თაფლი

                                           თაფლი

                        

 ძვირფასი საკვები პროდუქტი. ყველაზე ხშირად საუბრობენ ნატურალურ, ე.ი. ფუტკრის თაფლზე, რომელიც წარმოადგენს ტკბილ, სიროფისებრ ნივთიერებას, რომელსაც ყვავილის ნექტრისაგან ან მანანასაგან აგროვებს მუშა ფუტკარი, გადაამუშავებს და იყენებს საკვებად; სკაში შეტანილი ნექტრიდან ფუტკარი ახდენს აქტიურ ვენტილაციას და ზედმეტი წყალი თანდათან ორთქლდება, ხდება რთული შაქრების ინვერსია. ამ პროცესს თაფლის მომწიფება ეწოდება.

                                                   

                                                                   ფუთკარი, აგროვებს ნექტარს

 საბოლოოდ თაფლში რჩება 18-22% წყალი, მარტივი შაქრები, მარილები, ვიტამინები, არომატული და მღებავი ნივთიერებები და სხვა, რომელთა შემცველობაზეც არის დამოკიდებული თაფლის ფიზიკური და ქიმიური თვისებები. მისი ქიმიური შემადგენლობა დამოკიდებულია მცენარეების სახეობაზე, კლიმატურ პირობებზე და სხვა. თაფლის შემადგენლობაში შედის 13-20% წყალი, 80%-ზე მეტი ნახშირწყლები (გლუკოზა, ფრუქტოზა, საქაროზა, მალტოზა), 0,4% ცილა, 0,3% ნაცარი, აგრეთვე ორგანული მჟავები, ფერმენტები, ასკორბინის მჟავა და სხვ. თაფლს გააჩნია მრავალმხრივი სამკურნალო, დამაკონსერვებელი, ობის სოკოების საწინააღმდეგო და სხვა თვისებები.

იხ. ვიდეო

თაფლი მარტო გემრიელი არ არის ის პირველ რიგში წამალი საშუალება არის. სიდნეის უნივერსისტეტის  მეცნიერებმა დაამტკიცეს, რომ ზოგიერთი თაფლის ფიჭა მოქედებს ანტიბიოტიკის ეფექტი, როგორც მინიმუმი მკურნალობისთვის ჭრილობებისა და ინფექციური დაავადებისას.

ფიჭა თაფლით

ანტიბიოტიკების მოქმედება ხშირად შემოიფარგლება მხოლოდ გარკვეული სახის პათოგენური ბაქტერიებით. მიკრობების უმეტესობა, რომლებიც იწვევენ ე.წ ნოზოკომიურ ინფექციებს, განსაკუთრებით საშიშროებას, რადგან ისინი რეზიდენტულია მინიმუმ ერთი ანტიბიოტიკით. ეს შეზღუდვები არ ყოფილა შესწავლის დროს თაფლის გამოყენების დროს, იგი მოქმედებდა ყველა ცნობილ  პათოგენების წინააღმდეგ, მათ შორის მრავლად იყო მულტირეზისტენტული ბაქტერიები. გადამწყვეტი იყო ის, რომ ბაქტერიებს არ შეეძლიათ ადაპტირება და წინააღმდეგობის გაწევა თაფლის მიმართ, როგორც ეს ანტიბიოტიკების შემთხვევაში ხდება.

თაფლი არის ყვავილოვანი ნექტარი, რომელიც ნაწილობრივ თხრიან თაფლის ფუტკრის ჩიყში. იგი შეიცავს 13-20% წყალს, 75-80% ნახშირწყლებს (გლუკოზა, ფრუქტოზა, საქაროზა), ვიტამინები, აგრეთვე ანტისეპტიკური ნივთიერებები, რის გამოც იგი გამოიყენება როგორც ტრადიციული წამალი.

მეცნიერებმა გამოიყენეს ისეთი ცნობილი თაფლის სახეობები, როგორიცაა კასკავა და ჟელე ბუჩქი ახალი ზელანდიიდან და ავსტრალიიდან (შეგროვებულია Leptospermum scoparium და Leptospermum polygalifolium მცენარეების ყვავილებიდან, ჩაის ხის ჯიშებიდან). ორივე ჯიში ასევე გამოიყენება მედიცინაში, მაგრამ თითქმის არასოდეს გამოიყენება საავადმყოფოებში. კვლევა ცალსახად ამტკიცებს, რომ სამედიცინო თაფლს ხშირ შემთხვევაში შეიძლება გამოყენებულ იქნას ანტისეპტიკური მალამოები ჭრილობების სამკურნალოდ ან კათეტერის სამკურნალოდ. ანტიბიოტიკების ხანმოკლე ხანგრძლივობის გათვალისწინებით, რეზისტენტობის დაჩქარების გამო, მიზანშეწონილია გამოიყენოთ ინფექციების მკურნალობის ალტერნატიული მეთოდები. ყველა გამოცდილებით თაფლის ნაყოფი აღებული იქნა ფუტკრებისგან, რომლებიც აგროვებდნენ ლეპტოსპერმიუმის ჩაის ხის ნექტარს. მეცნიერებმა ჯერ კიდევ არ იციან თაფლის ანტიბიოტიკულ მოქმედებაზე პასუხისმგებელი ზუსტი კომპონენტი და როგორ ახერხებს საბოლოოდ გაუმკლავდეს ინფექციებს. ისინი გვთავაზობენ, რომ კომპონენტი, სახელწოდებით მეთილგლოქსალი, თაფლის სხვა აქამდე უცნობი კომპონენტებთან ერთად, მოქმედებს პათოგენებზე, რაც ხელს უშლის მათ ახალი მუტაციების ჩამოყალიბებაში, რომლებიც მდგრადია თაფლის მიმართ.

