მშვილდოსანი A

                         მშვილდოსანი A

                                               

სურათი შავი ხვრელის მშვილდოსანი A (სიმულაცია მიღებული რადიადიაპაზონში ტელესკოპ ჰორიზონტი მოვლენების მეშვეობით 2019წ-ის 6 მარტი)

                                                                ასტრონომია

(ლათ. Sagittarius A*, Sgr A*; წარმოითქმება „ვარსკვლავი მშვილდოსანი А“) — კომპაქტური რადიოწყარო, რომელიც მდებარეობს ჩვენი გალაქტიკის ცენტრში. შედის რადიოწყარო მშვილდოსანი A-ს შემადგენლობაში. ასხივებს აგრეთვე ინფრაწითელ, რენტგენულ და სხვა დიაპაზონებში. წარმოადგენს ზემასიურ ობიექტს (სავარაუდოდ, შავ ხვრელს), რომელიც გარშემორტყმულია ცხელი რადიოგამომასხივებელი გაზის ღრუბლით, რომლის დიამეტრიც დაახლოებით 1,8 პკ-ია. მანძილი რადიოწყარომდე შეადგენს დაახლოებით 26 ათას სინათლის წელიწადს, ცენტრალური ობიექტის მასა — 4,3•10⁶ M_⊙

იხ. ვიდეო

წარმოადგენს ასევ  მაღალი სიმკვრივის ობიექტს - სუპერმასიური შავი ხვრელი, გარშემორტყმულია ცხელი რადოგამოსხივების ღრუბლებით დაახლ. 1,8პსკ დიამეტრის დაშორებული ვართ 26 სინ. წ., მასა ცენტრალური ობიექტის -  4,31·10⁶ მ_⊙

მონაცამების Very Long Baseline Array (VLBA) მიხედვით ადასტურებს,  რომ პირდაპირ შავი ხვრელი წარმოადგენს ობიექტის მთლიანი მასის მინიმუმ მეოთხედს Sgr A*, და დანარჩენი მასა მოდის შავი ხვრელის გარშემო, ისევე როგორც მის მეზობელ ვარსკვლავებზე და გაზის ღრუბლებზე.

                                        

                სუპერნოვას ნარჩენების ejecta წარმოქმნის პლანეტის ფორმირების მატერია

2016 წელს იაპონელმა ასტროფიზიკოსებმა განაცხადეს, რომ გალაქტიკური ცენტრში მეორე გიგანტური მასის, სავარაუდოდ, შავი ხვრელის აღმოჩენა შესახებ.  შავი ხვრელი მდებარეობს Milky Way  ორმის ნახტომი ანუ ჩვენი გალაქტიკის– ის ცენტრიდან 200 სინათლის წლის მანძილზე. ღრუბლით დაკვირებადი ასტრონომიული ობიექტი იკავებს სივრცის არეალს, რომლის დიამეტრი დაახლოებით 0.3 სინ. წ, ხოლო მისი მასა არ აღემატება 100 ათას მზის მასას. ჯერჯერობით, ამ ობიექტის ბუნება ზუსტად არ არის დადგენილი - ეს არის შავი ხვრელი ან სხვა ობიექტი .

2019 წელს, იაპონიის ეროვნული ასტრონომიული ობსერვატორიის მეცნიერებმა, ირმის ნახტომის გალაქტიკურ ცენტრში აღმოაჩინეს შავი ხვრელი იუპიტერის ზომით, რომლის მასა დაახლოებით 32 ათასჯერ მეტია მზის მასაზე [61]. HCN - 0.009–0.044, რომელიც მდებარეობს მშვილდოსანი A * რადიო წყაროდან 7 ცალი, ეს არის შემთხვევითი საშუალო მასის შავი ხვრელის IRS13E და CO– ის შემდეგ გალაქტიკური ცენტრში - 0.40–0.22

                                                          

                                       

     მაგნეტარებმა იპოვნეს უზარმაზარი შავი ხვრელი, მშვილდოსანი A *, რძიანის გალაქტიკის ცენტრში

                                          

დედამიწა

                                         დედამიწა

                         

დედამიწის ფოტოსურათი გადაღებული 2015 წ-ის 29 ივლისი კოსმოსური აპარტ Deep Space Climate Observatory ბორტიდან

მზის სისტემაში მესამე პლანეტა და უდიდესია დედმიწის პლენეტების ტიპს შორის. დასახლებული, უდიდესი ნაწილი წყალს უკავია გარშემო კი ჰაერია- ატმოსფერო დაახლ - 4,5 მილრდ. წ  წინ წარმოიქმნა და შეიძინა მალევე ბუნებრივი თანაგზავრი.  ასევე დღემდე აღმოჩენილია რამდენიმე კვაზი თანაგზავრები. 2018 წ-ის მონაცემებით დედამიწაზე ცხოვრობს 7,6 მილრდ. ადამიანი.

