ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет - შენცობის სამყაროში ნაბიჯების შედგმა ხსნის ბევრ იდუმალებას და ასევე ამატებს სხვა საფეხურებრივ კითხვებს
უსასრულობის სიმბოლო
არის მათემატიკური სიმბოლო, რომელიც წარმოადგენს უსასრულობის ცნებას. უსასრულობის სიმბოლოს შემოღება მათემატიკური გაგებით მისი თანამედროვე ფორმით ეკუთვნის ინგლისელ მათემატიკოს უოლისს, რომელმაც პირველად გამოიყენა ეს სიმბოლო თავის 1655 წლის ტრაქტატში „კონუსური მონაკვეთების შესახებ“ (ლათ. De sectionibus conicis). თავის წიგნში უოლისმა არანაირად არ ახსნა ამ სიმბოლოს არჩევანი უსასრულობის აღსანიშნავად, ზოგიერთი ვარაუდის თანახმად, ეს შეიძლება იყოს 1000 რიცხვის რომაული ციფრებით (თავდაპირველად გამოიყურებოდა CIƆ ან CƆ) ან ასოზე დაწერის ვარიანტი. ომეგა (ω) - ბერძნული ანბანის ბოლო ასო.
ლეონარდ ეილერმა „აბსოლუტური უსასრულობის“ (ლათ. Absolutus infinitus) აღსანიშნავად უსასრულობის სიმბოლოს სპეციალური, ღია ვერსია გამოიყენა. ეს უსასრულობის სიმბოლო შემდგომში არავის გამოუყენებია და არ არის წარმოდგენილი უნიკოდში.
დღეგძელობის სიმბოლო წიგნისქაღალდის აკინძვაში
მათემატიკაში უსასრულობის სიმბოლო ყველაზე ხშირად გამოიყენება პოტენციური უსასრულობის გამოსახატავად და არა ზოგიერთი რეალური უსასრულოდ დიდი სიდიდის აღსანიშნავად. მაგალითად, ლიმიტის მათემატიკური აღნიშვნით:
უსასრულობის ნიშანი შეიძლება პირობითად იქნას განმარტებული იმ გაგებით, რომ ცვლადი აღწევს თვითნებურად დიდ მნიშვნელობებს (მიდრეკილია უსასრულობისკენ), მაგრამ არ იღებს უსასრულობის ტოლ მნიშვნელობას.
ტოპოლოგიაში უსასრულობის სიმბოლო აღნიშნავს დამატებით წერტილს, რომელიც შემოდის ალექსანდროვის ერთპუნქტიანი კომპაქტურობის შემთხვევაში. ანალოგიურად, კომპლექსურ ანალიზსა და პროექციულ გეომეტრიაში, სიმბოლო
სხვა ინდუსტრიებში უსასრულობის სიმბოლოს შეიძლება ჰქონდეს განსხვავებული მნიშვნელობა; მაგალითად, წიგნის აკინძვაში, იგი გამოიყენება იმის აღსანიშნავად, რომ წიგნი იბეჭდება გამძლე ქაღალდზე
ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
ბიონიური არქიტექტურა
ლონდონის ,,კიტრი'' (არქ. ნორმან ფოსტერი)
მიმდინარეობა არქიტექტურასა და დიზაინში, რომელიც იდეებს ბუნებრივი (ანუ ბიოლოგიური) ფორმებისგან სესხულობს. მიმდინარეობამ ჩამოყალიბება XXI საუკუნის დასაწყისში დაიწყო და, შესაბამისად, ადრეულ პროექტებში ფორმის ძიება პრაქტიკულობას უსწრებს წინ. ბიონიური არქიტექტურა ეწინააღმდეგება ტრადიციულ მართკუთხა განლაგებასა და პროექტირების სქემებს, იყენებს რა მრუდ ფორმებსა და ზედაპირებს, რომელიც ბიოლოგიური და ფრაქტალური მათემატიკის კონსტრუქციებისთვისაა დამახასიათებელი.
მიულოკის ხელოვნების მუზეომი, კალატრავა
არქიტექტურული ბიონიკის ძირითადი მეთოდი არის ფუნქციური ანალოგიების მეთოდი, რომელიც ეფუძნება ველური ბუნების და არქიტექტურის ფორმირების პრინციპებისა და საშუალებების შედარებას. როგორც ზოგადად ბიონიკის, ისე ბიონიკური არქიტექტურის ძირითად პრაქტიკულ მეთოდს წარმოადგენს მოდელირება, ხოლო არქიტექტურულ და კონსტრუქციულ ამოცანებთან დაკავშირებულ მოდელებში სტრუქტურები და მათი ბინადრები განიხილება როგორც ერთიანი ბიოტექნიკური სისტემა, რომლის ცოცხალ და არაცოცხალ ელემენტებს აერთიანებს საერთო სამიზნე ფუნქცია .
არქიტექტურული ბიონიკის მიერ დასახული ერთ-ერთი ამოცანაა არქიტექტურისა და ველური ბუნების ჰარმონიული ერთიანობის ჩამოყალიბება. თანამედროვე არქიტექტურის ამ მიმართულების კიდევ ერთი ამოცანაა ისეთი არქიტექტურული ფორმების შექმნა, რომელიც გამოირჩეოდა ცოცხალი ბუნების დამახასიათებელი სილამაზითა და ჰარმონიით და, ამავდროულად, ფუნქციურად გამართლებული იქნებოდა. გარდა ამისა, ბიოტექნოლოგიისთვის აქტუალურია ისეთი არქიტექტურული და ტექნიკური გადაწყვეტილებების მოძიება, რომელიც საშუალებას მისცემს გამოიყენოს ეკოლოგიურად სუფთა ენერგიის ტიპები - მზის, ქარის ენერგია და ა.შ.
სსრკ-ში კვლევითი სამუშაოების ერთ-ერთი მიმართულება არქიტექტურული ბიონიკის სფეროში იყო არქიტექტურული პროექტების შექმნა (განსაკუთრებით მობილური შენობებისა და ნაგებობების პროექტები) ექსტრემალური კლიმატური პირობების მქონე ტერიტორიებისთვის - შორეულ ჩრდილოეთში, უდაბნოში და მთიან რაიონებში.
არქიტექტურული ბიონიკა შექმნის პროცესშია, ბიოტექნოლოგიის თეორია და კვლევის საკითხები ჭარბობს ქალაქგეგმარებით პრაქტიკას. არქიტექტურული ბიონიკის მთავარი შინაგანი წინააღმდეგობა ის არის, რომ შენობების კონსერვატიული მართკუთხა განლაგება და სტრუქტურული სქემა ეწინააღმდეგება ბიომორფულ მრუდე ფორმებს, ჭურვებს და თვითმსგავს ფრაქტალურ ფორმებს; ამ თვალსაზრისით, ბიოტექნოლოგიის ერთ-ერთი მთავარი ამოცანაა ამ წინააღმდეგობის ეკონომიკურად გამართლებული და ესთეტიურად მისაღები გადაწყვეტა.
