суббота, 23 октября 2021 г.

კარლ იუნგის სიზმრის თეორია

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

      კარლ იუნგის სიზმრის თეორია

                                       
კარლ გუსტავ იუნგი არ იზიარებდა ზიგმუნდ ფროიდის ცნებას, რომელიც ასახულია ტრაქტატში "სიზმრების ინტერპრეტაცია", რომ სიზმრები არის "შიფრა", რომელიც კოდირებს სექსუალური ლტოლვის აკრძალულ იმპულსებს, შეუსრულებელი სურვილების წარმოდგენას, ასეთი შეხედულების გამარტივებულად მიჩნევა და. გულუბრყვილო. სინამდვილეში, იუნგი წერდა, რომ სიზმარი არის „არაცნობიერის პირდაპირი გამოვლინება“ და მხოლოდ „მისი ენის არცოდნა ართულებს მისი გზავნილის გაგებას
სიზმრების მინიშნებები  და ფროიდისგან განსხვავებით იუნგი მოუწოდებდა სიზმრის მნახველებს ,, არ გაექცნენ თვისუფალ ასოციაციებს'' არამედ ფოკუსირება მოახდინოს კოკნრეტული სიზმრების სახეზე მისცეს მას მეტი ანალოგია.  იუნგი თვლიდა, რომ თავისუფალი ასოციაციების მეთოდი საშუალებას გვაძლევს გამოვლინდეს პირადი (ინდივიდუალური) ასოციაციები მესიზმრეს დაჯგუფებული კომპლექსების გარშემო (რაც დაატკიცა იუნგმა), მაგრამ არ იძლევა მიახლოვდეს სიზმარის მნიშვნელობას.
იხ. ვიდეო სიზმრის ანალიზი და ფსიქოთერაპია ვაჟა ფშაველასთან -ფსიქოლოგი ნანა ჩაჩუა
უანგის აზრით, სიმრის სემინტეკური ველი ბევრად უფრო ფართოა, ვიდრე ეს ინდივიდუალური ჩარჩოები და ასახავს არაცნობიერის მთელი სფეროს სიმდიდრესა და  სირთულეს, როგორც იდნივიდუალურ, ისე კოლექტიურია. იუნგის ერთ-ერთი იდეაა ის, რომ სული, როგორც თვითრეგულირებადი ორგანიზმი, ანაზღაურებს აზროვნებას საპირისპირო არაცნობიერი აზროვნებით . მაშასადამე, მითოლოგიას შეუძლია დაეხმაროს სიზმრის ინტერპრეტაციაში, რადგან სიზმრები საუბრობენ სიმბოლოების მითოლოგიურ ენაზე, რომლებიც აერთიანებს საპირისპირო დამოკიდებულებებს ინტეგრალურ სემანტიკურ კატეგორიებში. მხოლოდ სიმბოლოების ენის გაუგებრობა აყენებს თარჯიმანს პოზიციას "ფრანგი, რომელიც ერთხელ ლონდონის ქუჩებში დარწმუნებულია, რომ მის გარშემო ყველა დასცინის მას, ან ცდილობს რაღაცის დამალვას"
იუნგს მიაჩნდა, რომ სიზმრის საშუალება როგორც ცნობიერებასა და ქვეცნობიერს შორის კავშირის დამყარების საშუალებას და სიზმარში ხედავდა ეგოს პოზიციის კომპენსაციის ფუნქციას. მან განსაკუთრებით გამოყო ,, დიდი'' სიზმარი, რაც არის სიზმრები რომლებიც დაკავშირებულია აღტაცებისა და საშინელების მარადიულ გრძნობასთან. ამ ოცნებებში იუნგი ხედავდა უმაღლეს სულიერ ხელმძღვანელობას, რომელიც მომდინარეობს ადამიანის (და შესაძლოა ყველა) არსების ცენტრიდან - მე.
იხ. ვიდეო ანალიზი სიზმარი ინგის მიხედვით
იუნგმა შეიმუშავა ორი ძირითადი მიდგომა  სიზმრის მასალის  ანალიზით - ობიექტური და სუბიექტორი. ობიექტური მიდგომით, სიმზარში თითოეული პერსონაჟი ეხება რეალუს პიროვნებას : დედა არის დედა, შეყვარებული არის შეყვარებული და ა. შ.  სუბიექტური მიდგომით, სიზმარში თითოეულ პერსინაჟი წარმოადგენს თავად სიმზარს. იუნგს მიჩნდა, რომ მიუხედავად იმისა, რომ სიზმარი თავიდან რთულად აღსაქმელი იყოს სუბიექტურო მიდგომით, მაგრამ პროცესში სიზმარზე მან შეიძლება აღიქვას პერსონაჟების აქამდე უცნობი მხარეები სიზმრის პერსონაჟებში. მაგალითად, თუ ადამიანი ოცნებობს, რომ მკვლელი თავს ესხმის მას, მაშინ მეოცნებემ შეიძლება გააცნობიეროს მისი მკვლელობის იმპულსები. ეს მიდგომა გეშტალტმა თერაპევტებმა გააფართოვეს: მათ მიაჩნიათ, რომ სიზმარში უსულო საგნებიც კი შეიძლება მეოცნებე პიროვნების ასპექტების განსახიერებად მივიჩნიოთ.
ასევე იუნგი თვლიდა, რომ არქეტიპები (ანიმა და ანიმუსი, ღრდილი დასხვ.) წარმოადგენს თავისთავად სისმრებში სიმბოლოების ან პერსინაჟების მეშვეობით. ეს შეიძლება იყოს მოხუცი, ახალგაზრდა გოგონა ან უზარმაზარი ობობა, რომელიც მონაწილეობს ნაკვეთში. თითოეული განასახიერებს არაცნობიერ დამოკიდებულებას, რომელიც მეტწილად ცნობიერებისგან დაფარულია. მეოცნებე ფსიქიკის განუყოფელი ნაწილიც კი, ისინი ხშირად ავტონომიურად არსებობენ და მეოცნებე აღიქვამენ როგორც გარეგნულ ფიგურებს. სიზმრების სიმბოლოებში გამოვლენილი არქეტიპების გაცნობა საშუალებას აძლევს ადამიანს უფრო მეტად გააცნობიეროს თავისი არაცნობიერი დამოკიდებულებები, მოახდინოს პიროვნების ადრე გაყოფილი ნაწილების ინტეგრირება და ჩაერთოს საკუთარი მე-ს ჰოლისტიკური გაგების პროცესში, რაც იუნგი მიიჩნევდა. ანალიტიკური მუშაობის მთავარი ამოცანა.