იხ. ვიდეო დედამიწის ბიოგრაფია

სიცოხლე დაახლოებით დედამიწაზე 4,25 მლრდ. წ-ის წინ აისახა. ანუ მალევე მისი წარმოშობის შემდეგ აღმოცენდა ბიოსფერო  დედამიწის ატმორფეროს ჩამოყალიბების ასეთი სახის დამოკიდებული იყო ეკოლოგიური ფაქტორებზე რამაც განაპირობა აერობიული ორგანიზმების წარმოშობა ასევე ოზონის შრისა და მაგნიტური ველის წარმოშობა. ამციერებენ დედმიწაზე მზის რადიაციული ველს სიცოცხცხლის ფორმების შენარჩუნებისთვის. ასევე დროთა განმავლობაში დედმიწის ქანებშიც შემცირდა რადიციული დასხივება დაშლის შედეგად და დაიყო რამდენიმე სეგმენტად ანუ ტექტონიკური პლიტებად, რ-იც მოძრაობს ზედაპირზე რადენიმე სანტიმეწტრი წელიწადში.  მეცნიერება რ-იც იკვლევს ამ მოვლენებს გეოლოგია ეწოდება.

იხ. ვიდეო

პლანეტის ზედაპირის დაახლოებით 70.8% ოკეანეებს უკავია , დანარჩენი ზედაპირი დაკავებულია  კონტინენტებითა და კუნძულებით. კონტინენტებზე არის მდინარეები, ტბები, მიწისქვეშა წყლები და ყინულები, რომლებიც ოკეანეებთან ერთად ჰიდროსფერო ქმნიან მონაკვეთს " ჰიდროსფერო". თხევადი წყალი, რომელიც აუცილებელია ცხოვრების ყველა ცნობილი ფორმისთვის, მზის სისტემის რომელიმე ცნობილი პლანეტისა და პლანეტოიდების ზედაპირზე არ არსებობს, გარდა დედამიწისა. დედამიწის პოლუსები დაფარულია ყინულის სქელი ფენებით, რომელშიც შედის არქტიკული ზღვის ყინულის და ანტარქტიდის ყინულის ფარში

იხ. ვიდეო

.

• ეკვატორული რადიუსი: 6378,1 კმ.
• პოლარული რადიუსი: 6356.8 კმ.
• საშუალო რადიუსი: 6371 კმ.
• ეკვატორის სიგრძე: 40 075,02 კმ.
• მერიდიანის სიგრძე: 40 007,86 კმ.
• დედამიწის ზედაპირი: 510,072 მლნ კმ².
• მსოფლიო ოკეანის ზედაპირი: 361,132 მლნ კმ² (70,8 %).
• ხმელეთის ზედაპირი: 148,94 მლნ კმ² (29 %).
• დედამიწის მოცულობა: 1,0832073 x 10 12 კმ³.
• დედამიწის მასა: 5,9736 x 10 24, რომელთაგან 7 % წყალზე მოდის.
• დედამიწის საშუალო სიმკვრივე: 5.515 გ/სმ³.
• ჰაერის ტემპერატურა მინიმალური: -89 °C (184 °K) პოლუსებზე, მაქსიმალური 57,7 °C (331 °K) ეკვატორზე.
• ჰაერის შემადგენლობა: 78.08 % აზოტი, 20.95 % ჟანგბადი, 0.93 % არგონი, 0.038 % ნახშირორჟანგი.
• აფელიუმი: 152 097 701 კმ, 1.0167103335 ა. ე.
• პერიფელიუმი: 147 098 074 კმ, 0.9832898912 ა. ე.
• ექსცენტრისიტეტი: 0.016710219
• ორბიტაზე მოძრაობის სიჩქარე: 29 783 მ/წმ

დედამიწა ნელნელა გადაიქცევა მარსად -  ნასასპეციალისტები გვაფრთხილებენ, რომ ბევრი მონაცემებით წლების განმავლობაში შეიძლება გადაიქცეს მარსად. მაგნიტოსფეროს გარსი, რ-იც იცავს დედამიწას მზის რადიაციისგან - წარმოიქნება ხვრელები. ისინი არ იკვრებიან. რადიაცის შეუძლიათ შეახწიონ მათში და პლანეტაზე გაანადგუროს მთელი სიცოცხლე.

დედამიწა გარშემორტყმულია მაგნიტური გარსით, რომელიც მზის ქარისგან ფარად ემსახურება - იონიზებული ნაწილაკების ნაკადები აჩქარდება საათნახევრის მილიონ კილომეტრში. თუ ფარი გაქრა, დედამიწა უდაბნოდ გადაიქცევა.
პატარა ხვრელენი ჯერ კიდევ დაწყო გამოჩენა 2008წ-ლს შუა პერიოდში და იმავე წლის დეკემბერში, თანამგზავრებმა აღმოაჩინეს უზარმაზარი ხვრელი. ხვრელი იყო ჩვენი პლანეტის ოთხჯერ დიამეტრი და სიგრძე შვიდჯერ. წელიწადნახევარში, დიდი რაოდენობით პლაზმა თავისუფლად შევა ატმოსფეროში.

მაიას კალენდარი

                             მაიას კალენდარი

                                                           

                                                                     მაიას ცივილიზაცია იხ. ბმულზე

      კალენდრების სისტემა, რომელიც შეიქმნა წინა-კოლუმბიის ეპოქაში, მესოპოტამიის მაიას- ის ცივილიზაციის მიერ. ეს კალენდარი გამოიყენეს ცენტრალური ამერიკის სხვა ხალხებმა - აცტეკებმა, ტოლტეკებმა და ა.შ.                                                                    

ტიპიური მაიას კალენდარი თარიღიდან გამოიყურება ასე: 12.18.16.2.6, 3 კიმი 4 სოცს, სადაც 12.18.16.2.6 არის გრძელი დათვლის თარიღი, 3 კუმი - ცოლკინი, 4 სოცი  - ჰააბი.

