რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1768-1774)

           რუსეთ-ოსმალეთის ომი (1768-1774) და                                     საქართველო

                                                                          

                     ალეგორია გამარჯვება  ეკატერინეს თურქეთზე გამარჯვება (1772), სტეფანო ტორელი
როგორ გადავიდა საქართველო ერთი იმპერიიდან მეორე იმპერიის ხელში და სხვა                ხახლები და ქვეყნებიც რა დაკარგა საქართველომ ამის შემდეგ სამეფო დამოუკიდებლობა და ავტოკეფალია ის რაც აქამდე ავად თუ კარგად გვქონდა.                                                  ტოტლებენის და რუსების მუხანათობა

ადგილი  - დუნაის სამეფო, ბულგარეთი, ზაპოროჟია, ყირიმი, ეგეოსის ზღვა, ხმელთაშუაზღვის ზღვა, ლევანტი, კავასია, შავი ზღვა. 

რუსეთის ეკონომიკური განვითარება და გაბატონებული კლასების ინტერესები გადაუდებლად მოითხოვდა შავ ზღვაზე გასვლას. ოსმალეთი თავის მხრივ სამფლობელოების გავრცელებას შავიზღვისპირეთსა და ჩრდილოეთ კავკასიაში ფიქრობდა, ასტრახანის აღებასაც ლამობდა. გარდა ამისა, რუსეთი და ოსმალეთი პოლონეთის საკითხშიც ვერ თანხმდებოდნენ. ომის საბაბად ოსმალეთმა ის გამოიყენა, რომ რუსეთმა უარით უპასუხა პოლონეთიდან ჯარის გაყვანის მოთხოვნას, საფრანგეთისა და ავსტრიის დიპლომატიის წაქეზებით 1768 წლის 25 სექტემბერს ოსმალეთმა რუსეთს ომი გამოუცხადა, რუსეთის სტრატეგიული გეგმა 1769 წელს ითვალისწინებდა მთავარი ძალებით (1-ლი არმია გენერალ ა. გოლიცინისა - 80-90 ათ. კაცი) შეტევას ხოტინზე. მე-2 არმია გენერალ პეტრე რუმიანცევისა (35 ათ. კაცი) უზრუნველყოფდა მთავარი ძალების შეტევას და ყირიმელი თათრებისაგან იცავდა სამხრეთ საზღვარს დონიდან დნეპრამდე. ამავე დროს რუსეთის ფლოტი ბალტიის ზღვიდან ხმელთაშუა ზღვაში უნდა შესულიყო დარდანელის ბლოკირებისათვის და საბერძნეშთი ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის, როგორც ანტიოსმალური ძალის მხარდაჭერისათვის. ამავე დროს აპირებდნენ ცალკეული რაზმების გამოყენებას ჩრდილოეთ კავკასიაში ნოღაელი თათრების დასამორჩილებლად და ქართლ-კახეთისა და იმერეთის მეფეების ოსმალეთის წინააღმდეგ ომში ჩასაბმელად.

იხ. ვიდეო

1769 წლის იანვარში ყირიმის ხანი 80-ათასიანი ჯარით შეიჭრა უკრაინაში. რუსეთის მეორე არმიამ უკუაქცია ყირიმელი თათრები და აზოვის ზღვის სანაპირო დაიკავა. აპრილსა და ივნისში რუსეთის პირველმა არმიამ ორჯერ მიიტანა იერიში ხოტინზე, მაგრამ უშედეგოდ. შემდეგ ვერც ოსმალებმა შეძლეს ხოტინის მომარაგება და სექტემბერში დატოვეს იგი. 1-ლი არმიის სარდლად რუმიანცევი დანიშნეს, ხოლო მის მაგიერ მე-2 არმიის მეთაურობა პ. პანინს დაავალეს. რუმიანცევის არმიამ ქალაქი იასი დაიკავა. ბალტიის ზღვიდან კი რუსეთის ესკადრა ადმირალ გ. სპირიდოვის მეთაურობითხმელთაშუა ზღვისკენ დაიძრა. 1770 წლის 24-26 ივნისს ეგეოსის ზღვაზე ჩესმენის ყურეში, რუსეთის ესკადრამ გაანადგურა ოსმალთა ფლოტი. რუმიანცევის არმიამ მდინარე ლარგსა და მდინარე კაგულზე გამარჯვებები მოიპოვა. შემდეგ ბენდერის, იზმაილის, კილიასა და აკერმანის ციხესიმაგრეები აიღო.

1771 წელს მეორე არმიამ ვ. დოლგორუკის ხელმძღვანელობით პერეკოპი აიღო და ყირიმში შევიდა. რუმიანცევის არმიამ დუნაის მარჯვენა ნაპირზეც დაიწყო მოქმედება. რუსეთის ჯარის წარმატებამ აიძულა ოსმალები მშვიდობიანი მოლაპარაკება დაეწყოთ ჯერ ჟურჟაში, შემდეგ ფოქშანსა და ბუქარესტში, მაგრამ ყოველივე უშედეგოდ დამთავრდა. 1772 წლის 1 ნოემბერს რუსეთმა ყირიმის ხან საჰიბ-გირეისთან ხელშეკრულება დადო. ყირიმი ოსმალეთისაგან დამოუკიდებელ და რუსეთის მფარველობის ქვეშ მყოფ სახანოდ გამოცხადდა.

1773 წლის მარტიდან რუმიანცევი დუნაის ფორსირებისათის მზადებას სეუდგა. ალექსანდრე სუვოროვის მეთაურობით სამხედრო რაზმმა ტურტუკაისაკენ რეიდი წარმატებით ჩაატარა. 1774 წლის 6 ივნისს მთავარმა ძალებმა დუნაი გადალახეს. სუვორვის 18-ათასიანმა კორპუსმა კოზლუჯასთან 40-ათასიანი ოსმალთა ლაშქარი გაანადგურა. ი. სალტიკოვის რაზმმა კი ტურტუკაისტან გაიმარჯვა. რუსეთის ჯარმა შუმლუს, რუშჩუკისა და სილისტრიის ციხესიმაგრეების ბლოკირება მოახერხა. ამ პირობებში ოსმალები ზავის დადებაზე დათანხმდნენ, 1774 წლის 10 ივლისს ქუჩუკ-კაინარჯში ხელი მოაწერეს საზავო ხელშეკრულებას. რუსეთმა მიიღო დნეპრისა და სამხრეთის ბუგს შორის მდებარე ტერიტორია და კინბურნის, ქერჩისა და ენიკალეს სიმაგრეები. რუსეთის ფლოტმა შავ ზღვაში თავისუფალი ნაოსნობის უფლება მოიპოვა. ხელშეკრულების 23-ე მუხლით რუსეთის მთავრობა დასავლეთ საქართველოში ოსმალეთის უფლებას ცნობდა იმ პირობით, რომ ოსმალეთი უარს ამბობდა იმერეთის ხარკზე.