იუნგი მიიჩნევდა, რომ სიმზმრის მატერიალი წარმოადგენს (რაც ფროიდმა წარნოადგინა ზოგადად არაცნობიერ შინაარში შეაიმცირა) მგავსია რასაც მის კონცეფციაში ჩრდილი ჰქვია და წარმოადგენს არაცნობიერის მხოლოდ გარკვეულ ნაწილს.
იხ. ვიდეო
იუნგმა წარადგინა ბრმა მიკუთვნებული სიმბოლოები სიზმარის პიროვნული გაგების გარეშე. მან აღწერა სიზმრების სიმბოლოების ორი მიდგომა: მიზეზობრივი მიდგომა და ფინალისტური მიდგომა. მიზეზობრივი მიდგომისას სიმბოლო მცირდება გარკვეულ ძირითად ტენდენციებამდე. ამრიგად, ხმალს შეუძლია პენისის სიმბოლო, გველიც. ფინალისტური მიდგომით, სიზმრის თარჯიმანი ეკითხება: "რატომ ეს კონკრეტული სიმბოლო და არა სხვა?" მაშინ ხმალს შეუძლია პენისის წარმოდგენა თავისი თვისებების გამო: ის არის ხისტი, ბასრი, უსულო და დამღუპველი. გველი, რომელიც წარმოადგენს პენისს, მიუთითებს სხვა თვისებებზე: რაღაც ცოცხალ, საშიშ, შესაძლოა შხამიან და მოლიპულ. ფინალისტური მიდგომა ავლენს დამატებით ნიუანსებს იმ ინსტალაციის მნიშვნელობის შესახებ, რომელშიც მეოცნებე იმყოფება.
სიმზრათან მუშაობის ტექნიკასთან დაკავშირებით სიზმრის თითოეული დეტალის ცალ-ცალკე დაშლას და შემდეგ მეოცნებესთვის სიზმრის არსის იდენტიფიცირებას. ეს მიდგომა არის ვილჰელმ სტეკელის მიერ აღწერილი პროცედურის ადაპტაცია, რომელმაც ურჩია სიზმარზე ფიქრი, როგორც სტატია გაზეთში და გამოეჩინა სათაური. ჰარი სტეკ სალივანი ასევე აღწერს მსგავს "ძილის დისტილაციის" პროცესებს.
იხ. ვიდეო
მიუხედავად იმისა, რომ იუნგი დაჟინებით ამტკიცებდა არქეტიპული სიმბოლოების უნივერსალურობას, მისი თვალსაზრისი ნიშნის გაგების საპირისპიროა - გამოსახულება, რომელსაც აქვს ცალსახად განსაზღვრული მნიშვნელობა. მისი მიდგომა ყო ის, რომ იმის აღიარება, რაც არსებობს სიმბოლოსა და მის მნიშვნელობას შორის. სიმბოლოები უნდა იქნას შესწავლილი, როგორც ინდივიდუალური მნიშვნელობის წყაროები პაციენტებისთვის და არ შემოიფარგლება წინასწარ განსაზღვრული ცნებებით. ეს გადაარჩენს ოცნების თარჯიმანს თეორიულ და დოგმატურ სავარჯიშოებში გადასვლისგან, რომლებიც აშორებს პროცესს პაციენტის ფსიქოლოგიურ მდგომარეობას. ამ იდეის მხარდასაჭერად მან ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ძალიან მნიშვნელოვანია „სიზმარზე მიჯაჭვა“ – კლიენტის ასოციაციების მეშვეობით მისი მნიშვნელობის სიღრმის გამოვლენა ცალკე გამოსახულებამდე. ეს მიდგომა სრულიად საპირისპიროა ფროიდის თავისუფალ ასოციაციებთან, რაც შორდება გამოსახულების ხაზებს. მან აღწერა, მაგალითად, „ხის მაგიდის“ გამოსახულება. შესაძლოა, მეოცნებე აღმოაჩენდა რაიმე ასოციაციას ამ გამოსახულებასთან, ან, პირიქით, აკლდა რაიმე პიროვნულ მნიშვნელობას (რაც ეჭვს გააჩენს გამოსახულების განსაკუთრებულ მნიშვნელობაზე). იუნგი სთხოვს პაციენტს წარმოიდგინოს ეს სურათი რაც შეიძლება ნათლად და უთხრას მას ისე, თითქოს თანამოსაუბრეს არასოდეს უნახავს ხის მაგიდები.
იუნგმა ხაზი კონტექსტის მნიშვნელობას სიზმრის გაგებაში. მას სჯეროდა, რომ სიზმარი უნდა გვესმოდეს არა მხოლოდ როგორც არაცნობიერის მიერ გამოგონილი რთული გამოცანა, რომელიც უნდა გაშიფრულიყო მის უკან გამომწვევი ფაქტორების გამოსავლენად. სიზმრები არ შეიძლება იყოს სიცრუის დეტექტორი, რომელიც გამოავლენს ცნობიერი დამოკიდებულების არაკეთილსინდისიერებას. სიზმრები, ისევე როგორც არაცნობიერი, საუბრობენ საკუთარ ენაზე. როგორც არაცნობიერის წარმოდგენები, სიზმრის გამოსახულებები თვითკმარია და აქვთ საკუთარი ლოგიკა. იუნგი თვლიდა, რომ სიზმრები შეიძლება შეიცავდეს მნიშვნელოვან მესიჯებს, ფილოსოფიურ იდეებს, ილუზიებს, ველურ ფანტაზიებს, მოგონებებს, გეგმებს, ირაციონალურ გამოცდილებას და ტელეპათიურ შეხედულებებსაც კი.
სულის ცნობიერი ანუ დღის“ ცხოვრებას ავსებს არაცნობიერი, „ღამის“ მხარე, რომელსაც ჩვენ ფანტაზიად აღვიქვამთ. იუნგი თვლიდა, რომ მიუხედავად ჩვენი ცნობიერი ცხოვრების აშკარა მნიშვნელობისა, სიზმარში არაცნობიერი ცხოვრების მნიშვნელობა არ უნდა შეფასდეს.