• 20 კინი — ვინალი (თვე).
• 18 ვინალი (5 დღის დამატებით) — 1 ტუნი
• 20 ტუნი — 1 კატუნი (7 200 დღე)
• 20 კატუნი — 1 ბაქტუნი (144 000 დღე)
• 20 ბაქტუნი — 1 პიკტუნი (2 880 000 დღე)
• 20 პიქტუნი — 1 კალაბტუნი (57 600 000 დღე)
• 20 კალაბტუნი — 1 კინჩილტუნი (1 152 000 000 დღე)
• 20 კინჩილტუნი — 1 ალაუტუნი (23 040 000 000 დღე

იხ. ვიდეო კალედარზე უძველესი ტეხნოლოგიური ცივილიზაციის ძიება 

                                           ცოლკინი 

                            

                                   კალენდარი ცოლკინი დრეზდენის კოდექსი

"დღეების რაოდენობა" ქვიშაში) არის მაიას წმინდა კალენდარი, რომელიც მოიცავს 260 დღის განმავლობაში, რომლებიც დაყოფილია 13 და 20 ციკლად 20 და 13 დღის შესაბამისად. ეს კალენდარი, ძირითადად, რელიგიური მიზნებისთვის გამოიყენებოდა, როგორც წმინდა ცერემონიების განრიგი და საეჭვო და არასასურველი დღეების პროგნოზირების საშუალება. მსგავსი ტონალპოლის კალენდარი ხელმისაწვდომი იყო აცტეკებისა და მესოამერიკის სხვა ხალხებს შორის.

ტოზოლკინის გარდა, მაიას ჰქონდა 365 დღიანი haab მზის კალენდარი სასოფლო-სამეურნეო სამუშაოებისთვის და გრძელვადიანი კალენდარი ღონისძიების აბსოლუტურად დათარიღებისთვის დღის განმავლობაში "მსოფლიოს შექმნის" დღიდან.
იხ.  ვიდეო

მაიას ცივილიზაცია

                       მაიას ცივილიზაცია

                                            

მესოამერიკული ცივილიზაცია, რომელიც ცნობილია თავისი მწერლობით, ხელოვნებით, არქიტექტურით, მათემატიკური და ასტრონომიული სისტემებით. მისი შექმნის დასაწყისი თარიღდება პრეკლასის დროიდან (ძვ. წ. 2000 - ძვ. წ. 250 წ.), მაიას ქალაქების უმეტესობამ კლასიკურ პერიოდში (ახ. წ. 250-900) მიაღწია განვითარების განვითარების მწვერვალს. იმ დროისთვის დამპყრობლები მოვიდნენ, ის ღრმა ვარდნა განიცადა. მაიამ ააშენა ქვის ქალაქები, რომელთაგან მრავალი მიტოვებული იყო ევროპელთა მოსვლამდე დიდი ხნით ადრე, ზოგი კი დასახლებული იყო. მაიას კალენდარი გამოიყენეს ცენტრალური ამერიკის სხვა ხალხებმა. გამოყენებულია იეროგლიფური წერის სისტემა, ნაწილობრივ გაშიფრული. შემორჩენილია მრავალი წარწერა ძეგლებზე. მათ შექმნეს ეფექტური მეურნეობის სისტემა, ჰქონდათ სიღრმისეული ცოდნა ასტრონომიის სფეროში.

იხ. ვიდეო

ადერული კლასიკური პერიოდიდან (ახ. წ. 250-600 წ.წ.) დიდი რაოდენობით შემორჩა პირამიდა ტაძრები წარწერებითა და მმართველთა სურათებით. ყველაზე ადრინდელი (292 წ) ნაპოვნია ტიკალში და მასზე აღბეჭდილია დინასტიის დამაარსებლის, მმართველ იაშ-მოშ-შოკას მემკვიდრის პორტრეტი. გვიანდელი კალსიკური პერიოდი (ახ. წ. 600-900წ.წ.) არის დიდი აღმშენებლობის ეპოქა, როდესაც გამოჩნდა კულტურის ახალი კერპები პალენკე და კოპანი, ხოლო ხელოვნებამ უდიდეს აღმავლობას მიაღწია. მაგრამ, როგორც ჩანს, ბუნებრივი რესურსები გამოიფიტა, რამაც გაომიწვია სოფლის მეურნეობის დაცემა, და უკვე პოსტკლასიკურ პერიოდში განუწყვეტელმა შიმშილობებმა, ეპიდემიებმა, უცხოელმა დამპყრობლებმა, განუწყვეტელმა ომებმა, - ყოველივე ამან ბოლო მოუღო მაიას ცივილიზაციას. თუმცა ცივილიზაცია მაინც განაგრძობდა არსებობას იუკატანის ჩრდილოეთ ნაწილში. აქ უმშვენიერესი ქალაქები – უშმალი, კაბახი, საიილი, ლაბნა – განაგრძობდნენ ცხოვრებას 1000 წლამდე, ხოლო ქალაქ ჩიჩენ-იცასათვის აყვავების პერიოდიც კი დადგა. მაგრამ ჩიჩენ-იცას მოულოდნელად დაღუპვის შემდეგ, იუკატანის მთავარ ქალაქად იქცა მაიაპანი. კოკომების დინასტიის 250 წლიანი ბატონობის შემდეგ, მაიაპანი დაანგრიეს აჯანყებული მეზობელი ქალაქების ბელადებმა, რის შემდეგაც, ყოფილი სახით მაიას ცივილიზაცია ვეღარ აღსდგა, ხოლო საბოლოოდ იგი ესპანელმა კონკისტადორებმა დაასამარეს
იხ. ვიდეო

კოლონიზაციის პერიოდი

მონების წარდგენა მაიას მმართველის წინაშე, ახ. წ. 785 წ.