ამ ომში რუსეთის მხარეზე აქტიურად გამოვიდნენ ქართ-კახეთის მეფე ერეკლე II და იმერეთის მეფე სოლომონ I. საქართველოში რუსეთის მთავრობამ საექსპედიციო რაზმი გამოგზავნა გენერალ გ. ტოტლებენის მეთაურობით, მაგრამ ტოტლებენის თვითნებურმა მოქმედებამ ქართველ მეფეთა უკმაყოფილება გამოიწვია. 1770 წლის 19 აპრილს მან მოულოდნელად მიატოვა ერეკლე II აწყურის ციხესთან და უკან გაბრუნდა. ერეკლე II-მ მოიგერია აწყურიდან გამოსული მტრის იერიში. 20 აპრილს ასპინძასთან ქართველებმა ოსმალეთის ლაშქართან ბრძოლაში დიდი გამარჯვება მოიპოვეს.

შედეგი რუსეთის გამარჯვება - ქუჩუქ-კანარჯის საზავო ხელშეკრულება

ქუჩუქ-კაინარჯის საზავო ხელშეკრულება (1774) — რუსეთისა და ოსმალეთს შორის 1774 წლის 21 ივლისს, სოფელ ქუჩუქ-კაინარჯში დადებული ხელშეკრულება, რომლითაც დამთავრდა რუსეთ-ოსმალეთის 1768-1774 წლების ომი. ევროპელი დიპლომატების მტრული პოზიციისა და რთული საშინაო ვითარების მიუხედავად, რუსეთმა მნიშვნელოვან შედეგებს მიაღწია: გადაეცა ტერიტორია დნეპრსა და ბუგს შორის, სიმაგრეები შავ ზღვაზე — კინბურნი, ქერჩი და იენიკალე; რუსეთის სავაჭრო ფლოტს შავ ზღვაზე თავისუფალი ნაოსნობისა და სრუტეებში გავლის ნება დართო; კავკასიაში რუსეთის საზღვარი მდინარე ეისა და თერგის ხაზზე გავიდა; ყირიმის სახანოს დამოუკიდებლობა მიენიჭა (გათავისუფლდა ოსმალეთის ბატონობისგან). ქუჩუქ-კაინარჯის საზავო ხელშეკრულებამ ხელი შეუწყო ზღვაზე ვაჭრობის განვითარებისა და რუსეთის სამხედრო სტარატეგიული პოზიციის განმტკიცებას.

ქუჩუქ-კაინარჯის საზავო ხელშეკრულების 23-ე მუხლი საქართველოს ეხებოდა. ოსმალეთი „საზეიმოდ“ აცხადებდა, რომ იგი ამიერიდან „სამუდამოდ“ იღებდა ხელს იმერეთისაგან ხარკის მოთხოვნაზე, საქართველოში ქრისტიანული სარწმუნოების შევიწროვებაზე. ხელშეკრულებაში იყო სადავო ადგილებიც — იმერეთის ციხებს (ბაღდათი, შორაპანი, ქუთაისი), რომელიც რუსეთის ჯარმა გაათავისუფლა, რუსეთი იმის საკუთრებად ცნობდა, „ვისაც იგი ძველთაგან ეკუთვნოდა“, ხოლო ოსმალეთს უკრძალავდა საქართველოში ახალი რაიონების (ის, რაც „ძველთაგან არ ეკუთვნოდა“) მითვისებას; დამარცხებულმა ოსმალეთმა ვერ შეძლო ქუჩუქ-კაინარჯის საზავო ხელშეკრულების სადავო მუხლების თავის სასარგებლოდ გამოყენება. ამიტომ სოლომონ I-მა საშუალება არ მისცა ოსმალეთს ხელახლა გაბატონებულიყო იმერეთში, ქვეყანა დამშვიდდა და მოსახლეობამაც მნიშვნელოვნად იმატა.

ქუჩუქ-კაინარჯის საზავო ხელშეკრულებით რუსეთმა მიიღო უფლება გამოსარჩლებოდა ოსმალეთის უღელქვეშ მყოფ ქრისტიან ხალხებს (ქართველები, მოლდაველები, რუმინელები), რაც ოსმალეთის საშინაო საქმეებში ჩარევას ნიშნავდა. ეს კი ხელს უწყობდა ბალკანეთისა და კავკასიელი ხალხების განმათავისუფლებელი მოძრაობის აღმავლობას.

                                                  

                                                      კახეთის მეფე რეკლე II

                                                             

                                                             ასპინძის ბრძოლა

1770 წლის 20 აპრილს ქართველთა ბრძოლა ოსმალეთის ლაშქართან ერეკლე II-ის სარდლობით რუსეთ-ოსმალეთის ომის (1768-1774) დროს. საქართველოში შემოსულ რუსთა საექსპედიციო რაზმს, რომელსაც ამიერკავკასიის ფრონტზე ოსმალთა ძალების ნაწილი უნდა მიეზიდა, ერეკლე II-მ შესთავაზა რუს-ქართველთა ერთობლივი ძალით ახალციხეზე გალაშქრება. მისი მიზანი იყო მესხეთის განთავისუფლება ოსმალთა ბატონობისაგან.

1770 მარტში სურამში რუსებისა და ქართველთა ჯარები შეერთდნენ. რუსთა სამხედრო რაზმს (1200 კაცი) გენერალი გ. ტოტლებენი მეთაურობდა, ქართულ ლაშქარს (დაახლოებით 7 ათასი კაცი) - ერეკლე II. 24 მარტს შეერთებული მხედრობა ბორჯომის ხეობით ახალციხისაკენ დაიძრა და 14 აპრილს აიღო სადგერის ციხე, 17 აპრილს კი ალყა შემოარტყა აწყურის ციხეს. აქ ერეკლე II-მ უშუალოდ ახალციხეზე გალაშქრება მოითხოვა, რადგან აწყურის ძნელად მისადგომი ციხის მცირერიცხოვანი გარნიზონის წინააღმდეგ ბრძოლა დროისა და ძალის დაკარგვად მიაჩნდა, ხოლო ციხის ღრმა ზურგში მოტოვება, მისი აზრით, თავისთავად გადაწყვიტდა აწყურის საკითხს. ტოტლებენი შეუძლებლად თვლიდა გამაგრებული ციხის ზურგში მოტოვებას და ამიტომ საიერიშო ღონისძიებათა მომზადებას შეუდგა, მაგრამ ციხის გარემოცვისა და ბრძოლის მისეული გეგმა არასწორი იყო. ამით ისარგებლა ახალციხის ფაშამ და 18 აპრილს აწყურის ციხეში 2000-კაციანი დამხმარე რაზმი შეგზავნა.