IBEX (თანამგზავრი)

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                     IBEX (თანამგზავრი)  

IBEX მხატვრის წარმოდგენით
ინგლ. Interstellar Boundary Explorer - ვარსკლავთშორისო საზღვრების მკვლავარი - ამწრიკული სამეცნიერ-მკვლევარი თანამგზავრი, მისი დანიშნულება არის კვლავაბის წარმოაება მზის სისტემის საზღვრის და ვარსკლვთაშორისო სივრცის. გაშვებული იქნა 2008წ-ის 19 ოქტომბერს თვითმფრინავის ბორტიდან  L-1011 Stargazer, რაკეტა-მატარებელ Pegasus XL. დახმარებით.
იხ. ვიდეო
ძირითადი ამიცანა წარმოადგენს კვლავებს ურთიერთქედებას მზის ქარის ვარსკლავთშრისო ნივთიერებებთან.
IBEX  პროექტმა  გასცა პასუხები შედეგ კითხვებს:
1.როგორია ფიზიკური დამახასიათებელი და სტრუქტურა შიდა დარტყმითი ტალღების
2. შიდა დარტყმის ტალღებში როგორ ჩქარდება  ენერგიული პროტონები
3. როგორია გლობალური ხასიათი მზის ქარის ნაკადის დარტყმის ტალღის გარეთ და კუდის მიმართულებით გელიოსფეროში
4. როგორ ურთიერთქმედებს ვარსკვლავთშორისი გარემო ჰელიოპაუზის გარეთ ჰელიოსფეროსთან
ინსტრუმენტები

თთანამზავრის და მისი  მისიის შესასრულებლად, დამონტაჟებულია ენერგიული ნეიტრალური ატომების ორი კამერა
IBEX-Hi კამერა განკუთვნილია მაღალი ენერგიის ნაწილაკების რეგისტრაციისთვის და მუშაობს 0,3-დან 6 კევ-მდე დიაპაზონში. IBEX-Lo კამერა განკუთვნილია ნაწილაკების რეგისტრაციისთვის 0.01-დან 2 კევ-მდე დიაპაზონში.
2013წ-ის 10 ვლისისს თანამგზავრის მიერ მიღებულმა მონაცემებმა დაადასტურა მზის სისტემის პლაზმური კუდის არსებობა
მზის სისტემაში აღმოჩენილია იდუმალების ნაწილაკებისსარტყელი
მეცნიერბმა აღმოაჩინეს, რომ იდუმალი მაღალი ენერგიის ნაწილაკები გარშემორტყმულია მზის სისტემას. აღმოჩენა გაკეთდა IBEX თანამგზავრით (Interstellar Boundary Explorer), რომელიც აშშ-მა 2008 წელს გაუშვა მზის სისტემისა და ვარსკვლავთშორისი სივრცის საზღვრების შესასწავლად.
მზის სისტემის საზღვარი (ჰელიოსფერო) მდებარეობს მზიდან დაახლოებით 16 მილიარდ კილომეტრში. ასეთ მანძილზე მზის ქარის დამუხტული ნაწილაკები და მზის მაგნიტური ველის ინდუქცია იმდენად სუსტია, რომ ვეღარ უძლებს ვარსკვლავთშორისი ნივთიერების წნევას. მზის ქარის საწყისი სიჩქარე წამში 400 კილომეტრია, მაგრამ თანდათან სუსტდება და ამით წონასწორობა მყარდება მზის სისტემის საზღვარზე.
იმის მიუხედავ, რომ მზის მაგნიტური ველის ინდუქცია ასახავს ვარსკვლავთშორისი მატერიის დამუხტულ ნაწილაკებს, მზის ქარის ბოლო ნაწილაკებისა და ნაწილაკების შეჯახების შედეგად წარმოიქმნება ნულოვანი მუხტის მქონე ნაწილაკები. ვარსკვლავთშორისი მატერიის წარმოქმნილი მაღალი ენერგიის ნაწილაკები მაგნიტური ველით აღარ იხრება და შეუძლიათ ჰელიოსფეროში შეღწევა.
ასეთი ნეტრიანული აწილაკების, კერძოდ, წყალბადის, ჟანგბადის და ჰელიუმის ატომების აღმოჩენა განხორციელდა https://www.youtube.com/watch?v=IhJSlQv87Lc-ის თანამგზავრის მიერ, რომელმაც ცოტა ხნის წინ დაასრულა ფუნქციონირების ოთხთვიანი ციკლი. მკვლევართა აზრით, IBEX– ის მიერ აღმოჩენილი იდუმალი ნაწილაკების ვიწრო სარტყელი ასახავს ვარსკვლავთშორისი მატერიის ზემოხსენებული ნაწილაკების შეღწევას მზის სისტემაში. ამავე დროს, მზის სისტემის საზღვარზე მსგავსი ელემენტების ჯგუფის არსებობა არ იყო მოსალოდნელი და არავის უწინასწარმეტყველებია.
იხ. ვიდეო კოსმოსური ზონდმა ნასას აღმოჩინა დიდი კედელი მზის სისტემის ბოლოში





четверг, 21 октября 2021 г.

