ბირთვული რეაქტორი

                                

აქტიური ზონა კვლევითო რეაქტორის ARTინგლ. აიდაჰოს  ეროვნული ლაბორატორია კარგად ჩანს ღრმა ნათებები - ჩერენკოვის ეფექტი ვავილოვის გამოსხივება -ნათებას რ-იც იწვევს დამუხტული ნაწილაკები, ისინი მოძრაობენ სინათლის სიჩქარით, გარდაიქმნებიან ფაზური სიჩქარეში რ-იც  ვრცელდება სინათლეში ამ გარემოში. 

                                                             ბირთვული ფიზიკა

ბირთვული რეაქტორი — მოწყობილობა რომელშიც ხორციელდება მართვადი ბირთვული ჯაჭვური რეაქცია, ენერგიისგამოყოფის თანხლებით. პირველი ბირთვული რეაქტორი აშენდა და გაეშვა 1942 წლისდეკემბერს აშშ-ში, ენრიკო ფერმისხელმძღვანელობით. 

                                       

                                                                      ჩიკაგოს პოლიცენიცა1

პირველი რეაქტორი, რომელიც აშშ-ს ფარგლებს აშენდა, გახდა კანადაში 1945 წლის სექტემბერში გაშვებული ZEEP-ი. ევროპაში პირველი ბირთვული რეაქტორი, Ф-1, გაეშვა 1946 წლის 25 სექტემბერს მოსკოვში იგორ კურჩატოვისხელმძრვანელობით. 1978 წლისთვის მსოფლიოში აქტიურ ექსპლუატაციაში იმყოფებოდა ასამდე სხვადასხვა ტიპის ბირთვული რეაქტორი. ნებისმიერი ბირთვული რეაქტორის შემადგენელი ნაწილებია: ჩვეულებრივ ნეიტრონების ამრეკლით გარსშემორტყმული აქტიური ზონა ბირთვული სათბობით, თბომატარებელი, ჯაჭვური რეაქციის რეგულირების სისტემა, რადიაციული დაცვა, დისტანციური მართვის სისტემა. ბირთვული რეაქტორის ძირითად მახასიათებელია მისი სიმძლავრე. 1 მვტსიმძლავრე შეესაბამება ჟაჭვურ რეაქციას, რომელშიც 1 წამში გაყოფის 3×10¹⁶ აქტი მიმდინარეობს.

                                          

სქემატური მოწყობილობა ჰეტეროგენული ბირთვული რექტორის 1- მართვული ჩხირი, 2 - რადიაციული დაცვა, 3- თბოიზოლაციური დაცვა, 4 - შემნელებელი, 5 - ბირთვული საწვავი, 6 - თბომატარებელი

ნებისმიერი ატომური რექტორი შედგება შემდეგი ნაწილებისგან: ქტიური ზონა საწვავის ელემენტებით, ნეიტრონების ამრეკლი, აქტიური გარემოს ზონა, თბოგამტარობა ატომური რექტორის, სისტემა დამარეგულირებელის ჯაჭვური რექციის, მატ შორის ავარიული დაცვის

რადიაციული დაცვა. დისტანციური მართვის სისტემა

იხ. ვიდეო

მე არ მიმაჩნია სრულიად უსაფრთხო ბირთვული დანდგარი რაც მარტო ჩერნობილი და ფუკუსიმას ავარიები ყოფნის თუმცა უამრავი ინციდნეტებიც ყოფნის ავარია მარტო კი არ არის ფაქტორის არამედ რადიაციული დასხივება და დაბინძურება ,მეორე ასე უმთავრესი ფაქტორი გახლავთ ბირთვული ნარჩენების დამარხვა ეს სერიოზული პრობლემა არის ეს არ არის ჩვეულებრივი ნარჩენები და წლებით უნდა ინახებოდეს სპეციალური ბეტონის სარკოფაგებში და თუ დაზიანდა სერიზული საფრთხეს წარმოადგენს სადიაციის ამ შემთხვევაში საუბარია ატომური სადგურზეა საუბარი. ბითვული კვლევები სულ სხვა არის.საქართველოში ატომის ბირთვის ენერგიას მეცნიერული კვლევებისთვის გასული საუკუნის 60-იანი წლებიდან იყენებდნენ. სწორედ 1960 წელს შევიდა ექსპლუატაციაში „მცხეთის რეაქტორად“ ცნობილი „მუხათგვერდის გამოყენებითი კვლევების ცენტრი“. მცხეთის მცირე რეაქტორი არ იყო განკუთვნილი ფართომასშტაბიანი მიზნებისათვის, თუმცა რეაქტორის შესახებ ინფორმაცია გასაიდუმლოებულია. . თუ მაინდამაინც კაცობრიობა ამ გზით უნდა წავიდეს უფრო რთული მაგრამ ძალინ ეფექტური ენერგეტიკა შეგვიძლია ავირჩიოთ ეს გახლავთ თერმობირთვული ენერგია და ძრავები რომელზეც მიმდინარეობს კვლევები.