არქიტექტურული ბიონიკის კვლევისა და ექსპერიმენტების სფეროებს შორისაა შემდეგი:
არქიტექტურული ბიონიკის ზოგადი თეორია და მეთოდოლოგია;
ბიომასალები - ბიომასალების თვისებების შესწავლა და მათ საფუძველზე ახალი სამშენებლო მასალების შექმნა;
ბიოტექტონიკა - ცოცხალი ნივთიერების ნიმუშების, ფორმებისა და სტრუქტურის შესწავლა ახალი არქიტექტურული სტრუქტურული ფორმების შექმნის მიზნით;
ბიონიკური არქიტექტურა - კვლევა, რომელიც მიმართულია ცოცხალი ბუნების „სიბრძნის, ლოგიკისა და ინტუიციის“ საფუძველზე შენობებისა და ნაგებობების შექმნაზე;
არქიტექტურულ-ბიონური ციტოლოგია - კვლევები და ექსპერიმენტები ადამიანის პრაქტიკაში ცოცხალი უჯრედის სტრუქტურისა და უჯრედული სტრუქტურების შესახებ ცოდნის გამოყენების სფეროში;
ბიონიკური ურბანული კვლევები - კვლევები ურბანული დაგეგმარებისას ცოცხალი ბუნების კანონების გამოყენების სფეროში, ასევე ცალკეულ ქალაქებზე უფრო დიდ ტერიტორიებზე;
ბიონიკური ინფრასტრუქტურა - კვლევა ბიონიკის გამოყენების შესახებ თანამედროვე ურბანული ინფრასტრუქტურის მოწყობის სფეროში;
არქიტექტურულ-ბიონური ეკოლოგია - კვლევა არქიტექტურისა და ბუნების ეკოლოგიური ბალანსის უზრუნველყოფის სფეროში.
ოთარ ივანეს ძე ჭილაძე დაიბადა 1933 წლის 20 მარტს ქ. სიღნაღში, დედის მშობლების სახლში. მამის მხრიდან ოდიშის დიდი ფეოდალების შთამომავალია, მისი გვარი მოხსენებული ჰყავს თითქმის ყველა მისიონერსა და მოგზაურს, რომლებსაც მეჩვიდმეტე-მეთვრამეტე საუკუნეებში მოუწიათ საქართველოში ჩამოსვლა. მამამისი – ივანე ჭილაძე – პედაგოგი იყო ეკონომიკური და იურიდიული განათლებით. დედა – თამარ მათეშვილი – საკმაოდ შეძლებული, მაგრამ ოციან წლებში ერთბაშად გაკოტრებული კომერსანტის ოჯახიდან იყო. მან, უმცროსი დებისგან განსხვავებით, მაინც მოასწრო კეთილშობილ ქალთა გიმნაზიის დამთავრება თბილისში. სულ სამი შვილი ეყოლათ, თამაზი, ოთარი და თინათინი. თინათინი ქართული ენციკლოპედიის თანამშრომელი იყო, ძმა – თამაზ ჭილაძე მწერალი.
თარ ჭილაძემ სწავლა ბათუმში დაიწყო, შოთა რუსთაველის სახელობის სკოლაში, მაგრამ ომის გამო, ორი წელი სიღნაღში მოუწია სწავლის გაგრძელება. დამთავრებით კი თბილისის ვაჟთა მეშვიდე სკოლა დაამთავრა 1951 წელს. იმავე წელს შევიდა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფილოლოგიურ ფაკულტეტზე ჟურნალისტიკის განხრით, რომელიც 1956 წელს დაამთავრა.
პირველი ლექსები გამოაქვეყნა ალმანახში „პირველი სხივი“ 1952 წელს, პირველი პოეტური კრებული „მატარებლები და მგზავრები“ — 1959. მას შემდეგ მისი მრავალი წიგნი გამოქვეყნდა.
მწერალთა კავშირში 1959 წელს მიიღეს, პირველი პოეტური კრებულის გამოცემამდე.
მუშაობდა ჟურნალ „ცისკარში“ (1958–64). მსახურობდა ჟურნალ „მნათობში“, პოეზიის განყოფილების გამგედ, მაგრამ ახალი და მისთვის არასასურველი რედაქტორის მოსვლისთანავე, უსიტყვოდ მიატოვა იქაურობა.
ყმაწვილთა საკითხავად სამი ლექსი აქვს დაწერილი: „ზოოპარკი„, „პედრო“ და „ფრანგული ზღაპრის ფრაგმენტი“. რაც შეეხება „საქმიან მოგზაურობებს საზღვარგარეთ“, ასეთი რამ არ ახსოვს. თუმცა, ერთხელ დიდი ხნის წინათ, მართლაც იყო მცდელობა, ისიც ჩაერთოთ „საქმიან მოგზაურობაში“, ანუ ისიც შეიყვანეს სამკაციან დელეგაციაში, ფინელ მწერლებთან შესახვედრად, მაგრამ ადგილობრივმა ცენტრალურმა კომიტეტმა ვერ გაბედა პასუხისმგებლობის აღება საკუთარ თავზე, რის მერეც, საკმაოდ დიდი ხნით, საერთოდ აეკრძალა იმას ყველანაირი მოგზაურობა საზღვარგარეთ.
იხ. ვიდეო ოთარ ჭილაძე - და აი, როგორც სველი ძაღლები
თარ ჭილაძემ სწავლა ბათუმში დაიწყო, შოთა რუსთაველის სახელობის სკოლაში, მაგრამ ომის გამო, ორი წელი სიღნაღში მოუწია სწავლის გაგრძელება. დამთავრებით კი თბილისის ვაჟთა მეშვიდე სკოლა დაამთავრა 1951 წელს. იმავე წელს შევიდა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფილოლოგიურ ფაკულტეტზე ჟურნალისტიკის განხრით, რომელიც 1956 წელს დაამთავრა.
პირველი ლექსები გამოაქვეყნა ალმანახში „პირველი სხივი“ 1952 წელს, პირველი პოეტური კრებული „მატარებლები და მგზავრები“ — 1959. მას შემდეგ მისი მრავალი წიგნი გამოქვეყნდა.
მწერალთა კავშირში 1959 წელს მიიღეს, პირველი პოეტური კრებულის გამოცემამდე.
მუშაობდა ჟურნალ „ცისკარში“ (1958–64). მსახურობდა ჟურნალ „მნათობში“, პოეზიის განყოფილების გამგედ, მაგრამ ახალი და მისთვის არასასურველი რედაქტორის მოსვლისთანავე, უსიტყვოდ მიატოვა იქაურობა.
ყმაწვილთა საკითხავად სამი ლექსი აქვს დაწერილი: „ზოოპარკი„, „პედრო“ და „ფრანგული ზღაპრის ფრაგმენტი“. რაც შეეხება „საქმიან მოგზაურობებს საზღვარგარეთ“, ასეთი რამ არ ახსოვს. თუმცა, ერთხელ დიდი ხნის წინათ, მართლაც იყო მცდელობა, ისიც ჩაერთოთ „საქმიან მოგზაურობაში“, ანუ ისიც შეიყვანეს სამკაციან დელეგაციაში, ფინელ მწერლებთან შესახვედრად, მაგრამ ადგილობრივმა ცენტრალურმა კომიტეტმა ვერ გაბედა პასუხისმგებლობის აღება საკუთარ თავზე, რის მერეც, საკმაოდ დიდი ხნით, საერთოდ აეკრძალა იმას ყველანაირი მოგზაურობა საზღვარგარეთ.