ჟურნალისტი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                           ჟურნალისტი

ჟურნალისტი იღებს ინტერვიუს

პირი, რომელიც აგროვებს, ქმნის, არედაქტირებს ან ამზადებს მასალებს მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებში გამოსაქვეყნებლად და აქვს სათანადო რწმუნება ან არის ჟურნალისტთა რეგისტრირებული კავშირის წევრი. (10 აგვისტო1991) – საქართველოს პრესისა და მასობრივი ინფორმაციის სხვა საშუალებების შესახებ კანონის 21-ე მუხლი. კანონი 2004 წელს შეიცვალა და მას დაერქვა: კანონი სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების შესახებ, სადაც საერთოდ არ არის ჟურნალისტის ცნება განმარტებული, ხოლო ამ პროფესიის შესახებ სახეშეცვლილ კანონში საუბარია მხოლოდ 3 მუხლში:

                    პროფესიული სტანდარტები

საქართველოს საზოგადოებრივი მაუწყებლის ქცევის კოდექსის თანახმად: „ჟურნალისტი უნდა იყოს თავშეკავებული და კარგად ინფორმირებული, მის მიერ გადმოცემული მასალა კი ინფორმაციული და ამომწურავი. ფაქტები და შეხედულებები დაბალანსებულად უნდა გაშუქდეს. ყოველი მხარისა და პირის აზრი მიუკერძოებლად უნდა გადმოიცეს. საინფორმაციო პროგრამების მიუკერძოებლობა არა მხოლოდ საპირისპირო პოზიციების დაბალანსებული გაშუქებით, არამედ ყველა იმ გარემოების სრულფასოვანი აღწერით მიიღწევა, რომლებიც საფუძვლად უდევს ამ პოზიციებს

იხ. ვიდეო ქართული ჯურნალისტიკის საშინელი სახე


უოლტ უიტმენი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                           უოლტ უიტმენი

(Walt Whitman, დაბადებით Walter Whitman, დ. 31 მაისი1819 — გ. 26 მარტი1892) — ამერიკელი პოეტი, ესეისტი, ჟურნალისტი და ჰუმანისტი. დაიბადა უესტ-ჰილში (ჰანტინგტონი, ლონგ-აილენდინიუ-იორკი). მისი ყველაზე ცნობილი ნამუშევრებია ლექსებისა და პოემების კრებული „ბალახის ფოთლები“ და „Drum-Taps“.

დაიბადა ცხრა შვილიან ოჯახში ლონგ-აილენდზე, გაიზარდა ბრუკლინში. კარიერა ჟურნალისტობითა და რედაქტორობით დაიწყო. გარკვეული პერიოდი საკუთარი გაზეთის „ლონგ-აილენდერი“ რედაქტორი იყო, რომელმაც მხოლოდ ერთი წელი იარსება (1838-39). ადრეულ წლებში ლიბერალური, ინტელექტუალური და პოლიტიკური შეხედულებები ჩამოუყალიბდა მამის გავლენით, რომელიც სოციალისტური იდეების მიმდევარი იყო.

იხ. ვიდეო უოლტერ უილტმენის ლექსი



17 წლის ასაკში მასწავლებლად იწყებს მუშაობას, რამაც გარკვეულწილად ხელი შეუწყო მისი მწერლობის კარიერას. 1848 წელს პირველად ნიუ-ორლეანში მიემგზავრება ძმასთან, სადაც რამდენიმე თვე ადგილობრივ გაზეთში მუშაობს, თუმცა მოგვიანებით ისევ ბრუკლინში ბრუნდება და ბრუკლინ-თაიმზის რედაქტორი ხდება. აქვე ის ჟურნალისტად მუშაობს რამდენიმე გაზეთისთვის, მათ შორის, New York Aurora და Democratic Review, სადაც ის იმ დროისთვის პროგრესული ლიტერატურული კულტურის ნაწილი ხდება. უიტმენი თავად აღნიშნავს, რომ ავრორასთვის რალფ ვალდო ემერსონის ლექციათა სერიის გაშუქებამ მის აზროვნებაში გადატრიალება მოახდინა.

იხ. ვიდეო ავტობიოგრფაია



მაიკლ ჯექსონი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                           მაიკლ ჯექსონი

                                                                          

 (ინგლ. Michael Jackson, ნამდვილი სახელი — მაიკლ ჯოზეფ ჯექსონი (Michael Joseph Jackson); დ. 29 აგვისტო1958 — გ. 25 ივნისი2009), აგრეთვე ცნობილი როგორც MJპოპის მეფემაიკლ ჯო ჯექსონი — ამერიკელი მუსიკოსიმსახიობი და პოპ-კერპი. მისი წარმატებული კარიერა და სკანდალური პირადი ცხოვრება 40 წლის მანძილზე პოპ კულტურის ნაწილი იყო. თავდაპირველად მან სახელი გაითქვა ძმებთან ერთად, ჯგუფით The Jackson 5, ხოლო 1971 წლიდან სოლო კარიერა დაიწყო.

1980-იანი წლების დასაწყისში მაიკლი იქცა დომინირებად ფიგურად პოპულარულ მუსიკაში. მისი სიმღერების ვიდეოკლიპებმა, განსაკუთრებით „Beat It“„Billie Jean“ და „Thriller“ მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანეს ვიზუალური ხელოვნების, კერძოდ, ვიდეოკლიპების ტრადიციების განვითარებაში, რამაც ტელეარხ MTV-საც დიდი პოპულარობა მოუტანა. 1990-იან წლებში მაიკლი ასევე იყო ტელეეთერის მუდმივი მონაწილე, მაგალითად, კლიპებით „Black or White“ და „Scream“. სასცენო გამოსვლებისა და მუსიკალური კლიპების დახმარებით ჯექსონმა პოპულარობა მოუტანა საკუთარ საცეკვაო ილეთებს, როგორიც იყო „რობოტის ცეკვა“ და „გასეირნება მთვარეზე“. მისი სიმღერების ჟღერადობისა და ვოკალური შესრულების ტექნიკამ გავლენა იქონია ჰიპ ჰოპზეპოპზე, თანამედროვე რითმ-ენდ-ბლუზსა და როკ-მუსიკაზე.

ჯექსონის 1982 წლის დისკი Thriller ითვლება ყველა დროის ყველაზე გაყიდვად ალბომად. მისი სხვა ალბომები, მათ შორის Off the Wall (1979), Bad (1987), Dangerous (1991) და HIStory (1995) ასევე ითვლება მსოფლიო ბესტსერებად. ჯექსონი იმ რამდენიმე შემსრულებელს შორის არის, რომლებიც როკ-ენ-როლის დიდების დარბაზში ორჯერ შეიყვანეს. იგი ასევე შეყვანილი იქნა ცეკვის დიდების დარბაზში როგორც პირველი და ჯერჯერობით ერთადერთი მოცეკვავე პოპისა და როკ-ენ-როლის სამყაროდან. მის დამსახურებებსა და ჯილდოებს შორის არის: გინესის მსოფლიო რეკორდები, 13 გრემი, 26 ამერიკული მუსიკის ჯილდო (ყველაზე მეტი ამ ჯილდოს არსებობის ისტორიაში, მათ შორის - „საუკუნის შემსრულებლის“ კატეგორიაში); 13 სინგლი, მოხვედრილი #1 პოზიციაზე აშშ-ს ჩარტებში მისი სოლო-კარიერის მანძილზე და მსოფლიო მასშტაბით გაყიდული დაახლოებით 750 მილიონი ჩანაწერი. ჯექსონს ასევე მიღებული აქვს არაერთი ჯილდო.

