Dawn (კოსმოსური ხომალდი)

           Dawn (კოსმოსური ხომალდი)

                     (კოსმოსური ზონდი)

                                         

                           Dawn დონი პლანტაშორისო ფრენისას (კოფიუტერული გრაფიკა)

(ინგლ. Dawn - აისი) 2007 წლის 27 სექტემბერს გაშვებული ნასას კოსმოსური ზონდი, რომლის მისია ასტეროიდების სარტყლის ორი ყველაზე მასიური წევრის გამოკვლევა იყო: ასტეროიდი ვესტასა და ჯუჯა-პლანეტა ცერერასი. დონმა ვესტას 2011 წელს მიაღწია, ხოლო 2012 წლის სექტემბერში ციური სხეულის ორბიტაზე მუშაობა დაასრულა. მეცნიერთა გათვლებით ზონდი ქარონს 2015 წელს მიაღწევს.

დონი პირველი კოსმოსური ხომალდი იქნება, რომელიც დედამიწისა და მთვარის გარდა ორი პლანეტარული სხეულის ორბიტაზე მოხვდება, და ასევე პირველი, რომელიც ქარონს ეწვევა. ის არის პირველი კვლევითი მისა რ-იც ერთზე მეტი ორბიტის ასევე პირველი მოქედი ასტეოროიდების ზოლში (2011 - 2012წწ) და პირველი ჯუჯა პლანეტის ორბიტაზე გავიდა (2015წ-ს) . მაქსიმალური სიჩქ. აპარატის გახდა 100 000 კმ. სთ

იხ. ვიდეო

2010წ-ს ლაბორატორია რეაქტიული მოძრაობის ნასას კალიფორნიაში განაცხადა, რომ კოსმოსური პაპარატმა დონმა რ-იც იონური ძრავზე მოძრაობს გახდა პირველი ყველაზე სწრაფი კოსმოსური აოარატი, ოდესღაც გაშვებული ადამიანის მიერ გაშვებული კოსმოსში.

ფრენის გეგმა

ფრენა აპარატის

გეგმა ფრენის გათვლილი იყო 8 წელზე გათვალისწინებული იყო სპირალური ტრაექტორია, სამი ბრნვა მზის გარშემო.

2011წ-ს აგვისტოს - 2012წ -მდე იკვლევდა ასტეროიდს ვესტას.

2012წ-ის აგვისტოდან გასვლა ბრუნვით სპირალურად გრავიტაციული ველიდან ვესტოდან და გადასვლა ცერერას ორბიტაზე.

ვესტას სურათი გადაღებული ავტომატური საპლანეტათაშორისო აპარატი ,, დონის მიერ 2011წ-ის 17 ივლისი

2011წ-ის 3 მაისს ზონდმა პირველი ფოტოგრაფია შეძლო ვესტის რ-იც დაშორებული იყო 1,21 მლნ კმ, დაწყო პირველი ეტაპი ასტეროდის კვლევის მაისის განმავლობაში კი ის 640 ათასი - 1 მლნ კმ ხოლო 27 ივლის კი უფრო დაუახლოვდა 16 000 კმ რადრისაც ორი წრე დაარტყა მზეს.

ფოტოსურათი ცერერას

რით იყო საინტერესო  და შედეგებეი ,,დონის '' კვლევებმა აჩვენა, რომ უკიდურეასდ მნიშვნელოვანია მრავლფეროვანი მორფოლოგიური ზედაპირი ვესტას ზედაპირის კვლევებისას: აღმოცენილი იქნა ღრუები, ქანები, კლდეები, ბორცვები და ძალიან დიდი მთა. რეგისტრირებულია ძლიერი დიქოტომია, ანუ ფუნდამენტური განსხვავებაა ჩრდილოეთ და სამხრეთ ნახევარსფეროებს შორის. ჩრდილოეთი უფრო ძველი და ძლიერია კრატერებით, ხოლო სამხრეთი უფრო ნათელი და რბილია, აქვს ბაზალტის ლითოლოგია და ჩრდილოეთით მინიმუმ ორჯერ ახალგაზრდაა: მისი ასაკი 1-2 მილიარდი წელია შეფასებული, ხოლო ჩრდილოეთის რელიეფის უძველესი ელემენტები მხოლოდ 4 მილიარდ წელზე ნაკლებია. ანომალიური მუქი ლაქები და ზოლები ზედაპირზე შეესაბამება ვესტას მეტეორიტებში ნაპოვნი მუქი ჩანართებით და მათ წარმოშობას, სავარაუდოდ, შთამბეჭდავ მოვლენებს უძველეს პერიოდში.

დონის ორბიტა ცერცერას გარშემო