19 აპრილს ტოტლებენი თავისი რაზმითურთ მოულოდნელად უკან დაბრუნდა. მტერმა დრო იხელთა, ციხიდან გამოიჭრა და თავს დაესხა ქართველებს. ერეკლე II-მ სწრაფი კონტრშეტევით უკუაგდო მტერი და ასპინძისკენ დაიძრა. ქართველთათვის გზა რომ გადაეჭრა, ახალციხის ფაშამ 1500 მეომარი გამოიყვანა ახალქალაქისა და ხერთვისის ციხეებიდან, მაგრამ ერეკლემ ეს რაზმი დაამარცხა და უკუაქცია. მალე ასპინძასთან მტრის ძირითადი ძალები გამოჩნდა. ოსმალ-ლეკთა 8 -ათასიანი კორპუსის დიდ ნაწილს ერეკლემ მტკვარზე გადმოსვლის საშუალება მისცა, ღამით კი აღაბაბა ერისთავს, სვიმონ მუხრანბატონსა და ხუდია ბორბაჩალოელს მალულად გადაახერხინა ხიდის თავხეები ("ისრები"). ამით მტერს უკანდასახევი გზა მოეჭრა. 20 აპრილს ქართველები მტრის პირისპირ საბრძოლო წყობით განლაგდნენ: მარჯვენა ფლანგს დავით ორბელიანი სარდლობდა, მარცხენას - გიორგი ბატონიშვილი (შემდგომში გიორგი XII), ცენტრს - ერეკლე II, რომელიც საერთო ხელმძღვანელობასაც ახორციელებდა.
                                                      
                                                          იმერეთის მეფე სოლომონ I

ბრძოლა ქართველთა შეტევით დაიწყო. მტერმა ვერ გაუძლო დარტყმას და უწესრიგოდ იწყო უკან დახევა ხიდისაკენ. თავხეებგადახერხილი ხიდი ჩაინგრა და ასობით ოსმალ-ლეკი თან ჩაიტანა ადიდებულ მტკვარში. მტერმა ბრძოლის ველზე 4 ათასი მოკლული დატოვა. დაღუპულთა შორის იყვნენ ოსმალთა კორპუსის მთავარსარდალი, რამდენიმე ცნობილი ფაშა და ბეგი. ერეკლემ ორთაბრძოლაში მოკლა ლეკთა ბელადი მალაჩილა (კოხტა-ბელადი). ქართველებმა ხელთ იგდეს ტყვეები, დროშები, ცხენები და დიდძალი იარაღი.

XVIII საუკუნის 80-იანი წლებიდან ერეკლე II-ის სამეფო საბოლოოდ დაუკავშირდა რუსეთს, გაფორმდა 1783 რუსეთ-საქართველოს მფარველობითი ტრაქტატი, ერეკლე II-ს მიაჩნდა, რომ რუსეთის სახელმწიფო ხელს შეუწყობდა ქართლ-კახეთის სამეფოს შემდგომ წინსვლას და მის სამეფოს გარეშე მტრებისგან დაიცავდა, მაგრამ საქართველოს საგარეო პოლიტიკური ვითარება მალე შეიცვალა, დიდი სახელმწიფოები გააქტიურდნენ და კვლავ დაიწყეს ბრძოლა ამიერკავკასიის დასაუფლებლად.

შეუძლებელია, დღეს განსაზღვრო შეინარჩუნებდა თუ არა ქართლ–კახეთის სამეფო დამოუკიდებლობას, რომ არ ყოფილიყო დადებული ტრაქტატი, ძნელია გაამართლო ან გაამტყუნო ერეკლე რუსეთთან კავშირის გამო. მალე გამოიხატა, რომ რუსეთი, ტრაქტატის თანახმად მიღებული ვალდებულებების შესრულებას არ აპირებდა. ქართლ–კახეთის სამეფოს რუსეთთან კავშირის კატეგორიული წინააღმდეგი იყო ირანი და ოსმალეთი, აგრესიით განეწყვნენ მეზობელი მაჰმადიანური სახანოები. კავკასიაში რუსეთის გამოჩენა ევროპის ქვეყნებისთვისაც მიუღებელი იყო. თუმცა ერეკლეს მაინც ჰქონდა რუსეთის მხარდაჭერის იმედი.

ერეკლე ხვდებოდა, რომ მხოლოდ სახელმწიფოებრივი ცხოვრების ევროპულ ყაიდაზე გარდაქმნას შეეძლო უზრუნველყო საქართველოს მომავალი წარმატებები. ქართული ჯარის ევროპულ ყაიდაზე გასაწყობად სესხის აღებაც უნდოდა ევროპის ზოგიერთი ქვეყნისაგან, მაგრამ ევროპა, იმ დროს ნაკლებად იყო დაინტერესებული ამ მხარით. ევროპისკენ მიმავალ გზად კი ერეკლე რუსეთთან ურთიერთობაში ხედავდა. აშკარა იყო რომ მეზობელი სამი დიდი სახელმწიფოდან, როგორებიც იყო თურქეთი სპარსეთი და რუსეთი, თითეული ცდილობდა დაეპყრო საქართველო. ისიც გამოიკვეთა, რომ საქართველოს დიდი ხნის თავისუფლება არ ეწერა. საქართველოს დამონებისათვის მიმდინარე ბრძოლაში საბოლოოდ რუსეთმა გაიმარჯვა, რომელიც აგრესიით მოიწევდა ამიერკავკასიისაკენ და ჩანდა, რომ მის გადაწყვეტილებას წინ ვერაფერი დაუდგებოდა.

რუსეთთან კავშირის გამო აითვალისწუნა და გაწირა იმდროინდელმა გავლენიანმა სამყარომ აღმოსავლეთ საქართველო. ბედის მწარე დაცინვა კი ის იყო, რომ რუსეთი არამც თუ არაფერს აკეთებდა საქართველოს საკეთილდღეოდ,არამედ ხელს უწყობდა საქართველოს თვითმყოფადობის უნარის დაკარგვას, რათა შემდგომში მისი დაპატრონება არ გაჭირვებოდა.

