გინეკოლოგია

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                         გინეკოლოგია

A dilating vaginal speculum, a tool for examining the vagina, in a model of the female reproductive system

გამაფართოებელი ვაგინალური სპეკულუმი, ინსტრუმენტი საშოს შესამოწმებლად, ქალის რეპროდუქციული სისტემის მოდელში

გინეკოლოგია (ძვ. ბერძნ. γυνή, γῠναικός - "ქალი" + ძველი ბერძნული λόγος - "სიტყვა, სწავლება") არის მედიცინის დარგი, რომელიც სწავლობს მხოლოდ ქალის სხეულისთვის დამახასიათებელ დაავადებებს, პირველ რიგში ქალის რეპროდუქციული სისტემის დაავადებებს.

გინეკოლოგი აკონტროლებს ქალის სასქესო ორგანოების მდგომარეობას და დაავადების არსებობის შემთხვევაში დროთა განმავლობაში მკურნალობს მათ და თავიდან აიცილებს შესაძლო გართულებებს.

მეანობა აკონტროლებს ორსულობის დინამიკას, სასურველია ადრეული სტადიებიდან, აკვირდება ორსულის შინაგანი ორგანოების მდგომარეობას და აგზავნის საავადმყოფოში მშობიარობისთვის. ცოტა ხნის წინ, რუსულმა ჯანდაცვამ შემოიღო შეზღუდვები სამშობიაროებში ანტენატალური კლინიკის ექიმების მუშაობაზე. ანუ რუსი მეანობა არის სამშობიარო საავადმყოფოს ექიმი, რომელიც აკონტროლებს ორსულთა, მშობიარობისა და მშობიარობის შემდგომი ქალების ჯანმრთელობას.

გინეკოლოგია მჭიდრო კავშირშია მეანობასთან, რომელიც სწავლობს ქალის ორგანიზმში ორსულობასა და მშობიარობასთან დაკავშირებულ მოვლენებს, ჩასახვის მომენტიდან მშობიარობის შემდგომი პერიოდის დასრულებამდე; ასევე ახლოს არის ქირურგიასთან და პრაქტიკული მედიცინის სხვა განყოფილებებთან - ნერვული, შინაგანი დაავადებები და ა.შ.; გინეკოლოგიის გამოჩენილი წარმომადგენლები აბსოლუტურ უმრავლესობაში იყვნენ ამავე დროს მეან-ქირურგები; მაგრამ ქალის სქესობრივი ცხოვრება იმდენად რთულია, რომ ის გავლენას ახდენს მისი სხეულის ყველა ორგანოს ფუნქციებზე, ხოლო სასქესო ორგანოების პათოლოგიური ცვლილებები იმდენად მრავალრიცხოვანი და მრავალფეროვანია, რომ თავად გინეკოლოგია ცალკე მეცნიერებად იქცა, რადგან არსებობს დიდი რაოდენობით მხოლოდ ქალის სხეულისთვის დამახასიათებელი დაავადებები. ქალის სასქესო არესთან დაკავშირებული პათოლოგიები დამახასიათებელია როგორც ძალიან ახალგაზრდა, ასევე ხანდაზმული ქალებისთვის.

გინეკოლოგია ასოცირდება უროლოგიასთან, ენდოკრინოლოგიასთან, პედიატრიასთან და შინაგან მედიცინასთან. უროლოგიას უკავშირდება საშარდე სისტემისა და რეპროდუქციული სისტემის სტრუქტურის საერთო ელემენტები და უროლოგიური დარღვევების მთელი რიგი სიმპტომები დაკავშირებულია სასქესო ორგანოების ფუნქციონირების თავისებურებებთან. ამრიგად, საშვილოსნოს პროლაფსმა ან მენჯის იატაკის კუნთების შესუსტებამ შეიძლება გამოიწვიოს შარდის შეუკავებლობა. მედიცინის სპეციალიზებულ დარგს, რომელიც სწავლობს უროლოგიურ და გინეკოლოგიურ პათოლოგიებს შორის კავშირებს, ეწოდება უროგინეკოლოგია. საკვერცხეები, როგორც ენდოკრინული ჯირკვლები, ენდოკრინული სისტემის ნაწილია. პედიატრები და ნეონატოლოგები მოწოდებულნი არიან აკონტროლონ გოგონების საერთო ჯანმრთელობა და განვითარება, მათ შორის რეპროდუქციული სისტემის ფორმირება დაბადებიდან პუბერტატამდე. თერაპევტები ხელმძღვანელობენ ქალს მისი ზრდასრული ცხოვრების განმავლობაში.