ყველა გამოცდილი თაფლის ნაყოფი აღებული იქნა ფუტკრებისგან, რომლებიც აგროვებდნენ ლეპტოსპერმიუმის ჩაის ხის ნექტარს. მეცნიერებმა ჯერ კიდევ არ იციან თაფლის ანტიბიოტიკულ მოქმედებაზე პასუხისმგებელი ზუსტი კომპონენტი და როგორ ახერხებს ინფექციის გაუმკლავებას. ისინი გვთავაზობენ, რომ კომპონენტი, სახელწოდებით მეთილგლოქსალი, თაფლის სხვა აქამდე უცნობი კომპონენტებთან ერთად, მოქმედებს პათოგენებზე, რაც ხელს უშლის მათ ახალი მუტაციების ჩამოყალიბებაში, რომლებიც მდგრადია თაფლის მიმართ.

არც ისე დიდი ხნის წინ, ოტავის უნივერსიტეტის კანადელმა მეცნიერებმა გამოიკვლიეს თაფლის მოქმედება მიკროორგანიზმების 11 შტამზე, მათ შორის ისეთი საშიში პათოგენების ჩათვლით, როგორიცაა Staphylococcus aureus და Cyanogen stick. ორივე პათოგენი ხშირად გამძლეა ანტიბიოტიკების მოქმედების მიმართ და ამ შემთხვევაში პრაქტიკულად არ ექვემდებარება ექსპოზიციას.

ექიმების აზრით, თაფლს შეუძლია ეფექტურად გაანადგუროს ეს ბაქტერიები, როგორც თხევად სისქეში, ასევე წყლის ზედაპირზე არსებულ ბიოფილმენტებში.

მისი მოქმედების ეფექტურობა შედარებული იყო ანტიბიოტიკების ეფექტურობით, ხოლო ანტიბიოტიკებისადმი მდგრადი ბაქტერიები ასევე გარდაიცვალა თაფლთან კონტაქტის დროს.

მეცნიერების აზრით, ეს გამოკვლევა ადასტურებს თაფლის უნარს ქრონიკული runny ცხვირის მკურნალობისთვის.

როგორც ვირუსები, ასევე ბაქტერიები ცნობილია, რომ იწვევს წვიმების დროს. ვირუსული runny ცხვირი არ საჭიროებს ანტიბიოტიკების გამოყენებას და, როგორც წესი, თავისთავად მიდის.

ბაქტერიული რინიტის მკურნალობა უნდა ჩატარდეს ანტიბიოტიკებით, მაგრამ თუ ბაქტერია გახდა მათ მიმართ რეზისტენტული, მაშინ დაავადება შეიძლება გადავიდეს მუდმივ ქრონიკულ ფორმაში. ამ შემთხვევაში, მეცნიერთა აზრით, თაფლი შეიძლება ანტიბიოტიკების ეფექტური შემცვლელი იყოს და დაავადების განკურნება.

იხ. ვიდეო

არსებობს აგრეთვე ხელოვნური თაფლი, რომელსაც არაფერი აქვს საერთო ნატურალურ თაფლთან. მას აწარმოებენ საქაროზის ინვერსიით ლიმონის მჟავის დამატებით. ზოგჯერ უმატებენ სინთეთიკურ არომატიზატორებს. ხელოვნური თაფლი შესაძლოა გამოყენებული იყოს როგორც საკვები ნივთიერება, მაგრამ მას, არ გააჩნია სასარგებლო და სამკურნალო თვისებები. თაფლის ფალსიფიკაცია ფართოდ არის გავრცელებული. თაფლის ფალსიფიცირების ყველაზე მარტივი ხერხი: შაქრის სიროპს უმატებენ ძმარს და საღებავს; ასეთ „თაფლს“ ბოშურს უწოდებენ.

თაფლის ნაირსახეობები:

• მაისის თაფლი
• ცაცხვის თაფლი
• წიწიბურას თაფლი
• აკაციის თაფლი
• მზესუმზირის თაფლი
• მანანის თაფლი
• რაფსის თაფლი
• წაბლის თაფლი
• ფათალოს თაფლი