ლურჯი ვეშაპი

                              ლურჯი ვეშაპი

                                                  

    ყველაზე დიდი და ყველაზე მძიმე ძუძუმწოვარი                                   ცხოველი დედამიწაზე

ლათ. Balaenoptera musculus -  ტანად ყველაზე დიდი ცხოველია, მისი სხეულის სიგრძე 33 მ, მასა 150 ტ აღემატება. აქვს პატარა ზურგის ფარფლი, ზედა ყბაზე — 350-800 წყვილი რქოვანი შავი ფირფიტა. ლურჯი ვეშაპის არეალი ძალზე ფართოა, თუმცა თითქმის განადგურებულია. გვხვდება ერთეულებად, იშვიათად წყვილად ან 3 ერთად. იკვებება კიბოსნაირებით (თევზს არ ჭამს). ყოველ 2-3 წელიწადში დედალი შობს 1 ნაშიერს, რომლის სიგრძეა 6-8 მ, მასა 2-3 ტ. ნაშიერი 7-8 თვე რძით იკვებება (ვეშაპის რძე 35-60%-მდე ცხიმს შეიცავს). მაკეობა 11 თვემდე გრძელდება. სქესობრივ სიმწიფეს აღწევს 4-5 წლისა. ერთი ლურჯი ვეშაპი საშუალოდ იძლევა 15-20 ტ ცხიმს და 35-40 ტ ხორცს. 1966 წლიდან ლურჯ ვეშაპზე ნადირობა აკრძალულია.

იხ. ვიდეო

ლურჯი ვეშაპი იკვებება პლაკქპნებით. მას განვითარებული ფილტრაციის აპარატი , ჩამოყალიბებული პლასტიკებით ვეშაპის ულვაში. ის ცოცხლლობს 80-90წ-ს ყველაზე ხნიერი კი 110წლის. მხედველობა ლურჯ ვეშაპს ძაიან ცუდი აქვს, ასევე ცუდი ყნოსვა აქვს და თიტქმის სულ არ აქვს გემოვნება.

იხ. ვიდეო

ზოგადად , ლურჯი ვეშაპი უფრო მეტად მიდრეკილია მარტოობისკენ, ვიდრე ყველა დანარჩენი ვეშაპისებრისგან. ცისფერი ვეშაპი არ წარმოადგენენ ნახირს, ის ძირითადად მარტოხელა ცხოველია, თუმცა ზოგჯერ ცისფერი ვეშაპები ქმნიან მცირე ზომის მცირე ჯგუფებს 2-3 თავით. მხოლოდ განსაკუთრებით უხვი საკვების მქონე ადგილებში შეიძლება შექმნან უფრო დიდი მტევანი, რომლებიც იყოფა მცირე ჯგუფებად . ასეთ ჯგუფებში ვეშაპები გაბნეული რჩებიან, თუმცა ლურჯი ვეშაპების ასეთი მტევნების საერთო რაოდენობა 50-60 მიზანს აღწევს

მყვინთავის ლურჯი ვეშაპი გვიჩვენებს ზურგს

ლურჯი ვეშაპი საკმაოდ ღრმად ჩვინთავს , განსაკუთრებით მაშინ, თუ მას  ძალიან ეშინია ან დაშავდა. ვეშაპიმჭერის მიერ დამონტაჟებული სპეციალური ინსტრუმენტების გამოყენებით მოპოვებულმა მონაცემებმა აჩვენა, რომ ჰარპუნიან ცისფერ ვეშაპს შეუძლია 500 მ-მდე ჩასვლა, ხოლო ამერიკული მონაცემების თანახმად, ვეშაპს შეუძლია გადახრა 540 მ-მდე . კვების ვეშაპის ჩვეულებრივი ჩაყვინთვისას იშვიათად აღემატება 200 მეტრს და უფრო ხშირად ისინი არ აღემატება 100 მ . ასეთი ცაყვინთვები გრძელდება 5-დან 20 წუთამდე . კვებით ვეშაპი ნელა იკვებება - სჭირდება 140 წუთი დაშორება 140 მეტრზე და შემდეგ ასვლა . აღმართის შემდეგ, ვეშაპის სუნთქვა აჩქარებს წუთში 5-12-ჯერ, და შადრევანი ჩნდება ყოველ ჯერზე . სწრაფი სუნთქვა გრძელდება 2-10 წუთი, რის შემდეგაც ვეშაპი ისევ ყვინთავს . ვეშაპების მიერ გამოდევნილი ვეშაპი წყლის ქვეშ იმყოფებოდა ბევრად მეტ ხანს, ვიდრე ჩვეულებრივ, 50 წუთამდე.