ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   

                               ესქატოლოგია

იაკობ ბეკერი, აპოკალიფსი 1580

 (ბერძ. ἔσχατος, Eschatos უკანასკნელი; logos - მოძღვრება, ან სწავლება) — მსოფლმხედველობის და ღვთისმეტყველების ნაწილი; მოძღვრება კაცობრიობის უკანასკნელ მოვლენებზე, ცივილიზაციის დასასრულზე. მისტიკურ მოძღვრებებში ესქატოლოგია აღნიშნავს ორდინალური რეალობის (დროის, ჟამის) დასასრულს და ღმერთთან შეერთებას. ტრადიციულ რელიგიურ სისტემათა ესქატოლოგიაში განხილულია მომავლის უკანასკნელი მოვლენები, რომლებიც ნაწინასწარმეტყველებია წმინდა წერილებში და საკრალურ ტექსტებში: მესსიის მოსვლა, სამსჯავრო, ჯოჯოხეთი და სამოთხე. ბერძნულის სიტყვა αἰών (აეონ) აღნიშნავს ეპოქას, ან გარკვეულ ისტორიულ პერიოდს. ამდენად “სამყაროს აღსასრულის” ნაცვლად შეიძლება ითარგმნოს “ჟამის”, ”დღეთა”, ან “წუთისოფლის აღსასრული”. ესქატოლოგია – მსოფლიოს ყველა ცივილიზაციის რელიგიური სისტემათა განუყოფელი ნაწილია. ყველა რელიგიაში ოდითგანვე არსებობდა ერთმანეთის მსგავსი მოძღვრება უკანასკნელ მოვლენებზე, რაც აშკარად მიუთითებს ერთ პრეისტორიულ წყაროზე.

იხ. ვიდეო დეკანოზი გიორიგი თევდორე - მართლმადიდებული ესქატალოგია

ესქატოლოგიურ მოვლენათა ზოგადი აღწერა მოცემულია ძველ აღთქმაში; კონკრეტულად კი წინასწარმეტყველ დანიელის წიგნში. ძველი აღთქმისეული ესქატოლოგიის გაგრძელებას და მის კულმინაციას კი წარმოადგენს იოანეს გამოცხადება (აპოკალიფსი).

                   ზოროასტრული ესქატოლოგია

ზოროასტრული ესქატოლოგია ერთ-ერთი უძველესია მსოფლიოში. ძვ. წ. 500 ზოროასტრულ რელიგიაში უკვე მთლიანად იყო დამუშავებული მოძღვრება ღვთაებრივი შთამთქმელი ცეცხლით მსოფლიოს აღსასრულზე. ზოროასტრიზმის თანახმად: “მეათასე ზამთრის დასასრულს… მზე უფერული გახდება. წელი, თვე და დღე შემოკლდება. დედამიწა მეტად გაპარტახდება. მოსავალი უნაყოფო იქნება. ადამიანები უფრო ცბიერნი გახდებიან და უფრო მეტად მიეძალებიან ბოროტმოქმედებებს. მათ აღარ ექნებათ მადლიერების გრძნობა. უფრო მეტად დაფასდება ფუფუნება და სიმდიდრე, რაც განაპირობებს დამახინჯებულ რწმენას… შავბნელი ღრუბელი დაფარავს მთელ ცას…” სიკეთის და ბოროტების ბრძოლის დასასრულს მოხდება ყველა სულის საბოლოო სამსჯავრო. ცოდვილებს სამ დღიანი დასჯის შემდეგ შეიწყალებენ. სამყარო მიაღწევს სრულყოფილებას, ხოლო ძველი დრო, სიღატაკე, წყურვილი, შიმშილი და სიკვდილი შეწყდება.

                        ბუდისტური ესქატოლოგია

ბუდას წინასწარმეტყველებით მის სწავლებებს 500 წლის შემდეგ ადამიანები თანდათან დაივიწყებენ. სუტა პიტაკას (ბუდისტური ტექსტების მეორე უდიდესი ნაკრები) თანახმად “ზნეობრივი ქცევის 10 მცნების” ნაცვლად ხალხი მიეძალება 10 უზნეობას, ესენია: ქურდობა, ძალადობა, მკვლელობა, ტყუილი, ბოროტსიტყვაობა და ჭორაობა, ადულტერი, სიხარბე, მზაკვრობა და ვნება. ეს დეგრადაცია გასტანს გარკვეულ პერიოდს, რომლის შემდეგაც აღსდგება ახალი ბუდა – მაიტრეია, რომელიც აღადგენს ბუდას სწავლებებს და ადამიანებს მისცემს გზას ნირვანასკენ (სადაც არ იქნება არც ვნება და არც ტანჯვა; იმეფებს სიმშვიდე და უმაღლესი ბედნიერება – ნეტარება).

                          ინდუისტური ესქატოლოგია

ჰინდუს ტრადიციული წინასწარმეტყველებები, რომლებიც აღწერილია პურანა-ში და სხვა წმინდა წერილებში გვამცნობენ, რომ ბოლო ჟამს მსოფლიო ჩაეშვება დიდ ქაოსში; მოხდება არნახული სულიერი დაცემა და დეგრადაცია; მოხდება ძლიერ სწრაფი მოზღვავება ყოველგვარი მანკიერებისა… ხალხში გავრცელდება არნახული სიხარბე და შუღლი… “რაჟამს დაკნინდება სიმართლე და აღზევდება უსამართლობა – მე განვცხადდები!” (ბჰაგავად გიტა, IV-7). ვედური კულტურის ამ უმნიშვნელოვანეს ძეგლში ასევე ნაწინასწარმეტყველებია ღმერთის უცილობელი ინტერვენცია მსოფლიოს საქმეებში. ინდუიზმის თანახმად, ახლანდელი ეპოქა კალი იუგა – ყველაზე ბოროტია. მას შემდეგ, რაც მოხდება ღმერთის გაცხადება – დედამიწაზე დამყარდება სამართლიანობა და ადამიანები კრისტალივით წმინდა გახდებიან. ინდუიზმის თანახმად არ ხდება სულთა მარადიული დასჯა. არც დროის დასასრული არსებობს. ინდუიზმში დროები ციკლიურია და ყველაფერი ისევ მეორდება. კალი იუგას შემდეგ მოდის სატია იუგა – ეპოქა, როდესაც ყველა ადამიანი უბიწოდ იცხოვრებს. ამის შემდგომ დადგება დვაპარა იუგა, დრეტა იუგა და კვლავ კალი იუგა. ბრაჰმა კუმარის-ის თანახმად არსებობს მეხუთე ეპოქაც, რომელიც წააგავს ქრისტიანულ აპოკალიპსს; ამ დროს ხდება წუთისოფლის აღსასრული და ღმერთის გამოცხადება. ბრაჰმა კუმარის-ის თანახმად ბოლო ჟამი დაიწყო 1936 წ. და აღსასრული დადგება დაახლ. 2036 წ.

