ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет 

                   გლობულა (ასტრონომია)

გლობულა IC 2944 ფოტოგრასფოა შესრულებულია ტელესკოპ ჰაბლის მიერ

ბნელი გაზმტვეროვანი ნისლეული, როგორც ჩვეულებრივ დამზერილი ჩვენს მიერ შეიმჩნევა სხვა ნათელი ნისლეულების ან ვარსკვლავების ფონზე. გლობულა სხვა ბნელი ნისლეულებისგან გამოირჩევა მკვეთრად გამოკვეთილი საზღვრებით და მისი შემადგენელი ნივთიერების უფრო მეტი სიმკვრივით, რის გამოც გლობი პრაქტიკულად გაუმჭვირვალეა. გლობუსის მასა 1-100 მზის მასის დიაპაზონშია, ხოლო ნივთიერების კონცენტრაცია შეფასებულია 104-106 სმ - 3.

გლობულების ქიმიური შემადგენლობა დამახასიათებელია ვარსკვლავთშორისი ნივთიერებებისათვის: ეს ძირითადად არის მოლეკულური წყალბადის, ჰელიუმის, ნახშირბადის ოქსიდები და სილიციუმის მცირე ნაწილი.

გლობულები ხასიათდება ძალიან დაბალი ტემპერატურით: ის არ აღემატება 30 K– ს და შეიძლება დაეცეს 8 K– მდე.გლობულების ქიმიური შემადგენლობა დამახასიათებელია ვარსკვლავთშორისი ნივთიერებებისათვის: ეს ძირითადად არის მოლეკულური წყალბადის, ჰელიუმის, ნახშირბადის ოქსიდები და სილიციუმის მცირე ნაწილი.

გლობულები, ზოგადად ნისლეულები, შეიძლება ჩამოყალიბდეს სხვადასხვა გზით. მსუბუქი ნისლეულებში მცირე გლობულები წარმოიქმნა, აშკარად, ვარსკვლავთშორისი საშუალო სიმკვრივის რყევების გამო, ძლიერად შეკუმშული მიმდებარე ცხელი გაზის ზეწოლის ქვეშ. არ არის გამორიცხული, რომ დროთა განმავლობაში ამ გლობულების 

უმეტესობა დაიშალა გარე ფაქტორების (ტემპერატურა, წნევა, გამოსხივება) გავლენით.

დიდ გლობულებს აქვს საკუთარი მასის გრავიტაციული ველის გავლენით საკმარისი მასა, რომ დაიშალოს. ამ შემთხვევაში, ვარსკვლავების ფორმირების პროცესის დასაწყისი შესაძლებელია.

1990წ-ს ავიას მაუნა-კეას ობსერვატორიაში მომუშავე ბრიტანელმა ასტრონომა ინფაწითელი ტალღის გამომსხივებ მიმღეაბ ტელესკოპში პირველად შეამნია ახალი ვარსკლავის ამოყალიბების პროცესი. მკვლევარმა დააფიქსირა, თუ როგორ გროვდება კოსმოსური მტვერი ვარსკვლავიერ ღრუბლად ჯერ კიდევ ბირთვული პრიცესის დაწყების წინ. ახალ ციურ სხეულს ,,გოლობულე ბოკ-335'' უწოდეს. ჩვენს გალაქტიკაში ახალი ვარსკლავის რეალური კანდიდატია  

იხ. ვიდეო

ბარნარდას კატალოგი

ასტრონომიული კატალოგი ბნელი ნისლეულების შეადგინა ედვარდ ბარნარდემ 1919წ-ს.

ორიგინალი ვერსია შეიცავს 182 ობიექტს, კოორდინატებს და თითოეული მათგანის სიტყვიერ აღწერას . გარდაცვალების შემდეგ ბარნარდის შემდგომი მუშაობის საფუძველზე, 1927 წელს, კატალოგს დაემატა 349 ობიექტი. ობიექტები ბარნარდ 52 და ბარნარდ 172 დაკარგული არ არის კატალოგში - ეს ორი ბნელი ნისლეული შეცდომით ორჯერ მოხდა კატალოგში. გარდა ამისა, ბარნარდი 201 დაუყოვნებლივ მიჰყვება ნისლეულს ბარნარდ 175 - ეს გამოწვეულია კატალოგის ორ ნაწილად დაყოფით.

