ჰელიუმ - 3

                                ჰელიუმ - 3
                           
            ³He ნეიტრონი - 1 ატომური მასა - 3,0160293191(26) ა. ე. მ. , პერიოდი - სტაბილური
უფრო მსუბუქი ორი ჰელიუმის იზოტოპიდან. ჰელიუმ - 3 ბირთვი შედგება 2 პროტონისგან და1 ნეტრონისგან, განსხვავებით ჰელიუმ - 4 - სგან რ-საც 2 პროტონი და 2 ნეიტრინო აქვს.
ბუნებაში ჰელიუმ - 3 იზოტოპური გავრცელება ატმოსფეროში შედაგენს  0,000137 %  (1,37 წილი მილიონზე ჰელიუმ -4 - თან მიმართებით) საერთო რაოდენობას ჰელიუმ - 3 დედაწის ატმოსფეროში 35 000ტ. ორივე იზოტოპობები ჰელიუმის მუდმივად იფანტებიან ატმოსფეროდან კოსმოსში.მიუხედავა ამისა ჰელიუმ - 4 დედამიწაზე ალფა-დაშლისას ურანის, თირიუმის და სხვა მათი შვილობილი ნუკლოიდები (ალფა-ნაწილაკები წარმოადგენს თავსთავად ჰელიუმ 4 -ის ბირთვს). განსხვავებით უფრო მძიმე იზოტიპისგან ჰელიუმ - 3 არ ამჟღავნებს რადიაქტიური დაშლისას (გამონაკლისია კოსმოგენური ტრიტიუმი). უმეტესი ნაწილი ჰელიუმ -3 შეინახა დედამიწაზე მისი წარმოშიბის დღიდან. ის გაბნეულია მანტიაში და დროთა განმავლობაში ატმოსფეროში გადადის. მისი იზოტოპური სიჭარბე მანტიის მაგმაში არის 4–10 წილი ჰელიუმ –4 – ის მილიონ ნაწილზე, ხოლო მანტიის წარმოშობის ზოგიერთ მასალას აქვს თანაფარდობა 10–40 ჯერ მეტი ატმოსფეროში . მისი, გაფრქვევა  ატმოსფეროში (ვულკანების მეშვეობით და ქერქში არსებული გადაადგილების მეშვეობით) წელიწადში მხოლოდ რამდენიმე კილოგრამს შეადგენს. ჰელიუმ -3-ის ზოგიერთი ნაწილი გვხვდება ტრიტიუმის დაშლის დროს, ლითიუმის სკალირებისას რეაქციების დროს (ალფა ნაწილაკების და კოსმიური სხივების გავლენის ქვეშ), და ასევე  მზის ქარიდან. მზეზე და გიგანტური პლანეტების ატმოსფეროში, პირველადი ჰელიუმი -3 გაცილებით მეტია ვიდრე დედამიწის ატმოსფეროში.
                                                             

ჰელიუმ-3 ნუკლოიდების ცხრილი
საერთო  მონაცემები
დასახელება, სიმბოლო	ჰელიუმ-3, 3He
ნეტრონი	1
პროტონი	2
ნუკლოიდების თვისებაнуклида
ატომური მასა	3,0160293191(26) ა. ე მ.
მასის დანაკარგი	14 931,2148(24) კევ
გამოყოფილი ენერგია დაკლავშირებული ( ნუკლონზე)	2 572,681(1) კევ
იზოტოპური გავცელება	0,000137(3) %
ნახევარდაშლის პერიოდი	სტაბილური
მშობელი    იზოტოპი	3H (β−)
სპინი და  ბირთვის პარიტეტი	1/2+

მთვარის რიგოლიტში ჰელიუმი -3 თანდათანობით გროვდებოდა მზის ქარის ზემოქმედების მილიარდობით წლის განმავლობაში. შედეგად, ერთი ტონა მთვარის ნიადაგი (ყველაზე თხელი ზედაპირის ფენაში) შეიცავს 0,01 გრ ჰელიუმ –3 – ს (50 გვ. – მდე ) და 28 გ ჰელიუმ –4 – ს; ეს იზოტოპიური თანაფარდობა (~ 0.043%) მნიშვნელოვნად აღემატება დედამიწის ატმოსფეროში 
      იხ. ვიდეო