ოთარ ჭელიძე - ❤,, მერჩია სულ არ შეგვეხდროდი❤
პირველი ლექსი გამოაქვეყნა ალმანახში „პირველი სხივი“ (1952), ლექსების პირველი კრებული „მატარებლები და მგზავრები“ გამოვიდა 1959 წელს. გამოცემული აქვს ლექსებისა და პოემების კრებულები: „თიხის ფირფიტები“ (1963), „რკინის საწოლი“ (1965), „სინათლის წელიწადი“ (1967), „ბავშვი უკრავდა სტუმრების თხოვნით“ (1968), „ცხრა პოემა“ (1969), „გულის მეორე მხარე“ (1974), „გახსოვდეს სიცოცხლე“ (1984; 1992), „ლექსები, პოემები“ (1991).
ავტორია ორი პიესისა – „წათეს წითელი წაღები“ (დაიწერა 1969, გამოქვეყნდა 1986), „ლაბირინთი“ (1990). ჭილაძის შემოქმედებისათვის უცხოა პათეტიკა. მას ახასიათებს ფილოსოფიური განსჯა, ადამიანის სულის სიღრმეების წვდომა, უბერებელ პრობლემათა დღევანდელი ფეთქვის შეგრძნება
ოთარ ჭელიძის - ყველა ტკივილი იძინებს ბოლოს
რომანები
ექვსივე რომანში დროსივრცული მოდელი გადასვლის, ცვლილების მომენტს ასახავს. ძველი ვანის დაღუპვით მარადისობაში პირველად იჭრება დრო, ისტორია კი – მითში. მთავრდება ვანის „ბავშვობის ხანა“, მისი განვითარების ერთი ციკლი და იწყება მეორე („გზაზე ერთი კაცი მიდიოდა“). ფეოდალური საქართველოს უკანასკნელ დღეებსა და რუსეთის იმპერიული ძალაუფლების ისტორიულ-პოლიტიკური ეპოქის დადგომას ასახავს „ყოველმან ჩემმან მპოვნელმან“. „სოვეტური“ მმართველობის ადრეული პერიოდის, დამოუკიდებელი საქართველოს უკანასკნელი დღეების დაძაბული რიტმი იგრძნობა „რკინის თეატრში“. ახალი, ომისშემდგომი თაობის ცნობიერების გამოფხიზლებაა ნაჩვენები „მარტის მამალში“. ეს ის თაობაა, რომელმაც 1956 წლის მარტის გამოსვლებით ბიძგი მისცა „ერად ყოფნის ძალისხმევის“ (მერაბ მამარდაშვილი) კიდევ ერთ ამოფრქვევას. „აველუმი“ ცხრა აპრილის მოვლენების ამსხაველი ტილოა – ეროვნული ცნობიერების კიდევ ერთი გამოღვიძების, კიდევ ერთი მოუთმენლობისა და კიდევ ერთი კრიზისის სურათი.
პოემები
ოთარ ჭილაძე ცხრა განსხვავებული პოემის ავტორია. მეოცე საუკუნის სამოციანი წლების დამდეგს ოთარ ჭილაძემ ახალგაზრდა მწერალთა და ხელოვანთა მოზრდილ ჯგუფთან ერთად იტალიის ქალაქებში იმოგზაურა და ხსენებული პოემა მაშინდელ შთაბეჭდილებებზე დაიწერა.
ოთარ ჭილაძე არგონავტების მითზე პოემის დაწერას აპირებდა, მაგრამ ხანგრძლივი ცდის მერე დარწმუნდა, რომ ჩანაფიქრს ეპიური ტილო უფრო შეეფერებოდა და წლების ტიტანური შრომის შემდგომ იშვა მისი პირველი რომანი „გზაზე ერთი კაცი მიდიოდა“, რომელმაც სხვადასხვა ენებზე თარგმნის მერე მსოფლიო სახელი მოუტანა.
ახალგაზრდა, ხელისუფლების მიერ „მუქთახორად“ შერაცხილი, ჯერ კიდევ დაუპატიმრებელი იოსებ ბროდსკი, როდესაც ოთარ ჭილაძის ლექსს თარგმნიდა, ერთი დღით ჩამოფრინდა თბილისში, რათა ძმები ჭილაძეები გაეცნო. მას ძალიან უნდოდა ეთარგმნა ოთარ ჭილაძის პოემა „სინათლის წელიწადი“, ბწკარედსაც ითხოვდა, მაგრამ, მიზეზთა გამო, ეს განზრახვა შეუსრულებელი დარჩა.
ოთარ ჭილაძე განსაკუთრებულ პატივს მიაგებდა ბროდსკის დიდ, მრავალმხრივ ტალანტს;
გამოხმაურება უცხოეთში
უცხოეთის ქვეყნებში არც ერთ ქართველ მწერალს არ ჰქონია იმდენი და ისეთი გამოხმაურება, რამდენიც ოთარ ჭილაძის რომანებს ჰქონდა. საფრანგეთი, ინგლისი, გერმანია, დანია, ჩეხეთი, სლოვაკეთი, რუსეთი, უკრაინა, სომხეთი - ნაწილია იმ ქვეყნებისა, სადაც ოთარ ჭილაძის შემოქმედებამ დიდი რეზონანსი მოიპოვა.
„რკინის თეატრმა“ საფრანგეთში გამოსვლისთანავე საყოველთაო მოწონება დაიმსახურა, ხოლო დანიის გაზეთ „ვიკენდავისენში“ დაიწერა, რომ ამ რომანის შემდეგ „საქართველო უბრუნდება მსოფლიო ლიტერატურის რუკას“.
რუსმა კრიტიკოსმა სტანისლავ რასსადინმა ზედიზედ გამოქვეყნებული რომანების ტრაგიკული ტონალობის გამო ოთარ ჭილაძეს „ქართველი ესქილე“ უწოდა, „გოდორის“ წაკითხვის შემდეგ კი განაცხადა - ეროვნული გამოფხიზლების წარმომჩენი ასეთი სიძლიერის რომანი, სამწუხაროდ, ჯერ კიდევ არ მოგვეპოვებაო.
გამომცემლობა „აზბუკამ“ 2000 წელს სანქტ-პეტერბურგში გამოსცა მისი პირველი რომანი გზაზე ერთი კაცი მიდიოდა. წიგნის ანოტაციაში ლაპარაკია ოთარ ჭილაძის პროზის რთულ, ძნელად ასახსნელ ფენომენზე, კერძოდ, ნათქვამია: „ამ პროზის პოლიფონიურობა გვაჯადოებს, ხოლო მისი კუთვნილება მარადისობისადმი სიმშვიდითა და იმედით გვასაჩუქრებს“.
ნობელის პრემია
1999 წელს ოთარ ჭილაძე ბრიტანელი ქართველოლოგის დონალდ რეიფილდის წყალობით წარადგინეს ნობელის პრემიაზე, თუმცა ჟიურიმ გამარჯვებულად გერმანელი მწერალი – გიუნტერ გრასი გამოავლინა.
