ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

    მთიანი ყარაბაღის 2020 წლის კონფლიქტი

     ტერიტორია, კონტრორირებული არაღიარებული მთიანი-ყარაბაღის რესპუბლიკა     ტეროტორია, გამოცხადებული  მყრ,მააგრამ კონყტრორირებული აზრბაიჯანის მხრიდან      მხარდაჭერილი აზერბაჯანის ჯარისკონფლიწქტის დროს  (აზერბაიჯანელების მონაცემებით; დიდი ნაწილი აღიარებულია სომხეთის მხრიდან 

 მიმდინარე შეიარაღებული კონფლიქტი აზერბაიჯანსა და სომხეთს შორის სადავო მთიანი ყარაბაღის რეგიონში.

შეტაკებები დაიწყო 2020 წლის 27 სექტემბრის დილას მთიანი ყარაბაღის საკონტაქტო ხაზის გასწვრივ, რომელიც დამყარდა მთიანი ყარაბაღის ომის შემდეგ (1988–1994). შეტაკებების საპასუხოდ, სომხეთმა და არცახმა სრული მობილიზაცია და საომარი მდგომარეობა გამოაცხადეს. აზერბაიჯანმა კომენდატის საათი და სრული მობილიზაცია გამოაცხადა. ომი მოიცავს თვითმფრინავების, სენსორების, შორი მანძილით მძიმე არტილერიის და ბალისტიკური რაკეტების გამოყენებას, აგრეთვე სახელმწიფო პროპაგანდსა და სოციალური მედიის ოფიციალური ანგარიშების გამოყენებას, რაც ონლაინ საინფორმაციო ომს წარმოადგენს. 

იხ..ვიდეო

მრავალმა ქვეყანამ და გაერომ მკაცრად დაგმეს კონფლიქტი და ორივე მხარეს მოუწოდეს დაძაბულობის დეესკალაციისკენ და მნიშვნელოვანი მოლაპარაკებებისკენ. საერთაშორისო ანალიტიკოსების აზრით, საბრძოლო მოქმედებები, სავარაუდოდ, დაიწყო აზერბაიჯანის შეტევით. 

იხ. ვიდეო

მხარეები მოსკოვში ცეცხლის დროებით შეწყვეტაზე შეთანხმდნენ, რომელიც ძალაში 10 ოქტომბერს შევიდა. ცეცხლის შეწყვეტის ხელშეკრულება არაერთხელ დაირღვა, შეჩერდა გვამების გეგმიური დაბრუნებისა და დაჭრილთა და პატიმართა გაცვლის პროცესები.  ორივე მხრიდან დაღუპულთა რიცხვი ათასამდე მერყეობს. რუსულ-თურქული გეოპოლიტიკური დინამიკისა და მილსადენის პოლიტიკის გამო არსებობს ფართო რეგიონულ კონფლიქტად გადაზრდის საშიშროებაც. 

იხ. ვიდეო

მთიანი ყარაბაღი კონფლიქტური რეგიონია, რომელიც ადმინისტრაციულად აზერბაიჯანს ეკუთვნის, თუმცა მეტწილად სომეხი ეთნიკური ჯგუფებითაა დასახლებული. ეს რეგიონი აზერბაიჯანის დე იურე ნაწილია, მაგრამ ფაქტობრივად იმართება თვითგამოცხადებული არცახის რესპუბლიკის მერ, რომელსაც მხარს უჭერს სომხეთი. ეთნიკური ძალადობა დაიწყო გასული საუკუნის 80-იანი წლების ბოლოს და სრულ ომში გადაიზარდა სსრკ-ს დაშლის შემდეგ, 1991 წელს. მთიანი ყარაბაღის ომის შედეგად 750,000 აზერბაიჯანელი და 353,000 სომეხი გადასახლდა აზერბაიჯანიდან და სომხეთიდან. ომი 1994 წელს ცეცხლის შეწყვეტით დასრულდა.