                   ამერიკელ ინდიელთა ესქატოლოგია

ამერიკელ ინდიელთა ტომებში მსოფლიოს აღსასრულთან დაკავშირებით მსგავსი რწმენა არსებობს. ჰოპის ტომის ბელადების მტკიცებით თეთრი ადამიანის მოსვლა დროის დასასრულის მანიშნებელია. ნაწინასწარმეტყველებია, რომ ბოლო ჟამს დედამიწა გადასერილი იქნება “რკინის გველებით და ქვის მდინარეებით. ხმელეთზე გიგანტური ობობის ქსელი იქნება გადაჭიმული; ხოლო ზღვები გაშავდებიან”. (თანამედროვე ინტერპრეტაციით რკინის გველები – მატარებლებია; ქვის მდინარეები – ტრასებია; ობობის ქსელი – საკომუნიკაციო გაყვანილობებია, ან მსოფლიო კომპიუტერული ქსელი ინტერნეტი. გაშავებული ზღვა – ნავთობის დაღვრით გამოწვეულ დაბინძურებაზე მიუთითებს). ასევე ნაწინასწარმეტყველებია, რომ ციდან დედამიწაზე ჩამოვარდება “დიდი სამყოფელი ადგილი”, რომელიც ლურჯ ვარსკვლავს წააგავს. დედამიწა საშინლად შეირყევა. თეთრი ადამიანი შეებრძოლება სხვა ხალხებს სხვადასხვა ადგილებზე. უდაბნოდან კვამლის ბოლქვები ამოვა, რაც დიდი განადგურების მოახლოების მანიშნებელი იქნება. მრავალი ადამიანი დაიღუპება, მაგრამ ვისაც სწამს ჭეშმარიტი წინასწარმეტველების – გადარჩება. მაშინ დაბრუნდება “ნამდვილი თეთრი ძმა” – პაჰანა, რომელიც სიბრძნის მარცვლებს დასთესავს ადამიანთა გულებში. ეს იქნება მეხუთე სამყაროს დასაწყისი. მაიას ტომის ქურუმებს სწამდათ, რომ სამყარო აქამდე ოთხჯერ განახლდა. პირველი მცდელობისას გაჩნდნენ ცხოველები. მეორე მცდელობისას – მწერები. მესამე მცდელობისას მაიმუნები დაიბადნენ, ხოლო მეოთხე მცდელობის შემდეგ გაჩნდნენ “ნამდვილი ადამიანები”. პირვანდელი ცხოველთა სამყარო თითქმის გაანადგურა კატასტროფამ – დიდმა წყალდიდობამ. მეორე სამყარო დაღუპა სიმხურვალემ. მაიმუნთა სამყარო გაანადგურა სხვა ცხოველთა შეტევებმა. მაიას ასტრონომიულ გათვლებზე დაფუძნებული კალენდრის დიდი ციკლიური ბრუნვა დასრულდება 2012 წ. 21 დეკემბერს. ეს თარიღი შეიძლება იყოს სამყაროს დასასრულის დასაწყისი. თუმც ზოგიერთი თვლის, რომ ეს დრო შესაძლოა მოასწავებს არა აღსასრულს, არამედ რაღაც დიად ცვლილებებს სამყაროში.

ბაბილონური და ასირიული ესქატოლოგია

მარდუქი

ბაბილონურ და ასირიული ესქატოლოგია არ არის სათანადოდ დამუშავებული და განვითარებული. ადამიანთა საზღაურის გადახდა მათი ნამოქმედარიდან გამომდინარე ხდება აწმყო ცხოვრებაში. ადამიანთა ღირსებები ჯილდოვდება ღვთაებრივი წყალობებით. ესენია: სიძლიერე, კეთილდგეობა, ხანგრძლივი სიცოცხლე, მდიდარი შთამომავლობა და ა.შ. ბოროტები ისჯებიან სხვადასხვა უბედურებებით. სიკვდილის შემდგ ნახევრად-მატერიალური სული (ეკიმმუ), ჩადის მიწისქვეშა წყვდიადში, სადაც იკრიბებიან ყველა გარდაცვლილთა სულები. მიცვალებულთა მხარეში, რომელსაც ეწოდება “წყვდიადის საუფლო”, “უკანმოუსვლელი ადგილი” ბატონობენ დემონები, რომლებსაც ძალაუფლება აქვთ დასაჯონ სულები მათი ცოდვებისდა მიხედვით. მიწისქვეშეთში სული ეძებს თავის საყვარელი ადამიანის სულს და “სისცოცხლის წყაროს”. ძირითადად, ბაბილონური ესქატოლოგია მუქ ფერებშია აღწერილი და ბუნდოვანია. ნათელი მომავლის და მკვდართა აღდგომის იმედს იძლევა “სისცოცხლის წყარო” და სხავადასხვა მიმიშნება ღმერთ მარდუქზე, რომელიც “მკვდრებს აძლევს სიცოცხლეს”.

                     ეგვიპტური ესქატოლოგია

ოსირისი იღებს მიცვალებულთა სულებს, ”მკვდართა წიგნი”

ეგვიპტური ესქატოლოგია მნიშვნელოვნად განვითარებულია. უპირველეს ყოვლისა უნდა აღინიშნოს იდეა “სრულყოფილ და უსასრულო სიცოცხლეზე ოსირისთან ერთად”, რაც სიკვდილის შემდეგ უმთავრეს მიზანს წარმოადგენდა ყველა ეგვიპტელისთვის. სიკვდილის შემდეგ სული გადის სამსჯავროზე (მკვდართა წიგნი, 125 თავი). ადამიანის სულის განკითხვა მოიცავს მის პირად, სოციალურ და რელიგიურ მოვალეობათა სფეროებს. გარდაცვლილმა უნდა შესძლოს უარყოს თავისი ბრალი 42 კატეგორიის ცოდვაში. ამის შემდეგ მისი გული (სინდისის სიმბოლო) უნდა აიწონოს სიმართლის და ჭეშმარიტების ქალღმერთ მაატის ხატებასთან. სამსჯავროს წარმატებით განვლის შემდეგ სული იწყებს ხანგრძლივ მოგზაურობას. ამ გზაზე სულს მრავალი განსაცდელი ელოდება. მათი გადალახვა დამოკიდებულია იმ მაცოცხლებელ ძალასა და სიბრძნეზე, რომელიც სულმა შეიძინა სიცოცხლის განმავლობაში. მას აგრეთვე ეხმარებიან დედამიწაზე დარჩენილი ახლობელი ადამიანები, რომლებიც უვლიან მის სხეულს, ლოცულობენ და სწირავენ მის სახელზე. სულმა ბოლოს უნდა მიაღწიოს აალუს ნაყოფიერ მინდვრებს, სადაც მას ელოდება სრული ნეტარება. აღსანიშნავია, რომ ამ ნეტარების მიღწევა ღმერთ ოსირისთან არ ნიშნავს პანთეისტურ ღვთაებად გადაქცევას, ან ინდივიდუალურობის დაკარგვას. ეგვიპტური ესქატოლოგია ნაკლებად გასაგებად აღწერს იმ სულთა განგებას, რომლებიც ვერ გადალახავენ სამსჯავროს. “მეორე სიკვდილი” შესაძლოა აღნიშნავდეს მათ განადგურებას. თუმც ზოგიერთი წყარო მიუთითებს იმ გარემოებაზე, რომ სულები არსებობას აგრძელებენ წყვდიადში, რაც მათ მიერ სიცოცხლეში ჩადენილ ცოდვათა საზღაურს წარმოადგენს. “მკვდართა წიგნი”-ს თანახმად არსებობს კურთხეულ სულთა ნეტარების სხვადასხვა დონე. შესაბამისად, არსებობს დაღუპულ სულთა სასჯელის სხვადასხვა ხარისხიც.

იხ. ვიდეო

 

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -

                          ჩაკ პალანიკი

(ინგლ. Chuck Palahniuk; დ. 21 თებერვალი, 1962, პასკო, ვაშინგტონი) — უკრაინული წარმოშობის ამერიკელი რომანისტი და ჟურნალისტი. ცნობილია სადებიუტო რომანით „მებრძოლთა კლუბი“, რომლის მიხედვით 1999 წელს დევიდ ფინჩერმა ამავე სახელწოდების ფილმი გადაიღო. პალანიკი დაიბადა პასკოში (ვაშინგტონი). მისი მშობლები არიან კეროლ და ფრედ პალანიკები, რომლებიც შემდგომში განქორწინდნენ. ჩაკი გაიზარდა ბურბანკში (ვაშინგტონი), მას და მის და-ძმებს ხშირად უწევდათ ბებასთან და ბაბუასთან ცხოვრებაც მშობლების გაყრის გამო.

