილიამ შექსპირი ჰენრიხ VI, ნაწილი 2)
                                    ცოდნა არ არსებობს ან არა - ცოდნა სინათლეა 

 საზოგადოებრივ-ისტორიული პრაქტიკით შემოწმებული და ლოგიკურად დადასტურებული სინამდვილის ჭეშმარიტი, ადეკვატური ასახვა ადამიანის ცნობიერებაში წარმოდგენების ცნებების, მსჯელობებისა და თეორიების სახით. იგი ობიექტური უნდა იყოს განსხვავებით რწმენისაგან, რომელიც გამოხატავს ადამიანის სუბიექტურ დარწმუნებულობას. განასხვავებენ არამეცნიერულ და მეცნიერულ ცოდნებს.

                                                      

ცოდნის განსახიერება ეპისტემის პერსონიფიკაცია ცელსუსის ბიბლიოთეკა.

 ანტიკური შენობა ეფესოში, ანატოლიაში. დღესდღეობით თურქეთის შემადგენლობაში. აშენებულია ანტიკური ხანის ბერძენის, ტიბერიუს იულიუს ცელსუს პოლემეანუსის მიერ. შენობა დასრულებულ იქნა ჩვენი წელთაღრიცხვით 135 წელს ცელსუსის ვაჟის, გაიუს იულიუს აქვილას მიერ (კონსული, 110 წ.). ცელსუსი იყო ადგილობრივი მდიდარი და პოპულარული მოქალაქე, 92 წელს იგი იყო კონსული, 115 წელს კი აზიის პროვინციის მმართველი. ის წარმოშობით სარდისის მიდამოებიდან იყო და მთლიანად ბერძნული წარმოშობის მქონე ადამიანებს შორის  გახდა პირველი, რომელიც რომის იმპერიაში კონსულად იქნა არჩეული და ბიბლიოთეკაში მოიხსენება როგორც ბერძენ ასევე რომაელად. ბიბლიოთეკის მშენებლობა ცელსუსის საკუთარი სახსრებით ფინანსდებოდა.

                                                  

                                                        ცელსუსი ბიბლიოთეკის ფასადი

ბიბლიოთეკა აშენდა 12,000 გრაგნილის შესანახად და ასევე როგორც ცელსუსის მონუმენტური საფლავი. ცელსუსი დაკრძალულია ბიბლიოთეკაში სარკოფაგის ქვეშ. იმ დროისთვის ძალიან უჩვეულო იყო ბიბლიოთეკაში ან თუნდაც ქალაქის შიგნით დასაფლავება, ეს წარმოადგენდა ცელსუსისთვის განსაკუთრებულ პატივს. იხ ვიდეო

არამეცნიერული ცოდნა წარმოადგენს ისეთ ცოდნას, რომელიც არ არის დაფუძნებული მეცნიერული მეთოდებით. აქ გამოიყოფა ორი სახე – მეცნიერებამდელი და მეცნიერულის საპირისპირო ცოდნები. მეცნიერებამდელია ისეთი ცოდნა, რომელიც ადამიანს მოპოვებული აქვს ყოველდღიური გამოცდილების საფუძველზე და ემყარება საღი აზრის თვალსაჩინოებას. მეცნიერულის საპირისპირო ცოდნა არ ემყარება მეცნიერულ მეთოდებს და მისი შემოწმება ობიექტური მეთოდებით პრინციპულად გამორიცხულია. იგი არის არა ნამდვილი, არამედ მოჩვენებითი ცოდნა.

                                                  

სოკრატე და ორი სტუდენტი 17 ს სურათი პეტრო დელლა ვეკკია სიკრატე - ძველეგვიპტური ფილოსოფოსი, შეიტანა დიდი წვლილი ცოდნის გაგებაში. ავტორს ცნობილი გამონათვამია აქვს ,,მე ვიცი რომ არაფერი არ ვიცი, ასევე მისი ნაშრომი ,,შეიცანი თავი შენი''. მიეწერება  ერთერთს შვიდი ბრძენთაგან.  