ანალიზის სახით შეგვიძლია შევაფასოთ შემდეგი გარეომეობები რომელიც შეგვიქმნა და ჩამოყალიბდა ქართველების მითები

                                         რუსების მითები ქართველებზე

1. პირველი მითი ის არის რომ ქართველები არიაც ძალინ მცირე ერი და ის  იყო გადაშენების გზაზე და არ იყო სხვა გზა გარდა იმისა, რომ რუსეთან გაერთიანებისა

საქართველოს ისტორიის მანძილზე საქართველო არაერთხელ ყოფილი ჩავარდნილი უმძიმეს მდგომარეობაში მათ შორის ფიზიკური არსებობისა მაგალითისთვის განვიხილოთ დავით აღმაშენებლის მამის გიროგი მეორეს პერიოდი ამ დროისთვის საქართველო ძალიან მძიმე მდგომარებაში იყო ჩავარდნილი პირველი კი რათქმა უნდა დიდი თურქობის პერიოდი როგორც ვიცით თურქ სელჩუკები მომთაბარე ხახლი იყო და ისინი არა მარტო დასახარკად მოდიოდნენ ქვეყნების არამედ ტერიტორიის იალაღები თურქები ცხვარით და კარვით ანუ ოჯახით მოდიოდა და აღარ მიდიოდა ასე მოხდა თანამდროვე თურქეთის ტერირიაზე ანუ ძველი ბიზანტიის ტერიტორიის და იქ მცხოვრები ხახლების გათურქება და მაშინ ბიზანტიას ჯერ კიდევ ქონდა ძალა შეეჩერებინა თურქები და ამიტომ მთელი ეს მომთაბარე ურდო საქართველოში წამოვიდა. როგორც იმ დროის ისტორიკოსი  წერს ქვეყანა გავერანებულა  და ქუთაისის იქით მეფისთვისაც იყო საშიში ან ნადირისგან ან მომთაბარე თუ ყაჩაღებისგან. გარდა ამისა არნახული  მიწისძვა მომხდარა საქართველოში და მძიმე ზამთარი. სად იყო მაშინ რუსეთი, მაგრამ მაშინ იყო უდიდესი მეფე დავით მეოთხე აღმაშენებლი რომელმაც 60 ბრძოლა გადაიტანა და არცერთი არ წაუგია.

2. ის თითქოსად და ბაგრატიონები ეხვეწებოდნენ და და ფეხებს უკოცნიდნენ რუს იმპერატორს აგერ დაგვიმონე და წაგვართვი მეფობა და ქვეყანაო. რა თქმა უნდა პოლიტიკური და რელიგიური გადაწყვეტილებით უწევდათ მაშინდელ ქართველ ბაგრატონებს რუსეთისკენ, მაგრამ ეს იმიტომ კი არა რომ ვინმეს მონები გამხდარიყვნენ არამედ სახმედრო მეგობრული თანამშრომლობის საფუძველით აეღო რუსეთს საქართველოს დახმარება რათქმა უნდა ასეთი ნაბიჯით გარკვეული საგარეო უფლებების შეზღვუდასა და ლავირების საშუალებიას გვიზღვუდავდა. ამის მაგალითია გიორგისევსკის ტრაქტატი შესაძლოა ჩვენ ქართველებმა ვიდავოთ რამდენად იყო საჭირო ასეთი ნაბიჯით იარანის გამოწვევა და შესაძლებელი იყო თუ არა აღამახმადა ხანის შემოსევისგან თავის არიდება ან ასე ბრმად რატომ ენდობოდნენ რუსებს ერეკლე თუნდაც მაშინ უნდა დარწმუნებულიყო ტოტლებენის ისტორის გამო  ალაბათ ერეკლემ ერთი სამხედრო მოხელეს მიწაერა ეგ ყველაფერი რაშიც შემდეგი განვითარებული მოვლენებმა დაადასტურა, რომ ამაში მწარედ ცდებოდნენ ბაგრატონები.

                                                                       

                            რეკლამა

იხ. ბმულზე  ⇓⇓⇓⇓

https://shotashota75.blogspot.com/2020/06/blog-post_3.html

სელევკიდები

                              სელევკიდები

                                                  

                                                                   სელევკე I ნიკატორი

 მმართველი დინასტია, ალექსანდრე მაკედონელის სარდლის სელევკე I ნიკატორის მიერ დაარსებულ ელინისტურ სახელმწიფო სელევკიდების სირიაში (ძ.წ.312 — 83, ძვ.წ. 68—64)სელევკე I ნიკატორი (ძვ. ბერძნ. Σέλευκος Α' Νικάτωρ; დ. ძვ. წ. 358, ევროპოსი, მაკედონია — გ. ძვ. წ. 281, ლისიმაქია, თრაკია) — სელევკიდების სახელმწიფოსა და სელევკიდების დინასტიის დამაარსებელი, ალექსანდრე მაკედონელის მხედართმთავარი. განსაკუთრებით გამოიჩინა თავი ძვ. წ. 326 წელს ინდოეთში ლაშქრობის დროს. ალექსანდრე მაკედონელის სიკვდილის შემდეგ, დიადოქოსთა შორის სელევკე I ნიკატორი იყო ერთ-ერთი აქტიური მაძიებელი უმაღლესი მბრძანებლობისა, ძვ. წ. 321 წელს პერდიკასგან (ტახტის რეგენტი) მიიღო სატრაპია ბაბილონეთი. ძვ. წ. 312 წელს აქვე გამაგრდა და თავი დამოუკიდებელ მმართველად (სელევკიდური ერის დასაწყისი) გამოაცხადა. შემოიერთა სხვა პროვინციები: მიდია, სუსიანე, პერსიდა, ბაქტრია და ძვ. წ. 305 წელს თავი მეფედ გამოაცხადა. ამავე წელს წარმატებით ილაშქრა ინდოეთში. დაუზავდა აქაურ მეფეს, ჩანდრაგუპტას: დაუთმო მას მდინარე ინდის დასავლეთით მდებარე მიწები და სამაგიეროდ მიიღო 500 საბრძოლო სპილო. ძვ. წ. 301 წლის იფსოსის ბრძოლის შემდეგ დიადოქოსებს შორის მიწების განაწილების შედეგად მესოპოტამია და სირია მიიღო. ძვ. წ. 281 წელს დაამარცხა ლისიმაქე და თითქმის მთელი მცირე აზია დაიპყრო. ეწეოდა დიდ საქალაქო აღმშენებლობას. სამოცდაათამდე ქალაქი დააარსა. ცდილობდა ბალკანეთის, განსაკუთრებით, მაკედონიისა და თრაკიის დაპყრობას, ამ მიზნით ძვ. წ. 280 წელს ჯარებით გადალახა ჰელესპონტი, მაგრამ ლისიმაქეის მახლობლად პტოლემე კერავნუსმა მოკლა. იხ. ვიდეო

