ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                 ალოე

   საბრი (ლათ. Aloe) — მრავალწლოვანი ბალახოვანი მცენარეების გვარი ქსანტორეასებრთა ოჯახისა. განეკუთვნება ქსეროფიტულ სუკულენტებს. აქვს გრძელი და შუბივით წამახული, ხორციანი, ხშირად ცვილისებრი ნაფიფწით დაფარული კიდეეკლიანი ფოთლები. წითელი, ნარინჯისფერი ან ყვითელი მილისმსგავსი ყვავილები შეკრულია მტევნებად ან საგველა ყვავილედად.

აერთიანებს 250-მდე სახეობას. გავრცელებულია აფრიკაში, არაბეთში, შუა აზიაში და მადაგასკარზე. შავი ზღვის სანაპიროზე — ბაღებში, პარკებსა და პლანტაციებში. ალოეს ფოთლების შესქელებული წვენი — საბრი კარგი საფარარათო საშუალებაა. ნორჩი ფოთლების გამონაწვლილს ხმარობენ კანქვეშ შესაშხაპუნებლად თვალისა და სხვა დაავადებათა დროს. იყენებენ ბიოლოგიური სტიმულატორადაც. ალოეს წვნისაგან დამზადებული პრეპარატები იხმარება გარეგან საშუალებად ჩირქოვანი ჭრილობის, დამწვრობისა და კანის ზოგიერთი დაავადების სამკურნალოდ. არ ენიშნებათ ორსულობის, მენსტრუაციის, ცისტიტისა და ბუასილის დროს.

იხ. ვიდეო

ცნობილია ხისებრი ალოე (Aloe arborescens) — ასწლოვანა, რომელსაც ბინებში აშენებენ. ორანჟერეებსა და ოთახებში ხშირია ალოეს სხვა, დეკორატიული სახეობებიც. საქართველოს სუბტროპიკულ რაიონებში ალოე დახურული გრუნტის გადასარგავი კულტურაა. გამრავლება შეიძლება მოზრდილ მცენარეე აჭრილი გვერდითი ყლორტების დაფესვიანებით. დაფესვიანებულ ყლორტებს გამოსაზამთრებლად კვალსათბურში ტოვებენ, აპრილ-მაისში კი სანერგეში გადააქვთ ზრდის დასამთავრებლად. შემდეგი წლის გაზაფხულზე ჩითილს ღია გრუნტში გადარგავენ. ფოთლის მოსავლიანობა საშუალოდ 8-10 ტ/ჰა. ზოგ სეზონში ხუთჯერ კრეფენ და ნედლეულს მაშინვე გზავნიან ქიმიურ-ფარმაცევტულ ქარხანაში. ალოეს ზოგიერთი სახეობის ფოთლებიდან მიღებული მოჭკოსაგან მზადდება ხალიჩები და საზღვაო ბაგირები.

იხ. ვიდეო

ალოეს სამკურნალო თვისებები, შემონახული წერილობითი წყაროების მიხედვით, ცნობილი იყო სამი ათასზე მეტი წლის წინ.

ალოეს წვენმა შეიძლება გამოიწვიოს მოწამვლა. სიმპტომებს შორის უნდა აღინიშნოს: ნაწლავების ანთება, ტენესმი, დიარეა (ზოგჯერ სისხლით და გარსით), ზოგჯერ ჰემორაგიული ნეფრიტი; ორსულობის დროს შესაძლებელია მუცლის მოშლა. ტოქსიკოლოგიის ეროვნული პროგრამის (NTP) ამერიკელმა ექსპერტებმა ჩაატარეს კვლევა, რომელშიც ექსპერიმენტულ ვირთხებსა და თაგვებს ორი წლის განმავლობაში აძლევდნენ მცენარის ალოეს ბარბადენსის ექსტრაქტის მაღალ დოზებს. მღრღნელებს ასევე მიეცათ წყალი, რომელიც შეიცავს წონის 1,5 პროცენტს ალოეს ექსტრაქტს. ექსპერიმენტის ბოლოს, მეცნიერებმა ვირთხების მსხვილ ნაწლავში აღმოაჩინეს როგორც კეთილთვისებიანი, ისე ავთვისებიანი ნეოპლაზმები. სიმსივნეები განვითარდა მამაკაცთა 74 პროცენტსა და ქალთა ვირთხების 39 პროცენტში. თაგვებში არ აღინიშნებოდა კანცეროგენული მოქმედება ალოეს პერორალური მიღებით. უნდა დაზუსტდეს, რომ კვლევისთვის ვირთხებს ალოეს მთლიანი ფოთოლი გადაეცათ, პილინგით, რომელიც შეიცავს ალოინის ნივთიერებას, რომლის გამოყენება დიდ დოზებში კანცეროგენულია, ანუ შეიძლება გამოიწვიოს კიბო. ადგილობრივი პრეპარატები კვლავ უსაფრთხოდ ითვლება