ორი ცივილიზაციის, ევროპული და ამერიკული (ამ შემთხვევაში მაიას ცივილიზაცია) პირველი შეხვედრა გაიმართა თვით ქრისტეფორე კოლუმბის მონაწილეობით, როდესაც იგი თავისი მეოთხე ცურვის დროს ინდოეთში (კოლუმბი დარწმუნებული იყო, რომ მის მიერ აღმოჩენილი მიწა ინდოეთი იყო), მისმა ხომალდებმა ჩაუარეს თანამედროვე ჰონდურასის ჩრდილოეთ ნაწილს და კუნძულ გუანაიასთან შემოხვდათ ცალფა ხეში ამოღებული კანოე, სიგანით 1,5 მ. ეს იყო სავაჭრო ნავი, რომლის მგზავრებმაც ევროპელებს შესთავაზეს სპილენძის ფირფიტები, ქვის ხელცულები, კერამიკული ნაკეთობები, კაკაოს მარცვლები და ბამბის ქსოვილები.
იხ. ვიდეო

როდესაც ერნან კორტესმა აცტეკების დიდი იმპერია დაიპყრო, მან ერთ-ერთი თავისი რაზმის მეთაური გაგზავნა სამხრეთში, ახალი ტერიტორიების დასაპყრობად. 1547 წლისთვის, ესპანელებმა დაასრულეს მაიას ხალხების დაპყრობა, თუმცა ზოგიერთმა ტომმა თავი შეაფარა იუკატანის ნახევარკუნძულის ცენტრალური ნაწილის ტყებს და კიდევ 150 წლის განმავლობაში განაგრძობდა ბრძოლას. ესპანელების მიერ შემოტანილი ყვავილის, წითელას და გრიპის ეპიდემიები, რომლებსაც ადგილობრივი მოსახლეობა არ იცნობდა, მილიონობით ინდიელს ცელავდა სიკვდილის ცელით. ესპანელები ამავე დროს სასტიკად დევნიდნენ მათ რელიგიას: ანგრევდნენ ტაძრებს, წმინდა ადგილებს ძარცვავდნენ, ხოლო მათ, ვინც კერპთაყვანისმცემლობაში იყო შემჩნეული, კათოლიკე მისიონერი ბერები სვამდნენ ძელზე, დუღრავდნენ ცხელი წყლით, სცემდნენ მათრახით.

                                                      

                                                       მაიას ციფრები

ამ მისიონერებს ხელმძღვანელობდა ფრანცისკანელი ბერი დიეგო დე ლანდა, არაორდინარული და რთული პიროვნება. იგი სწავლობდა ადგილობრივი მოსახლეობის ყოფას, ცდილობდა მოეძებნა მაიას დამწერლობის საიდუმლოების გასაღები და აღმოაჩინა საიდუმლო სამალავი, რომელშიც 30 იეროგლიფიური წიგნი ინახებოდა. ეს წიგნები ხელოვნების ბრწყინვალე ნიმუშებს წარმოადგენდა: შავი და წითელი ნიშნები კალიგრაფის ხელით იყო გამოყვანილი ღია ფერის ქაღალდზე, რომელსაც ამზადებდნენ ლეღვის ან თუთის ხის ქვედა ნაწილისგან. თვით წიგნები დაკეცილი იყო „გარმონივით“, ხოლო გარეკანი იაგუარის ტყავისგან იყო დამზადებული.

                                       

                                     პირამიდა კუკლკანის ჩიჩენიცაში

ამ ბერმა გადაწყვიტა, რომ მაიას წიგნებში ეზოთერული ცოდნის მქონე, ეშმაკისეული მაცდუნებელი მასალა იქნებოდა და ბრძანა მათი დაწვა, რამაც მ„აიას ხალხს თავზარი დასცა და უზომოდ დაამწუხრა“. 1562 წელს, დიეგო დე ლანდას სამთვიანი ინკვიზიციის დროს, მისი ხელმძღვანელობით აწამეს 5 000 ინდიელი, რომელთაგან 158 დაიღუპა. ამ სისასტიკის გამო, დე ლანდა უკან, ესპანეთში გაიწვიეს, მაგრამ იქ გაამართლეს და სულ მალე უკვე ეპისკოპოსის რანგში დააბრუნეს.

