თეთრი ხვრელი

                            თეთრი ხვრელი

                                                    

                                       თეთრი და შავი ხვრელის ურთიერთგადაკვეთა

ფარდობითობის თეორიაში — ჰიპერთეორიული რეგიონი სივრცე-დროში, რომელშიც გარედან შესვლა შეუძლებელია, მისგან თავის დაღწევა შეუძლია როგორც მატერიას ასევე სინათლეს. ის არის შავი ხვრელის შებრუნებული ვარიანტი. შავი ხვრელიდან გარეთ გამოსვლაა შეუძლებელი, მისგან თავის დაღწევა არც მატერიას და არც სინათლეს არ შეუძლია. თეთრი ხვრელები გვხვდება ჭიის ხვრელების თეორიაში. შავი ხვრელი რეგიონი, აინშტაინის საველე განტოლების ასეთი გადაწყვეტის მიხედვით წარსულში თეთრი ხვრელი იყო, თუმცა ამ რეგიონში არ რსებობენ შავი ხვრელები რომლებიც გრავიტაციული კოლაფსის შედეგად წარმოიქმნენ, ასევე არ არსებობს ფიზიკის კანონები რომლის მიხედვითაც შესაძლებელია თეთრი ხვრელის ფორმირება, ასევე არსებობს დაუზუსტებელი ინფორმაცია, 2006 წელს GRB 060614-მა დააფიქსირა თეთრი ხვრელი.

ზოგს მიაჩნია რომ ფარდობითობის თეორიის ორი სინგულარობა, დიდი აფეთქება და შავი ხვრელები არიან დაკავშირებული ერთმანეთთან – სუპერმასიური თეთრი ხვრელის გავლით რომელიც თავისთავად წარმოიქმნა სუპერმასიური შავი ხვრელის მიერ გალაქტიკის ცენტრში, ჩვენი სამყაროს წინამორბედ სამყაროში.

იხ. ვიდეო რა არის თეთრი ხვრელი?

შავი ხვრელების მსგავსად, თეთრ ხვრელებსაც გააჩნიათ სხვადასხვა პროპორციები როგორიცაა: მასა, მაგნიტური მუხტი და იმპულსის მომენტი. ისინი მიიზიდავენ მატერიას, ისე როგორც სხვა მასებს მაგრამ იქ ჩავარდნილი სხეული ვერასოდეს გადაკვეთს მოვლენათა ჰორიზონტს. წარმოიდგინეთ მაგნიტური ველი, ზედაპირის გარეშე, გრავიტაციის დახმარებით აცქარება უფრო მეტია ზედაპირზე ვიდრე სხვაგან ნებისმიერი სხეულისთვის. რადგანაც შავ ხვრელს ზედაპირი არ აქვს, სხეული ჩქარდება უსასრულოდ მანამ სანამ არ გადაკვეთს სინგულარობას და აღმოჩნდება თეთრ ხვრელში.

                                               

                                                      

კვანტურ მექანიკაში შავი ხვრელები გამოყოფენ ჰოკინგის რადიაციას რისი მეშვეობითაც შავი ხვრელი შეიძლება აორთქლდეს. იმის გამო, რომ თერმული წონასწორობის მდგომარეობა დროთა განმავლობაში შეცვლის-ინვარიანტს წარმოადგენს, სტივენ ჰოკინგი ამტკიცებდა რომ თერმული წონასწორობის დროს შავი ხვრელის შებრუნებული ვარიანტ (თეთრი ხვრელი) თავად თერმული წონასწორობისას შავი ხვრელია, რაც იმას ნიშნავს რომ ჰოკინგის ან თეორიის მიხედვით თეთრი ხვრელი და შავი ხვრელი ერთი და იგივე სხეულია.

                                                    

კრუსკალი - სეკერეშას დიაგრამა. ანიმაციის თითოეული ჩარჩო გვიჩვენებს ცისფერ ჰიპერბოლას, როგორც ზედაპირი, სადაც Schwarzschild- ის რადიალური კოორდინატი არის მუდმივი (და თითოეული თანმიმდევრული ჩარჩოებით უფრო მცირე მნიშვნელობით, სანამ არ გამოდგება სინგულარობამდე

თეთრი ხვრელების არსებობის შესაძლებლობა შემდეგ დონეზე აიტანა რუსმა კოსმოლოგმა იგორ ნივიკოვმა 1964 წელს. თეთრი ხვრელები არის ეინშტეინის ველების განტოლებათა ამოხსნა. მაქსიმალურად გაფართოებული სჩვარზსჩილდის განტოლებაში თეთრი ხვრელი არის შავი ხვრელი რომელისაც არ გააჩნია მუხტი და არ ბრუნავს.

მაქსიმალურად გაფართოებული სჩვარზსჩილდის განტოლება გვიხასიათებს იდეალურ შავ/თეთრ ხვრელს, რომელიც არსებობს გარე დამკვირვებლის პერსპექტივიდან, ნორმალურ შავ/თეთრ ხვრელს რომელიც ფორმირდება ვარსკვლავის სიკვრდილის შემდეგ სჭირდება განსაკუთრებული მატერია.

იხ. ვიდეო

შავ ხვრელებზე წარმოდგენები პირველად 1980_იანებში გაჩნდა, როგორც კლასიკური თეთრი ხვრელების ბუნების გარკვეულ შუქზე. ზოგიერთი მკვლევარმა წარმოადგინა, რომ როდესაც შავი ხვრელის ფორმები და ის რომ დიდი აფეთქება შეიძლება მოხდეს შავი ხვრელის ბირთვიდან, რომელიც ქმნის ახალ სამყაროს, რომელიც აფართოებს მშობლის სამყაროს გარეთ იხილე ასევე ფეკუნდის სამყარო.