ოთარ ჭილაძე გამორჩეული პუბლიცისტია. მისი წიგნი „წინ მარადისობაა!“, რომელიც 2009 წელს ზვიად კვარაცხელიას რედაქტორობით გამოსცა „ინტელექტმა“, მნიშვნელოვანი ნაშრომია. იგი იტევს „საუბრებს“, „სიტყვებს“, „მოკლე ავტობიოგრაფიას“ და მკაცრი საზომებით აფასებს მის თანამედროვეობას. თავის დროზე ეს რთული და საშშიც კი იყო. ავტორი წერს: „ბოლო ორის საუკუნის მანძილზე, ცენზურრის განუწყვეტელი მეთვალყურეობის ქვეშ შექმნილი ქართველი ადამიანის გაუტეხელობის, მსი ამოუწურავი ენერგიისა და შინაგანი თავისუფლების სადიდებელია. თუკი წერა ძნელი იყო როდისმე, მაშინ იყო ძნელი. უფრო მეტიც, წერა მაშინ ომს ნიშნავდა და ყველა როდი ბრუნდებოდა ამ ომიდან ცოცხალი..“
ინტერესი გამოიწვია ოთარ ჭილაძის სხვადასხვა დროის ჩანაწერებმა სათაურით „ცა მიწიდან იწყება“ (ინტელექტის გამომცემლობა, 2000 წელი, რედაქტორი თამაზ ჭილაძე). წიგნს წინ უძღვის თამაზისავე შესავალი წერილი „ბედნიერება უნდა მოითმინო“, რომლის პირველი აბზაცი ასეა წარმოდგენილი: „ეს არის ოთარ ჭილაძის რვეულებიდან ამოკრეფილი ჩანაწერები და წარმოადგენს ძალზე მცირე ნაწილს იმ ზღვა მასალისას, რომელიც უამრავსა და უამრავ რვეულშია გაბნეული. ბევრი რამ ვერ ამოვიწერე, მწერლის თანდათანობით გაუარესებული კალიგრაფიის გამო, ბევრი რამ კი გარკვეული მიზეზით არ იბეჭდება, დარწმუნებული ვარ, თვითონაც არ ისურვებდა ზოგიერთი ჩანაწერის გამოქვეყნებას“.
იხ. ვიდეო ოთარ ჭელიძე -❤ გამოთხოვება რა მოხდა, თუკი ვეღარ შევხვდებით.
ამქვეყნად რაც კი ხდება შემთხვევით, –
მარადიული ის არის მხოლოდ
და ასეთია ყოველთვის ბოლო
ნამდვილი გრძნობის, განცდის და ვნების,
და მეც ამ დიდი კანონის ნებით
მიყვარხარ!
მაგრამ ამ სიტყვას ახლა
იაფი სცენის სურნელიც ახლავს,
რაც არ უხდება და არც სჭირდება,
ამიტომ ალბათ გამიჭირდება
მისი წარმოთქმა. მაგრამ გახსოვდეს,
მაგრამ გჯეროდეს, რომ არასოდეს
არ დაგავიწყებ ჩემს ხმას და სახელს,
შენგან მრავალი ტკივილის მნახველს.
და გზა, რომელიც გაიყო ორად
და უკვე იქცა ცოდვად და ჭორად,
იყოს დღეგრძელი, რომ შენი წილი,
თავისი ღორღით, მტვრითა და ჩრდილით,
ტანჯვის გზად იქცეს და უცხო თვალი:
ყრმის თუ მოხუცის, კაცის თუ ქალის
გხედავდეს მხოლოდ ამ გზაზე მავალს,
რადგან დღეიდან მე შენი ხმა ვარ,
რადგან მე უკვე ვიყავი ღმერთი და
მოვიგონე ეს გრძნობა ჩემთვის,
ჩემს დასაცავად და დასაღუპად.
და რისხვა, გულმა რაც დააგუბა,
რაც გულს აქამდე ძალით ეკავა,
წვრილმან გრძნობების წასალეკავად
გასასვლელს ეძებს, რომ დღეის იქით
შენს ნაკვალევზე დიოდეს იგი
და უსასრულოდ, დღისით თუ ღამით,
და თუნდაც მხოლოდ სულ ერთი წამით
იქცეს კოშმარად და მოჩვენებად,
დაგიფრთხოს ძილი და მოსვენება,
რომ ფრთებშეკვეცილ ფრინველის მსგავსად,
აღარ შეგეძლოს გაფრენა არსად.
მერე რა მოხდა, თუ უცხო თვალი,
ჩვენი უცნაურ სეირით მთვრალი,
ბაგეს გადასცემს დამცინავ ღიმილს
და იმ ღიმილის უხეში ქიმი
გაგვივლის გულში…
შენ კი გახსოვდეს,
რომ ვერ მიაგნებ ხსნას ვერასოდეს,
რომ მე ვარ ჯვარიც და ეშაფოტიც
და ჩემი სულის ყველა ნაფოტი
იმ კოცონისთვს გროვდება ახლა,
რომელზეც შენი სურვილით ახვალ.
მაგრამ იქამდე შენი სახელი,
ვით ჩემი მტრების თანამზრახველი,
ან ვით ურჩხული: ცხრა ხმით, ცხრა ხელით
დამახრჩობს, თუკი ამოძახებას
ვერ შევძლებ უცებ.❤
განსაკუთრებით საინტერესო 2009 წლის ბოლო, უკანასკნელი ჩანაწერები, სადაც მოგვითხრობს დაუმთავრებელი მორიგი რომანის „აკმე“–ს შესახებ. ამ დროს ოთარი საავადმყოფოშია და ისევ და ისევ შემოქმედებით მუშაობაზე ფიქრობს: „წავალ დავწვები საავადმყოფოში და „აკმეზე“ ვიფიქრებ–მეთქი. ყვავს კაკალს გავაგდებინებ–მეთქი, აქ კი ათას სისულელეს ვფიქრობ, რაც კიდევ უფრო მაშორებს ჩემს რომანს.“ მომდევნო გვერდზე მწერალი ნაღვლიანად წერს: „2009 წლის 7 მაისს, სისხლიანი გიორგობის მეორე დღეს, კიდევ ერთხელ, მაგრამ ამჯერადაც საბოლოოდ, ვიწყებ წერას (გულისხმობს „აკმეზე“ მუშაობას) და უფალს ვთხოვ შემწეობას, ძალას და შთაგონებას.“
პიესები
ძალიან გაჭირდა ოთარ ჭილაძის პიესების „წათეს წითელი წაღები“ (1969) და „ლაბირინთი“ (დაიბეჭდა 1990 წელს) გამოქვეყნება და დადგმაც (რადგან კომუნისტური რეჟიმის ცენზურა ედავებოდა და კრძალავდა). „წათე“ მხოლოდ 1986 წელს გამოქვეყნდა ნოდარ გურაბანიძის გაბედულების შედეგად. „წათეს“ დადგმა სწადდათ რეჟისორებს რობერტ სტურუასა და გ. მარგველაშვილს, მაგრამ აქაც ცენზურა ჩაერია საქმეში. მხოლოდ დ. კობახიძემ მოახერხა მისი დადგმა თეატრალური ინსტიტუტის სცენაზე. ზ. კანდელაკმა კი შექმნა რადიოსპექტაკლი. მხოლოდ გიგა ლორთქიფანიძემ შეძლო „წათეს“ დადგმა შოთა რუსთაველის სახელობის თეატრში 2007 წელს.
