პირველადი შავი ხვრელები
შავი ხვრელის ჰიპოთეტური ტიპი, რომელიც დიდი აფეთქების შემდეგ წარმოიქმნა. ადრეულ სამყაროში დიდი სიმკვრივეები და არაჰომოგენური გარემოებები განაპირობებდნენ საკმარისად მკვრივი რეგიონების გრავიტაციული კოლაფსის ზემოქმედების ქვეშ ყოფნას, რაც წარმოქმნიდა შავ ხვრელებს. იაკოვ ზელდოვიჩმა და იგორ ნოვიკოვმა 1966 წელს პირველად გამოთქვეს ამგვარი შავი ხვრელების არსებობის ვარაუდი, მაგრამ თეორია მათი წარმოშობის შესახებ პირველად ღრმად შეისწავლა სტივენ ჰოკინგმა 1971 წელს. იმის გამო, რომ პირველადი შავი ხვრელები არ ფორმირდებოდა გრავიტაციული კოლაფსით, მათი მასები შეიძლება ვარსკვლავურ მასებზე მკვეთრად მცირე იყოს. ჰოკინგმა გამოთვალა, რომ პირველადი შავი ხვრელები შეიძლება იწონიდნენ სულ მცირე 10−8 კგ-ს, რაც დაახლოებით ადამიანის მწიფე კვერცხუჯრედის მასისაა.პირველადი შავი ხვრელების გამოსავლენად ერთი შესაძლო გზაა მათი ჰოკინგის გამოსხივების თვალყურის დევნება. სტივენ ჰოკინგმა 1974 წელს თქვა, რომ ჩვენი გალაქტიკის გალაქტიკური ჰალო რეგიონში შეიძლება არსებობდეს მცირე ზომის მცირე ძირითადი ხვრელები. ჰიპოთეზის თანახმად, ყველა შავი ხვრელი ასხივებს ჰოკინგის გამოსხივებას იმ რაოდენობიდან, რომელიც პროპორციულია მათი მასისა. ვინაიდან ეს გამოსხივება ამცირებს მათ მასას, ძალიან მცირე მასების შავი ხვრელები სწრაფად "აორთქლდება", რაც საბოლოო ეტაპზე წარმოქმნის აფეთქებას, რაც ექვემდებარება მილიონობით მეგატონის წყალბადის ბომბის აფეთქებას . მეორეს მხრივ, სტაბილური შავი ხვრელი, რომელსაც აქვს დაახლოებით 3 მზის მასა, ვერ დაკარგავს მასას სამყაროს არსებობის დროს (ამას 1069 წელი დასჭირდება). მაგრამ, რადგან პირველადი შავი ხვრელები ვარსკვლავების დაშლით არ წარმოიქმნება, ისინი შეიძლება იყოს ნებისმიერი ზომის, ხოლო შავი ხვრელი დაახლოებით 1011 კგ მასით ექნება სიცოცხლის ხანგრძლივობას, რომელიც დაახლოებით ტოლია სამყაროს ასაკთან (დაახლოებით 13 მილიარდი წელი). თუ ასეთი დაბალი მასის შავი ხვრელები დიდი ოდენობით წარმოიქმნა დიდი რაოდენობით, დღეს ჩვენ უნდა შეგვეძლოს მათი რამდენიმე დაკვირვება. კერძოდ, ფერმის კოსმოსური გამა-სხივების ტელესკოპი, რომელიც ნასამ გაუშვა 2008 წლის ივნისში, მიზნად ისახავდა პირველადი შავი ხვრელების "აორთქლების" ძებნას. თუ ჰოკინგის გამოსხივება ფაქტობრივად არ არსებობს, ძნელი იქნება, თუ არა შეუძლებელი, პირველადი შავი ხვრელების გამოვლენა მათი მცირე ზომისა და გრავიტაციული ძალის გამო. გამოითქვა მოსაზრება , რომ მიკროსკოპული შავი ხვრელები ბირთვული წესრიგის მასალით და უზარმაზარი სიჩქარით შეუძლიათ თავისუფლად შეაღწიონ დედამიწას მასზე მავნე შედეგების გარეშე, წარმოქმნიან მოსასმენ აკუსტიკური სიგნალს.
იხ. ვიდეო
პირველადი შავი ხვრელების გამოსავლენად კიდევ ერთი გზაა ვარსკვლავების ზედაპირის დაკვირვება. თუ შავი ხვრელი გადის თვალსაჩინო ვარსკვლავს, ამ უკანასკნელის სიმკვრივეს შეიძლება ჰქონდეს დაფიქსირებული რხევები
Комментариев нет:
Отправить комментарий