1986 წელს პალანიკმა დაამთავრა ორეგონის უნივერსიტეტის ჟურნალისტიკის ფაკულტეტი. კოლეჯში სწავლის პარალელურად ის მუშაობდა KLCC რადიოსადგურში ინტერნად. მალე ის საცხოვრებლად გადავიდა პორტლენდში, სადაც ადგილობრივი გაზეთისთვის წერდა, მუშაობდა მტვირთავადაც. იქ მუშაობის პერიოდში, წერდა სახელმძღვანელოებს მანქანის გამართვის შესახებ და დროის სიმცირის გამო ხელი აიღო ჟურნალისტობაზე (ამ პროფესიას მაშინაც არ მიბრუნებია, როდესაც წარმატებული ნოველისტი გახდა). პალანიკი ასევე ჩართული იყო სხვადასხვა პროექტებში, როგორც მოხალისე.

პალანიკი ახალგაზრდობაში ასევე გაწევრიანდა მეაბმოხე, კაკაფონისტურ საზოგადოებაში და სისტემატურად ესწრება მათ ღონისძიებებს, მათ შორის ცნობილ "Santa Rampage"-ს. ფლეშ მობებში მონაწილეობით მიღებული გამოცდილება შემდგომში მის ნოველებზეც აისახა, მათ შორის „მებრძოლთა კლუბზეც".

იხ. ვიდეო ჩაკ პალანკი - ამერიკელი მწერალი ავტორი ბესტსელერისა ,, მებრძოლთა კლუბი''

ალანიკმა წერა უკვე ოცდაათ წელს გადაცილებულმა დაიწყო. ის ტომ სპანბაუერის საღამოებს ესწრებოდა, რათა გაეცნო ახალი მეგობრები. სწორედ სპანბაუერის გავლენას მიაწერენ პალანიკის მინიმალისტურ სტილს.

პალანიკის პირველი წიგნი „უძილობა" არასდროს გამოქვეყნებულა ავტორის სურვილის გამო (შემდგომში „უძილობის“ ნაწილი პალანიკმა გამოიყენა „მებრძოლთა კლუბში"). როდესაც პალანიკი შეეცადა გამოექვეყნებინა მეორე ნოველა "უხილავი მონსტრები", გამომცემლებმა მას უარი უთხრეს ნოველის ზედემტად პროვოკაციული შინაარსის გამო. მხოლოდ ამის შემდეგ დაიწყო პალანიკმა მუშაობა მის გახმაურებულ რომანზე „მებრძოლთა კლუბზე". მას უნდოდა გამოცმემლების მეტად პროვოცირება, პირველი ნოველის დაწუნებისთვის.

პალანიკი ეძებდა ლიტერატურულ აგენტებს, მაგრამ წარუმატებლად „მებრძოლთა კლუბის“ მიერ მოტანილ პოპულარობამდე. პალანიკის პოპულარობა სწორედ ამ ნოველას ეკუთვნის, უფრო სწორად ფილმს ნოველაზე. ნოველის წარმატებაში და მის ფილმად გადაქცევაში დიდი როლი ითამაშა ედუარ ჰიბერტმა. 1999 წელს, ნოველის გამოცემიდან სამი წლის შემდეგ, გამოვიდა ფილმი „მებრძოლთა კლუბი“ დავიდ ფინჩერის რეჟისურით. მიუხედავად იმისა რომ ფილმი გამოსვლის პირველ კვირში ამერიკის ყველაზე შემოსავლიან ფილმად ითვლებოდა, მაგრამ საბოლოოდ მან საკმარისი მოგება ვერ მოიტანა, თუმცა როდესაც ის დი-ვი-დი გაქირავებაში ჩაუშვეს მან მაინც შეძლო იმედების გამართლება. ფილმიც და ნოველაც დიდი პოპულარობით სარგებლობდა, პალანიკი კი ამიერკაში საკულტო ფიგურად იქცა. ნოველა სამჯერ გამოვიდა თავიდან 1999, 2004 და 2005 წლებში.

ფილმის წარმატების შემდეგ პალანიკმა იმავე წელს გამოუშვა ორი წიგნი "გადარჩენილი" და ოთხი წლის წინ დაწუნებული „უხილავი მონსტრები“. ორ წელიწადში კი პალანიკმა გამოსცა პირველი ბესტსელერი ნიუ-იორკ ტაიმზის რეიტინგებით „ხრჩობა“. იგივე წარმატებას პალანიკის შემდგომ გამოცემული წიგნები ხშირად აღწევდნენ, რის შემდეგაც პალანიკმა დაიწყო ტურნეები წიგნების პრეზენტირებისთვის, სადაც ის კითხულობდა თავის ნოველებს. 1999 წელი რამდენადაც წარმატებული იყო პალანიკის კარიერისთვის, იმდენად საშინელი იყო მისი პირადი ცხოვრებითვის. ამ დროს მამამისმა, ფრედ პალანიკმა, საგაზეთო რეკლამის საშუალებით გაიცნო დონა ფონტაინი. დონას ყოფილი შეყვარებული დეილ შეკლეფორდი იმ დროს სასჯელს იხდიდა სექსალური ძალადობის გამო. შეკლეფორდმა ციხეში დაიფიცა, რომ აუცილებლად მოკლავდა ფონტეინს გამოსვლის შემდეგ. პალანიკი შემდგომში აცხადებდა რომ ფონტაინი ეძებდა კაცს რომელიც დაიცავდა ყოფილი შეყვარებულისგან და მამამისიც ამის გამო ჩაითრია მათ ურთიერთობაში. ციხიდან გამოსვლის შემდეგ შეკლეფორდი გამეგზავრა კენდრიკში (აიდაჰო) ფონტაინის სახლში, სადაც ის ფრედ პალანიკთან ერთად იყო. შეკლეფორდმა ორივე დახოცა, რის გამოც 2001 წელს მას სიკვდილით დასჯა მიუსაჯეს. ამ მოვლენების შემდეგ პალანიკმა მუშაობა დაიწყო ახალ ნოველაზე „ძილისპირული“.

ჩაკ პალანიკი, 2004

2003 წელს პალანიკმა ინტერვიუ მისცა "Entertainment Weekly"-ს ჟურნალისტ კარენ უელბის. ინტერვიუს დროს პალანიკმა ისაუბრა მის პატრნიორზეც. ვინაიდან პრესა მუდამ წერდა პალანიკის ქორწინებაზე და რამდენიმე მედიასაშუალება ამტკიცებდა, რომ პალანიკი დაქორწინებული იყო ქალზე, ეს ინფორმაცია სიურპრიზი აღმოჩნდებოდა ყველასთვის. პალანიკს შეეშინდა, რომ უელბი ყველაფერს გამოაქვეყნებდა და თავის ოფიციალურ საიტზე დადო აუდიო მიმართვა, სადაც არამარტო აღიარებდა რომ გეი იყო, არამედ უდიერად მოიხსენიებდა უელბის და მის ოჯახის წევრებს. მიმართვა მალე წაიშალა საიტიდან, რაც აფიქრებინებდა მის ფანებს, რომ პალანიკს რცხვენია საკუთარი სექსუალური ორიენტაციის. შემდგომში საინტის ადმინისტრატორმა განაცხადა, რომ მიმართვა საიტიდან აიღეს პალანიკის შეურაცხმყოფელი გამოთქმების გამო უელბისადმი. უელბიმ საბოლოოდ არ დაწერა არაფერი პალანიკის პირად ცხოვრებაზე, გარდა იმისა რაც მას პალანიკმა უთხრა. ჩაკმა საბოლოოდ ბოდიში მოიხადა მისი საქციელის გამო და სთხოვა ფანებს არ მიექციათ მისი ამ საქციელისთვის ყურადღება. პალანიკი ახლა განცხადებული ჰომოსექსუალია და "ადვოკატი"-სთვის მიცემული ინტერვიუს მიხედვით ცხოვრობს მეგობართან ერთად " ყოფილი ეკლესიასთან ვანკუვერში, უოშში".