იხ. ვიდეო❤❤
კინო
ოთარ ჭილაძემ თავი გამოსცადა კინოდრამატურგიაშიც. ამის ნათელი მაგალითია კინორეჟისორთამაზ მელიავასფილმი„ლონდრე“, რომლის სცენარი ოთარმა ქართული ხალხური ზღაპრების მოტივების მიხედვით შექმნა.
ოთარ ჭილაძის ნაწარმოებები სისტემატურად იბეჭდება მსოფლიოს მრავალ ენაზე. მისი შემოქმედებისადმი მსოფლიო საზოგადოებრიობის ინტერესის დასტურია ის, რომ 1999 წელს მწერალი დასახელებული იყო ნობელის პრემიის ნომინანტთა სიაში. 1992 მიენიჭა საქართველოს სახელმწიფო პრემია. მიღებული აქვს ილია ჭავჭავაძის (1997) და ალექსანდრე ყაზბეგის (1999) პრემიები. 1983 წელს მიენიჭა შოთა რუსთაველის სახელობის პრემია (1983).
ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
ადამიანის სექსუალობა
ა.ვ.ბუგერო.ფსიქიკის გატაცება.1895. ზეთი ტილოზე.პირადი კოლექცია
ის, თუ როგორ გრძნობენ და გამოხატავენ საკუთარ თავს ადამიანები სექსუალურად. ეს მოიცავს ბიოლოგიურ, ეროტიკულ, ფიზიკურ, ფსიქოლოგიურ, ემოციურ, სოციალურ და სულიერ შეგრძნებებსა და ქცევებს.
ადამიანის სექსუალობის ნაწილია სექსუალური ორიენტაცია, რომელიც გულისხმობს სექსუალურ მიზიდულობას სხვა ადამიანების მიმართ. სექსუალობის განცდა და გამოხატვა შესაძლებელია მრავალი გზით: მათ შორის აზრებით, ფანტაზიებით, სურვილებით, რწმენით, ღირებულებებით, ქცევებით, როლებითა და ურთიერთობებით. ამან შესაძლოა გამოხატულება ჰპოვოს ბიოლოგიურ, ფიზიკურ, ემოციურ, სოციალურ და სულიერ ასპექტებში.
სექსუალობის ბიოლოგიური და ფიზიკური ასპექტები მჭიდრო კავშირშია ადამიანის რეპროდუქციულ ფუნქციასთან, მათ შორის ადამიანის საპასუხო სექსუალურ ციკლსა და ძირითად ბიოლოგიურ ინსტინქტებთან, რომლებიც ყველა სახეობაში გვხვდება. სექსუალობის ფიზიკური და ემოციური ასპექტები მოიცავს იმ ინდივიდუალურ კავშირებს, რომლებიც გამოიხატება ღრმა გრძნობებით ან სიყვარულის, ნდობისა და ზრუნვის ფიზიკური მანიფესტაციით. სოციალური ასპექტი ეხება ადამიანის სექსუალობაზე საზოგადოების გავლენას, ხოლო სპირიტუალური — ადამიანების სულიერ კავშირებს. ორმხრივი კავშირი არსებობს სექსუალობასა და ცხოვრების კულტურულ, პოლიტიკურ, ლეგალურ, ფილოსოფიურ, მორალურ, ეთიკურ და რელიგიურ ასპექტებს შორის. სექსუალური აქტივობა არის ადამიანის ცხოვრების მნიშვნელოვანი ასპექტი, რომელიც კავშირშია სურვილებთან, სიამოვნებასა და სხეულის ენერგიასთან. ეს საბოლოოდ სრულდება ეროტიკული სიყვარულით, ინტიმური მეგობრობით, ადამიანური კავშირებითა და გამრავლებით.
სექსუალური კავშირებისადმი ინტერესი იზრდება, როდესაც ადამიანი აღწევს სექსუალურ სიმწიფეს. განსხვავებული აზრები არსებობს ადამიანის სექსუალური ორიენტაციისა და ქცევის წარმომავლობის შესახებ. ზოგი ამტკიცებს, რომ სექსუალობა განისაზღვრება გენეტიკურად, ზოგს სჯერა, რომ მისი ჩამოყალიბება ხდება გარემოს გავლენით, სხვების აზრით კი ადამიანის სექსუალურ ორიენტაციაზე ორივე ზემოაღნიშნული ფაქტორი მოქმედებს. ამას მივყავართ დებატებამდე „ბუნება აღზრდის წინააღდეგ“. პირველის მხარდამჭერები ამტკიცებენ, რომ ადამიანის თვისებები უკავშირდება მის ბუნებრივ მემკვიდრეობას, რომელიც ინსტინქტებით გამოიხატება. ხოლო მეორე ნაწილი ემყარება იმ დაშვებას, რომ ადამიანის თვისებები მუდმივად იცვლება მის განვითარებასა და აღზრდასთან ერთად. გენეტიკური კვლევები ეფუძნება იდეას, რომ ადამიანების განსხვავებული ხასიათის ძირითადი მიზეზი ალელების (გენის ერთ-ერთი ალტერნატიული ფორმა) განსხვავებაა. ადამიანის ჰორმონების კვლევებმა აჩვენა, რომ „მოსახლეობის 10%-ს გააჩნია ქრომოსომული ვარიაცია, რომელიც განსხვავდება XX-მდედრობითი და XY-მამრობითი კატეგორიისაგან“.
ადამიანთა დაწყვილების, რეპროდუქციის, რეპროდუქციული სტრატეგიის და სოციალური სწავლების თეორიის ევოლუციური პერპექტივა გვთავაზობს სექსუალობის შესახებ კიდევ ერთ მოსაზრებას. სექსუალობის სოციო-კულტური ასპექტები მოიცავს ისტორიულ განვითარებებსა და რელიგიურ რწმენებს. მაგალითს წარმოადგენს ებრაელების მოსაზრება სექსუალური სიამოვნების განცდაზე ქორწინებაში, ასევე რამდენიმე სხვა რელიგიის უარყოფითი დამოკიდებულება სექსუალური სიამოვნების მიღების მიმართ (სიამოვნებისგან თავშეკავება). ზოგიერთი კულტურა სექსუალური რეპრესიებით ხასიათდებოდა. სექსუალობის შესახებ კვლევები ასევე მოიცავს ადამიანთა იდენტობებს სოციალურ ჯგუფში, სქესობრივი გზით გადამდებ დაავადებებს და შობადობის კონტროლის მეთოდებს.
იხ. ვიდეო არჩილ ბაქრაძე - სექსუალობა და ორგაზმი
ისევე, როგორც ბიოლოგიის სხვა საკითხებს, არც ამის შესახებ მარტივი პასუხი. სექსუალური ენერგია ჰეტეროსექსუალებს, ჰომოსექსუალებს, ბისექსუალებს და სხვებს შორის ნაწილობრივ დამოკიდებულია მათ გენეტიკაზე, ასევე მენტალურ აქტივობაზე და სოციალურ, კულტურულ, საგანმანათლებლო და ნორმატიულ მახასიათებლებზე, რომლებიც დამკვიდრებულია იმ გარემოში, სადაც სუბიექტები აღიზრდებიან და მათი პიროვნებები ვითარდება.
