მარშალის გეგმა

                    მარშალის გეგმა

                                                

                                                                                                                                         

(ინგლ. Marshall Plan), ოფიციალურად ევროპის რეკონსტრუქციის პროგრამა (European Recovery Program - ERP) — აშშ-ის მთავარი პროგრამა მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ ევროპის აღმშენებლობისთვის. ინიციატივას სახელი ეწოდა აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის ჯორჯ მარშალის პატივსაცემად. გეგმა სახელმწიფო დეპარტამენტის თანამშრომლებმა შეიმუშავეს, ძირითადად კი უილიამ კლეიტონმა და ჯორჯ კენანმა.

                                         1948 წლის საგარეო დახმარების აქტი
ong title აქტი, ხელი შეუწყოს შეერთებული შტატების მსოფლიო მშვიდობას და ზოგადად კეთილდღეობას, ეროვნულ ინტერესს და საგარეო პოლიტიკას, ეკონომიკური, ფინანსური და სხვა ზომების საშუალებით, რომელიც საჭიროა უცხოეთში იმ პირობების შესანარჩუნებლად, რომლებშიც თავისუფალ ინსტიტუტებს შეუძლიათ გადარჩნენ და შეესაბამებოდეს შეერთებული შტატების სიძლიერე და სტაბილურობას.

რეკონსტრუქციის გეგმა დამუშავდა მონაწილე ევროპულ სახელმწიფოთა შეხვედრაზე 1947 წლის ივლისში. შეხვედრაზე საბჭოთა კავშირი და აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებიც იყვნენ მოწვეული, თუმცა სტალინმა ეს გეგმა საბჭოეთისთვის საშიშროებად მიიჩნია, ამერიკის იმპერიალისტური გეგმა უწოდა და ამგვარად, საბჭოთა ბლოკის ქვეყნები შეხვედრაზე არ დაუშვა. გეგმა ხორციელდებოდა 1947 წლის ივლისიდან დაწყებული ოთხი წლის განმავლობაში. ამ პერიოდში გაღებულ იქნა $13 მილიარდი ამერიკული დოლარის ღირებულების ეკონომიკური და ტექნიკური დახმარება − რაც 2006 წლის კურსით $130 მილიარდი ამერიკული დოლარის ექვივალენტურია (ინფლაციის გათვალისწინებით). ეს თანხა მოხმარდა ევროპის ქვეყნებს, რომლებიც ევროპის ეკონომიკური თანამშრომლობის ორგანიზაციაში გაერთიანდნენ.
                                                      
                                                             ჯორჯ მარშალი

ჯორჯ კატლეტ მარშალი (ინგლ. George Catlett Marshall; დ. 31 დეკემბერი, 1880, იუნიონტაუნი, პენსილვანიის შტატი ― გ. 16 ოქტომბერი, 1959, ვაშინგტონი) — ამერიკელი სამხედრო ლიდერი, თავდაცვის მდივანი (1950-51), სახელმწიფო მდივანი (1947 – 49), სახელი გაითქვა მოკავშირეთა წინამძღოლობით მეორე მსოფლიო ომში და გაწეული წვლილით ომისშემდგომი ევროპის რეკონსტრუქციაში, რომელსაც შემგომში მარშალის გეგმა ეწოდა.

დაიბადა საშუალო შეძლების ოჯახში იუნიონტაუნში, პენსილვანია. განათლება ვირჯინიის სამხედრო ინსტიტუტში მიიღო. სწავლის დასრულების შემდეგ აშშ-ის არმიაში ირიცხება, სადაც არმიის შტაბის უფროსის თანამდებობას აღწევს. არმიაში მსახურობდა განუწყვეტლივ პირველი და მეორე მსოფლიო ომების ჩათვლით, საიდანაც 1945 წელს გადადგა.
                                             
ევროპის მონაწილე ქვეყნები, წითელი სვეტები მიანიშნებს დახმარების საერთო დონეს ქვეყნების მიხედვი

სიტყვით გამოსივლისას ჯორჯ მარშალმა ჰარვარდის უნივერსისტეტში 1947წ-ის 5 ივნის წარადგინა წარადგინდა პროგრამა. 12 ივლის პარიზში შეიკრიბნენ 16 ქვეყანა დასველთ ქვეყნების. სხდომაზე იყო მიწვეული იყო ასევე აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებიც მაგრამ ამ მიწვევაზე აღმოსავლეთ ქვეყნებმა უარი თქვეს. გარდა სოცილისტური ევროპის ქვეყნებისა მარშალის გეგმაზე უარი თქვა ფინეთმაც. მარშალის გეგმა განხორციელდა 1948წ-ის 4 აპრილსს, როცა აშშ კონგრესმა მიიღო კანონი ,, ეკონომიკური ურთიერთობაზე''  სადაც შესული იყო 4-წ ანი პროგრამა ეკონომიკური დახმარება ევროპისთვის. მთლიანი თანხა მარშალის გეგმის მიხედვით 13 მლრდ დოლარი. ძირითადი თანხები მიიღო ანიგლისმა (2,8 მლრდ) საფრაგენთმა (2,5 მლრდ) იტალია