2003 წელს, როდესაც პალანიკი იყო ტურში მისი ნოველის „დღიურის“ მხარდასაჭერად, მან პირველად წაიკითხა მოთხრობა "ნაწლავები", რომელიც შემდგომში შევიდა წიგნში "მოჩვენება". მაშინ 40 ადამიანს გული წაუვიდა ისტორიის მოსმენისას. პალანიკის ტურების შედეგად მოსმენისას გულწასულთა რაოდენობამ 73-ს მიაღწია, რაც საერთოდაც არ აწუხებ პალანიკს. მოთხრობა დაიბეჭდა „ფლეიბოი“-ში, პალანიკმა „ფლეიბოი“-ს უფლება მისცა დაებეჭდა კიდევ ერთი მოთხრობა, მაგრამ ჟურნალის რედაქტორებმა ის ზედმეტად პროვოკაციულად მიიჩნიეს და არ დაბეჭდეს.

2005 წელს, მაიმიში (ფლორიდა) „მოჩვენების“ ტურის დროს პალანიკმა განაცხადა, რომ ეს ბოლო წიგნი მისი „საშილენებათა ტრილოგიიდან“ (იავნანა, დღიური, მოჩვენება). მისი შემდეგი წიგნი „რენტი“ - ბასტერ კიზის ბიოგრაფია" იქნებოდა დასაწყისი მისი „sci-fi ტრილოგიის“.

2008 წელს პალანიკი კლეიტონის სამწერლობო სკოლაში, 18 სტუდენტს უზიარებდა პროზის წერის მისეულ მეთოდებს.

                                                სტილი

პალანიკის თხრობის სტილი გამოირჩევა სხვებისგან, ის შეიძლება იწყებოდეს პირობითი ბოლოდან და მიდიოდეს დასაწყისისკენ. ხშირად ვხვდებით სიტუაციას, როდესაც კვანძი თავიდანვე, დასაწყისში იხსნება და წიგნში ბოლომდე უბრალოდ ამ კვანძის განზოგადოება და ახსნა მიდის. „ძილისპირული“ ამის საუკეთესო მაგალითია, რომელიც ხშირად თითოეულ ცალკეულ ისტორიებთან ერთად სრულდება და შემდგომში თავიდან იწყება. ამგვარი თხრობის სტილის საპირისპიროდ უფრო მეტად ხაზოვანი თხრობით ხასიათდება „დღიური“ და „ხრჩობა“.

პალანიკი წერის მინიმალისტური მანერით გამოირჩევა, რასაც ტომ სფენბაუერის გავლენას მიაწერენ (ის ჩაკის მასწავლებელი იყო 5 წლის განმავლობაში), ასევე ტომ ჯონსს, ბრეტ ისტონ ელისს. პალანიკისთვის პარტივი ლექსიკა და მოკლე წინადადებებია დამახასიათებელი, ის ცდილობს მეტად უშუალო და გახსნილი იყოს თხრობისას, რაც საშუალებას აძლევს მკითხველს მსუბუქად ჩაიკითხოს მისი მოთხრობის ყველაზე საშინელი სიუჟეტიც კი. ერთ-ერთ ინტერვიუში მწერალმა აღნიშნა, რომ „ურჩევნია წეროს ზმნები, ვიდრე ზედსართავი სახელები.“ ასევე ყურადსაღებია მისი „მისამღერები“, პალანიკი ხშირად იმეორებს ერთი და იგივე ფრაზას რამდენიმეჯერ, რასაც თვითონ სწორედ ზემოთაღნიშნულ სახელს უწოდებს. პალანიკის გმირები ხშირად ხასიათდებიან მიზანთროპული და აბსურდული მიდგომით ისეთ რთულ საკითხებზე როგორიცაა: სიკვდილი, მორალი, ბავშვობა, მშობლები, სექსი, ღმერთი.

პალანიკი პროზაული ნაწარმოებების წერის პარალელურად, წერს ესეეებს და სტატიებსაც, როგორც შტატგარეშე ჟურლანისტი. მას ჩაწერილი აქვს ინტერვიუები ჯულიეტ ლუისთან და მერლინ მენსონთან. მისი სტატიები, ესეები და ინტერვიუები სხვადასხვა ჟურნალებში, მათ შორისაა Los Angeles Times და Gear. მისი „ნამდვილი ისტორიები“ გამოქვეყნდა 2004 წელს, რომელშიც მისი არამხატვრული ტექსტებია თავმოყრილი.

                                               თემები

პალანიკს თავის ნაწარმოებებში პროტაგონისტებად ძირითადად მარგინალი პერსონაჟები გამოჰყავს, რომლებიც ხშირად თვითგანადგურებისკენ მიდრეკილი აგრესიული ქმედებებით გამოირჩევიან. ამგვარი ხასიათის თავის ნაწარმოებებს პალანიკი ტრანსგრესიულ პროზას უწოდებს. „ძილისპირული“ და მის შემდგომ დაწერილი რომანები უფრო სატირული ჰორორისკენ იხრება.

პალანიკის რომანებში ხშირად ვხვდებით სამომხმარებლო კულტურის კრიტიკას, რომელიც განსაკუთრებითაა წამოჭრილი რომანში „მებრძოლთა კლუბი“. ერთ-ერთ ინტერვიუში მწერალმა აღნიშნა, რომ „მებრძოლთა კლუბის“ ცენტრალური გზავნილი მცირედი, თანდათანობითი ცვლილებების საშუალებით ინდივიდის გაძლიერებაა.“

                                              კრიტიკა

პალანიკის ნაშრომებს ხშირად ნიჰილისტურს უწოდებენ. თავად მწერალი უარყოფს ამგვარ განსაზღვრებას და ამბობს, რომ რომანტიკოსია. თვლის, რომ ადამიანებს მის რომანებში გამოხატული იდეების არ სჯერათ და სწორედ ამიტომ უწოდებენ მათ ნიჰილისტურს.

იხ. ვიდეო

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                           ბიოგეოგრაფია

ევროპის ქვეყნების ბიოგეოგრაფიული განაწილება

 (ბიო... და გეოგრაფია) — მეცნიერება, რომელიც შეისწავლის დედამიწის ზედაპირზე სხვადასხვაგვარი ბიოცენოზის, აგრეთვე ცხოველების, მცენარეებისა და მიკროორგანიზმების გავრცელებისა და განსახლების კანონზომიერებებს. ბიოგეოგრაფია ბიოლოგიისა და გეოგრაფიის მოსაზღვრე მეცნიერებაა. იგი მოიცავს ორგანიზმების გეოგრაფიას, მცენარეული საფრისა და ცხოველთა მოსახლეობის გეოგრაფიას. ორგანიზმების გეოგრაფია თავის მხრივ, მოიცავს მიკროორგანიზმების გეოგრაფიას, მცენარეთა გეოგრაფიას, ცხოველთა გეოგრაფიას, ორგანიზმების ზოგად გეოგრაფიას; მცენარეული გეოგრაფია მოიცავს მიკროორგანიზმების გეოგრაფიას, ფიტოცენოზების გეოგრაფიას; ცხოველთა მოსახლეობის გეოგრაფია აერთიანებს ზოოცენოზების გეოგრაფიასა და ბიოცენოზების გეოგრაფიას.

ბიოგეოგრაფიის ძირითადი მიმართულებებია: არეალოლოგიური, ფლორისტიკული და ფაუნისტიკური, რეგიონული, ეკოლოგიური და ისტორიული ბიოგეოგრაფია; არეალოლოგიის დარგში დადგენილია მნიშვნელოვანი რაოდენობის სახეობათა არეალები; ფლორისტიკული და ფაუნისტიკური თვალთახედვით უკეთაა გამოკვლეული უმაღლესი მცენარეები და ხერხემლიანი ცხოველები. ფლორისტიკული და ფაუნისტიკური რეგიონების გამოყოფისას რეგიონული ბიოგეოგრაფიისთვის აშკარა გახდა, რომ საჭიროა არა მხოლოდ ენდემური, არამედ დამახასიათებელი ტაქსონების აღრიცხვა და ამა თუ იმ სახეობის სიუხვის შეფასება. გამოყოფილია დიდი რეგიონები, რომლებიც საერთოა ცხოველების, მცენარეებისა და მიკროორგანიზმების ყველა სისტემატიკური ჯგუფისათვის.

