ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                კოთხუჯი

კოთხოჯი (Acorus) — მრავალწლოვან ბალახოვან მცენარეთა გვარი ნიუკასებრთა ოჯახისა.

ცნობილია 2 სახეობა. Acorus calamus გავრცელებულია აზიაში, ევროპასა და ჩრდილოეთ ამერიკაში. იზრდება რუსეთის ევროპულ ნაწილში, ციმბირსა და შორეულ აღმოსავლეთში და ყაზახეთში.

კარგად ხარობს მდინარისა და ტბის სანაპიროებზე, ზოგჯერ შალდამებს ქმნის. გვხვდება დასავლეთ საქართველოს (სამეგრელო, გურია, აჭარა) ლაქაშიანებსა და ლელიანებში.

შეიცავს მთრიმლავ ნივთიერებებს. ფესურიდან (კოთხუჯის ფესვი) ხდიან ეთეროვან ზეთს, რომელსაც პარფიუმერიასა და საკონდიტრო წარმოებაში იყენებენ. ფესურიდან მიღებული პრეპარატები იხმარება მადის აღმძვრელ და საჭმლის მონელების გასაუმჯობესებლად. Acorus gramineus ძირითადად აღმოსავლეთ აზიაშია გავრცელებული.

იხ. ვიდეო

მცირე მრავალწლიანი რიზომის ბალახები, ჭარბტენიან ადგილებს ამჯობინებენ, მდინარის ნაპირებზე ბინადრობენ, ბუსუსები და ჭაობების განაპირას. მოზრდილი მცენარეების სიმაღლე calamus მარცვლეულის ზოგიერთ ჯიშში 10 სმ-დან 120 სმ-მდეა. მცენარის ყველა ნაწილი ოდნავ შესამჩნევად სასიამოვნო არომატს გამოყოფს.

იხ. ვიდეო

დადგენილია, რომ კოთხუჯი ჩვეულებრივი პრეპარატებისგან მიიღება სპაზმოლიზური, ვაზოდილატატორი, ანტიმიკრობული, ტკივილგამაყუჩებელი (ადგილობრივი საანესთეზიო), შემკვრელი, კონვერტული, დამამშვიდებელი, რეპარაციული, ჰემოსტატიკური, შარდმდენი და მატონიზირებელი თვისებები. ხალხურ მედიცინაში კალამუსის რიზომებისგან მზადება გამოიყენება ძირითადად კუჭ-ნაწლავის ტრაქტთან დაკავშირებულ პრობლემებზე: კუჭის წყლულებით და თორმეტგოჯა ნაწლავის წყლულებით, ნაწლავის დარღვევებით და მეტეორიზმით, მადის არარსებობის შემთხვევაში. კალამუსი ასევე გამოიყენება ბრონქიტის, პლევრიტის, ნაღვლის ქვისა და თირკმლის ქვის დაავადებების დროს, არარეგულარული მენსტრუაციით, მენოპაუზის პათოლოგიური გავლით - და სექსუალური პოტენციის ამაღლების საშუალებად. მონღოლურ ხალხურ მედიცინაში რიზომები გამოიყენებოდა როგორც მატონიზირებელი და მატონიზირებელი საშუალება დაღლილობის, გამოფიტვისა და ცუდი კვების დროს. Calamus ჩვეულებრივი მრავალი სამკურნალო ნარევის ნაწილი იყო და ძალიან ფართოდ გამოიყენებოდა საჭმლის მომნელებელი სისტემის სხვადასხვა დაავადებების, აგრეთვე მტკივნეული გულისრევის, ღებინების და ხახუნის დროს. კალამუსის ინფუზია გამოიყენეს შარდსასქესო სისტემის დაავადებების და ანურიის დროს. რიზომისგან ამზადებდნენ აბაზანებს კანის დაავადებების, განსაკუთრებით კი სკაბების სამკურნალოდ. ადრე კალამუსს იყენებდნენ ნახშირის ფხვნილთან ერთად წყლის გასაწმენდად, რომელიც არ იყო სასმელი.