კონკისტადორები ყველა შესაძლებელი ხერხებითა და მეთოდებით ანადგურებდნენ ინდილეთა კულტურას. ესპანელთა მოსვლიდან უკვე ასი წლის შემდეგ, მაიას დიდებული წარსულის შესახებ მოგონებაც კი აღარ დარჩა. ვერავინ წარმოიდგენდა, რომ ადამიანისთვის თითქმის აუტანელ, ამ ტროპიკულ კლიმატში უმაღლესი ცივილიზაცია არსებობდა. ის არტეფაქტების რომელიბიც მაიას ცივილიზაციას ახლავს ერქოასტრონავტულული თეორიის მომხრეებს იპყრობს ყურადღებას რ-იც ამქტკიცებენ, ისტორიაში მარალ განვიტარებული ცივილიზაციები ჩამოდიოდნენ დედამიწაზე და მათი დამსახურებაა როგორც მაღალი ცოდნა ასევე სხვადსხვა მართლაც საოცრებათა ისტორიული ნაგებობები. მათ შორის პირამიდები რ-ებიც არის სხვდასხვა კონტინეტზე ეგვიპტიდან დაწყებული მაისა ცივილიზაცისა და ჩინეთის ჩათვლით. 

                                          მაიას დაკარგული სამეფო

                                                

(ინგლისური Lost Kingdoms Of The Maya) - დოკუმენტური ფილმი სერიიდან "National Geographic Society".

ნაკვეთი

ათასობით წლის განმავლობაში, სანამ ესპანელმა დამპყრობლებმა ამერიკის კონტინენტზე დაეშვეს, ძლიერი სახელმწიფო არსებობდა თანამედროვე მექსიკისა და ცენტრალური ამერიკის ტერიტორიაზე - მაიას სამეფო. დაახლოებით ათასი წლის წინ, ამ უაღრესად განვითარებულმა საზოგადოებამ, რომელმაც ააშენა საოცარი სილამაზის ქალაქები და სტრუქტურები და ხშირად უცნობი დანიშნულების ადგილი, გაურკვეველი მიზეზის გამო, ტრაგიკულ დასასრულამდე მივიდა. კინორეჟისორთა გუნდი და "ეროვნული გეოგრაფიული საზოგადოება" ცდილობენ იპოვონ პასუხები მაიების მიერ დატოვებულ უამრავ საიდუმლო კითხვაზე.

იხ. ვიდეო

ავღანეთის ომი (2001-2014)

             ავღანეთის ომი (2001-2014)

                   

ნატოს ომი ავღანეთში ძირიტადი კონფლიქტი: სამოქალაქო ომი ავღანეთში, ომი ტერორისტების წინაამღდეგ. აშშ-ს ჯარისკაცები პატრულირელებენ პაკისტანის საზღვარზე 2012 წ-ის თებერვალი

ტიპიური ასიმეტრიული ომი კონდლიქტი სართაშორისო ძალებსა (ISAF), მხარდაწერილი თავიდან ჩრდიოეთ ალისნის მიერ ხოლო შემდგომ ახალიი ხელისუფლების ავღანეთის და ისლამური ორგანიზაციები თალიბანს შორის, რ-იც დღეისთვის დიდ ტერიტორიწბს აკონტროლებს.

იხ. ვიდეო

აშშ ატარებს ოპერაციას   ,,მდგრადი თავისუფლების'' არვოს ფარგლებში. დაიწყო საპასუხოდ 2001წ-ის 11 სექტემბრის საპასუხოდ.მოქედი გაეროს უსაფრთხოების საბჭოს რეზოლუციის №1386 2001წ-ის 20 დეკემბერის. ეს ყველაზე ხანგრძლივი ომია აშშ-ს ისტორიაში.

მიზანი

 თალიბანების ჩამოგდება

განთავისუფლება ავღანეთის ტერიტპრიის თალიბანების გავლენისგან

დატყვევება და სასამართლო ალ-ყაიდის წევრების.

შედეგი 

გაყვანა დიდ რაოდენობის ჯარების კოალიციის 2011 - 2015წწ. 

გაყვანის შემდეგ უმ,რავლესობის კოალიციის განახლება სამხედრო მოქედებების ხელისუფლების ძალბსა და ტერორისტებს შორის

ნატო (აშშ, იტალია, გერმანია) და საქართველომ დატოვეს ავღანეთში 12 000 სამხედრო ჩარჩოში ოპერაციისთვი სახელისუფლო ძალბის მხარდასაჭერად.

ცვლილება

ლიკვიდაცია ისლამური ემირატის ავღანეთში, შექმნა ახალი ხელისუფლების ავღანეთის, დაწყება ჩრდ. - დასავლეთით პაკისტანში დაბრუნება 5,7 მლნ. ავღანელი ლტოლვილის პაკისტანიდან და იარანიდან, ლიკვიდაცია უასამა ბენ ლადენის

ძალების განლაგება 

ნატო- ისაფ-ის - 132 457

აშშ - 90 000

დიდი ბრიტანეთი - 9 500

გერმანია - 5 350 

საფრაგენთი - 3 935

აშშ -ს ძალები ისაფის შემადგენლობაში - 28 300

ავღანეთის 300 000

მოწინაამღდეგე

თალიბანები - 60 000

ალ-ყაიდა - 800

ისლამური პარტია ავღანეთის 4000

ისლამური მოძრაობის უბეკეთის - 10 000

სირაჰუდუნის ხაკანი - 5 000

მოძრაობა თალიბანების პაკისტანში - 40 000 - 45 000

კვეტა შურა - 20 000

დანაკარგები

ავღანეთის უსაფრთხოების ძალები:

65,596+ მოკლეს 

ჩრდილოეთ ალიანსი:

200 დაიღუპა 

კოალიცია

მკვდარი: 3.562

(შეერთებული შტატები: 2,420, გაერთიანებული სამეფო: 456, კანადა: 159, საფრანგეთი: 89, გერმანია: 57, იტალია: 53, სხვები: 321) [საჭიროებს ციტირებას]

დაჭრილები: 22,773 (შეერთებული შტატები: 19,950, გაერთიანებული სამეფო: 2,188, კანადა: 635) 

კონტრაქტორებს

მკვდარი: 3,937 

დაჭრილები: 15,000+ 

სულ დაიღუპა: 69,699+ მოკლული

მოწინამღდეგე

თალიბანის - 67 000 - 72 000 მოკლული

ალყაიდა - 2 000 მოკლული

აისისი - 2 400 მოკლული

საერთო დანაკარგი - 14 - 34 ათასამდე სამოქალაქო პირი დაიღუპა

the Global War on Terrorism

საათის ისრის ზემოდან მარცხნივ: ბრიტანეთის სამეფო საზღვაო ძალები მონაწილეობენ ჰელმანდის პროვინციის ნად-ე ალის ოლქის გასუფთავებაში; ორი F / A-18 თავდასხმის მებრძოლი ატარებს საბრძოლო მისიებს ავღანეთში; ანტი-თალიბანის მებრძოლი ჰელმანდის პროვინციაში ნაერთის უზრუნველსაყოფად ოპერაციის დროს; კასის პროვინციაში ფრანგი სამოსი, ალპინი, პატრულირებს ხეობას; აშშ. საზღვაო საზღვაო ქვეითები ემზადებიან ავტობუსების გასასვლელად სამხრეთ ავღანეთში ჩასვლისთანავე; აშშ. ჯარისკაცები ემზადებიან ნაღმტყორცნებიდან სროლის მიზნით, პაკტიკაში.

ალერგია

                                ალერგია

                                       

   ალერგიული რეაქცია - დეგრადაციის პროცესი ალერგიის დროს 1 - ანტიგენი, 2 - ანტუსხეული  (IgE) 3 -   FcεRI- რეცეპტორის, 4 - ცირკულირებული მედიატორის (ჰოსტამინი, პროტეაზი, ხემოკინეზი, ჰეპარინი) 5 - სეკრეციული გრანულები 6 - ღრუბლოვანი უჯრედი, 7 - ხილული მედიატორები

                                                              მედიცინა

ტიპიური იმუნოპათოლოგიური პროცესი, გამოიხატება ზემგრძნობიარე იმუნური სისტემის ორგანიზმზე ხელმეორე ზემოქედებაით ალერგენი ადრეული სენსიბილირებული ამით ალერგენი ორგანიზმზე.

სიმპტომები - თვალების წვა, შეშუპება, რინიტი, ურტიკარია ჭინჭრის ციება, ცემინება, ხველა და სხვ. 

იხ. ვიდეო კვებითი ალერგიის თავიდან ასაცილებლად

ბოლო ათეული წლებია იზრდება ალერგიის რაოდენობა არსებობს სხვადასხვა თეორიები ალერგიი ფენომენის არსებობაზე.

ყველაზე მეტად გავცელებული ალერგიებია

მტვერი და სახლის ტკიპა

უცხოური ცილები, რომლებიც შეიცავს დონორის პლაზმაში და ვაქცინებში

მცენარეთა pollen (თავის ცხელება)

სოკოს სოკო

მედიკამენტები:

პენიცილინები

სულფონამიდები

სალიცილატები

ადგილობრივი ანესთეტიკა

კვების პროდუქტები:

თხილი

სეზამის თესლი

ზღვის პროდუქტები

კვერცხები

პარკოსნები

რძე

მარცვლეული

ციტრუსის ხილი

თაფლი

მწერების / ართროპოდის ნაკბენები:

ფუტკრის შხამი

Wasp venom

ცხოველური პროდუქტები:

ცხოველების კანის ნაწილაკები (ეპითელიუმის ფანტელები)

ტარაკნები

მონიშნეთ

სხვები:

ლატექსი

ნიკელის ნაერთები

ქიმიური საწმენდები (სარეცხი ფხვნილი, ჭურჭლის სარეცხი სითხეები და ა.შ.)

მცენარეთა მტვერი  არის ერთ ერთი ყველაზე გავრცელებული გარემოს ალერგენები. ელექტრონული მიკროსკოპის ქვეშ ნახვა.

სახლის მტვერი. ტკიპა.

გართულებები

ალერგიის ერთ – ერთი ყველაზე საშიში ფორმაა ანაფილაქსიური შოკი, რომლის დროსაც მოულოდნელი ქავილი ჩნდება, რის შემდეგაც ძნელია სუნთქვა, შოკი, რომელიც გამოწვეულია წნევის შემცირებით. ალერგიის მსგავსი მანიფესტაციის ერთ-ერთი ნიშანი არის ფილიფერული სუსტი პულსი, ისევე როგორც პროფუზული ოფლიანობა და ფერმკრთალი კანი.

ჭინჭრის ციება ხშირი ალერგიული სიმპტომია.

იშვიათად, ანაფილაქსიური შოკის დროს, თავის ტვინის და ფილტვების შეშუპება აღინიშნება - ამან შეიძლება გამოიწვიოს სიკვდილი 

ალერგია შესაძლოა საბოოდ დამარცხდეს-  ასეთი ვარაუიდის საფუძველი აძლევა არმოჩენა. ერთმა მაკრომოლეკულამ (DARPinE2-79) შესაძლოა შეაფერხოს ალერგიული რეაქციების განვითარება.