იხ. ვიდეო - იდეალური ასაკი დაორსულებისთვის - გინეკოლოგი პასუხობს - ქალთა ჯანმრთელობის სპეციალისტი, სოფიო ბოჯგუას პასუხი პოპულარულ კითხვაზე, თუ როდისაა იდეალური ასაკი ქალისთვის პირველი ორსულობისთვის.👇

გინეკოლოგიის ისტორია

უძველესი სამყარო

უძველესი ცნობილი სამედიცინო დოკუმენტი გინეკოლოგიაზე არის ძველი ეგვიპტური პაპირუსი კაჰუნა (დაახლოებით ძვ. წ. 1850 წ.). მასში ჩამოთვლილია 34 გინეკოლოგიური რეცეპტი სიმპტომებითა და დიაგნოზით, იძლევა მედიკამენტების რეცეპტებს, დეზინფექციას (ფუმიგაციას) ბუნებრივი პროდუქტებისგან, აღწერს ორსულობის სიმპტომებს, არ დაბადებული ბავშვის სქესის განსაზღვრის მეთოდებს.

ტყუპების დაბადება. მინიატურა "La Cité de Dieu"-დან (1475-1480)

მედიცინის ისტორია მიუთითებს, რომ უძველეს დროში მეანობის, გინეკოლოგიისა და ქირურგიის განვითარება ხელჩართული იყო; მოსეს, წინასწარმეტყველთა წიგნებში [რომელი?], თალმუდში და ა.შ. მკაფიო ინფორმაციაა ბებიაქალების, მენსტრუაციის, ქალის დაავადებებისა და მათი მკურნალობის მეთოდების შესახებ.

ჰიპოკრატეს წიგნების მიხედვით (ჰიპოკრატეს კორპუსი V / ძვ. წ. IV ს.) [4], გინეკოლოგიის ცოდნა საკმაოდ ვრცელი იყო იმ დროს (ძვ. წ. 400 წ.), ხოლო გინეკოლოგიურ კვლევებში ჯერ კიდევ მაშინ მიმართავდნენ პალპაციას და მანუალურ დიაგნოზს; მანუალური გამოკვლევის ტექნიკა ჩაითვალა საჭიროდ საშვილოსნოს გადაადგილების, პროლაფსის და დახრილობის, სიმსივნეების არსებობისა და საშვილოსნოს ყელის და ყდის ტანჯვის დასადგენად.

შემორჩენილია ძველი ბერძენი ექიმის სორანოს ეფესელის (ახ. წ. I-II სს.) ტრაქტატი „Gynaeceum“ და მუსტიოს [ინგლისური] VI საუკუნის ტრანსკრიფცია „Genecia“.

პომპეის გათხრებისას იპოვეს სამფურცლიანი სარკე, რომელიც ხრახნით იყო გახსნილი პავლე ეგინელი ახსენებს ყდის სარკეს. უძველესი დროიდან გამოიყენებოდა ქალის დაავადებების მკურნალობის ხერხები - ადგილობრივი: მოწევა, დუჟირება, პესარი, ჭიქები, ნახარშები, ლოსიონები და ა.შ.; და შინაგანი: საფაღარათო საშუალებები, ღებინება, მწვანილი და ძირები, სპეციალური ქალებისთვის და ა.შ.