გამარჯვებულებმა ურთიერთშორის დაინაწილეს იმპერია, ამასთან, სელევკმა უარყო რა ხილიარხის მოვალეობა ანტიპატრეს ვაჟის, კასანდრის სასარგებლოდ, მიიღო ბაბილონის სატრაპია. მალე მას მოუწია ბრძოლა უფლებებისათვის მებრძოლ ევმენთა სამეფო დინასტიასთან, რომელიც პოლიპერხონმა დანიშნა აზიის მმართველად. ამ ბრძოლაში სელევკის მოკავშირე ანტიგონმა გაიმარჯვა ევმენზე, რის წყალობითაც მას ხელში ჩაუვარდა უზარმაზარი სიმდიდრე და სამხედრო ძალები. ფიქრობდა რა მთელი აზიის დაპყრობას, ანტიგონმა ზურგი შეაქცია მოკავშირე სელევკს. ის მას უკვე განიხილავდა არა თავის მოკავშირედ, არამედ თავის ხელქვეითად და ბაბილონის დასაპყრობად ემზადებოდა.

                                                             

სელევკი გაიქცა ბაბილობში, შეშინებულმა, რომ ანტიგონე მოსთხოვდა მას დაპყრობილი მიწების უკან დაბრუნებას, შეკრა კავშირი პტოლემეოსთან, ლისიმაქესთან და კასანდრთან. მოკავშირეებმა ანტიგონს წაუყენეს მოთხოვნა, რომ გაენაწილებინა მათთვის აზიის საგანძური და გაეყო მიწები. რასაკვირველია ანტიგონმა უარი განაცხადა. დაიწყო ომი. ღაზასთან ბრძოლის შემდეგ ძვ. წ. 312 წელს, რომელშიც ანტიგონის ვაჟი დემეტრე განადგურებულ იქნა, სელევკმა პტოლომეოსისგან მიიღო მცირე რაოდენობის ჯარები, რითაც იგი გაემართა თავისი სატრაპიის გამოსახსნელად. ბაბილონის სხვადასხვა ადგილებში არსებულ ციხე–სიმაგრეებში გარნიზონების ჩაყენების შემდეგ, სელევკი დაპყრობილებმა აღიარეს მმართველად. მან შტურმით აიღო ბაბილონი, დაამარცხა ბაბილონის ყოფილი სატრაპი ნიკანორი, დაიმორჩილა სუზა, მიდია, სპარსეთი და აღმოსავლეთ ირანი. სამართლიანობისა და სირბილის წყალობით, რომლითაც გამოირჩეოდა სელევკი, როგორც მმართველი, დაპყრობილი პროვინციების ხალხებმა სიხარულით მიიღეს იგი და შეიყვარეს. ასე წარმოიქმნა სელევკიდების სამეფო უზარმაზარი ტერიტორიით

რუსული სუ-24 განადგურება სირიაში

     რუსული სუ-24 განადგურება სირიაში

                           

                                       სუ-24მ ,,ხმეიმინის'' აეროდრომზე 17 დღით ადრე ინციდენტამდე

ინციდენტი მოხდა 2015წ-ის 24 ნოემბერს. საფრონტო ბობდამშენი სუ-მ4მ რუსეთის საჰაერო-კოსმოსური ძალების, რ-იც შედიოდა რუსეთის ავიაჯგუფში სირიაში, იქმნა ჩამოდეგბული რეკეტა ,,ჰაერიჰაერის'' ტიპის , გასროლილი ფ-16ც თურქეთის  სამხედრო საჰაერო ძალების სირია თურქეთის საზღვარზე 6000 მ  სიამღლეზე და დაეცა ტერიტორი-

ზე ლატაკიაში. 

ბობმდამშენის ეკიპაჟმა მოახრხა კატაპულტირება : მეთაური ეკიპაჟის ოლეგ პეშკოვი  დაშვებისას დაიღუპა პარაშუტით დახვრეტის  შედეგად მიწიდან ანტისახელისუბლებო აჯანყებულების  ფორმირებების მიერ ხოლო მეორე შტურმანი კოსტანტინი ცოცხალი დაეშვა. შემდეგში  სამძებრო სამუშაოებისას სპეცოპერაცია  რომელსაც ასრულებდა

გამანადგურებელი ფ-16 ც სჰძ თურქეთის

ჰეზბულალას ბაევიკები და სირიის  სპეც რაზმი დაიღუპა კიდევ ერთი რუსეთის სამხედრო მისამსახურე - საზღვაო საზმელეთო ძალები. აღნიშნული ოპერციის დროს აჯანყებულებმა ჩამოაგდეს მ-8 ტიპის ვერტფრენი. 

ქვემოთ შემოგთავაზებთ რუსეთის ფედერაციის ავიაციის დანაკაგებს სირიის კონფლიქტის პერიოდში

                   დადასტურებული დანაკარგი ვერტფრენების

№	თარიღი	ტიპი	დანიშნულება	საბორტო ნომერი	საერთ რაოდენობა	დაღუპული/დაჭრილი	შენშვნა
1.	26 ნოემბერი 2015 წ	Ми-8 АМТШ-В	მრავალმიზნობრივი ვერტფრენი	РФ-95601/252 ყვითელი	?	0/?	განადგურებული ბოევიკებიССА  პროვინცია ლატაკიაში  სამძებრო-საზიები სამუშაოს ოპერაციისას ადგილზე Су 24М.
2.	12 აპრილი 2016 წ	Ми-28Н	დამრტყმელი ვერტფრენი	?	?	2/0	დამიტვრა ხომსის რაიონში  ქ. ხომსში შეცდომის შედეგად პილოტირების
3.	8 ივლისი 2016 წ	Ми-35М	მრავლმიზნობრივი ვერტფრენი	?	?	2/0	ჩამოგდებული ბაეივიკიბმა პალმირის რაიონში.
4.	1 აგვისტო 2016 წ	Ми-8 АМТШ	მრავმიზნობრივი ვერტფრენი	РФ-95585/212 ყვითელი	?	5/0	ჩამგდებული ბაეივიკებმა вიდლიბის პროვინციაში
5.	3 ნოემბერი 2016 წ	Ми-35М	მრავალმიზნობრივი ვერტფრენი	?	?	0/2	გააგდგურებული ბაევიკების  ПТУР მიერ ხომსის პროვინციაში
6.	31 დეკემბერი 2017 წ	Ми-24	მრავალმიზნობრივი ვერტფრენი	?	?	2/1	განადგურებუ;ი ბაევიკების  ПТУР პროვინცია  ხომსში.
7.	7 მაისი 2018 წ	Ка-52	სადაზვერვო-დამრტყმელი ვერფრენი	?	?	2/0	ჩამოვარდა პატრულირებისას არმოსავლეტ ტერიტორიის სირიის.