ელერგისთან პირველი შეხვედრისას ორგანიზმი წარმოქმ,ნის  კლასის იმუნოგლობულინს (IgE). ისინი სპეციფიკურია ყოველი ალერგიის მიმართ. როდესაც ალერგინი სისხლში ხელკმეორედ ხვდება SratSi -ს ტიტრი ავტონომიურად იმატებს და იგი Fc -რეცეოტორებს უკავშირდება (FcR), ეს უკანასკნელი კი ესპერსირდებიან პოხიერი უჯრედებისა და ბაზოფილებისზედაპირზე, რის შედეგადაც ხდება ჰისტომანის სეროტონის და ალ;ერგიული პასუხთან დაკავშირებული სხვა ნივთიერებების ამოფრქვევა.

ტრდ ჯედეკიმ და მისმა კოლეგებმა შეძლეს ისეთი ინჰიბიზატორის პოვნას, რ-იც IgE-ს FcR-სთან შეკავშირებისას საშუალებას არ მისცემს. საინეტრესოა, რომ იმავე პრინციპს ეფუძნება ასთმის მკურნალობა ომალიზუმაბით, რ-იც IgE-ს საწინაამღდეგო რეკომბინანტული მონოკლონური ანტისხეულების საფუძველზე მოქედებს. თუმცა ის მხოლოდ თავისუფალ IgE-ს ბოჭავს უკვე ფორმირებული კავშირებს ვერაფერსაკლებს.

ახლადმიღებული მიკრომოლეკულა DARPin E2-79 კი პოხიური უჯრედების ზედაპირზე უკვე წარმოქნილ კავშირებს შლის. ეს არის ცილოვანი მოლეკულა, რ-ის სტრუქტურა შეიცავს ანკირინებულ გამეორებებს (ისინი მნიშვნელოვანია ცილაბეის შეკავშირების თვალსაზრისით).ამრიგად E2-79 თავადუკავშირდება IgE-ს და ნომილურად კამლექსის წარმოქმნის საშუალებას არ აძლევს.

სამომავლოდ მეციერები ალბათ შეძლებენ უფრო მცირე ზომის აქტიური მოლეკულის მიღებას, რაც პრეპარასტისწარმოებას  გაადვილებს.

 

DARPin E2_79 აკავშირებს IgE-Cε3 დომენებს FcεRIα დამაკავშირებელი ადგილის გარეთ. a, E2_79 (ღია ლურჯი) და C335 IgE-Fc3-4 (მკრთალი ყვითელი) კომპლექსის კრისტალური სტრუქტურა. b, IgE-Fc3-4-FcεRIα კომპლექსის სტრუქტურა, რომელიც ორიენტირებულია a-ზე ანალოგიურად. FcεRIα (იისფერი) აკავშირებს ასიმეტრიულად და მითითებულია ორი არაექვივალენტური E2_79 შეკავშირების ადგილი (1 და 2). c, ნარჩენები E2_79-ში IgE-Fc3-4-ის ინტერფეისზე ნაჩვენებია კრემისფერი ჩხირების სახით. მუტაციური ნარჩენები (E20, R23, Y45, W46, E126 და D127) ნაჩვენებია წითელი ჩხირების სახით. მითითებულია FcεRIα დამაკავშირებელი მარყუჟები (BC, DE და FG) Cε3 დომენში.

სიცივის ალერგია - სიცივესა და ყინვაში ზოგიერთ ადამიანს ეწყება სურდო, ცრემლდენა,კანსა და ტუჩზე ეწყებათ გამონაყარი, რ-იც მეტად მტკივნეულია,როგორც კი თბილ გარემოშო მოხვდება -ეს უსიამუვნებები ქრება ექიმების მას უწოდებენ სიცივის ალერგიას.

 ეს დაავადება შეიძლება განვითარდეს ნებისმიერ ასაკში სიმპტობის მიხედვით, რ-იც წარმოიქმნება დაბალი ტემპ-ის ზემოქედებით განასხვავებენ სიცივის ალერგიის რამდენმე ფორმას

  სიცივის ჭინჭრის ციება - რამდენიმე წუთით სიცივესა და ყინვაში ყოფნაც კი საკმარისია,რომ სხეულის ღია ნაწილებზე წარმოიქმნება თეთრი ან ვარდისფერი ბუშტუკები, რ-საც საშინელ ქავილს იწვევს. ასევე საკმარისია ცივ შენობაში ან გარეთ ყინულივით ცივ წყლით დაიბანოთ ხელები, რომ გამონაყარო გაჩნდეს, შეჭამოთ ცივი საჭმელი, დალიოთ ცივი სასმელი, რომ ყელი და ენა სეგიშუპდებათ

 სიცივის ჭიჭნჭრის ციება და  ჩვეულებრივი სიცივეზე კანის რეაქცია ერთმანეთისგან განსხვავდება. ჯამრთელი ადამიანის კანის სისხლძარღვები სიცივეში ვიწრივდება, სითბოში კი ფართოვდება. კანი წითლდება და იწვევს ქავილს რაც სრულიად ნორმალურია, ეს უსიამუბნება კი გრძელდება 20-30წთ და ქრება. სიცივით გამოწვეული ჭინჭრის ციების სომპტომები კი რამდენიმე დღე გრძელდება.