მაიკლი ასევე იყო ცნობილი ფილანტროპი და ჰუმანისტი, რომელიც აქტიურად თანამშრომლობდა და მილიონობით აშშ დოლარით უზრუნველყოფდა რამდენიმე ათეულ ფონდს. დევიდ უინტერსის თანახმად, მაიკლი ათეულობით მილიონ დოლარს ანონიმურად გადასცემდა ბავშვთა საქველმოქმედო ფონდებს და დროის დიდ ნაწილს უთმობდა მძიმედ დაავადებული ბავშვების მონახულებას. საავადმყოფოებში ვიზიტის დასრულებისთანავე იგი ინტერესდებოდა, თუ რა იყო აუცილებელი ამა თუ იმ ბავშვისათვის და ასევე ანონიმურ გადარიცხვებს აწარმოებდა, რათა საავადმყოფოებს შეეძინათ შესაბამისი საშუალებები.

ჯექსონის ცხოვრების ასპექტები, მათ შორის, ცვლილებები მის გარეგნობაში, პირადი ურთიერთობები და ქცევები იწვევდნენ სკანდალებს. 1993 წელს იგი დადანაშაულებული იქნა მცირეწლოვანთა მიმართ სექსუალურ ძალადობაში, თუმცა მოგვიანებით მისი ბრალეულობა დამტკიცებული არ იქნა. 2005 წელს მას იგივე მიზეზით უჩივლეს, მაგრამ მაიკლი კვლავ უდანაშაულოდ სცნეს.

კონცერტების სერიის This Is It მომზადების პერიოდში მაიკლი გარდაიცვალა, რის მიზეზად ოფიციალურად იქნა დასახელებული პროპოფოლისა და ლორაზეპამის ჭარბი რაოდენობა. წარმოიშვა ვარაუდები, რომ მრავალი შეცდომა მუსიკოსის მკურნალობისას დაუშვა მისმა პირადმა ექიმმა, კონრად მიურეიმ. მაიკლის დასაფლავების ცერემონია გადაიცემოდა პირდაპირ ტელეეთერში - მას დაახლოებით მილიარდი ადამიანი ადევნებდა თვალს.

2010 წლის მარტში კომპანიამ Sony Music Entertainment ხელი მოაწერა სპეციალურ კონტრაქტს ჯექსონის მემკვიდრეებთან, რითაც მას 2017 წლამდე გაუხანგრძლივდა მაიკლის ჩანაწერების გამოყენების უფლება. შესაბამისად, კომპანის უფლება მიეცა, ამ ვადაში გამოეცა შვიდი ალბომი მუსიკოსის გამოუცემელი მასალით.

იხ. ვიდეო მაკლ ჯექსონი - პოპის მეფედ აღიარებული  მუსიკოსი გამონათქვამები და ციტატები

მაიკლ ჯექსონი დაიბადა ჯოზეფ და კეტრინ ჯექსონების ოჯახში, ქალაქ გერიში (ინდიანას შტატი). იგი იყო მერვე ათი შვილიდან. ჯოზეფმა შექმნა ოჯახური ჯგუფი Jackson 5, რომელიც თავდაპირველად გამოდიოდა მხოლოდ ადგილობრივ ბარებსა და კლუბებში. თუმცა, ამავე დროს, დამოუკიდებელ ლეიბლზე Steeltown Records ჩაწერილი იქნა ორი სინგლი, ხოლოდ 1969 წელს, ბობი ტეილორის დახმარებით მათ მოაწერეს ხელი კონტრაქტს მსხვილ ლეიბლთან Motown Records.

მალე ჯექსონების ოჯახი ცნობილი გახდა მთელი ქვეყნის მასშტაბით, ხოლო 1970 წელს მათი პირველი ოთხი სინგლი სხვადასხვა დროს მოხვდა ამერიკული ჩარტების #1 ადგილზე. მაიკლი გამოირჩეოდა ყველასგან და უკვე ითვლებოდა წამყვან ძალად მთელ კოლექტივში, მით უმეტეს, რომ სწორედ მას ერგებოდა ხოლმე მთავარი ვოკალური სოლო-პარტიები. ის იქცევდა ყურადღებას ცეკვის საოცარი სტილით და სცენაზე მოძრაობის მანერით, რომელიც შეიმუშავა თავისი მუსიკალური კერპების, ჯეიმზ ბრაუნისა და ჯეკი უილსონის გავლენით.

სოლო-კარიერის დაწყება

1973 წლიდან ხუთეულის პოპულარობამ იკლო და 1976 წლიდან კონტრაქტი გაფორმა სხვა კომპანიასთან, რასაც მოჰყვა ჯგუფის სახელის უბრალოდ The Jacksons-ით ჩანაცვლება. 1976-1984 წლებში მათ გამოსცეს კიდევ 6 ალბომი. ამასობაში მაიკლმა დაიწყო სოლო-კარიერა და გამოუშვა ოთხი წარმატებული სოლო-ალბომი.

1978 წელს მან დაიანა როსთან ერთად მონაწილეობა ფილმში The Wiz, რომელიც იყო ეკრანიზაცია ბროდვეის მიუზიკლისა ოზის საოცარი ჯადოქარი. გადაღებების დროს მან გაიცნო მუსიკალური რეჟისორი კუინსი ჯონსი, რომელიც მისი ყველაზე ცნობილი ალბომების პროდიუსერად იქცა. აქედან პირველმა, Off the Wall (1979) წარადგინა მაიკლი, როგორც ნიჭიერი ახალგაზრდა მომღერალი, ხოლო სასცენო პროგრამამ - როგორც შესანიშნავი მოცეკვავე. ჩარტების სათავეში მოექცა სინგლები Don’t Stop 'Til You Get Enough და Rock With You, თავად ალბომი კი გაიყიდა 20 მილიონი ასლის ოდენობით. ბევრი კრიტიკოსი დღემდე თვლის, რომ ეს დისკი იყო დისკოს ჟანრის უკანასკნელი მნიშვნელოვანი ჩანაწერი.