           დადასტურებული დანაკარგი თვითმფრინავები

№	თარიღი	ტიპი	დანიშნულება	საბორტო ნომერი	საერთო რაოდენობა	დაღუპული /დაჭრილები	შენიშვნა
1.	26 ნოემბერი 2015 წ	Су-24М	ტაქტიკური საფრონტო ბომბდამშენი	РФ-90932/83 თეთრი	?	1/1	ჩამგდებული იყოშედეგად სარაკეტო დარტყიმსას  კალსი «ჰაერი-ჰაერი» გამანადგურებელმაF 16 სჰძ თურქეთის.
2.	13 ნოემბერი  2016 წ	МиГ-29К	მრავლმიზნობრივი საგებანო გამანდაგურებელი	?	?	0/1	ჩამოვარდა დაშვებისას  ავიამზიდ  «ადმირალ კუზნეცოვზე».
3.	5 დეკემბერი 2016 წ	Су-33	საგებანო გამანადგურებელი	67 წითელი	?	0/1	ჩამოვარდა დაშვებისას ავაიმზიდ «ადმირალ კუზნეცოვზე».
4.	10 ოქტომბერი 2017 წ	Су-24М	ტაქტიკური საფრონტო ბომბდამშენი	?	?	2/0	დაიმტვრა აფრენისას  აეროდრომ მეიმინინი.
5.	3 თებერვალი 2018 წ	Су-25	შტურმავიკი	РФ-95486/06 წისფერი	?	1/0	ჩამგდებული ბაევიკების მიერ ССА  ПЗРК - დან იდლიბის პროვინციაში.
6.	6 მარტი 2018 წ	Ан-26	სატრანსპორტო თვითმფრინავი	РФ-92955/52 წითელი	?	39/0	ჩამოვარდა  დაშვებისას აეროდრომზე ხმემინი.
7.	3 мая 2018 წ	Су-30СМ	გამანაგდურებელი		?	2/0	ჩამოვარდაღებისას  სიმაღლის  აფრენისას აეროდრომ ხმემინი.
8.	17 სექტემბერი 2018 წ	Ил-20	თვითმფრინავი ,რადიოსადაზვერვო დაზვერვის		?	15/0	ჩამგდებული ПВО სირიის  (კოპლექს С-200), მოგერიებისას  თავდახმის  ისრაელის F-16 ობიექტებისპროვინცია ლატა

ჰიგიენა

                                    ჰიგიენა

                                                                                         

ძცელრომაული ქანდაკება, ჯამრთელობის  ქალღმერთი ჰიგიენა, ქალიშვილი ასკლეპოსის                                    

 (ბერძნული სიტყვაა და „ჯანმრთელობის მომტანს“ ნიშნავს) თანამედროვე გაგებით ჰიგიენა პროფილაქტიკური მედიცინის ნაწილია, რომელიც სწავლობს გარემო პირობების გავლენას ადამინის ჯანმრთელობაზე და შესაბამისი ზომების (სანიატრული ნორმებისა და  წესები). მიმართულება გაფრთხილება ავადყოფობაზე, უზრუნველყოფა ოპტიმალური პირობების არსებულის გაძლიერება ჯამრთელობის და სიცოცხლის გახანგრძლივება, ასევე  მედიცინის მეცნიერება არის (ჰიგინისტიკა), იკვლებს გავლენას 

იხ. ვიდეო

ადამინის ჯამრთელობაზე გარემო, მისი სამუშაო შესაძლებლობაზე და სიცოცხლის გახანგრძლივება, ასევე  შემუშავება ნორმოტივების, მოთხოვნების და სანიტარული ზომების ჯამრთელობის მიმრთულებითა და დასახლებული პუნქტების, საცხოვრებელი პირობების და ადამინების საქმიანობის.

ჰიგიენა გისტავ კლიმენტის წარმოდგენით

როგორც შედეგი,  ჰიგიენა აქვს ორი კვლევის ობიექტი - ფაქტორები ბუნებრივი გარემო და ორგანიზმის რეაქცია და გამოყენება ცოდნის, მეთოდების ფიზიკის, ქიმიის, ბიოლოგიის, გეოგრაფიის და სხვ. მეცნიერებების, კვლევები გარემოსი და სამედიცინო დისწიპლინის, როგორც ფიზიოლოგია, ანატომიის და პათოფიზიოლოგიის, ეპიდომოლოგია, კლინილური მედიცინა და სხვ., ასევე გამოიყენება სტატისტიკური მიმრთულება და ანალიზურო მეთოდები ისეთი მიმრთოლებები როგორიცაა მათემატიკა, ეკონომიკა, სოციოლოგია.

ჰიგიენის შესახებ ცნობიერების ამაღლებიკენ მიმრთული პლაკატი

ბილოგიური - მიკროორგანიზმების, პარაზიტები, მწერები, ანტიბიოტიკები და სხვ ბიოსუფსტანციები.

ფიზიკური - ხმაური, ვიბრაცია, ელექტრომაგნიტური და რადიო  გამოსხივება

ქიმიური - ქიმიური ელემენტები და მატის შენართები

ფაქტორები ადამიანის მოქედების - დღის რეჟიმი, ასევე დაძაბულობა და ა.შ.

სოციალური

ხელების დაბანა, ჰიგინეის ერთერთი ფორმა ყველაზე ეფექტური გზა იფნექციური დააავდებისგან ასასცილებლად

გამოყენებული მიმართულება ჰიგიენის შემუშავება ზომების ოპტიმალური და პროფლიატიკის ქვია სანიტარია. ეს არის მთელი რიგი ზომები და მოქმედებები რეალიზებური კომლექსში: არქიტექტორი-დაგეგმვა, საიტარულ-ტეხნიკური, სამედიცინო-პროფლიტიკური, ორგანიზაციული-დაგეგმვა, სანიტარული-კანონპროექტები და სხვ., მიმართულებები.
                                                   
სეგოვიის ეკვედუკი მრავალკილომეტრიანი წყალგაყვანილობა ძვ. რომში ჩვ. წ. აღ. , I ს. (სიგრძე - 728მ , სიმაღლე  - 28 მ

ხალხური მედიცინა

                                ხალხური მედიცინა

                                                         

პრეპარატები ტრადიციული მედიცინის მადაგასკარის დედაქალაქ  ანტანანარივუს  ბაზრობაზე                                 ასევე სამკურნალო ექიმბაშური - კოპლექსი დაგროვილი ხალხური ემპირიული ცოდნის, გამოყენებული დიაგნოსტიკისთვის და სამკურნალოდ გადაცემული შთამომაბლობიდან შთამომავლებს. სახლახო მედიცინა, ზოგიერთი დაავადებაზე დამკიცებული ეფექტურობით და უსაფრთხოების, შესაძლებელია გამოყენებული იქნეს თანამედროვე მდეცინის მიერ. ამვე დროს სახალხო მედიცინაში შეიძლება იყოს ჩართული მაგიისა და ეზოთერიის ელემენტები და ,, ალტერნატიული'', ხშირად არაფექტური,  საშიში მეთოდები მკურნალობა.     

