ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
HD 140283
| ხსნის თარიღი | 1988 წელი |
|---|---|
| დაკვირვებითი მონაცემები ( ეპოქა J2000.0 ) | |
| ტიპი | ერთი ვარსკვლავი |
| მარჯვენა ამაღლება | 15 სთ 43 წთ 3.10 წმ |
| დახრილობა | -10° 56′ 0.60″ |
| მანძილი | 190.1±1.5 სინათლის წელი |
| ვარსკვლავური სიდიდის ხილული მაჩვენებელი ( V ) | 7,223 |
| თანავარსკვლავედი | სასწორები |
| ასტრომეტრია | |
| რადიალური სიჩქარე ( Rv ) | -169.00 კმ/წმ |
| საკუთარი მოძრაობა | |
| • მარჯვენა ამაღლება | -1114.93 [ 1 ] მას წელიწადში |
| • დეკლენცია | -304.36 [ 1 ] მას წელიწადში |
| პარალაქსი (π) | 17.16 ± 0.68 [ 1 ] მას |
| აბსოლუტური ვარსკვლავური სიდიდე (V) | +3.39 |
| სპექტრული მახასიათებლები | |
| სპექტრული კლასი | G0IV |
| ფერის ინდექსი | |
| • B−V | 0.499 |
| • U−B | -0.203 |
| ფიზიკური მახასიათებლები | |
| წონა | 0.8 მ ⊙ |
| რადიუსი | 2.0 R ⊙ |
| ასაკი | 13.77 ± 0.06 მილიარდი წელი |
| ტემპერატურა | 5777±55 კ |
| სიკაშკაშე | 3.83 ლ ⊙ |
| მეტალურობა | [Fe/H]=–2.40±0.10 |
| როტაცია | 3.9 კმ/წმ |
| ინფორმაცია მონაცემთა ბაზებში | |
| სიმბადი | მონაცემები |
მეთუსელა (HD 140283) ქვეგიგანტი ვარსკვლავია სასწორის თანავარსკვლავედში, რომელიც დედამიწიდან დაახლოებით 190 სინათლის წლის დაშორებით მდებარეობს. ვარსკვლავი მიეკუთვნება ვარსკვლავების მეორე თაობას (პოპულაცია II), რომელიც დაბალი ლითონის შემცველობით ხასიათდება.
ქვეგიგანტი HD 140283 ძალიან ძველი ვარსკვლავების ჯგუფს მიეკუთვნება, რომლებიც დიდი აფეთქებიდან რამდენიმე ასეული მილიონი წლის შემდეგ დაიბადა. შესაძლოა, ეს მზის უშუალო სიახლოვეს მდებარე უძველესი ვარსკვლავი იყოს; ნებისმიერ შემთხვევაში, ეს არის ყველაზე ძველი ვარსკვლავი, რომლის ასაკიც საიმედოდ არის განსაზღვრული. ვარსკვლავმა თავისი ევოლუცია ჰერცშპრუნგ-რასელის დიაგრამის მთავარ თანმიმდევრობაზე დაასრულა და მისგან დაღმართი დაიწყო, რაც მის სიღრმეში პასიური, ძალიან ცხელი ჰელიუმის ბირთვის ფორმირებას უკავშირდება, რომლის პერიფერიაზე წყალბადი აგრძელებს წვას, მაგრამ ჯერ არ მიუღწევია ჰელიუმის აალების და წითელი გიგანტის სტადიაზე გადასვლის წერტილამდე. „ასტროფიზიკურ ჟურნალში“ გამოქვეყნებული კვლევის თანახმად, ის ჯუჯა გალაქტიკაში დაიბადა, რომელიც ირმის ნახტომმა 12 მილიარდ წელზე მეტი ხნის წინ შთანთქა.
ვარსკვლავი ასტრონომებმა ას წელზე მეტი ხნის წინ აღმოაჩინეს. ის აღინიშნა, როგორც მაღალი სიჩქარის მქონე ვარსკვლავი, რაც საკმაოდ გავრცელებული მოვლენაა II პოპულაციის ძველი ვარსკვლავებისთვის, რადგან ისინი არ არიან კონცენტრირებულნი გალაქტიკური სიბრტყისკენ (სადაც მზე მდებარეობს), არამედ მიეკუთვნებიან გალაქტიკის სფერულ ჰალოს და მოძრაობენ მასზე გალაქტიკურ დისკში შესვლისას. საწყისი შეფასებით, მისი ასაკი 16 მილიარდი წელი იყო, რაც, თუმცა, შეუძლებელია, რადგან სამყაროს ასაკი 13,8 მილიარდ წელზე მეტი არ არის. ლონგ-ბიჩში (აშშ) ამერიკის ასტრონომიული საზოგადოების 221-ე კონფერენციაზე გამოცხადებული გადამუშავებული შეფასების თანახმად, მისი ასაკი 13,2 მილიარდ წელს აღემატება. ვარსკვლავის ასაკი გამოთვალა ასტრონომთა ჯგუფმა, რომელსაც პენსილვანიის სახელმწიფო უნივერსიტეტიდან ჰოვარდ ბონდი ხელმძღვანელობდა. სამყაროს ასაკის გათვალისწინების გარეშე, ვარსკვლავური ევოლუციის თეორიის გამოყენება ასაკის შეფასებას 13.46±0.8 მილიარდ წელს იძლევა. თუ ამ საზღვრებს დავაწესებთ პირობას, რომ ვარსკვლავის ასაკი არ შეიძლება აღემატებოდეს სამყაროს ასაკს, მაშინ ასაკის ყველაზე სავარაუდო მნიშვნელობა 13.3 მილიარდი წლის ტოლი ხდება.
HD 140283-მა თითქმის ამოწურა თავის ბირთვში არსებული წყალბადის მარაგი, რის გამოც მისი სიკაშკაშე თანდათან შემცირდა. ვარსკვლავის ასაკი ტოლია და შესაძლოა, აღემატება კიდეც კიდევ ერთი დიდი ხნის ვარსკვლავის, HE 1523-0901-ის ასაკს.
ვარსკვლავი უკიდურესად ღარიბია ლითონებით (ანუ ის შეიცავს წყალბადსა და ჰელიუმზე მძიმე ელემენტებს ძალიან ცოტას), რაც განპირობებულია მისი დაბადებით იმ ადრეულ ხანაში, როდესაც ვარსკვლავთშორისი სივრცე ჯერ კიდევ არ იყო გამდიდრებული ვარსკვლავებში წარმოქმნილი მძიმე ელემენტებით. ამგვარად, მის ფოტოსფეროში რკინისა და ჟანგბადის შემცველობა, შესაბამისად, 250 და 50-ჯერ ნაკლებია მზის ფოტოსფეროზე.
ვარსკვლავი შეუიარაღებელი თვალით არ ჩანს, მაგრამ მისი დაკვირვება ბინოკლით ან სამოყვარულო ტელესკოპით არის შესაძლებელი.
იხ.ვიდეო - Самые древние звезды во Вселенной: HD 140283 (Звезда Мафусаил)
Комментариев нет:
Отправить комментарий