ჰიპოკრატეს შემდეგ გინეკოლოგიამ, ისევე როგორც ყველა მედიცინამ, განაგრძო განვითარება, თუმცა საკმაოდ ნელა; მაგრამ VII საუკუნის შუა ხანებიდან მის განვითარებაში თითქმის სრული სტაგნაცია იყო: არაბებსა და მონღოლებს შორის, რომლებიც იმ დროს დომინირებდნენ, რელიგია არ აძლევდა უფლებას მამაკაც ექიმს ენახა ავადმყოფი ქალი.

შუა საუკუნეები

აგრეთვე იხილე: შუა საუკუნეების მედიცინა

შუა საუკუნეებში, თუმცა გინეკოლოგია აღორძინდა, იგი მისტიკისა და სქოლასტიკის გავლენის ქვეშ მოექცა.

იმდროინდელი სამედიცინო თვალსაზრისით, ქალის სხეული განიხილებოდა, როგორც მამაკაცის უფრო მყიფე ვერსია, სარკისებური გამოსახულების მსგავსად, სასქესო ორგანოებით შიგნით და არა გარეთ.

მხოლოდ რენესანსის შემდეგ ექიმებმა დაიწყეს მასალის შეგროვება სამეცნიერო გინეკოლოგიისთვის შენობის ასაშენებლად. უპირველეს ყოვლისა, ის უნდა გაწმენდილიყო, როგორც მეანობა, ფესვგადგმული ცრურწმენებისა და მისტიური პოზიციებისგან; ამ მხრივ ბევრი გააკეთეს მეანმა ფრანგმა ჟან-ლუი ბოდელომ (1745-1810) და გერმანელმა იოჰან ბურმა (1751-1835); შემდეგ კი მხოლოდ მეცნიერ ექიმებს შეეძლოთ ამის საფუძველი ფიზიოლოგიურ კანონებზე. გინეკოლოგიური ქირურგია ოდნავ ადრე აღორძინდა: როგორც წმინდა ქირურგიის განყოფილება, იგი გამოეყო მეანობას ჯერ კიდევ შუა საუკუნეებში.

ახალი დრო. მეცნიერების აღორძინება

ისტორიული ტაბუ, რომელიც დაკავშირებულია ქალის სასქესო ორგანოების დათვალიერებასთან, მრავალი საუკუნის განმავლობაში თრგუნავდა გინეკოლოგიას, როგორც მეცნიერებას. მხატვარ ჟაკ-პიერ მეიგრიეს ეს ნახატი გვიჩვენებს ერთგვარ „კომპრომისს“, როდესაც გინეკოლოგი პალპაციებს პაციენტს საზარდულის არეში შეხედვის გარეშე

პარიზის სამეფო ქირურგიულ აკადემიაში, რომელიც გაიხსნა ცნობილმა ლაპეირონმა 1737 წელს, გინეკოლოგიას უკვე გამორჩეული ადგილი ეკავა. მომდევნო საუკუნის დასაწყისში ქირურგებმა გინეკოლოგიასთან დაკავშირებული მრავალი მნიშვნელოვანი აღმოჩენა გააკეთეს:

1818 წელს ცნობილი გახდა რეკამიეს [ფრანგული] მიერ გამოგონილი ყდის ცილინდრული სარკე, რომელიც დღესაც გამოიყენება ჩვენს დროში;

ლისფრანკმა და მესლიემ მიუთითეს საშვილოსნოსშიდა ინექციების მეთოდებზე; ლისფრანკმა დაამტკიცა საშვილოსნოს ყელის ამპუტაციის სრული შესაძლებლობა;

1809 წელს ეფრემ მაკდაუელმა ჩაატარა პირველი ოვარიოტომია და ა.შ. მეან-გინეკოლოგიურ მომსახურებას ამ საუკუნის პირველ ნახევარში განსაკუთრებით გამორჩეული კილიანი პროფ. ბონში, დაიბადა 1800 წელს პეტერბურგში და განათლება მიიღო ვილნის სამედიცინო ცენტრში. აკადემიები; მან დაწერა სახელმძღვანელო ოპერაციულ მეანობაზე, რომელიც მოიცავდა ოპერატიულ გინეკოლოგიას.