სექსუალური ცხოვრების ყოველი ეს წესი შემდგომში განსაზღვრავს მათ პიროვნულ იდენტობას, ინდივიდუალობას სოციალურ ევოლუციაში და დიდ გავლენას ახდენს მათ ყველა სოციალურ აქტივობაზე.
დამამტკიცებელი საბუთი ბუნებისთვის
ტყუპებისგან უფრო მოსალოდნელია სექსუალური ორიენტაციის თანაზიარობა, ვიდრე სხვაგვარი გენეტიკური კავშირებისგან. ალბათ ეს გამოწვეულია მათი იდენტური გენებისა და საშვილოსნოში ერთი სახის ქიმიური ნივთიერებებისგან.
დამამტკიცებელი საბუთი აღზრდისათვის
ერთი და იმავე სქესის დედმამიშვილთაგან, შემდეგ დაბადებულები უფრო ხშირად არიან ხოლმე ჰომოსექსუალები ან ბისექსუალები მუცლად ყოფნის დროს საშვილოსნოში ქიმიურ ნივთირებათა სხვაობის გამო. ეს ალბათ გამოწვეულია იმით, რომ ორ, ერთსქესიან დედმამიშვილს შორის მეტოქეობა ევოლუციურად არაა წახალისებული.
ბიოლოგია და ფიზიოლოგია
ადამიანის სექსუალობის ბიოლოგიური ასპექტები მჭიდროდაა დაკავშირებული ადამიანის რეპროდუქციასთან და იმ ფიზიკურ საშუალებებთან, რომელთა მეშვეობითაც ეს ხდება (სქესობრივი კავშირი) (sexual intercourse). ისინი ასევე უკავშირდება ბიოლოგიური ფაქტორების და სექსუალობის სხვა ასპექტების გავლენას, როგორებიცაა ორგანული და ნევროლოგიური რეაქციები, მემკვიდრეობა, ჰორმონალური საკითხები, გენდერული საკითხები, სექსუალური დისფუნქცია.
რეპროდუქციის მიზნით ნორმალურია, როდესაც მამრი ასტიმულირებს მდედრს, ვიდრე ის მზად იქნება სექსისთვის. შემდეგ ის შეიყვანს თავის პენისს მის ვაგინაში. მისი წელისა და დუნდულების განმეორებითი ბიძგების შედეგად, რაც იწვევს პენისის ვაგინიდან ნაწილობრივ გამოღებას და კვლავ შეღწევას, მამაკაცი გამოყოფს სპერმას. ამან შეიძლება გამოიწვიოს სპერმის დათესვა და შემდეგ შესაძლოა ორსულობაც.
ამ პერიოდში ბევრი სხვა ბიოლოგიური ცვლილებაც ხდება, რომელთაც ცოტა რამ, ან არაფერი აქვთ საერთო რეპროდუქციასთან და მათი განზოგადება ნებისმიერ სექსუალურ აქტში შეიძლება, არა მხოლოდ ქალსა და მამაკაცს შორის. მაგალითად სხეულის ტემპერატურის გაზრდა, სიამოვნების მომგვრელი ჰორმონების დონის მომატება.
უპირატესობები
სასურველი ორსულობისა და ბავშვის დაბადების გარდა, ადამიანის ჯანმრთელობის მხრივ სექსს ბევრი სასარგებლო დატვირთვაც აქვს. მაგალითად სტრესის შემსუბუქება, იმუნიტეტის გაუმჯობესება იმუნოგლობინ ა-ს (Immunoglobulin A) მეშვეობით. გულის შეტევის და პროსტატის კიბოს რისკის შემცირება.
ფსიქოლოგიური ასპექტები
სექსუალობა ადამიანებში წარმოშობს ღრმა ემოციურ და ფსიქოლოგიურ გამოხმაურებებს. ზოგიერთი თეორეტიკოსი სექსუალობას აიგივებს ადამიანის პიროვნული თავისებურებების ცენტრალურ წყაროსთან.
სექსუალობის ფსიქოლოგიური სწავლებები ფოკუსირებულია ფსიქოლოგიურ გავლენებზე, რომლებიც ეფექტს ახდენენ სექსუალურ ქცევასა და გამოცდილებაზე. ადრეული ფსიქოლოგიური ანალიზები განხორციელდა ზიგმუნდ ფროიდის (Zigmund Freud) მიერ, რომელიც ემყარებოდა ფსიქოანალიტიკურ მიდგომას. ის აგრეთვე ვარაუდობდა ეროგენული ზონების, ფსიქოსექსუალური განვითარების, ოიდიპუსის კომპლექსისა და სხვა ცნებების არსებობას.
ბიჰევიორისტები, როგორებიცაა ჯონ ბ. უოტსონი (John B. Watson) და ბ. ფ. სკინერი (B. F. Skinner), ცდებს ატარებენ მოქმედებებზე, შედეგებსა და მათ განშტოებებზე. ეს თეორეტიკოსები შეისწავლიდნენ მაგალითად ბავშვს, რომელიც ისჯებოდა სექსუალური კვლევებისთვის და აკვირდებოდნენ ზრდის პროცესში თუ იგი დაუკავშირებდა ნეგატიურ გრძნობებს საერთოდ სექსს. სოციალური სწავლების თეორეტიკოსები იყენებენ იგივე წარმოდგენებს, მაგრამ ფოკუსირდებიან უფრო შემეცნებით აქტივობებსა და მოდელირებაზე.
გენდერული იდენტობა არის ის თუ როგორ აიგივებს პიროვნება საკუთარ თავს ქალთან, მამაკაცთან, ორივესთან, არცერთთან, ან რაღაც შუალედურთან. გენდერის სოციალური კონსტრუირება განხილულია ბევრ სხვადასხვა სწავლულთა მიერ, ჯუდიტ ბატლერი (Judith Butler) მათ შორის სახელგანთქმულია. თანამედროვე მიღწევები ითვალისწინებს ფემინისტური თეორიის გავლენას და არშიყობის კვლევებს.
ბავშვთა სექსუალობა
წარსულში ხშირად ვარაუდობდნენ, რომ ბავშვებს არ გააჩნიათ სექსუალობა მოგვიანებით განვითარებამდე. ზიგმუნდ ფროიდი იყო ერთ-ერთი პირველი მკვლევარი, რომელმაც ბავშვთა სექსუალობა სერიოზულად აღიქვა. ვიდრე მის იდეებს, ფსიქოსექსუალური განვითარებისა და ოიდიპუსის კონფლიქტის შესახებ უარყოფდნენ, ან მოძველებულის ეტიკეტს აკრავდნენ, ბავშვთა სექსუალობის შეცნობა უმნიშვნელოვანესი ამოცანა ხდებოდა. ალფრედ კინსიმ (Alfred Kinsey) აგრეთვე გამოსცადა ბავშვთა სექსუალობა თავის “კინსის მოხსენებებში” (Kinsey Reports). ბავშვები ბუნებრივად ცნობისმოყვარენი არიან თავიანთი სხეულისა და სექსუალური ფუნქციების მიმართ. მაგალითად, აინტერესებთ საიდან ჩნდებიან ბავშვები, ამჩნევენ ანატომიურ განსხვავებებს ქალებსა და მამაკაცებს შორის, და ბევრი მათგანი მიმართავს გენიტალიურ თამაშს (genital play) (ხშირად შეცდომით აღიქმება მასტურბაციად). საბავშვო სექსუალური თამაში შეიცავს გენიტალიების გამომჟღავნებას, ან კვლევას. ბევრი ბავშვი იღებს მონაწილეობას ზოგიერთ სექსუალურ თამაშში, ძირითადად დედმამიშვილებთან, ან მეგობრებთან.