იხ. ვიდეო



Thriller და მოტაუნის 25-ე იუბილე (1982–83)

1982 წელს ჯექსონმა ფილმისათვის „უცხოპლანეტელი“ (რეჟ.: სტივენ სპილბერგი) ჩაწერა სიმღერა „Someone In the Dark“. იმავე წელს გამოიცა მაიკლის ლეგენდარული ალბომი Thriller, რომელიც თითქმის დამატებითი პრომოკამპანიის გარეშე იქცა ყველა დროის ერთ-ერთ გაყიდვად და ცნობილ მუსიკალურ ალბომად. სინგლები ამ ალბომიდან („Billie Jean“, „Beat It," და „Wanna Be Startin' Somethin'“) ფიგურირებდნენ სხვადასხვა ქვეყნის საუკეთესო სიმღერების ჰიტ-აღლუმებში. ალბომს მიენიჭა ორმაგი ალმასის სტატუსი, მთელ მსოფლიოში გაყიდული 29 მილიონი დისკისათვის. იგი კვლავ რჩება მსოფლიოს ყველაზე გაყიდვად მუსიკალურ ალბომად. დღეისათვის გაყიდულის მისი დაახლოებით 110 მილიონი ასლი.

პირადი ცხოვრება

1994 წლის მაისში, მომღერალი მაიკლ ჯექსონი დაქორწინდა ცნობილი მომღერლის ელვის პრესლის შვილზე, ლიზა მარი პრესლიზე. ისინი მალევე დაშორდნენ, რადგან ლიზამ მაიკლს შვილი არ გაუჩინა. თუმცა 2010 წლის ბოლოს ლიზამ ჩაწერა ოპრა უინფრისთან ინტერვიუ სადაც იგი დაუფარავად საუბრობს მისი და მაიკლის ურთიერთობაზე და აღნიშნავს, რომ მათ ერთმანეთი ნამდვილად უყვარდათ.

1996 წლის 14 ნოემბერს მეორედ იგი დაქორწინდა დები როუზე. მათი ქორწინება ბევრად ხანგრძლივი გამოდგა ვიდრე ლიზა მარი პრესლისთან, მაიკლ ჯექსონს დები როუსგან ეყოლა შვილები: პრინს მაიკლ ჯოზეფ ჯექსონი და ქალიშვილი პერის ჯექსონი .

მალევე ისინი დაშორდნენ დებიმ კი განაცხადა: „მაიკლს ძალიან უნდოდა შვილები, ის არის საუკეთესო მამა. მე შვილები არ მიმიტოვებია, უბრალოდ შვილები მხოლოდ მაიკლის გამო გავაჩინე.“

ცნობილია, რომ მაიკლ ჯექსონი, როგორც მამა, თავის მოვალეობებს პირნათლივ ასრულებს. ეს განაცხადა მისი სიკვდილის შემდეგ პერის ჯექსონმაც:

მამიკო იყო საუკეთესო მამა, რომელიც კი შეიძლებოდა ოდესმე წარმოგედგინათ, მე მხოლოდ მინდოდა მეთქვა, რომ ის ძლიერ მიყვარს.

მაიკლის ირგვლივ სწორედ ამან გამოიწვია დიდი სკანდალი, მისი არანორმალური სიყვარული ბავშვების მიმართ იქცა იმის საბაბად, რომ მისთვის ეჩივლათ სასამართლოში პედოფილიისთვის. ცნობილია რომ მაიკლ ჯექსონის წინააღმდეგ 2 სასამართლო ჩატარდა და ვერც ერთზე ვერ დამტკიცდა მისი დამნაშავეობა. პირველად მბრალდებელი იყო ჯორდან ჩენდლერი, რომლის მამამაც აღიარა, რომ ჯექსონისგან ფულის გამოძალვის მიზნით მოიქცა ასე, ხოლო მეორე — ერვინ გავიზო, რომლის მშობლებმაც ასევე ტყუილად დასდეს ბრალი მაიკლს.

გარდაცვალება

2009 წლის, 25 ივნისს, დილით, კონრად მიურეიმ მაიკლ ჯექსონს გაუკეთა პროპოფოლის ინექცია და დატოვა იგი. დაახლოებით 2 საათში მიურეი დაბრუნდა პაციენტთან და იპოვა მაიკლი საწოლზე დაღებული პირით და თვალებით. მან სცადა მაიკლის რეანიმირება მაგრამ არაფერი გამოუვიდა. 12:21 ტეხასის დროით 911-ში დაფიქსირდა ზარი. სასწრაფო 3 წუთსა და 17 წამში ადგილზე იყო, ამ დროს კი მაიკლს უკვე გული გაჩერებული ჰქონდა და ექიმებმა გულის რეანიმაციის ჩატარება დაიწყეს. მაიკლის სიცოცხლის დაბრუნებას ისინი ეცადნენ 1 საათი კალიფორნიის სამედიცინო უნივერსიტეტის მიყვანის შემდეგ (13:14) მაგრამ ამაოდ. 14:26 მაიკლის სიკვდილის დროდ დააფიქსირეს. მაიკლის დაკრძალვის შესახებ ბევრი საიდუმლო და ჭორი ვრცელდებოდა, საბოლოოდ იგი დაკრძალეს ხუთშაბათს, 3 სექტემბერს ფორესტ-ლაუნის სასაფლაოზე. ლოს-ანჯელესის მთავრობა იძიებდა მაიკლ ჯექსონის მკვლელობას მათ ჩათვალეს ექიმების მოქმედებები როგორც მკვლელობა ამიტომ გამოძიება აღიძვრა. 2011 წლის ნოემბერში კონრად მიურეი აღიარებული იქნა მაიკლის უნებლიე მკვლელად და მიესაჯა 4 წელი პატიმრობა და ასევე წაერთვა ექიმის ლიცენზია.