ყოველთვის არ ხერხდება უფრო მცირე ზომის რეგიონების გამოყოფა, რადგან ორგანიზმების სხვადასხვა ჯგუფს განსხვავებული განსახლების კანონზომიერებანი აქვს. ეკოლოგიურ ბიოგეოგრაფიაში მნიშვნელობა ენიჭება ორგანიზმების როლს ბიომასის, ბიოლოგიური პორდუქტიულობისა და ბუნებრივ-ტერიტორიული კომპლექსების ცხოვრებაში, კერძოდ, ენერგიის გარდაქმნის შესწავლას. ისტორიული ბიოგეოგრაფია იკვლევს თანამედროვე ბიოცენოზებსა და ორგანიზმებზე დედამიწის გეოლოგიური წარსულის ზეგავლენას.

ბიოგეოგრაფიას აქვს შემდეგი მეთოდები: შედარებით-გეოგრაფიული, ეკოლოგიური, რაოდენობრივი, ისტორიული და კარტოგრაფიული. ბიოგეოგრაფიას მიაკუთვნებენ მეცნიერებას, რომლებიც ბიოსფეროს შეეხება. მოძღვრება ბიოსფეროს შესახებ დაამუშავა ვლადიმერ ვერნადსკიმ. ბიოგეოგრაფია მჭიდროდ არის დაკავშირებული ბიოცენოლოგიასთან, ეკოლოგიასა და ბიოგეოცენოლოგიასთან. ბიოგეოგრაფიის შემადგენლობაში შედის ბიოცენოზთა გეოგრაფიაც.

ბიოგეოგრაფია წარმოადგენს მცენარეული საფრისა და ცხოველთა სამყაროს რაციონალური გამოყენების თეორიულ საფუძველს. იგი ადგენს რესურსების გამოყენების ნორმებსა და ვადებს გეოგრაფიული გარემოს თავისებურებებთან დაკავშირებით. ბუნების დაცვის სწორი ორგანიზაცია დაფუძნებულია სხვადასხვა ფიზიკურ-გეოგრაფიული ოლქებისა და ნაირგვარი ზონების ბიოგეოგრაფიულ თავისებურებათა ცოდნაზე.

იხ. ვიდეო ისტორია ბიოგეოგრაფიაა კანონზომიერება გეოგრაფიული გავცელება ორგანიზმების

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                      გოგრა

(ლათ. Cucurbita) — ერთწლოვანი და მრავალწლოვანი მხოხავი მცენარის გვარი გოგრისებრთა ოჯახისა. გოგრა ბაღჩეული კულტურაა, აქვს მთავარღერძა მძლავრი ფესვთა სისტემა, დატოტვილი და მიწაზე გართხმული ან საყრდენზე ასული ღერო, გრძელყუნწიანი და ბუსუსიანი ფართო ფოთოლი, დიდი ყვითელი, ზარისებური ყვავილი. მისი ძირითადი ნაწილი ნიადაგში 40–50 სმ სიღრმეზეა გავრცელებული, ცალკეული ფესვები – 4-5 მ-ზე, ღერო მხოხავი და მხვიარაა, ფოთოლი ფართო (25 სმ ), გრძელყუნწიანი და ბუსუსიანი, ზარისებური ყვავილი ყვითელი ან ნარინჯისფერია. სახეობისა და ჯიშის შესაბამისად, ისხამს სხვადასხვა ფორმისა და შეფერილობის ნაყოფს, რომლის მასა 4-10 კგ. ზოგიერთი სახეობის გოგრა რამდენიმე ათეულ კგ-ს იწონის. თესლი მსხვილი, ოვალური, თეთრი ან მოყვითალოა. გოგრა გაყოფილსქესიანი, ერთსახლიანი, ჯვარედინმტვერია, სითბოსა და სინათლის მოყვარული გვალვაგამძლე მცენარეა.

იხ. ვიდეო სადილის დროა გოგრა

გოგრის 13 სახეობიდან ფართოდაა კულტივირებული ერთწლოვანი 3 სახეობა:

• მსხვილნაყოფა ანუ გიგანტური გოგრა (ლათ. Cucurbita maxima), რომლისგანაც გამოყვანილია სუფრის, საკვები და დეკორატიული ჯიშები — თეთრი თაფლა 611, მსხვილნაყოფა 1 და სხვა;

• მაგარკანიანი გოგრა (ლათ. Cucurbita pepo) (საქართველოში ძველთაგანვეა გავრცელებული). არის სუფრისა და დეკორატიული ჯიშები. ამ სახეობას ეკუთვნის ყაბაყი და პატისონი.

იხ. ვიდეო ТЫКВА вкуснее, чем пицца! Простой рецепт! Быстрая Запеканка из тыквы на сковороде за минуты! -გოგრა უფრო გემრიელია ვიდრე პიცა! მარტივი რეცეპტი! სწრაფად გამომცხვარი გოგრის კასეროლი წუთში

 

• ჯავზის გოგრა (ლათ. Cucurbita moschata) (საქართველოში ცნობილია თაფლა გოგრის, ხურჯინას, ბორჩალური გოგრის სახელით, გავრცელებულია ქვემო ქართლის დაბლობ ზონაში). მისი ჯიშებია: კაშგარის 1644, ლენინაბადისა და სხვა.

გოგრას იმერეთსა და რაჭალეჩხუმში კვახს უწოდებენ; გურიასა და აჭარაში – ხაპს; სამეგრელოსა და სვანეთში – კოპეშიას, კვახნეს; საინგილოში – გუგრას; ჭანეთში – კაიშს, ყოყორეს და სხვ.

იხ. გოგრის სუპი

მსხვილნაყოფა და მუსკატური გოგრის სამშობლოა ამერიკა, მაგარკანიანის – აზია-აფრიკა. თესლი აღმოცენებას იწყებს 15°C ტემპერატურაზე, მისი ზრდა-განვითარების ოპტიმალური ტემპრაა 25–28°C. კარგად ხარობს ნაყოფიერ, ღრმა, ორგანულ და მინერულ სასუქით უხვად განოყიერებულ მსუბუქი მექანიკური შედგენილობის ნიადაგზე. გოგრის ნაყოფი შეიცავს მინერ. მარილებს, ნახშირწყლებს, პექტინებს, კაროტინს, ვიტამინებს (С, B1, B2, E) და სხვ. გ-ის თესლისაგან ხდიან ზეთს. გ. სამკურნალო მცენარეა, იყენებენ საჭმელად, აგრეთვე ცხოველთა საკვებად.

იხ. ვიდეო ფარშირებული გოგრა

გოგრა სითბოს მოყვარული გვალვაგამძლე მცენარეა. კარგად ხარობს ნაყოფიერ, ღრმა, ორგანული და მინერალური სასუქით უხვად განოყიერებულ მსუბუქ ნიადაგზე. გოგრას იყენებენ საჭმელად, ცხოველთა საკვებად. გოგრის თესლისაგან ხდიან საჭმელ ზეთს. მოსავლიანობა 1 ჰა-ზე ზოგჯერ 1000 ც-ს აღემატება.

იხ. ვიდეო გოგრა ბრინჯით და ჩირით

გოგრა სასარგებლოა ღვიძლისა, თირკმელების, კუჭ-ნაწლავის, ჰეპატიტის, ნაღვლკენჭოვანი დაავადებების დროს,ქრონიკული კოლიტისა და ქრონიკული ნწფროტის დროს ასევეპიოლონეფრიტის.