სექსუალობა ზრდასრულობის გვიანდელ ასაკში
სექსუალურ ქცევაში ცვლილებები ხდება ასაკის მატებასთან ერთად და რადგან მოხუცები შეიძლება დასუსტებული იყვნენ თავიანთი უძლურებით, ურთიერთობა საჭიროა დარჩეს მეგობრული და მგრძნობიარე. ასაკი იწვევს ცვლილებებს სექსუალურ გამოხატვაში. მამაკაცები უფრო ხშირად განიცდიან ამ ცვლილებებს, ვიდრე ქალები. კაცებისთვის ორგაზმი უფრო იშვიათი ხდება და ჩვეულებრივ, სჭირდებათ მეტი პირდაპირი სტიმულაცია ერექციის გამოსაწვევად. ყოველი ოთხი მამაკაციდან ერთს, 65-იდან 80 წლამდე, აღენიშნებოდა ძლიერი პრობლემები ერექციის გამოწვევასთან ან შენარჩუნებასთან დაკავშირებით და ეს პროცენტული მაჩვენებელი იზრდებოდა 80 წელს გადაცილებულ მამაკაცთა შორის. გარდა ამისა, ერექციის დისფუნქციის საწინააღმდეგო პრეპარატების გამოყენება ასაკოვან ზრდასრულებს სექსის იმედს უსახავს. მიუხედავად სამედიცინო გართულებებისა, და მოსაზრებების, რომ ასაკოვანი ხალხი უნდა იყოს ასექსუალი, ბევრი ასაკოვანი მისდევს შეღწევად სექსუალურ კავშირს. თანამედროვე ინტერვიუს შედეგებმა, რომელშიც მონაწილეობდა 3000 ასაკოვანი, 57-დან 85 წლამდე, აჩვენა, რომ ჯანმრთელობა დიდ როლს თამაშობს ხანდაზმულთა სექსუალურ აქტივობაში. სექსუალურად აქტიურ ასაკოვანთა პროცენტული რაოდენობა მეტია მათ შორის, ვისაც ჯანმრთელობის კარგი მდგომარეობა აქვს იმათზე, ვისაც ამ მხრივ ცუდად აქვს საქმე. ხშირად მოხუცი ქალები სექსუალურად ნაკლებად აქტიურები არიან. ამის მიზეზი შეიძლება იყოს ის, რომ ისინი მეუღლეებზე დიდხანს ცოცხლობენ, ან მამაკაცების ტენდენცია, რომ ახალგაზრდა ქალებზე იქორწინონ. როდესაც ასაკოვანი ზრდასრულები სექსუალურად აქტიურები არიან, ინტიმი და მეგობრობა ხშირად უფრო მნიშვნელოვანია მათთვის, ვიდრე სექსი.
იხ. ვიდეო ქალური სექსუალობა
სოციოკულტურული ასპექტები
ადამიანის სექსუალობა ასევე შეიძლება გაგებული იქნას, როგორც ადამიანების სოციალური ცხოვრების ნაწილი, რომელსაც მართავს ქცევის ნაგულისხმევი წესები და სტატუს ქვო. ასეთი მოპყრობა ავიწროებს საზოგადოებაში არსებული ჯგუფების ხილვადობას. სოციოკულტურული ასპექტი იკვლევს სოციალურ ნორმებზე და ამ ნორმებისაგან გამოწვეულ გავლენებს პოლიტიკის და მასმედიის ეფექტებთან ერთად. ასეთმა მოქმედებებმა შეიძლება სოციალურ ნორმებში განავითარონ მასობრივი ცვლილებები, როგორებიც იყო მაგალითად სექსუალური რევოლუცია და ფემინიზმის წარმოქმნა.
ისწავლება სექსის კონსტრუირებულ მნიშვნელობებსა და რასობრივ იდეოლოგიებს შორის კავშირი. სექსუალური მნიშვნელობები კონსტრუირებულია რასობრივ-ეთნიკური საზღვრების შესანარჩუნებლად “სხვების” ცილისწამების და ჯგუფის შიგნით სექსუალური ქცევის დარეგულირების ხარჯზე. ორივე მოქმედება: ქცევის ამ დადგენილი წესების ერთგულება ან მათგან გადახვევა, განსაზღვრავს და აძლიერებს რასობრივ, ეთნიკურ და ნაციონალისტურ რეჟიმებს.
ასაკი და ზნე-ჩვეულებები, რომელთა მიხედვითაც ბავშვები არიან ინფორმირებული სექსუალური საკითხების შესახებ, სექსუალური განათლების შედეგია. სასკოლო სისტემებს თითქმის ყველა განვითარებულ ქვეყანაში აქვთ სექსუალური განათლების გარკვეული ფორმა, მაგრამ ამ საკითხების ბუნება ფართოდ ცვალებადია. ზოგიერთ ქვეყანაში (როგორებიცაა ავსტრალია და ევროპის ქვეყნების დიდი ნაწილი) “ასაკის შესაფერისი” სექსუალური განათლება ხშირად სკოლამდელ ასაკში იწყება, მაშინ, როდესაც სხვა ქვეყნებში ასეთ განათლებას მოზარდობის ან მის წინაპერიოდში იწყებენ. სექსუალური განათლება შეიცავს მთელ რიგ თემებს, სექსუალური ქცევის ფიზიკურ, მენტალურ და სოციალურ ასპექტებს.
სექსუალური მორალი რელიგიაში
მსოფლიოს რელიგიების უმრავლესობა ცდილობდა მორალის საკითხები, რომლებიც აღმოცენდებოდა ადამიანების სექსუალობიდან, მიემართა საზოგადოებისა და ადამიანური ურთიერთქმედებებისკენ. ყველა ძირითადმა რელიგიამ შექმნა მორალური კოდექსი, რომელიც მოიცავდა სექსუალობის, მორალის, ეთიკის და ა.შ. საკითხებს, რომლებიც დადგენილი იყო ადამიანების სექსუალური ქმედებებისა და პრაქტიკების სახელმძღვანელოდ.
სექსუალობა ისტორიაში
ხელოვნება და არტიფაქტები წარსული ეპოქებიდან, ეხმარებიან ადამიანთა მიერ ამა თუ იმ ეპოქის სექსუალური წარმოდგენების გამოხატვას.