ულრიხ ცვინგლი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                          ულრიხ ცვინგლი

                              
ულრიხ (ჰულდრაიხ) ცვინგლი (Huldrych/Ulrich Zwingli; დ. 1 იანვარი1484ვილდჰაუზიტოგენბურგის საგრაფო — გ. 11 ოქტომბერი , 1531კაპელი) — შვეიცარიის საეკლესიო რეფორმატორი და პოლიტიკური მოღვაწე, პროტესტანტიზმის ერთ-ერთი მიმართულების ― ცვინგლიანობის ფუძემდებელი. თავისი დროის ერთ-ერთი უაღრესად განათლებული ჰუმანისტი.

1506 მიიღო მღვდლის თანამდებობა გლარუსში; მონაწილეობდა იტალიურ ომებში როგორც ლეგიონის მოძღვარი. 1519 წლის იანვარს ცვინგლი დანიშნეს კათედრალური ტაძრის მოძღვრად ციურიხში, აქვე დაუკავშირდა იგი პატრიციატისა და თავადაზნაურობის წინააღმდეგ მიმართულ ბრძოლას, რომელსაც აწარმოებდა ბიურგერობის პროგრესული ფენა ამქრებსა და გლეხობასთან ერთად. აქვე შეიმუშავა მან საეკლესიო და პოლიტიკური წყობილების გარდაქმნის პროგრამა, რომელიც გადმოცემულია მის „67 თეზისში“ (1522). ცვინგლმა აშკარად გაწყვიტა კავშირი რომის პაპთან. 1523 გაიმარჯვა კათოლიკეებთან გამართულ დიპუტში. საეკლესიო და პოლიტიკური წყობილების რეფორმას ციურიხში ცვინგლი შეუდგა 1523-იდან. დახურეს მონასტრები, ეკლესიებს მოაცილეს „წმინდათა“ ნაწილები და ხატები, ჩამორთმეული სამონასტრო ქონება კი მოხმარდა საქველმოქმედო და განათლების საქმეებს, რომელიც დაექვემდებარა საერო ხელისუფლებას ― დიდ საბჭოს, სადაც ამქრები ბატონობდნენ. საერო ხელისუფლებას დაემორჩილა ეკლესიაც, ქალაქიდან განდევნეს ანაბაპტისტები. ცვინგლი დაუპირისპირდა კათოლიკური ტყის კანტონებს და მათთან სამხედრო შეტაკებისას (კაპელთან ბრძოლაში) ციურიხის ჯარი დამარცხდა, ცვინგლი ამ ბრძოლაში დაიღუპა.

იხ. ვიდეო

                            ცვინგლიანობა

 პროტესტანტიზმის ერთ-ერთი მიმართულება, რომელიც აღმოცენდა შვეიცარიაში XVI საუკუნეშირეფორმაციის დროს. რელიგიურ-ეთიკური და სოციალურ-პოლიტიკური მოძღვრება, რომელიც შეიმუშავა ულრიხ ცვინგლიმ.

ცვინგლიანობას ბევრი საერთო აქვს ლუთერანობასთან. ამ უკანასკნელის მსგავსად ცვინგლიაობა უარყოფდა კათოლიციზმის ძირითად დოგმას, კერძოდ, იმას, რომ ეკლესია და სამღვდელოება აუცილებელი შუამავლები არიან ადამიანსა და ღმერთს შორის, სულის ხსნის ერთადერთ გზად აცხადებდა ჭეშშმარიტ რწმენას, ქრისტიანობის განახლების საფუძვლად მიაჩნდა საღვთო წერილი, უგულვებელყოფდა ინდულგენციებს, ხატებისადმი თაყვანისცემას, მარხვას, მღვდლების უცოლობას და ა.შ. საიდუმლოთაგან დატოვა მხოლოდ ორი მთავარი — ნათლობა და ზიარება. ამასთანავე, ლუთერანობასთან შედარებით ცვინგლიანობა უფრო გაბედულად გამოდიოდა კათოლიკური კულტის წეს-ჩვეულებების წინააღმდეგ. რაციონალურად განმარტავდა ზიარებას, განიხილავდა მას არა როგორც საიდუმლოს, არამედ როგორც ქრისტეს მიერ გაღებული მსხვერპლის სიმბოლურ გახსენებას. ცვინგლიანობა ეკლესიას საერო ხელისუფლებას უმორჩილებდა.

იხ. ვიდეო 





ჟან-ჟაკ რუსო

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                              ჟან-ჟაკ რუსო


(ფრანგ. Jean-Jacques Rousseau; დ. 28 ივნისი1712ჟენევა — გ. 2 ივლისი1778პარიზი) — ფრანგი კომპოზიტორი, ფილოსოფოსი და განმანათლებელი, რომლის ნაშრომებმა და პოლიტიკურმა იდეებმა მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანეს საფრანგეთის რევოლუციაში. მისმა პოლიტიკურმა იდეებმა ხელი შეუწყო სოციალიზმის ჩამოყალიბებას და ნაციონალიზმის გავრცელებას. რუსომ ასევე დიდი წვლილი შეიტანა მუსიკაში, როგორც თეორეტიკოსმა, ასევე კომპოზიტორმა. „აღსარების“ დაწერის შემდეგ მან პრქტიკულად საფუძველი ჩაუყარა ბიოგრაფიას, როგორც ლიტერატურულ ჟანრს. შემდგომში მისი იდეები განავრცეს ჰეგელმა და ფროიდმა.
იხ. ვიდეო ჟან-ჟაკ რუსო ,, ემილი, ანუ აღზრდის შესახებ''

წარმოშობით რუსო პროტესტანტულ ქალაქ ჟენევიდან იყო. დაბადებისთანავე ჟან-ჟაკმა დედა, სუზანა, დაკარგა. მისი მამა ისააკ რუსო (1672 - 1747), რომელიც მესაათე და ცეკვის მასწავლებელი იყო, მძიმედ განიცდიდა საყვარელი მეუღლის დაკარგვას. ჟან-ჟაკი სახლში ყველასათვის საყვარელი იყო. უკვე შვიდი წლის ასაკში იგი დიდი გულმოდგინებით კითხულობდა ისტორიულ წიგნებს, განსაკუთრებით კი - პლუტარქეს. ბავშვობაში მას თავი ანტიკურ გმირად წარმოედგინა.