როგორც თავად ბარნარდმა აღნიშნა პუბლიკაციაში, მის შექმნაში მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა ბარნარდის დისშვილმა და თანაშემწემ მერი როს კალვერტმა.

ბარნადა 68 - ერთერთი ობიექტი კატალოგის

ბარნარდ 68

ინგლ. Barnard 68 - მოეკულური ღრუბელი ბნელი ნისლეული ან გლობულა ბოკა გვალისმჭამელი თანავარსკლავედში. დაშორებულია 500 სინ. წ-ით მზიდან. ამავე დროს ნისლეულსა და ჩვენს შორის არ არის არცერთი ვარსკლავი. ამერიკელი ასტრონომი ედვარდ ემერსონ ბანარდემ დაამატა ეს ობიექტი თავის კატალგში ბნელ ნისლეულების 1919წ-ს. გამოქვეყნებული იყო 1921წ-ს. შეადგენდა 350 ობიეტს რამდენადაც ნისლეული არაგამჭვირვალეა შიდა მისი მხარე ცივია. ტემპერატურა 16 k ანუ  (−257 °C). ნისლეულის მასა მზის მასა დაახლოებით ორჯერ მეტია და მისი ზომა სინათლის წელიწადში ნახევრად არის შეფასებული.

ხილულ დიაპაზონში გაუმჭვირვალედ ყოფნის მიუხედავად, Cerro Paranal– ის VLT– მ დააფიქსირა დაახლოებით 3,700 ვარსკვლავი, რომელთა შუქი ნისლეულს ფარავდა, რომელთაგან დაახლოებით 1000 დაფიქსირდა ინფრაწითელი დიაპაზონში. ნისლეულის მიერ სინათლის შეწოვის ხარისხის ზუსტმა გაზომვებმა შესაძლებელი გახადა ღრუბელში მტვრის განაწილების დეტალური რუკის მიღება. ჰერშელის კოსმოსური ობსერვატორიის ტელესკოპზე დაკვირვებამ ხელი შეუწყო მტვრის კომპონენტის განაწილებისა და მისი ტემპერატურის დადგენაში. თუ გაზის ღრუბელი არ განადგურდა გარე ძალების მიერ, მაშინ ღრუბლის სტაბილურობას უზრუნველყოფს წნევის ზუსტი ბალანსი ღრუბლის თერმული თვისებებისა და ნაწილაკების მიერ შექმნილი მიზიდულობის ძალების გამო (იხ. ჯინსის არასტაბილურობა და ბონორ-ებერტის მასა). შედეგად, ღრუბელი ვიბრირებს წონასწორობის მდგომარეობის გარშემო, როგორც თხევადი ბურთულა, რომელზეც დაწკაპუნებულია. იმისათვის, რომ ვარსკვლავი ღრუბლიდან წარმოიქმნას, აუცილებელია, რომ სიმძიმე გაზის წნევის ძალას დიდი ხნის განმავლობაში გადააჭარბოს, ხოლო ღრუბლის დაშლა და თერმობირთვული შერწყმისთვის საჭირო ტემპერატურისა და წნევის მიღწევა იქნება შესაძლებელი. ამ ეტაპზე, ვარსკვლავური გვირგვინი მნიშვნელოვნად მცირე ზომა მიუთითებს ახალ წონასწორობაზე გაზრდილ მიმზიდველ ძალასა და რადიაციული წნევის ეფექტს შორის.

ბარნარდ 68-ს აქვს აშკარად თვალსაჩინო კიდეები, სხვა მახასიათებლები ასევე მიუთითებს დაშლის შესაძლო დასაწყებად და დაახლოებით 200 ათასი წლის შემდეგ შეიძლება ვარსკვლავი წარმოიქმნას