  მეტეროლიგიური ჰეილიტის  დროს სიცივის ზემოქედებით ტუჩები შრება, იქერცლება და ქმნის სეზონურ დისკოფორტს

   სიცივით გამოწვეული რინიტის დროს ქუჩაში გასლვისთნავე ადამიანს ეწყება სურდო ან პირიქით ცხვირი ვეღარ სუნთქვავს.

 სიცივით გამოწვეული კონიუქტევიტის დროს ადამიანს უშუპტება სა უწითლდება ქუთუთოები, ეწყება ძლიერი ცრემლდენა ქავილი, მომატებული აქვს სინათლისადმი მგრძნობელობა

  სიცივით გამოწვეული ალერგიის გამოვლენისთანავე მიმართეთ ალერგოლოგს, რ-იც გამოიკვლევს და დაგინიშნავთ მკურნალობას, რ-იც მკაცრად უნდა დაიცვათ.

რჩევები ალერგიულიო რინიტის დროს - ალერგიუი რინიტი (თავის ცხელება პოლინოზის) რ-ის დროსუმეტეს სემთხვევაში იწვევს მტვრი, სიმპტომება : ცხვირის ცემინება, ცხვირიდან სისველე, ტავის ტკივილი, ცხვირის გაჭედვა  9წირს სუნთქვა) გთავაზობტ სამკურნალო რეცპტს:

1 მიირეთ 1,2ჩ/კახალგამოწურული ნიახურის ფესვების ვენი 3-ჯერ დრეში ჭმამდე 30წთ-თ ადრე. 

2 წვრილად დაწრილი 4 თავ ხახვს დაასხით 1ლ ცივი წყალი გააჩერეთ ერტი დღ.ღ და მიირეთ ნაყენი დრის განმავლობაში

3 1 ს/კ გვირილის ყვავილებს დაასხიტ 1 ჩ/ჭ მდუღარე წყალი შეფუთეთდა  გააჩერეთ 0,5სთ მიიღეთ 2-4-ჯერ დღეში

გურჩევთ - წვიმის შემდეგ გაანიავოთ ოთახი საღამოს და მაშინაც კი როცა ქარი არ არის. ამ დროს ფანჯარას ჩამოაფარეთ სველი ქსოვილი ან რამდენიმე ფენა მარლა

შინ დაბრუნებისას გამოლიცვალეთ ტანსაცმელი

მიიღეთ სხაპი არანაკლებ 2-ჯერ

სარეცხს ნუ გააშრობტ გარეთ

 გტხოვთ მიტხრათ წელიწადში რამდენი თვე შეიძლება ვასვა პეპარატი ვანსეარი იხ ბმულზე ინფორმაცია    14წლის ბიჭს. აქვს ალერგია მტვერზე, ამის გარდა მას არაფრი შველის. რა უკუჩვენება შეიძლება გამოიწვიოს მიმსმა რეგულარულმა მიღებამ?

პასუხი - თქვენ ალბათ გვერდითი ეფექტებს გულისხმობთ ეს ფონური მდგომარეობა ამ პეპარატის მირებს სულ შეიძლბეა და სასრგებლო რისკია რ-საც წამალს მოქვს.

შემდუღებელის დამცავი სათვალე

       შემდუღებლის დამცავი სათვალე

                             
                                                        შრომის უაფრთხოება

უზრუნველ დაცვას თვალების ზოგიერთი ფორმის შედუღებისას და დაჭრისას. ის განკუთვლილია არა მარტო თბური გამოსხივებისას შედუღებისას არამედ ოპტიკური გამოსხივებისას შედუღებისას, მაგალითად, ელექტრული რკალის მიერ გამოსხივებული ულტრაიისფერი შუქი, ასევე ნაპერწკლები და ნამსხვრევები. შედუღების ნიღაბი უზრუნველყოფს უფრო სრულ დაცვას. სასურველია გამოიყენოს იგი შემდუღებლებისთვის რკალის შედუღების წინ.

იხ. ვიდეო

შედუღების და ჭრის პროცესებში, ისევე როგორც ზოგიერთი ტიპის გამაოყიერებელი, წარმოიქმნება ინტენსიური ულტრაიისფერი (UV), ინფრაწითელი (IR) გამოსხივება და ხილული შუქი. ულტრაიისფერი და ინფრაწითელი გამოსხივება უხილავია თვალისთვის, მაგრამ შეუძლია მას დააზიანოს. შედუღების სათვალეებში  იყენებენ ძალიან მუქ ფილტრებს, ასე რომ თქვენ შეგიძლიათ შეხედოთ ინტენსიურად მანათობელ ლითონს და შედუღებულ ნაწილებს. ნიღაბი ან შედუღების ჩაფხუტი ასევე აქვს ფილტრები, რომ დაიცვას ოპტიკური გამოსხივება და უზრუნველყოს დამატებითი დაცვა ფრაგმენტებისა და ნაპერწკლებისგან.  ულტრაიისფერი ბლოკის უსაფრთხოების სათვალეები გვერდითი ფარებით ან შედუღების სათვალეებით მიჩნეულია შემდუღებლის მთავარი დაცვის საშუალებად, დამცავი ნიღაბი ან ჩაფხუტი მიჩნეულია შემდუღებლის მეორეხარისხოვან ელემენტად