среда, 23 января 2019 г.

ჩეჩნეთის მეორე ომი

თარიღი	აქტიური ბრძოლები: 1999 წლის აგვისტო - 2000 წლის მაისი პარტიზანული ბრძოლები: 2000 - დღემდე
მდებარეობა	ჩეჩნეთი, ჩრდილო კავკასია
შედეგი	რუსეთის ფედერაციის მიერ კონტროლის აღდგენა სეპარატისტულ ჩეჩნეთზე სეპარატისტული მთავრობის მიერ დედაქალაქის დატოვება აქტიური ბრძოლების პარტიზანულ ბრძლებში გადაზრდა

მხარეები

რუსეთის ფედერაცია

პრო–რუსული ორიენტაციის ჩეჩნები

ჩეჩნეთი

კავკასიის სეპარატისტები

მუსლიმი მოჯაჰიდები

მეთაურები

ვლადიმერ პუტინი
იგორ სერგეიევი
ვიქტორ კაზანცევი

ასლან მასხადოვი †
აბდულ-ჰალიმ სადულაევი †
დოკუ უმაროვი

ძალები

სულ ცოტა 93.000 ჯარისკაცი 1999 წელს

50,000-60,000 ჯარისკაცი 2006 წელს

22,000 1999 წელს (რუსული წყაროებით)

დანაკარგები

5,000–ზე მეტი (რუსული წყაროებით)

15,000–ზე მეტი დაღუპული (რუსული წყაროებით)^{[საჭიროებს წყაროს მითითებას]}

მშვიდობიანი მოსახლეობა:
25,000 დაღუპული და 5,000 დაკარგული უშუალოდ ჩეჩნეთში. (Amnesty International)
50,000 დაღუპული უშუალოდ ჩეჩნეთში (Society for Threatened Peoples))
600-ზე მეტი დაღუპული ტერორისტული შეტევების შედეგად

ჩეჩნეთისა და ჩრდილოეთ კავკასიის მოსაზღვრე რეგიონების ტერიტორიებზე განვითარებული ყოველდღიური საბრძოლო მოქმედებების სახელწოდება. ასევ იხ.ლინკზე ჩეჩნეთის პირველი ომი. დაიწყო 1999 წლის 26 აგვისტოს. ჩეჩნეთის პირველი ომის შედეგად, ჩეჩნეთის მთლიანი ტერიტორია კონტროლდებოდა ჩეჩენი სეპარატისტების მიერ. მეორე ომის შედეგად კი რუსეთმა კონტროლი აღადგინა სეპარატისტულ ანკლავზე. თუმცა ჩეჩნეთის მთლიან ტერიტორიას რუსეთის შეიარაღებული ძალები ვერ აკონტროლებენ. მთებში ჯერ კიდევ არის წინააღმდეგობის კერები. ხასავიურტის შეთანხმების შეთანხმების შემდგომ რუსული სამხედრო ნაწილების გასვლის შემდგომ 1996წ-ს დაძაბულობა არ შემცირებულა. თუმცა ყველასთვის ნათელი იყო, რომ კრემლი არ მოითმენდა ჩეცნეთის გაშვებას თავის ტერიტორიული მთლიანობის და შემდგომის დაშლის შიშით და 1999წ-ს ქ. გროზნოში გატაცებული იყო შსს რფ ჩეჩნეთში წარმოადგენელი გენადი შპიგუნი. რუსეთისხელისუფლებისთვის ეს იყო მტკიცებულება იმისა, რომ ჩეჩნეთის პრეზიდენტის ასლან მასხადოვი გამოეცხადათ არაქმედითუუნარო. რის შემდეგ რუსეთმა დაიწყო ძალისმიერი მოქმედება სხვა ზომებთან ერთად სტავროპოლის მხარეს გამოიყვანა სარაკეტო დანადგარი Точка-У», ასევე იყო შემღებული ბლოკადა ხოლო 1999წ-ის მაის-ივნისში ჩეჩენ დარესთანსი საზრვარზე მილიტარიზებული ზონა შეიქმნა. შემდეგ რუსეთის ვრტფრენებმა მიიტანეს იერიში სარაკეტო დარტყმები ხატაბის პოზიციებზე თერგის მდინარეზე. შემდგომ ხატაბისა და ბასაევის ფორმირებები შეიჭრნენ დაღესტანში.

1999წ-ის 30 სექტემბერს რუსეთის სახედრო ფორმიებები სტავროპოლისა და დარესტანის მხრიდნან შევიდნენ ნაურისა და შაქლის რაინებში.

1999-წ-ის სეკემბერში დაიკავეს მიმდებარე ტერიტორიები 26 დეკმბერს დაიწყო გროზნოს ალყის შემორტყმა

იხ. ვიდეო