თირკმელების მკურნალობის დროს უნდა მიიღოთ 1/2 ჭიქა უმი გოგრის წვენიდრეამეში. ტკბილი ნარინჯისფერი წვენი დასამშვიდებლად მოქედებს , აუმჯობესებს ძილს ( ღამით 1/2 ჭიქა გულის დაავადებების და თირკმელებისგან გამოწვეული შეშუპების დროს 4 თვის განმავლობაში უნდა მიიღოთ დღე-ღმეში 0.5კგ უმი გოგრა, მოხარშული ან შემწვარი 1,5კგ.

უძველესი დროიდან იყენებენ გოგრის თესლს ჭიების საწინაამღდეგოდ 1 ჩ/ჭ გარჩეული, დანაყილი გოგრის  თესლი ათქვიფეთ 1 ს/კ თაფლში 2  უმი კვერცხის გული და 1 ჩ/ჭადუღებული წყალი მიიღეთ უზმოზე და იწექით 2 სთ 10 პროცედურაის შემდეგ 10  - 10 დღიანი შესვებით გაიმეორეთ

ცისტიტის დრო 200 გ დაფქვილი თესლი დაამატეთ 1/2 ლ ადუღებული წყალი ღამით დატოვეთ ტერმოსში , გააცივეთ და მიიღეთ 1/2 ჩ ჭ 4-ჯერ ჭმის წინ

თუთიისგან მდიდარი ერთი მუჭა გოგრის თესლი იცავს მამაკაცებს პროსტატისგან - ხელს უწყობს შარდის გამოყოფის პროცესს.

გოგრის ზეთი ბიოლოგიურად აქტიური ნივთიერებებს შეიცავსაღადგენს ნერვულ სისტემას, აძილერებს იმუნიტეტს და პოტეციას გოგრის ყუმწის ნახარშის სავლები აცხრობს კბილის ტკივილს

სამზარეულოს საიდუმლოებები და მახასიათებლები

გოგრა გვხვდება მსოფლიოს მრავალფეროვან კერძებში: ამერიკული ღვეზელებიდან ფრანგულ კრემ-სუპებამდე, იტალიური რავიოლიდან ინდურ ჰალვამდე. მისგან ამზადებენ ფაფებს, დესერტებს, კასეროლებს, ცომეულს, სუპებს, წვენებს, მურაბებს და იყენებენ სალათების ინგრედიენტად.

ყველაზე მარტივი რამ, რისი გაკეთებაც შეგიძლიათ გოგრასთან, მისი გამოცხობაა. ჩვეულებრივ ცხვება თაფლით ან ხორცით და ბოსტნეულით შიგთავსით. ზოგადად, გამომცხვარ მდგომარეობაშია, რომ ეს ბოსტნეული გამოიყენება მრავალი კერძის საფუძვლად, რადგან ის უფრო რბილი და გემრიელი ხდება. გოგრის პიურეს წვნიანი, მასში მირთმეული, ძალიან ლამაზად გამოიყურება. ბოსტნეული კარგია, როგორც ბოსტნეულის ხარშვისა და კერძების ნაწილი.

გოგრის ფაფა ბრინჯით და რძით ძალიან გემრიელი გამოდის. ამ ბოსტნეულის გამოცხობის მრავალი რეცეპტი არსებობს: ღვეზელები, ნამცხვრები, ფუნთუშები და თუნდაც პუდინგები და ჩიზქეიქები.

გოგრის თესლს ასევე მიირთმევენ ჩირში ან შემწვარში. შეწვამდე თესლს ასუფთავებენ დარჩენილი რბილობისაგან, რეცხავენ, აშრობენ, ასუფთავებენ, თანაბარ ფენად აფენენ საცხობ ქაღალდზე ან ფოლგაზე დაფენილ საცხობ ფირფიტაზე და ათავსებენ ღუმელში. საჭიროების შემთხვევაში დაასხით მათ მზესუმზირის ზეთი და მოაყარეთ მარილი. ნებისმიერ შემთხვევაში, ღუმელი წინასწარ უნდა გახურდეს 180-200 გრადუსამდე. გაშრობას დაახლოებით 20 წუთი სჭირდება. თესლის გაშრობის ბუნებრივ გზას რამდენიმე დღე დასჭირდება. არ არის რეკომენდებული ხის ზედაპირის გამოყენება, რადგან ხე შთანთქავს ტენს თესლიდან და ანელებს გაშრობის პროცესს.

სასარგებლო და მავნე თვისებები

სარგებელი

გოგრას ბევრი სასარგებლო თვისება აქვს: საჭმლის მონელების გაუმჯობესება, ქოლესტერინის მოცილება, შეშუპების მოხსნა, ნივთიერებათა ცვლის ნორმალიზება. გვეხმარება ზღვის ავადმყოფობისა და ტოქსიკოზის დროს გულისრევის მოხსნაში, სასარგებლოა გულ-სისხლძარღვთა სისტემის, ღვიძლისა და თირკმელების დაავადებების დროს. ყველამ კარგად იცის როგორც გოგრის, ასევე გოგრის თესლის ანტიჰელმინთური თვისებები. გოგრის რბილობი შესანიშნავია ჭრილობების სამკურნალოდ. ეს ბოსტნეული დადებითად მოქმედებს ნერვულ სისტემაზე: თესლი ასტიმულირებს ტვინის აქტივობას, რბილობი ეხმარება ნევროზებს, წვენი კი უძილობას ეხმარება.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                          ფიზიკური ქიმია

მეცნიერება, რომელიც ხსნის ქიმიურ მოვლენებს და ადგენს მათ კანონზომიერებებს ფიზიკის პრინციპებისა და ფიზიკური ექსპერიმენტული მეთოდების გამოყენების საფუძველზე. ფიზიკური ქიმიის ძირითადი დარგებია ქიმიური თერმოდინამიკა, ქიმიური კინეტიკა, მოძღვრება კატალიზის შესახებ, კოლოიდური ქიმია, ფიზიკურ-ქიმიური ანალიზი, ელექტროქიმია, ფოტოქიმია, რადიაციული ქიმია, კრისტალთქიმია და სხვა. ტერმინი ფიზიკური ქიმია შემოიღო მიხეილ ლომონოსოვმა. მანვე დაადგინა ფიზიკური ქიმიის ერთ-ერთი ძირითადი კანონი — მასის მუდმივობის კანონი. პირველი თერმოქიმიური გაზომვები ჩატარდა XVIII საუკუნის II ნახევარში, ესენი იყვნენ მიხეილ ლომონოსოვი, ჯოზეფ ბლეკი, ანტუან ლავუაზიე, პიერ სიმონ ლაპლასი. 1840 წელს ჰერმან ჰესმა აღმოაჩინა რეაქციის სითბური ეფექტების ჯამის მუდმივობის კანონი. XIX საუკუნეში ჩატარდა ფუნდამენტური თერმოქიმიური კვლევები, რომელთა შედეგად საფუძველი ჩაეყარა ფიზიკური ქიმიის ერთ-ერთ ქვედარგს — თერმოქიმიას. დეივის მიერ წარმატებით დაწყებული ელექტროქიმიური კვლევები (1807) დასრულდა ელექტროლიზის კანონების აღმოჩენით. ფიზიკური ქიმია, როგორც მეცნიერების დამოუკიდებელი დარგი, ჩამოყალიბდა XIX საუკუნის დასასრულს. ფიზიკური ქიმიის პირველი კათედრა ჩამოყალიბდა ლაიფციგში (1887) ვილჰელმ ოსტვალდის მეთაურობით. ამავე წელს ვილჰელმ ოსტვალდმა ვანტ-ჰოფთან ერთად დააარსა პირველი სამეცნიერო ჟურნალი „ფიზიკური ქიმიის ჟურნალი“. საბოლოოდ დადგინდა მდგომარეობის განტოლება იდეალური აირებისათვის. ვითარდებოდა ქიმიური თერმოდინამიკა. იქმნებოდა ელექტროლიზური დისოციაციის თეორია. შემოიღეს ელექტროდული პოტენციალის ცნება.