                                                                    

                                                                   სოკრატე

ცოდნა ცოდნის არარსებობის შესახებ. სოკრატე ამ ცოდნას შემეცნების აუცილებელ პირობად თვლიდა. წარმოდგენებში განხორციელებული კერძოა და პირობითი, ამიტომ ის ნამდვილი ცოდნა არ არის, -არცოდნაა. ნამდვილი ცოდნა ზოგადი და აბსოლუტური ხასიათისაა და ცნებებით გამოიხატება. დებულება „მე ვიცი, რომ არაფერი არ ვიცი“, რომელსაც სოკრატეს მიაწერენ, გამოხატავს შუალედურ მდგომარეობას არცოდნასა და ნამდვილ ცოდნას შორის. ამ ცნების მეორე ვარიანტია Docta ignorantia (სწავლული არცოდნა). იგი გვხვდება ავგუსტინე ნეტარის, ბონავენტურას, ნიკოლოზ კუზანელის მოძღვრებაში. კუზანელის მიხედვით, ღმერთი უსასრულოა, მას არ აქვს დადებითი თვისებები და თავის თავში აერთიანებს წინააღმდეგობებს, ამიტომ ღმერთის დახასიათება ცნებებით შეუძლებელია. ერთადერთი ცოდნა ღმერთის შესახებ ის არის, რომ ღმერთის ცოდნა არის სწავლული არცოდნა ანუ არცოდნის ცოდნა. ახალ ფილოსოფიაში, ამ ცნებას დიდი მნიშვნელობა მიანიჭა ნ. ჰარტმანმა

იხ. ვიდეი

მეცნიერულია ცოდნა, რომელიც მეცნიერული მეთოდებით მიიღება და ობიექტურ შემოწმებადობას ექვემდებარება. მისი დაფუძნება ემყარება ცდას ან ლოგიკურ მტკიცებას, შესაბამისად გვაქვს ცდისეული ან თეორიული ცოდნა.

იხ. ვიდეო

2). ცოდნა წარმოადგენს ადამიანის მიერ შეძენილ და გამომუშავებულ ისეთ უნარს, რომლის მეშვეობით, შესაძლებელია შეიქმნას ახალი საჭირო ინფორმაცია, ან უკვე ცნობილი ინფორმაციიდან ისეთი ახალი მატერიალური, მომსახურეობითი, ან ინტელექტუალური პროდუქტი, რომელზეც არის ან შესაძლებელია გაჩნდეს მოთხოვნილება, ანუ მატერიალიზდეს ნებისმიერი სახის/კატეგორიის საჭიროებაში (არამატერიალურ, მატერიალური, მორალურ თუ  სოციალურ ღირებულებაში).

3). ენის საშუალებით ფიქსირებული (ზეპირი თუ წერილობითი ფორმით) ცოდნა თაობიდან თაობას გადაეცემა ორი გზით: სტიქიურად (პრაქტიკული ამოცანების გადაწყვეტის დროს) და ორგანიზებული სწავლების საშუალებით. ცოდნის ათვისებაში რამდენიმე საფეხური არსებობს: ყველაზე დაბალი, მეორე საფეხური, მაღალი საფეხური

                                                               იხ. ვიდეო

იხ. ვიდეო

                                   ტორნადო

                                                      

                                    ტორნადო F5 კატეგორია ელი (მანიტობა) კანადა 2007წ-ის 22 ივნისი

(ხშირად მოიხსენიება როგორც ციკლონი) — ძლიერი, საშიში, მბრუნავი ჰაერის სვეტი, რომელიც დედამიწის ზედაპირს ეხება და ღრუბლების შეჯახების დროს წარმოიქმნება. ტორნადო სხვადასხვა ფორმისა და ზომისაა, მაგრამ, ძირიათადად, შესქელებული საკვამურის ფორმა აქვს, რომლის ვიწრო მხარეც დედამიწიდან ყველაფერს ისრუტავს და ხშირად მტვრის ღრუბლებს ტოვებს. ტორნადოების უმეტესობას აქვს ქარის სიჩქარე 110 მილი საათში (177 კმ) და სიგრძით დაახლოებით 80 მეტრია. სანამ გაქრება, იგი რამდენიმე კილომეტრს გაივლის. ყველაზე საშიში ტორნადოების ქარის სიჩქარე 300 მილს აღწევს საათში (480კმ) და სიგრძით 3 კმ-ია. გაქრობამდე გაივლის 10000 კმ–ს

                                                          

                              ტორნადო ფურცლის გრავიურა (აღმართი ილია წინასწარმეტყველი)

ტორნადოები შეიძლება გაჩნდეს სხვადასხვა ფორმით და სიდიდის (დაწყებული თოკების მსგავსი ფორმებით, მოსასხამის ფორმით დამტავრებული მიწაზე მცოცავი ღრუბლის სახით). უფრო ხშირად კი ტორნადო ძაბრისებური ფორმის რადენიმე ათეული მისი დამახასიატებელი კი მაინც უჩინრობაა რ-იც საკმაოდ საშიშია და გაცდილი მეტეოროლებმაც შიძლება ვერ დაინახონ.

                                                                

ტორნადო და კავიტაციური შნური რადიალურ-ღერძული ტურბინა და გადანაწილება სიჩქარის და სიჩქარისა და წნევის განაწილება ამ მბრუნავი ფორმირების ჯვრის მონაკვეთებში.

