понедельник, 18 сентября 2023 г.

სამხრეთ-აღმოსავლეთი აზია

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

            სამხრეთ-აღმოსავლეთი აზია
 ბუნებრივი რეგიონი აზიაში, მოიცავს ინდოჩინეთის ნახევარკუნძულს, მალაის არქიპელაგს და მიმდებარე კუნძულებს. ფართობი დაახლოებით 4,5 მლნ კვ.კმ. რელიეფი საშუალომთიანი და დაბლობია. გავრცელებულია ტროპიკული ტყეები და სავანები. სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ტერიტორიაზე განლაგებულია სახელმწიფოები: ბრუნეი, ვიეტნამი, ინდონეზია, კამბოჯა, ლაოსი, მალაიზია, მიანმარი, სინგაპური, ტაილანდი, ხშირად აგრეთვე ფილიპინები. ხანდახან სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ქვეყნები შეჰყავთ სამხრეთ აზიის შემადგენლობაში.
იხ.ვიდეო -21 Best Places to Visit in Southeast Asia - Travel Video
გეოგრაფიული კონცეფცია
გეოგრაფიული გაგებით, ჩინეთის სამხრეთ რეგიონებს, ბანგლადეშის აღმოსავლეთ რეგიონებს  და ინდოეთის აღმოსავლეთ რეგიონებს („შვიდი და“), რომლებიც მდებარეობს მდინარე ბრაჰმაპუტრას აღმოსავლეთით, ზოგჯერ ასევე მოიხსენიება როგორც სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზია.

პოლიტიკური კონცეფცია
სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზია მოიცავს 11 ქვეყანას: ძირითადად კონტინენტზეა ვიეტნამი, ტაილანდი, მიანმარი, კამბოჯა, ლაოსი (ეს უკანასკნელი ზღვაზე არ არის), ექსკლუზიურად კუნძულებზე - ინდონეზია, ფილიპინები, სინგაპური, აღმოსავლეთ ტიმორი და ბრუნეი და ტერიტორია. მალაიზია დაყოფილია პროპორციულ კონტინენტურ და კუნძულოვან ნაწილებად.

აღწერა
ინდოჩინეთის სახელმწიფოებია ვიეტნამი, კამბოჯა და ლაოსი, ხოლო კუნძულის სახელმწიფოები ერთობლივად ცნობილია როგორც ნუსანტარა. მალაკას ნახევარკუნძულის სამხრეთი ნაწილი და კუნძულ ბორნეოს ჩრდილოეთი ნაწილი ოკუპირებულია მალაიზიას.

რეგიონი გადაჭიმულია ჩრდილოეთიდან სამხრეთისაკენ 3,2 ათას კმ-ზე და დასავლეთიდან აღმოსავლეთისაკენ 5,6 ათას კმ-ზე.

რეგიონის საერთო ფართობია 4,494,517 კმ2.

მასში ცხოვრობს 655 776 129 ადამიანი, რაც მთელი მსოფლიოს მოსახლეობის დაახლოებით 8%-ს შეადგენს.

მთლიანობაში, რეგიონში ცხოვრობს ასამდე ხალხი, რომლებიც სხვადასხვა რელიგიას ასწავლიან და საუბრობენ სხვადასხვა ენაზე.

უკვე ძველ დროში, ბუნებრივ-გეოგრაფიული და ბუნებრივი პირობების მსგავსების გამო, მსგავსი ეკონომიკური, კულტურულ-იდეოლოგიური კომპლექსი განვითარდა სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში, რამაც ძველ ჩინელებს საფუძველი მისცა ისაუბრონ რეგიონის ერთიან კულტურულ საზოგადოებაზე და დანიშნონ იგი. კოლექტიური ტერმინი „kun lun“.

რეგიონის ქვეყნები ახორციელებენ რეგიონულ თანამშრომლობას სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ქვეყნების ასოციაციის (ASEAN) მეშვეობით, რომელიც მოიცავს მთელს აღმოსავლეთ ტიმორის გარდა.
                                                    ბირმის ქალი ტრადიციულ თავსაბურავში.
ასობით დიდი და პატარა ერი ცხოვრობს სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში. მათ შორის ერთ-ერთი ყველაზე დიდია ვიეტები, მათთან კულტურულად ახლოს არიან მუონგი, ასევე ტო და ვიეტნამის სხვა ხალხები. ბირმები მეორე ადგილზე არიან სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ხალხებს შორის; ისინი ახლოს არიან კარენთან, ჩინთან, კაჩინთან, ახასთან, ლისუსთან, ლაჰუსთან, ნაგასთან.