რუსო იძულებული იყო ადრეული ასაკიდანვე მუშაობით ერჩინა თავი. 1725 წელს მან საათების გრავირების შესწავლა დაიწყო. მოგვიანებით სინანულით აღნიშნავდა, ჟენეველი მდაბიო მესაათის ხვედრზე მეტად, რომელი ხვედრი უფრო შემეფრებოდაო.[1]თვითდამკვიდრებისთვის რუსო შინამასწავლებლობას,მდივნობას,მთარგმენლობას და კომპოზიტორობას შეეცადა, მაგრამ არაფერი გამოუვიდა. 1742 წლის 22 აგვისტოს რუსომ პარიზის აკადემიას თავისი ნაშრომი - „პროექტი სამუსიკო ჩანაწერების შესახებ“ წარუდგინა. ზომიერი, არც თუ ისე მწვავე ნაშრომი 1743 წელს დაბეჭდეს.[2] შემდეგ პარიზის გარეუბანში დასახლდა.პარიზში მან კონკურსში მიიღო მონაწილეობა და წარადგინა თავისი ფილოსოფიური ტრაქტატი „მსჯელობა,მეცნიერებისა და ხელოვნებათა გამო“ –ამ ნაშრომმა კი მას საქვეყნო აღიარება მოუტანა.შემდეგ 1754 წელს რუსომ გამოსცა თხზულება „“მსჯელობანი ადამიანთა შორის უთანასწორობის წარმოშობასა და საფუძველზე“. შემდეგ 1762 წელს გამოსცა „პოლიტიკური ტრაქტატი საზოგადოებრივი ხელშეკრულების შესახებ, ანუ პოლიტიკური სამართლის პრინციპები“. 1862 წელს დაწერა: „ჟიული, ანუ ახალი ელიოზა“ – რითაც ჟან–ჟაკ რუსომ სათავე მისცა ახალ ლიტერატურულ მიმდინარეობას–სენტიმეტალიზმს. ჟან–ჟაკ რუსოს მიერ დაწერილმა პედაგოგიურმა რომანმა „ემილი, ანუ აღზრდის შესახებ“ – საფუძველი ჩაუყარა ახალ პედაგოგიურ აზროვნებას. რუსოს აზრით აღზრდამ ადამიანს უნდა შთაუნერგოს მაღალი გრძნობები და საზოგადოებას მისცეს სასარგებლო ადამიანი. შეიარაღებული თავდასხმის გამო ისააკი იძულებული გახდა მეზობელ კანტონაში გაქცეულიყო, სადაც მეორეჯერ იქორწინა. ჟან-ჟაკი ჟენევაში დარჩა და სწავლა დაიწყო ნოტარიუსთან. მუშაობის დროსაც კი იგი განაგრძობდა წიგნების კითხვას. შემდგომ, როგორც საკუთარ წიგნ „აღსარებაში“ აღიარებს რუსო ახალგაზრდობაში ხშირად იტყუებოდა და იპარავდა. კვირაობით იგი ქალაქიდან გადიოდა, საიდანაც გვიან ბრუნდებოდა, მაშინ როდესაც კარები უკვე დაკეტილი იყო, ამიტომაც მას ხშირად უწევდა ღია ცის ქვეშ ღამის გათენება. 16 წლის ასაკში, 1728 წლის 14 მარტს მან გადაწყვიტა ქალაქი დაეტოვებინა.

იხ. ვიდეო

ჟან ჟაკ რუსოს ახალგაზრდობამ სკანდალებითა და თავგადასავლებით ჩაიარა. მოგვიანებით რუსო ამაზე ხატოვნად წერდა თავის „აღსარებაში“, რომელიც მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოქვეყნდა. 1741 წელს პარიზის გარეუბანში დასახლდა და ცდილობდა, თავი დრამატურგიით ერჩინა. პარიზში ის დაუკავშირდა განმანათლებლებს. მან დიდროს რჩევით დიჟონის აკადემიის კონკურსში წარადგინა ნაშრომი „მსჯელობანი ადამიანთა შორის უთანასწორობის წარმოშობასა და საფუძველზე“. ამ ნაშრომით მან უთანასწორობის გამომწვევ მიზეზად დაასახელა კერძო საკუთრება. „განსჯა ხელოვნებისა და მეცნიერების შესახებ“ (1750) რომელიც ადამიანის ბუნებრივ მხარეს ადიდებდა და მე-18 საუკუნის საფრანგეთის უკიდურესად ხელოვნურ საზოგადოებას უპირისპირდებოდა, რუსოს საქვეყნოდ გაუთქვა სახელი. 1762 წელს რუსომ თავისი პირველი რომანი „ემილი“ და ნაშრომი „საზოგადოებრივი ხელშეკრულების შესახებ“ გამოაქვეყნა. ტრაქტატში რუსომ ჩამოაყალიბა დემოკრატიული რესპუბლიკის და ხალხის სუვერენიტეტის იდეები. ნაშრომმა, რევოლუციური განწყობილების გამო, ხელისუფლების წყრომა გამოიწვია. რუსომ თავი შვეიცარიას, შემდეგ კი ინგლისს შეაფარა. მისი იდეებით სულდგმულობდა ფრანგული რევოლუცია. რუსოს აზრით ადამიანები ერთმანეთის თანასწორნი და თავისუფალნი იბადებიან მათი ბუნებრივი გაერთიანება ოჯახია იგი აღნიშნავდა რომ არც ერთ ადამიანს თავის მსგავზე ძალაუფლების გავრცელების უფლება ბუნებით არ აქვს მინიჩებული ამიტომ ხელისუფლება არა მონარქს არამედ მთელ ხალხს უნდა ეკუთნოდეს რუსო ქონების გათანასწორების მომხრე იყო იგი დიდ მნიშვნელობას ანიჭებდა აღზრდას.

იხ. ვიდეო 








ასაკი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -                                  ასაკი ჯორჯიონე. სამი ასაკის კაცი. 1500-1510 წწ. პალაცო...