იხ. ვიდეო

სამი ათწლეულის განმავლობაში ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმება მრავალჯერ დაირღვა. მიმდინარე კონფლიქტამდე ყველაზე სერიოზული ინციდენტები იყო მთიანი ყარაბაღის 2016 წლის შეტაკებები. მიუხედავად იმისა, რომ გაუგებარია, თუ როგორ სურთ ტერიტორიის მართვა ამ რეგიონის ამჟამინდელ მცხოვრებლებს, გამოკითხვების თანახმად, მათ არ სურთ აზერბაიჯანის შემადგენლობაში იყვნენ. 2019 წლის აგვისტოში სომხეთის პრემიერ- მინისტრი, ნიკოლ ფაშინიანი ესტუმრა რეგიონს, სადაც მან განაცხადა: ,,არცახი სომხეთია, წერტილი".

იხ. ვიდეო მიმიდანრე პროცესებზე

შეტაკებები მოხდა სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის საზღვარზე 2020 წლის ივლისში. ათასობით აზერბაიჯანელმა საპროტესტო აქცია გამართა სომხეთის წინააღმდეგ მათ ომის დაწყება სურდათ.

იხ. ვიდეო

2020 წლის ივლისიდან სომხეთმა და აზერბაიჯანმა ფართომასშტაბიანი სამხედრო წვრთნები დაიწყეს. საომარი მოქმედებების განახლებამდე გაჩნდა ბრალდებები, რომ ჰამზას დივიზიის ასობით სირიელი შეიყვანეს აზერბაიჯანში. მაშინ, როდესაც პრეზიდენტ ერდოღანთან დაახლოებული თურქული მედია აცხადებდა, რომ ერაყიდან და სირიიდან ჯარისჯაცები მთიან ყარაბაღში სომხების მხარდასაჭერად გადავიდნენ. როგორც აზერბაიჯანის, ასევე სომხეთის მთავრობები უარყოფენ ბრალს უცხოელი მებრძოლების მონაწილეობის შესახებ.

                                          

ანალიზი - ანალიტიკა რა გეოპოლიტიკური ცვლილებები მოხდება რეგიონში თუ აზერბაიჯანმა დაიბრუნა ყარაბაღი ძალისმიერი გზით. რისი წინაპირობა საკმაოდ სოლიდურად გამოიყურება. ამ კითხვაზე პასუხი ზოგადად უნდა მივადევნოთ თვალი რუსეთის სამეზებლოში მიმდინარე პროცესებს და ჩემის აზრით ეს პირდაპირ დაკავშირებულია მიმდინარე ომთან.  პირველი აშკარად ჩანს რომ რუსეთის დასუსტების გზაზე დგას როგროც ეკონომიკურად ასევე გავლენის მიმართულების და ისიც უნდა ვივარაუდოთ რომ პუტინის რუსეთს ნამდვილად ეშინია თვითონ რუსეთში რევულუციის და ძალაუფლების დაკარგვის.

იხ. ვიდეო

 როგორც ვიცით სანამ დაიწყებოდა აღნიშნული ომი უფრო სწორად რომ ვთქვათ ალიევი წამოიწყებდა ომს მანამდე ბელორუსიაში მიდმინარეობდა სეროზული გამოსვლები და    რელურად ბელორუსია და სასომხეთია რუსეთის მიკავშირეები ევროპულ ნაწილში და ზუსტად ამ წერტილებში მიმდინარეობს რუსული გავლენების დასუსტების გამოვლიენება.  როგორც ვიცით რუსული ბაზები დგას ორივე ქვეყანაში და ეკონომიკურად ძლიერ მიჯაჭვულნი არიან. სომმხები კი თუ დაკარგავენ ყარაბაღს არა მგონია ეს რუსული გავლენაზე მინიმუ დადებითად იმოქედოს და რათქა უნდა თუქრული გავლენებიც იზრდება როგორც ამიერ კავკასიაში ასევე რეალურად ჩრდ. კავკასიაშიც. რუსებს კი ერთის მხრივ ეშინია თურქეთის მაგარმ უფრო პანიკურდა ამერიკელებისა და ანოტოს ეს აშკარდ ჩანს რუსული თოქშოიუებში. ასე რომ რეალურად ჩვენ ვხედავთ რუსული გაეპოლიტიკის დასუსტებას ცალსახად შემდეგში კი ჩვენ გვიჩვენებს მოვლენები თუ როგორი სიჩქარით წავა და გადავა თუ არა ეს შუა აზიის ქვეყნებზეც.