იხ. ვიდეო ნივთიერების თვისებები

ატომური მოძღვრების ატომის აგებულება  (ძველი ბერძნულიდან ἄτομος - განუყოფელი) არის მიკროსკოპული ზომისა და მასის ნივთიერების ნაწილაკი, ქიმიური ელემენტის უმცირესი ნაწილი, რომელიც მისი თვისებების მატარებელია. ატომი შედგება ატომის ბირთვისა და ელექტრონებისგან. თუ ბირთვში პროტონების რაოდენობა ემთხვევა ელექტრონების რაოდენობას, მაშინ ატომი მთლიანობაში ელექტრული ნეიტრალურია. წინააღმდეგ შემთხვევაში, მას აქვს გარკვეული დადებითი ან უარყოფითი მუხტი და ეწოდება იონი. ზოგიერთ შემთხვევაში, ატომები გაგებულია მხოლოდ როგორც ელექტრულად ნეიტრალური სისტემები, რომლებშიც ბირთვის მუხტი უდრის ელექტრონების მთლიან მუხტს, რითაც ეწინააღმდეგება მათ ელექტრულად დამუხტულ იონებს.

იხ. ვიდეო

ბირთვი, რომელიც ატარებს ატომის მასის 99,9%-ზე მეტს, შედგება დადებითად დამუხტული პროტონებისა და დაუმუხტველი ნეიტრონებისგან, რომლებიც ერთმანეთთან მჭიდრო ურთიერთქმედებითაა დაკავშირებული. ატომები კლასიფიცირდება ბირთვში პროტონებისა და ნეიტრონების რაოდენობის მიხედვით: პროტონების რიცხვი Z შეესაბამება ატომის რიგით რიცხვს პერიოდულ სისტემაში და განსაზღვრავს მის კუთვნილებას გარკვეულ ქიმიურ ელემენტს, ხოლო ნეიტრონების რაოდენობა N - ა. ამ ელემენტის გარკვეული იზოტოპი. Z რიცხვი ასევე განსაზღვრავს ატომის ბირთვის მთლიან დადებით ელექტრულ მუხტს (Ze) და ნეიტრალურ ატომში ელექტრონების რაოდენობას, რაც განსაზღვრავს მის ზომას. სხვადასხვა ტიპის ატომები სხვადასხვა რაოდენობით, რომლებიც დაკავშირებულია ატომთაშორისი ბმებით, ქმნიან მოლეკულებს.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                        დავით გურამიშვილი

 (დ. 1705, საგურამო — გ. 1 აგვისტო [ძვ. სტ. 21 ივლისი], 1792, მირგოროდი, უკრაინა) — ქართველი პოეტი.დავით გიორგის ძე გურამიშვილი დაიბადა 1705 წელს, საქართველოს ძველი სატახტო ქალაქის მცხეთის მახლობლად, საგურამოს ზემოთ, გორისუბანში, თავად გიორგი გურამიშვილის ოჯახში. პოეტის დედა, მზევინარი კახეთში ცნობილი თავადების, ვახვახიშვილთა ასული სათნო, ნაზი და ღვთისმოსავი ქალი ყოფილა. მე-18 საუკუნის ქართველი ისტორიკოსის ვახუშტი ბაგრატიონის ცნობით, საგურამო განთქმულია „ნაყოფიერი ხილით, ვენახით, მარცვლით… პირუტყვითა, ნადირითა, ფრინველითა, ტყითა, ველითა და მთითა შემკობილი“

საგურამოს უფრო ამაღლებულ ადგილს, რომელსაც გორისუბანს ეძახიან, დღესაც ემჩნევა ძველი ციხე-დარბაზის ნანგრევები. გადმოცემით, ეს ადგილია გურამიშვილების სამყოფელი, რაზეც პირდაპირ მითითებას ჩვენ „დავითიანშიც“ ვპოულობთ: „მე ვიყავ ერთი თავადი მოსახლე გორისუბანსაო“.

დავით გურამიშვილმა სიჭაბუკე თავის მამულში, საგურამოში გაატარა. შემდეგ მისი ცხოვრება ტრაგიკულად წარიმართა. ფეოდალური შინააშლილობით დაუძლურებული საქართველო, ირანისა და ოსმალეთის გამუდმებული ცილობის საგანი გახდა. ლეკთა თარეშს ბოლო არ უჩანდა. გურამიშვილის ოჯახი ქსნის ხეობაში, სოფელ ლამისყანაში გაიხიზნა.

დაახლოებით 1727-1728 წლებში გურამიშვილი ლეკებმა შეიპყრეს და დაღესტანში, სოფ. ოსოქოლოში ჩაიყვანეს. იგი ტყვეობიდან გაიპარა და თავი შეაფარა თერგის პირას მცხოვრებ რუს ახალმოსახლეებს. 1729 წელს სოლაღ-ასტრახანის გზით ჩავიდა მოსკოვში, სადაც ვახტანგ VI-მ მას ჯაბადარბაშის თანამდებობა უბოძა. ვახტანგის გარშემო შემოკრებილ ქართველობასთან ერთად გურამიშვილი ინტენსიურ კულტურულ საქმიანობას ეწეოდა. ეს წლები მისთვის ნაყოფიერი გამოდგა. ფაქტობრივად აქედან იწყება გურამიშვილის ბიოგრაფია.

ვახტანგის გარდაცვალების შემდეგ (1737) სამშობლოში დაბრუნების იმედგაწყვეტილმა ემიგრანტებმა რუსეთის ქვეშევრდომობა მიიღეს. 1738 წელს მათ შექმნეს ქართველ ჰუსართა ასეული, რომელიც შემდეგ პოლკად გადაკეთდა, და მამულები მიიღეს რუსეთის სხვადასხვა პროვინციებში, მეტწილად უკრაინაში.

გურამიშვილის ბედი მჭიდროდ დაუკავშირდა უკრაინასა და ქართველ ჰუსართა პოლკს. მან მამული მიიღო სამხრეთ უკრაინაში — მირგოროდსა და ზუბოვკაში. 1738-1760 წლებში მონაწილეობდა ოსმალეთის, შვეციისა და პრუსიის წინააღმდეგ რუსეთის ლაშქრობებში, თავი ისახელა ერთგულებითა და სიმამაცით. პრუსიასთან შვიდწლიან ომში (1756-1763) გურამიშვილი ტყვედ შეუპყრიათ და 1759 დეკემბრამდე მჯდარა მაგდერბურგის ციხეში. 1760 წლისათვის მრავალჭირნახულ და სენთაგან დაუძლურებულ პოეტს პორუჩიკის ჩინით თავი დაუნებებია სამხედრო სამსახურისათვის, თავის ახალგაზრდა მეუღლესთან ტატიანა ვასილის ასულ ავალიშვილთან ერთად საბოლოოდ დამკვიდრდა უკრაინაში და შესდგომია გაპარტახებული სახლ-კარისა და მეურნეობის აღდგენას. როგორც ჩანს, მძიმე პოლიტიკური სიტუაციის გამო სამშობლოში დაბრუნება ვეღარ მოუხერხებია. სიცოცხლის დანარჩენი წლები გურამიშვილმა უკრაინაში გაატარა. აქტიურად მონაწილეობდა უკრაინის ქართული ახალშენის ცხოვრებაში. გურამიშვილი გარდაიცვალა მირგოროდში, დაკრძალულია ღვთისმშობლის მიძინების ტაძრის ეზოში.

                          იხ. ვიდეო დავით გურამიშვილი ,, დავითიანი'' ნაწყვეტი

მწერალმა თავის ლიტერატურულ მემკვიდრეობას თავი მოუყარა ერთ კრებულში და 1787 წელს საკუთარი ხელით გადაწერილი „დავითიანი“ პოტიომკინის კარზე მყოფ მირიან ბატონიშვილს (ერეკლეს ძეს) გამოატანა საქართველოში, რითაც ზნეობრივი ვალი მოიხადა მშობლიური ქვეყნისა და ხალხის წინაშე. გურამიშვილის პოეტურმა მემკვიდრეომაბ სწორედ ამ ერთადერთი ავტოგრაფიული კრებულის სახით მოაღწია.