                                              

                                  ილუსტრაცია იაპონური წგნის კორეის სახლხო მედიცინის

XVIII ს. ბოლოს  სალხალხო მედიცინა საბოლოოდ გამოეყო საერთო მედიცინას, რაც ნათლად არის გამოხატული ბაზელელ ექიმის წიგნში (თეოდორ ცვინგერი ). შევიცარელი ექიმის მიერ.

                                           

                                           ,,Theatrum vitae humanae''(ბაზელი, 1565)

 ის ბაზირებული ძირითადად ჰიპოკრატეს პოსტულებზე და სხვა უძველესი ექიმების ,,როგანიზმში სითხის თანაფარდობაზე''.

ტერმინი სახალხო მედიცინა გამოჩნდა XIXს-ის პირველ ნახევარში გერმანელი მეცნიერის საექიმო ნაშრომში სადაც მან აღწერა იმ დროსათვის მოსახლეობის მოქედება თავისი ჯამრთელობასტან დაკავშირებული სადაც შედიოდა მაგია და ნატუროპათია ასევე ჰიგიენა, მათ შორის ტრადიციული ხალხური მედიცინა.

იხ.ვიდეო

 ამ ტერმინში მოიაზრება მტელი რიგი მოქედებები ჯამრთელობასთან მიმართებაშისადაც არამარტო ჯადოქრობა  მაგია და ნატუროფატია  შედიოდა, ასევე ჰიგიენა გამოყენებული მოსახლეობაში მედიცინა მათ შორის ტრადიციული საექიმო მედიცინაც. მრავალმხრივი მომენტები. 

იხ. ვიდეო

იხ. ვიდეო

აპოლონ-16

                                           აპოლონ-16

                                                  

                                                           ტომას მიჩელი, ჯონ იანგი, ჩარლზ დიუკი

მე-10 პოლოტირებული ფრენა ,,აპოლონის'' პროგრამით, 1972წ-ის  16 - 27 აპრილს.მეხუთე გადასხდომა მთვარეზე (21 აპრილს) პირველი გაადსხდომა მთის მასვში ,,დეკარტის'' კრატერტან ახლოს. ეს იყო  პირველი ,,აპოლონ-15'' ჯემინ-მისია (ინგლ.J-mission) სამეცნიერო აქცენტებით. ეკიპაჟის ხელთ იყო მთვარის ავტომობილი. იხ. ვიდეო

მთვარაზე დაშვება კინაღამ იქნა უარყოფილი ხარზვების გამო სარეზვერვო სისტემის წევის ძრავის ვექტორის მართვის სამთეურო-მოდულის. დაწვრილებითი ანალიზის შედეგად სპეციალისტების მიერ დასაშვებად იქმნა მიჩნეული  6 საათიანი დაყოვნების შემდეგ.

მთვარის მოდული ,,ორიონი'' და მთვარის ,,როვერი'' ,,როვერთან'' ჩანს ჯონ იანგი

დაყენება სამეცნიერო მოწყობილობა ALSEP. ტრასპოტირებისას იყო ირი პაკეტი ყუთი. იანგმა შეართა სპეციალურ გადამყვანში ორივე 100მ დასავლეთით მოდულთან. მუშაობისას დიუკის გულის პულსი იყო 160 წთ-ში 

მოწყობილობა შედგებოდა ოთხი ექსპერინეტისგან: მოწყობილობა რ-იც ზომავს სითბური წყაროებს მთვარის გრუნტში, მაგნიტომეტრი, პასიური სესმოგრფაი და მოწყობილობა ასევე აქტიური სემოგრაფიული ექსპერიმენტებისათვის. 

მთვარის გეოლოგია ოთხმა ექსპედიციამ დაამტკიცა გეოლოგების ვარაუდი თუ რას იპოვიდნენ კონკრეტულად მთვარისროგორც კი სპეციალისტებმა დაიწყეს  დუკის მიერ მთვარის გრუნტის  ნიმუშების სინჯების ლაბორატორიაში  შესწავლა, გაირკვა, რომ ასტრონავტები მართლები იყვნენ, როდესაც აცნობეს, რომ ისინი გვხვდება მხოლოდ ბრექეებში, მაგრამ არა ვულკანური წარმოშობის ქვებით.

ნიმუში № 60025 მთვარეზე პირდაპირი ლაბორატორიის. ერთერთი ყველაზე ძველი აპოლონების პროგრამის შეგრივებისას

 მოხსენებაში მისიის წინასწარი სამეცნიერო შედეგების შესახებ, რომელიც მომზადებული იყო  1972 წლის ნოემბერში, ნათქვამია, რომ განსხვავებით წინა  მისიებისგან, ფოტოების მხრიდან სადესანტო ადგილის წინასწარი ფრენის გეოლოგიური ინტერპრეტაცია მცდარი აღმოჩნდა. თუმცა, მოულოდნელობის აღმოჩენამ არამარტო შეამცირა, არამედ, პირიქით, გააძლიერა მისიის მეცნიერული ეფექტი. დეკარტის სიურპრიზი  არ იყო ქვების შემადგენლობა, არამედ მათი მდგომარეობა. დომინირებდა ბრექჩასი, არა ვულკანური ქანები. მათი შემადგენლობა ახლოსაა ანორტორზიტან  გაბორო ან გაბრობული ანორთოზიტების შემადგენლობაში. ალუმინის და სილიციუმის და მაგნიუმის სილიკონის კოეფიციენტები, როგორც ეს დადგენილია სამეცნიერო ინსტრუმენტების მოდულის რენტგენოლოგიური ფლუორესცენტური სპექტრომეტრის გამოყენებით, აჩვენა, რომ დეკარტის მხარე კომპოზიციურად განსხვავდება წინა სადესანტო ადგილებისგან და რომ მისი ქიმიური მახასიათებლები დამახასიათებელია მთვარის მაღალმთიანეთის უზარმაზარ რეგიონებში. დაშვების ადგილზე.