1847 წელი გამორჩეულია ედინბურგელი პროფესორის სიმსონის მიერ ქლოროფორმის მედიცინაში შემოტანით.

სპენსერ უელსი, რომელმაც შესთავაზა საშვილოსნოს მილი და დააარსა საშვილოსნოსშიდა მექანიზმი.

ამერიკელი ქირურგი ჯეიმს სიმსი, რომელმაც 1882 წლამდე ჩაატარა 1071 საკვერცხეების ოპერაცია, ითვლება „თანამედროვე გინეკოლოგიის მამად“. დღეს ძალიან გააკრიტიკეს, სიმსმა განავითარა თავისი უნარი მონებზე ანესთეზიის გარეშე ოპერაციით. 1855 წელს მან ნიუ-იორკში გახსნა ქალთა დაავადებების სპეციალიზირებული პირველი საავადმყოფო.

მე-20 საუკუნეში საბაზისო სამედიცინო მეცნიერებების, ანატომიის, ფიზიოლოგიის, ჰისტოლოგიის და სხვ. განვითარებით გინეკოლოგიამ მიიღო ახალი სამეცნიერო მიმართულება და მოახდინა მის მართვას დაქვემდებარებული დაავადებების სისტემატიზაცია; ეს კლასიფიკაცია ჯერ კიდევ იცვლება სხვადასხვა ავტორის მიერ, გაბატონებული თეორიებისა და შეხედულებების მიხედვით. ემპირიზმი, რომელიც თერაპიის საფუძველს აძლევდა, ჩაანაცვლა ზუსტად მოწყობილმა ექსპერიმენტებმა და დაკვირვებებმა, სტატისტიკის კონტროლის ქვეშ. გამოჩნდნენ ექიმებიც, რომლებმაც თითქმის სპეციალურად მიუძღვნეს თავი გინეკოლოგიას, თუნდაც მის ერთ-ერთ განყოფილებას.

გერმანიაში გინეკოლოგიის რეფორმატორი იყო კივიში [გერმანელი] (ვიურცბურგსა და პრაღაში), რომელიც გულდასმით ამუშავებდა ქალის დაავადებების დიაგნოზს. სკანზონმა დატოვა მრავალი სამეცნიერო ნაშრომი გინეკოლოგიაზე.

საფრანგეთში Courtue (გინეკოლოგიის სახელმძღვანელო), Galliard, Péan და ა.შ.

თანამედროვე გინეკოლოგია ეფუძნება თანამედროვე მიღწევებს ანატომიის, ჰისტოლოგიის, ფიზიოლოგიის, სხეულის ბიოქიმიისა და განსაკუთრებით რეპროდუქციული სისტემის შესწავლაში. პაციენტების ანამნეზისა და გამოკვლევის კოლექციას დაემატა თანამედროვე ბიოქიმიური, მიკრობიოლოგიური და ჰისტოლოგიური კვლევები, ასევე არაინვაზიური ვიზუალიზაციის მეთოდები: რენტგენოგრაფია, ულტრაბგერითი, კომპიუტერული ტომოგრაფია და მაგნიტურ-რეზონანსული ტომოგრაფია. გამოჩნდა თანამედროვე მედიკამენტები, მკურნალობის მეთოდები და კონტრაცეპტივები, რომლებიც ამცირებენ არა მხოლოდ არასასურველი ორსულობის, არამედ ინფექციების სქესობრივი გზით გადაცემის ალბათობას, ქირურგიულ მეთოდებსა და ფიზიოთერაპიის ხელსაწყოებს. გაჩნდა და ვითარდება პედიატრიული გინეკოლოგია, რაც შესაძლებელს გახდის გოგონებისა და ახალგაზრდა ქალების განვითარების თავისებურებების სწრაფ იდენტიფიცირებას და სპეციფიკური პათოლოგიების მკურნალობას.

იხ. ვიდეო - Medical Career Pathways - Obstetrics & Gynaecology