იხ. ვიდეო შუშის აღება 

მაშ ასე დასრულდა ომი სასოხეთმა დაკარგა საკმაოდ სერიზული ტერიტორიები და აზერბაიჯანმა აიღო მთელი რიგი ტერიტორიები მათ შორის შუშა და სხვა დასახლებები. იხ. ვიდეო აქ ნათქვამია ვიდეოში რომ პომპეუს ჩასმოვლა რ-იც რაქმა უნდა შეგნებულად დამეთხვა გეოპოლიტიკუ ცვლილელებს რეგიონში

მოკლე ანალიზი - რათმქა უნდა ჩემის აზრით ყარაბაღის კონფლიქტი არ წარმოადგენს ცალკე აღებული მოვლენას და ამიტომ სრული სურათისთვის საჭიროა უფრო ფართო გეოპოლიტიკური პრეცესების კონექსტის ჩარჩოში განვიხილოთ. ოირველი და მნიშვნელოვანი ისაა, რომ ზოგადად ეხლა მიმდინარეობს რუსეთის დასუსტების პროცესი ყველა მიმართულებით მათ შორის ეკონომიკური და გავლენის სფეროს დასუსტების მიმართულებით ბელორუსიის კრიზისიც რომელიც ყარაბაღის განახლებულ კონფლიქტს წინ უსწრებდა ამის ნიშანი იყო. 

მეორე და მნიშვნელოვანი თურქეთის გავლენა გაძლიერდა რეგიონში მნიშვნელოვნად და რუსული პრესტიჟი დაეცა იგივე თუნდაც სომხეთის მოსახლეობაში. ასევე მნიშვნელოვანია ორი კომპონენტი ესა გახლავთ ტერიტორიის დაბრუნების ძალისმიერი დაბრუნება და

ომის ახალებური მიდგომა. ის ვინც ფიქრობს რომ თურქეტს არანაირი მონაწილეობა მიუღია ამ ომში რბილად რომ ვთქვათ ღრმად ცდება. წლობის განმავლობაში აზერბაიჯანი და თურქეთი ერთობლივ წვრთნებს  ატარებდნენ მხოლოდ ერთად ერთი მიზნით ყარაბაღის დაბრუნების ანუ სომხეთისთვის ომის წარნოაების დახვეწისთვის. უფრო მეტიც აშკარად ჩანდა და არც იყო დამალული რომ  თურქეთის გენშატაბმა დაუგეგმა  და ტაქტიკა.

იხ. ვიდეო

რათთქა უნდა ღრმა შეთქმულებისს თეორიაში არ შევიდეთ მაინ ითვლება დასავლური სამხედრო ტეხნოლოგიისა და ტაქტიკის გამარჯვებად  და რუსულის  ცალსახად ფიასკოს.დასავლეთის გამაჯვება დიდი როლს თამაშობს  როგორც ზემოთ ვიდეოშიცაა უკრაინისთვის  შეძლია ეს ტაქტიკური გარეჯვება აზერბაიჯანის გამოიყენოს დონბასში და ლუგანკსში და არც დროს კარგავს როცა ერთობლი უპილოტოების წარმოება გადაწყვიტეს უკრაინამ და რუსეთმა რათქა უნდა საქართველომაც უნდა მიაქცვიოს ყურადღება კერძოს თვითონ თურქული უპილოტო ბაირაქტარი იხ. ბმულზე სტატია ღირებულბააა 70 მლონ დოლარი ჩვენ შეგვიძლია სეროზული წარმობაც დავიწყოთ თუ    საქართველოს თავდაცვის სამინისტრომ და დელტა და ხელოსუფლება მჭიდრო კავშისდავამყარებთ მსაჩუსეთი ტეხნოლოგიის ინსტიტუტთან იხ სტატია.

                                                       რეკლამა

იხ. ბმულზე . . . 

https://shotashota75.blogspot.com/search?q=%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90