ალუმინის და სილიციუმის და მაგნიუმის სილიკონის კოეფიციენტები, როგორც ეს დადგენილია სამეცნიერო ინსტრუმენტების მოდულის რენტგენოლოგიური ფლუორესცენტური სპექტრომეტრის გამოყენებით, აჩვენა, რომ დეკარტის მხარე კომპოზიციურად განსხვავდება წინა სადესანტო ადგილებისგან და რომ მისი ქიმიური მახასიათებლები დამახასიათებელია მთვარის მაღალმთიანეთის უზარმაზარ რეგიონებში.

იხ. ქვემოთ სტატიები.

                                     ბრექჩია                  

მეგაბრეჩქია (მარცხნივ)

 (იტალ. breccia) — დაკუთხული ნატეხებით აგებული შეცემენტებული ქანი. ნატეხების სისხოა – 2 მმ და მეტი. შედგენილობის მიხედვით შეიძლება იყოს ერთგვაროვანი (მონომიქტური), ბრექჩია და არაერთგვაროვანი (პოლიმიქტური) ბრექჩია. განარჩევენ ვულკანურ, დანალექ და ტექტონიკურ ბრექჩიებს. ვულკანური ბრექჩია წარმოიქმნება ლავის ნაკადის დინების პროცესში თხევადი ლავის მიერ მისივე უკვე გამყარებული ქერქის მსხვრევისა და შეცემენტების შედეგად (ლავური ბრექჩია), ვულკანურ-ნამსხვრევი მასალის დაგროვების გზით (ტუფური ბრექჩია) და ვულკანურ მხარეებში ტალახის ნაკადების ნალექების (ლახარების) დიაგენეზისით. დანალექი ბრექჩია წარმოიქმნება კონტინენტურ პირობებში დელუვიონის, ქვატალახიანი ღვარების ნატანისა და ფიზიკური გამოფიტვის შედეგად წარმოქმნილი მასალის შეცემენტებით. კარსტული მღვიმეების ჩაქცევისას ჩნდება კარსტული ბრექჩია.

თავისებურია ძვლების ბრექჩია, რომელიც წარმოიქმნება ხერხემლიანი ცხოველების მასობრივი დაღუპვისა და განამარხების ადგილებში. ზღვიურ პირობებში დანალექი ბრექჩია წარმოიქმნება ზვირთცემის ზოლში კლდოვანი ნაპირის ან რიფების ნგრევისა და შემდგომი შეცემენტების შედეგად. ტექტონიკური ბრექჩია წარმოიქმნება ტექტონიკური რღვევის ზოლებში ქანთა მსხვრევისას

იხ.ვიდეო

                                                               გაბრო

                                 

(იტალ. gabbro) — შავი ან მუქი ნაცრისფერი, ფუძე შედგენილობის სრულკრისტალური სიღრმული ინტრუზიული ქანი. დაახლოებით თანაბარი რაოდენობით შეიცავს ფუძე პლაგიოკლაზსა და პიროქსენს. მეორეხარისხოვანი მინერალებია ამფიბოლი, ოლივინი, მაგნეტიტი და ტიტანომაგნეტიტი. განლაგებულია დაიკის, შტოკის, სილის, ლაკოლითისა და ლოპოლითის სახით. ზოგიერთი გაბროს სხეულის გამოსავლის ფართობი რამდენიმე ათასეული კვადრატული კილომეტრია. გაბროს გამოფიტვის შედეგად წარმოიქმნება რკინოვანი თიხები, ოხრა და იშვიათად დაბალხარისხიანი კაოლინი. გაბროს გაკრიალებულ ფილაქნებს იყენებენ მოსაპირკეთებელ დეკორატიულ მასალად. საქართველოში ფართოდაა გავრცელებული.

ელეგია (მუსიკის ჟანრი)

               ელეგია (მუსიკის ჟანრი)

                   

                                                                  კლასიკა

ბერძნ. ελεγεια  - საჩივარი - კამერული სევდიანი ხასიათის  პერსონაჟის  მუსიკალური ნაწარმოები.

ელეგია როგორც ინსტრუმენტალური ნაწარმოები (ნებისმიერი მუსიკალური ინსტრუმეტისთვის ან მცირე ანსაბლისათვის), ძირითადად XIX—XX ს მიჯნაზე შემოქედება კომპოზიტორების, გრიგის, ფორე, რამხარიროვი და სხვა. განსაკუთრებით მინდა გამოვყო პოპულარული ნაწარმოები ,,ელეგია'' ჟიულ მასსნეს 

იხ. ვიდეო ფორტეპიანო

ფრანგი კომპოზიტორის ჯულე მასენეტის ნამუშევარი, ელეგიური მუსიკალური ჟანრის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ნიმუში.

თავდაპირველად, ეს კომპოზიცია დაიწერა ფორტეპიანო ნაწარმოებად და შემოვიდა 1866 წლის მასыნის ციკლში "ჟანრის ნაწარმოებები" (გ. 10), მე -5 ნომრით. შემდეგ, 1872 წელს მუშაობდა მუსიკაზე ლეკონტ დე ლილის დრამისთვის "ერინაია" (დადგინდა ერთი წლის შემდეგ), Massenet გადააყენა Elegy for ჩელო; პიესის დადგმისას ელეგია შესრულდა მეორე მოქმედებაში და იყო ელექტროას სამწუხარო სიმღერა; 1876 ​​წელს Massenet– მა გამოაქვეყნა მუსიკის მთელი ციკლი დრამისთვის, დე ლილისთვის, რომელიც მოეწყო დიდ სიმფონიურ ორკესტრში. დაბოლოს, ტექსტი (Ô, doux printemps d’autrefois) დაიწერა ცნობილმა ფრანგმა ლიბრეტისტმა და მუდმივმა თანაავტმა, მასენეტმა ლუი გაელმა, და ამრიგად გამოჩნდა ვოკალური ვერსია (მოგვიანებით ჩარლზ ივეზიმ დაწერა საკუთარი რომანი იმავე სიტყვებზე). სამომავლოდ, მრავალი სხვა მოწყობა გამოჩნდა - მაგალითად, ჟაკ ბოშის გიტარის ვერსია.

იხ. ვიდეო ფეოდორ შალიაპინის შესრულებით

რუსი მომღერალმა  ფეოდორ შალიაპინმა შეკვეთით იყო დაწერილი ( ა. სანტაგოვა-გორჩაკოვი, ალექსანდრა ალექსადროვნა) რუსული ვაირიანტი ტექსტი, მხოხლოდ ზოგადი თვალსაზრისით წაგავს ორიგინალს ლუი გალეს ნაწარმოაბს.