(1,3 მლრდ) დასავლეთ გერმანიამ (1,3 მლრდ) ჰოლანდიამ (1 მლრდ) ამერიკელების მთავარი პირობა იყო გაძევება კომუნისტების ამ ქვეყნების მთავრობიდან ხელმოწერილი ხელშეკრულებაზე. 1948წ-ს არჩერთ ამ ქვეყნებში კომუნისტები არ იყვნენ.მოგვიანებით მარშალის გეგმაში სევიდა იაპონიაც. და სხვა აღმოსავლეთ ქვეყნებიც.

იხ. ვიდეო - Секретный План Маршала: Как США стали диктаторами мировой экономики | WAS - После Второй мировой войны Европа лежала в руинах - и победившие страны, и побежденные. США, утвердившиеся в статусе мирового лидера, понимали, что решать эту проблему придется им. Как именно решать, знал госсекретарь Джордж Маршалл.

В этом выпуске WAS мы поговорим о плане Маршалла - программе восстановления Европы после войны. Вы узнаете, как, давая гранты на реконструкцию, США помогли не только Европе, но и себе самим, почему от американской помощи отказался СССР, как план устранил “красную угрозу”, и, наконец, почему программу помощи свернули раньше срока. 

After the Second World War, Europe lay in ruins - both the victorious countries and the defeated ones. The United States, having established itself as a world leader, understood that it would be up to them to solve this problem. Secretary of State George Marshall knew exactly how to decide.

In this edition of WAS we will talk about the Marshall Plan - the program for the reconstruction of Europe after the war. You will learn how, by giving grants for reconstruction, the United States helped not only Europe, but also itself, why the USSR refused American assistance, how the plan eliminated the “red threat”, and, finally, why the aid program was terminated ahead of schedule.

შედეგები

ინდუსტრიები, რომლებიც საჭიროებდნენ ინვესტიციებს მათი აღდგენისთვის, მოკლე დროში რესტრუქტურიზაცია განხორციელდა. იმის გამო, რომ ამერიკული აქტივების წილი საკმაოდ მაღალი იყო, ამან გამოიწვია ქვეყნების ეროვნული ეკონომიკური პოლიტიკის ცვლილება და შექმნა წინაპირობები გლობალიზაციის განვითარებისთვის, როგორც ეკონომიკური, ასევე პოლიტიკური (1950 - შექმნა ECSC, 1957 - EEC. ). შედეგად, ევროპის ეკონომიკა ომის შედეგებისგან მოსალოდნელზე სწრაფად გამოჯანმრთელდა - სულ რაღაც 20 წელიწადში.

ევროპის ქვეყნებმა შეძლეს გადაიხადონ საგარეო ვალები, მათ შორის სესხის იჯარით ან რესტიტუციისა და რეპარაციების ფარგლებში.

შესუსტდა კომუნისტების და სსრკ-ის გავლენა.

აღდგა და გაძლიერდა ევროპული საშუალო კლასი, პოლიტიკური სტაბილურობისა და მდგრადი განვითარების გარანტი.

ოცი წლის განმავლობაში დახმარების ქვეყნებმა მიაღწიეს მთელი მოსახლეობის ცხოვრების დონის გაუმჯობესებას.

დიდმა ბრიტანეთმა დაკარგა თავისი ეკონომიკური და პოლიტიკური სტატუსი, როგორც მსოფლიოში პირველი ძალა; მისი ადგილი შეერთებულმა შტატებმა დაიკავა.

დახმარება მიიღეს შემდეგმა ქვეყნებმა:

ავსტრიის დროშა.svg ავსტრია

ბელგიის დროშა (სამოქალაქო).svg ბელგია

გაერთიანებული სამეფოს დროშა (3-5).svg

გერმანიის დროშა.svg დასავლეთ გერმანია

საბერძნეთის დროშა (1822-1978).svg საბერძნეთი

დანიის დროშა.svg დანია

ირლანდიის დროშა.svg ირლანდია

ისლანდიის დროშა.svg ისლანდია

იტალიის დროშა.svg იტალია

ლუქსემბურგის დროშა.svg ლუქსემბურგი

ნიდერლანდების დროშა.svg ნიდერლანდები

ნორვეგიის დროშა.svg ნორვეგია

პორტუგალიის დროშა.svg პორტუგალია

ტრიესტის თავისუფალი ტერიტორია Flag.svg თავისუფალი ტერიტორია ტრიესტი

თურქეთის დროშა.svg Türkiye

საფრანგეთის დროშა.svg საფრანგეთი

შვედეთის დროშა.svg შვედეთი

შვეიცარიის დროშა (Pantone).svg შვეიცარია

იხ. ვიდეო - The Marshall Plan: Rebuilding Europe In the Shadow of Communism