ვიეტის დასავლეთით ცხოვრობენ ხალხები, რომლებიც საუბრობენ ტაილანდურ ენებზე (ტაილანდის სიამის, ლაოსის ლაოსი და ბირმის შანი). კამბოჯაში ძირითადი მოსახლეობა არის ქმერები; ისინი კულტურულად ახლოს არიან ბირმისა და ტაილანდის ბერებთან, ასევე ხმუსთან, ლავასთან.

მალაიზიაში მოსახლეობა წარმოდგენილია სამი დიდი ეთნიკური ჯგუფით (მალაელები, ჩინელები და ინდიელები), რომლებიც მტკიცედ ინარჩუნებენ თავიანთ კულტურულ და ყოველდღიურ მახასიათებლებს. ინდონეზიაში მცხოვრები ხალხის მთლიანი რაოდენობა ზუსტად უცნობია (ზოგიერთი შეფასებით, 300-ზე მეტია), მაშინ როცა ქვეყნის მოსახლეობის 80%-ზე მეტი 16 უმსხვილესი ხალხისგან შედგება, მათ შორის პირველ ადგილს იაველები იკავებს. მალაიელებს. ფილიპინებზე 90-ზე მეტი ხალხი ცხოვრობს, რომელთაგან ყველაზე დიდია ვისაიანები და ტაგალოლები.

ძირძველი ხალხის გარდა, სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში ცხოვრობენ ჩინელები, ტამილები და სხვა დრავიდიელები სამხრეთ ინდოეთიდან, ასევე ბენგალიელები და ინდოარიული ხალხების მასთან დაკავშირებული წარმომადგენლები.
ბუდა ვიენტიანში (ლაოსი)

ჩვენს წელთაღრიცხვამდე პირველ საუკუნეებში სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში გავრცელება დაიწყო ინდუიზმი და ბუდიზმი, რომლებიც ინდოეთიდან მოვიდა. შემდეგ VII-VIII საუკუნეებიდან და განსაკუთრებით XIV საუკუნიდან იქ დაიწყო ისლამის გავრცელება. მე-16 საუკუნიდან ევროპელი მისიონერები აქტიურად ავრცელებდნენ ქრისტიანობას და მათი ძალისხმევის შედეგად სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში არაერთი კათოლიკე და პროტესტანტი გამოჩნდა. ასევე, ადგილობრივმა ხალხებმა შეინარჩუნეს უძველესი წარმართული კულტების გავლენა
სახელმწიფოებიფართობი
(კმ²)
მოსახლეობასმიჭიდროვე მოსახლეობა
(კმ-ზე²)
მშპ(ნომინლი.),
USD (2020)[
მშპ(მუპ)
ერთ სულ მოსახლეობაზე Int$ (2020)[
ИЧР (აღრიცხვა 2018 г.)დედაქალაქი
ბრუნეი5,765437,4797412,455,000,000$85,0110.845ბანდარ-სერი-ბეგავანი
კამბოჯა181,035[16,718,9659026,730,000,000$5,0440.581პნომენი
აღმოსავლეთ ტიმორი14,8741,267,974852,938,000,000$5,3210.626დილი
ინდონეზია1,904,569267,670,5431411,111,713,000,000$14,8410.707ჯაკარტა
ლაოსი236,8007,061,5073019,127,000,000$8,6840.604ვიენტიანი
მცირე აზია329,84731,528,03396365,303,000,000$34,5670.804კულალუმპური
მიმნა676,57853,708,3207965,994,000,000$7,2200.578ნაიფიიიდო
ფილიპინები300,000106,651,394356356,814,000,000$10,0940.712მანილა
სინგაპური719.25,757,4998 005362,818,000,000$105,6890.935სინგაპური
ტაილანდა513,12069,428,453135529,177,000,000$21,3610.765ბანკოგი
ვიეტნამი331,21095,545,962288261,637,000,000$8,6770.693ჰანოი

Комментариев нет:

ათეროსკლეროზი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -                         ათეროსკლეროზი ძარრვებში ცვლილებები (ათეროსკლეროზის განვითარების...