ლირიკულ ლექსებთან ერთად „დავითიანში“ ორი პოემაა შესული; პირველი ისტორიული ხასიათისაა და პირობითად „ქართლის ჭირი“ ეწოდება. მასში დიდი პოეტური ძალით არის გადმოცემული იმდროინდელი საქართველოს მდგომარეობა. „მართლის თქმა“ გურამიშვილის შემოქმედებითი მეთოდია, რადგან „ფარვა სიავისა ქვეყანას არ მოუხდების“. გურამიშვილი ღრმად ჩასწვდა იმ მიზეზებს, რომლითაც ქვეყანა უფსკრულის პირას მიიყვანეს. გურამიშვილის აზრით, გარეშე მტრების გარდა ამაში ბრალი მიუძღვის ფეოდალურ შინააშლილობას, ძმათა სისხლისმღვრელ ომებს. პოეტი გვიხატავს საქართველოს ძნელბედობის შემზარავ სურათებს. „ქართლის ჭირი“ საყურადღებოა იმ თვალსაზრისითაც, რომ მასში გზადაგზა ჩართულია თვით პოეტის ტრაგიკული ბიოგრაფია. პოემაში გადმოცემული ყოველი ცალკეული ფაქტი კონკრეტულობასთან ერთად ფართო განმაზოგადებელ ძალასაც იძენს. პირადული და საზოგადოებრივი აქ ერთ მთლიან მხატვრულად დამაჯერებელ სურათს ქმნის. პოემას უძღვის შესავალი თავები, რომლებიც გადმოგვცემს პოეტის დიდაქტიკურგანმანათლებლურ იდეებს. „სწავლა მოსწავლეთა“ ავითარებს იმ აზრს, რომ ქვეყნის ხსნის ერთ-ერთი მძლავრი საშუალებაა სწავლა-განათლების აღორძინება.

გურამიშვილის საფლავი მირგოროდში

გურამიშვილის ლირიკულ ლექსებში დასმულია ღრმა ფილოსოფიური და ზოგადსაკაცობრიო პრობლემები. ადამიანი, მისი ამქვეყნიური ხვედრი, სიკვდილ-სიცოცხლის მარადიული მონაცვლეობა გურამიშვილის პოეტური შედევრების ერთი უმთავრესი თემაა. ამ თვალსაზრისით დამახასიათებელია ლირიკული ლექსები: „გოდება დავითისა, საწუთროს სოფლის გამო ტირილი“, „სიკვდილისა და კაცის შელაპარაკება და ცილობა“, „კაცისა და საწუთროსაგან ცილობა და პჭობა, ერთმანეთის ძვირის ხსენება“ და სხვა. გურამიშვილის პოეზიაში დიდი ადგილი ეთმობა რელიგიურ განცდებს. პოეტი ეხება შუა საუკუნეთა მწერლობისათვის, კერძოდ, ჰიმნოგრაფიისათვის დამახასიათებელ სასულიერო მოტივებს („ღვთისმშობლის მიცვალების დღის შესხმა“, „ჯვარცმის ამბავი“, „სიტყვა ესე ღვთისა“ და სხვა) და ღვთაებისა და ადამიანის მიმართების საკითხებს ქრისტიანული რელიგიური პოზიციებიდან აშუქებს. მისტიკური განწყობილებითა გამსჭვალული პოეტის სასულირო თუ სატრფიალო თემატიკაზე დაწერილი ლექსები. მაგრამ გურამიშვილის პოეზიაში ქრისტიანული მისტიკა თავისებურადაა გარდატეხილი, იგი არ არის თვითმიზნური ხასიათისა. პოეტის ლექსები დამუხტულია ცხოვრებისეული ფაქტებით. რეალური და მისტიკური პლასტების შერწყმა გურამიშვილის პოეზიის ერთი ყველაზე დამახასიათებელი თვისებაა.

„დავითიანში“ ჩართული მეორე პოემა „ქაცვია მწყემსი“ ან, როგორც თვით ავტორი უწოდებს, „მხიარული ზაფხული“, პირველი საყოფაცხოვრებო ხასიათის თხზულება ქართულ მწერლობაში. ქრისტიანულ მორალზე დაფუძნებული ამ პოემის პერსონაჟები უბრალო, დაბალი წრის ადამიანები, ბუნების ლაღი შვილები არიან. მიმზიდველადაა დახატული მათი უშუალობა, წრფელი განცდები და ზნეობრივი სისპეტაკე. ბუნება და ადამიანი აქ წარმოსახულია მთლიანობაში, რაც მოქმედი გმირების ბედნიერების წყაროდაა მიჩნეული. პოემას უწყვეტ ნაკადად გასდევს ჭეშმარიტი ჰუმანიზმი. „ქაცვია მწყემსის“ თავისებურ კოლორიტს სძენს ისიც, რომ ზოგიერთ პასაჟში თუ ბუნების სურათის აღწერაში აშკარად იგრძნობა უკრაინის ყოფისა და ლანდშაფტის თავისებური გამოძახილი.

გურამიშვილი ქართული პოეზიის მამამთავრად რუსთაველს აღიარებდა. ე.წ. „აღორძინების ხანის“ სხვა მწერალთაგან განსხვავებით მან შემოქმედებითად აითვისა რუსთაველის მემკვიდრეობა, ახალი გზები გაკაფა და შექმნა ორიგინალური პოეტური სამყარო. ძველ ქართულ პოეზიაში ქართველი ხალხის ეროვნული ბედ-იღბალი ისე არავის წარმოუსახავს, როგორც გურამიშვილს. „ქართლის ჭირის“ ასეთი სიძლიერით გამოსახატავად მან მიაგნო შესაფერ პოეტურ კილოს. მთელი „დავითიანი“ ამ უწმინდესი თემის დრამატული განცდის შედეგია.

გურამიშვილმა პირველთაგანმა უკუაგდო „აღორძინების ხანაში“ უკვე გაცვეთილი „ყვავილოვანი“ პოეტური სტილი და სადა, ბუნებრივი მეტყველება გააბატონა, რითაც პრინციპულად დაუპირისპირდა აღმოსავლური პოეზიის შემოქმედებას. საგულისხმოა, რომ სასულიერო ჰიმნების დამუშავებისას მან მარტივი, სასაუბრო ენა გამოიყენა და ამით ყველასათვის ხელმისაწვდომი გახადა ისინი. გურამიშვილმა თავის ბევრ ლექსს ხალხური — როგორც ქართული, ისე უკრაინულის, რუსული — სიმღერებისა და პოეზიის კილო დაუდო საფუძვლად და ამით ხელი შეუწყო ქართული ლექსთწყობის გამდიდრებას. შინაარსისა და ფორმის პრინციპული სიახლის მხრივ „დავითიანი“ ქართულ პოეზიაში ე.წ. „ევროპეიზმის“ დამკვიდრების სათავეებთან დგას. ამ თვალსაზრისით გურამიშვილი XIX საუკუნის ახალი ქართული პოეზიის ერთ-ერთ წინამორბედად გვევლინება.

გურამიშვილის გამოსახულება უკრაინულ 2 გრივნაზე (2005)

გურამიშვილის პოეტური კრებული მრავალჯერაა გამოცემული. პირველად იგი 1870 წელს დაიბეჭდა, ხოლო 1955 გამოქვეყნდა აკადემიური გამოცემა. „დავითიანი“ მთლიანადაა თარგმნილი რუსულ და უკრაინულ ენებზე. ცალკეული თხზულებანი კი თარგმნილია რამდენიმე სხვა უცხოურ ენაზე.