მშვილდოსანი A

                         მშვილდოსანი A

                                               

სურათი შავი ხვრელის მშვილდოსანი A (სიმულაცია მიღებული რადიადიაპაზონში ტელესკოპ ჰორიზონტი მოვლენების მეშვეობით 2019წ-ის 6 მარტი)

                                                                ასტრონომია

(ლათ. Sagittarius A*, Sgr A*; წარმოითქმება „ვარსკვლავი მშვილდოსანი А“) — კომპაქტური რადიოწყარო, რომელიც მდებარეობს ჩვენი გალაქტიკის ცენტრში. შედის რადიოწყარო მშვილდოსანი A-ს შემადგენლობაში. ასხივებს აგრეთვე ინფრაწითელ, რენტგენულ და სხვა დიაპაზონებში. წარმოადგენს ზემასიურ ობიექტს (სავარაუდოდ, შავ ხვრელს), რომელიც გარშემორტყმულია ცხელი რადიოგამომასხივებელი გაზის ღრუბლით, რომლის დიამეტრიც დაახლოებით 1,8 პკ-ია. მანძილი რადიოწყარომდე შეადგენს დაახლოებით 26 ათას სინათლის წელიწადს, ცენტრალური ობიექტის მასა — 4,3•10⁶ M_⊙

იხ. ვიდეო

წარმოადგენს ასევ  მაღალი სიმკვრივის ობიექტს - სუპერმასიური შავი ხვრელი, გარშემორტყმულია ცხელი რადოგამოსხივების ღრუბლებით დაახლ. 1,8პსკ დიამეტრის დაშორებული ვართ 26 სინ. წ., მასა ცენტრალური ობიექტის -  4,31·10⁶ მ_⊙

მონაცამების Very Long Baseline Array (VLBA) მიხედვით ადასტურებს,  რომ პირდაპირ შავი ხვრელი წარმოადგენს ობიექტის მთლიანი მასის მინიმუმ მეოთხედს Sgr A*, და დანარჩენი მასა მოდის შავი ხვრელის გარშემო, ისევე როგორც მის მეზობელ ვარსკვლავებზე და გაზის ღრუბლებზე.

                                        

                სუპერნოვას ნარჩენების ejecta წარმოქმნის პლანეტის ფორმირების მატერია

2016 წელს იაპონელმა ასტროფიზიკოსებმა განაცხადეს, რომ გალაქტიკური ცენტრში მეორე გიგანტური მასის, სავარაუდოდ, შავი ხვრელის აღმოჩენა შესახებ.  შავი ხვრელი მდებარეობს Milky Way  ორმის ნახტომი ანუ ჩვენი გალაქტიკის– ის ცენტრიდან 200 სინათლის წლის მანძილზე. ღრუბლით დაკვირებადი ასტრონომიული ობიექტი იკავებს სივრცის არეალს, რომლის დიამეტრი დაახლოებით 0.3 სინ. წ, ხოლო მისი მასა არ აღემატება 100 ათას მზის მასას. ჯერჯერობით, ამ ობიექტის ბუნება ზუსტად არ არის დადგენილი - ეს არის შავი ხვრელი ან სხვა ობიექტი .

2019 წელს, იაპონიის ეროვნული ასტრონომიული ობსერვატორიის მეცნიერებმა, ირმის ნახტომის გალაქტიკურ ცენტრში აღმოაჩინეს შავი ხვრელი იუპიტერის ზომით, რომლის მასა დაახლოებით 32 ათასჯერ მეტია მზის მასაზე [61]. HCN - 0.009–0.044, რომელიც მდებარეობს მშვილდოსანი A * რადიო წყაროდან 7 ცალი, ეს არის შემთხვევითი საშუალო მასის შავი ხვრელის IRS13E და CO– ის შემდეგ გალაქტიკური ცენტრში - 0.40–0.22

                                                          

                                       

     მაგნეტარებმა იპოვნეს უზარმაზარი შავი ხვრელი, მშვილდოსანი A *, რძიანის გალაქტიკის ცენტრში