იხ.ვიდეო

იხ. ვიდეო დამანგრეველი ტორნადოები 10 საინტერესო და უახლოესი ფაქტი

იხ. ვიდეო

                              ყირიმის სახანო

                                                               

                                                                       დროშა

 (ყირიმ. Qırım Hanlığı; რუს. Крымское ханство; უკრ. Кримське ханство; თურქ. Kırım Hanlığı) — ყირიმის თათართა სახელმწიფო 1441-1783 წლებში. ეს იყო ყველაზე ხანგრძლივი თურქული სახანო, რომელიც ოქროს ურდოს შემდეგ არსებობდა. მის სათავეში იდგნენ გირეის დინასტიის წარმომადგენლები. დინასტიის ფუძემდებელი, ჰაჯი I გირეი, ჩინგიზ-ყაენის უფროსი ვაჟის, ჯუჩის პირდაპირი შთამომავალი იყო. სახანოს ეჭირა ტერიტორიები დუნაისა და დნეპრს შორის. მოიცავდა ასევე თანამედროვე კრასნოდარის მხარის უდიდეს ნაწილსა და ბესარაბიას. ქვეყნის ძირითადი რელიგია იყო სუნიტური ისლამი, მაგრამ სხვა სარწმუნოებები არ იდევნებოდა. 1478 წლიდან ყირიმის სახანო ოფიციალურად გახდა ოსმალეთის ვასალი და ასე რჩებოდა ქუჩუქ-კაინარჯის ზავის დადებამდე (1774 წ.). 1783 წელს რუსეთმა მისი ანექსია მოახდინა. ყირიმის ხანები თავის სახელწიფო მიჩნდათ მემკვიდრე ოქროს ურდოსი იხ.ლიკზე . თუქმენიზაცია დაიწყო ხაზართა სახაკანო 650 - 850 წწ -ში. 

                                                                

                                                                            მონეტები ყირიმის სახანოს

 XV ს-ში ყირიმის იურტი უყვე ძლიერ იზოლირებული იყო ოქროს ურდოსგან და საგრძნობლად გაძლიერდა. 1441წ-ს  ჰაჯი I გირეი (ყირიმ. ۱خاجى كراى‎‎; ტრაკაი, ლიტვა, 1397 — გ. 1466), ხანი, ყირიმის სახანოს დამაარსებელი, გირეის დინასტიის ფუძემდებელი, ჩინგიზ-ყაენის შთამომავალი ჯუჩის შტოდან. 1434 წელს ჰაჯი-გირეიმ დაამარცხა გენუელი ვაჭრების ჯარი, მაგრამ შინაბრძოლების შედეგად ყირიმიდან განდევნილი ლიტვაში გაიქცა. ლიტვის დიდი მთავრის კაზიმეჟ IV-ისა და თათარ წარჩინებულთა მხარდაჭერით ჰაჯი-გირეი 1441 ყირიმის ხანად გამოაცხადეს. საგარეო პოლიტიკის საკითხებში ლიტვიის ორიენტაციისა იყო. ჰაჯი გირეის მმართველობის პერიოდში ყირიმის სახანოში სუფევდა სიმშვიდე, რაც მისი მემკვიდრეების დროს შეუძლებლად ითვლებოდა. გარდაიცვალა 1466 წელს. ჰაჯის შემდეგ ხანი გახდა მისი უფროსი ვაჟი, ნურ-დევლეთ გირეი. 1475წ-ს ოსმალეთის იმპერიამ დაიპყრო გაზარია.  შავი ზღვის სანაპირო ზოლში მდებარე გენუის კოლონიების და სავაჭრო ფაქტორიების საერთო სახელწოდება. XIII საუკუნის შუა ხანებში და გვიანი XV საუკუნეებში კოლონიის ადმინისტრაციული ცენტრი ყირიმის სნახევარკუნძულზე ქალაქ კაფაში მდებარეობდა. ტერმინი მომდინარეობს ხაზარების სახელწოდებისგან, რომლებიც თავიდანვე ყირიმის ნახევარკუნძულზე სახლობდნენ, აღსანიშნავია რომ ამ პერიოდში ხაზართა სახაკანო უკვე აღარ არსებობდა.

კოლონია ოქროს ურდოს ხანის მუნქეს მიერ გენუისთვის კაფას გადაცემის შემდგომ დაარსდა. კაფა კომერციულ და სავაჭრო ცენტრს წარმოადგენდა, რომელიც მალევე გენუის შავი ზღვის კოლონიების რეგიონალური ცენტრი გახდა. 1357 წელს გენუელებმა დაიკავეს ჩემბალო (ბალაკლავა), 1365 წელს კი ვენეციელებისგან დაიკავეს სოლდაია (სუდაკი. იხ. ვიდეო