უძველესი ცივილიზაციები
ბევრი უძველესი ცივილიზაცია უზრუნველყოფს სექსუალობის განვითარების საბუთს. კერძოდ:
1 ეგვიპტე: წყვილი, ხნუმჰოტეპი (Khnumhotep) და ნიანხხნუმი (Niankhkhnum), ამჟამად დაკრძალულები მეხუთე დინასტიის ეპოქის გაერთიანებულ სამარხში, რომელიც მდებარეობს ეგვიპტის ქალაქ საქარაში, ყოფილა უძველესი აღიარებული ერთსქესიანი წყვილი კაცობრიობის ისტორიაში. ძველი ეგვიპტელები ფალოსის კულტს აკავშირებდნენ “ოსირისთან” (Osiris). როდესაც “ოსირისის” სხეული დაჭრეს ცამეტ ნაწილად, “სეთმა” (Set) მიმოფანტა ისინი მთელ ეგვიპტეში და მისმა ცოლმა, “ისისმა” (Isis) მოაგროვა ყველა ნაწილი გარდა ერთისა, მისი პენისისა, რომელიც თევზმა გადაყლაპა (იხილეთ ლეგენდა ოსირისსა და ისისზე). ფალოსი ითვლებოდა ნაყოფიერების სიმბოლოდ და ღმერთი “მინი” ხშირად გამოისახებოდა ერეგირებული პენისით.
2 ინდოეთი: უძველესი ტექსტები ინდუიზმიდან, ბუდიზმიდან და ჯაინიზმიდან, როგორებიცაა “ვედები” (Vedas), ამჟღავნებენ მორალურ პერსპექტივებს სექსუალობის, ქორწინებისა და ნაყოფიერების ლოცვების შესახებ. “რამაიანამ” (Ramayana) და “მაჰაბჰარატამ” (Mahabharata), ანტიკური ინდოეთის, დაახლოებით XIV საუკუნის თქმულებებმა, მოგვიანებით გავლენა იქონიეს ჩინურ, იაპონურ, ტიბეტურ და სამხრეთ-დასავლეთ აზიის კულტურებზე. ისინი აღნიშნავენ, რომ სექსი მიღებული იყო, როგორც ორმხრივი მოვალეობა დაქორწინებულ წყვილს შორის, მაგრამ ამავე დროს იგი მიჩნეული იყო პირად საქმედ. ინდოეთის სახალხოდ ცნობილი სექსუალური ლიტერატურაა “სამოცდაოთხი ხელოვნების” ტექსტი (“კამა-სუტრა”) (Kama Sutra).
3 მესოპოტამია: უძველეს მესოპოტამიაში, “იშტარი” (Ishtar) იყო სიცოცხლის, მამაკაცების და ქალების, ბუნების და ნაყოფიერების, სექსის, სექსუალური ძალის და შობადობის მოწინავე ღმერთი. ის აგრეთვე იყო ომის და იარაღის ღმერთიც. ნებისმიერ გამარჯვებას მის ტაძრებში ზეიმობდნენ. ნადიმებსა და სექსუალურ ორგიებში წმინდა ტაძრის პროსტიტუტებს პროდუქტსა და ფულს სწირავდნენ.
4 ჩინეთი: “ი ჩინგში” (I Ching) (ცვლილებების წიგნი, ჩინური კლასიკური ტექსტების კრებული, რომელიც ეხება დასავლური ტერმინით მეტაფიზიკას), სექსუალური კავშირი არის ორიდან ერთ-ერთი ფუნდამენტური მოდელი, რომლითაც აიხსნება სამყარო. სამოთხე აღწერილია, როგორც სექსუალური კავშირის დამყარება დედამიწასთან. ერთსქესიანი საყვარლები, უძველესი ჩინეთის მკვიდრი მამაკაცები, რომლებსაც ჰქონდათ დიდი პოლიტიკური ძალაუფლება, მოხსენიებული არიან ფილოსოფიის და ლიტერატურის ერთ-ერთ უძველეს და უდიდეს ნაშრომში “ჟუანგ ზი” (Zhuang Zi).
5 იაპონია: ალბათ მსოფლიოს ყველაზე ძველ რომანში, “გენჯი მონოგატარი” (Genji Monogatari) (გენჯის ამბავი), რომელიც თარიღდება დაახლოებით 11-ე საუკუნით, ეროტიციზმი განხილულია, როგორც არისტოკრატთა ესთეტიკური ცხოვრების ცენტრალური ნაწილი.
6 საბერძნეთი: ანტიკურ საბერძნეთში ფალოსი, ხშირად “ჰერმას” (Herma) ფორმით გამოხატული, იყო თაყვანისცემის ობიექტი და ნაყოფიერების სიმბოლო. ანტიკური ბერძენი მამაკაცის ერთ-ერთი აზრი ქალის სექსუალობაზე იყო ის, რომ ქალებს შურდათ მამაკაცის პენისის. ცოლები აღიქმებოდნენ, როგორც საქონელი, ხელსაწყოები კანონიერი შვილების გასაჩენად. ისინი სექსუალურად უნდა შეჯიბრებოდნენ “ერომენოის” (Eromenoi), “ჰეტაერასს” (Hetaeras) და მონებს თავიანთ საკუთარ სახლებში.
7 რომი: ანტიკურ რომაულ ცივილიზაციაში არსებობდა დღესასწაულები, რომლებიც ასოცირდებოდნენ ადამიანის რეპროდუქციულ ორგანოებთან. დროთა განმავლობაში წამოიჭრა ნებაყოფლობითი სექსის, აგრეთვე პროსტიტუციის ინსტიტუციონალიზაცია. ამის შედეგი იყო ვირტუალური სექსუალური კასტური სისტემა რომაულ ცივილიზაციაში – სექსუალური ურთიერთობების სხვადასხვა წოდებები და საფეხურები. ლეგალურად დაქორწინებული მეუღლეების გარდა, ბევრ მამაკაცს ჰყავდა “დელიკატუები” (Delicatue), მდიდარი და გამოჩენილი მამაკაცების საყვარლები. ზოგიერთები იყვნენ “ფამოსაეები” (Famosae), უმეტესად ქალიშვილები და ცოლებიც კი მდიდარი ოჯახებიდან, რომლებსაც მოსწონდათ სექსი საკუთარი სიამოვნებისთვის. იყო კიდევ ერთ-ერთი კლასი, ცნობილი როგორც “ლუპაე” (Lupae), რომლის წევრებიც მზად იყვნენ ქონოდათ სექსი ნებისმიერთან ვინც ამის საფასურს გადაუხდიდათ. “კოპაეები” (Copae) იყვნენ მსახური გოგონები ტავერნებსა და ფუნდუკებში, რომლებიც არ იყვნენ წინააღმდეგი მოგზაურებისათვის მიექირავებინათ თავი ერთი ღამის გასატარებლად.
თანამედროვე განვითარება
თანამედროვე აკადმიაში სექსუალობა ისწავლება სექსოლოგიის და “გენდერი და სექსუალობის” (Gender and Sexuality Studies) სწავლების სფეროში ბევრ სხვა სფეროს შორის. სექსოლოგია, სექსუალური ინტერესების, ქცევისა და ფუნქციის სწავლება მოიცავს სექსუალურ განვითარებას და სექსუალურ ურთიერთობებს სქესობრივი კავშირის (შეღწევადი სექსი) ჩათვლით. იგი ასევე ადასტურებს ისეთი ჯგუფების სექსუალობას, როგორებიცაა ინვალიდები (შრომის უნარს მოკლებულები), ბავშვები და მოხუცები.
ალფრედ კინსი დაინტერესდა სექსუალური პრაქტიკების განსხვავებული ფორმებით დაახლოებით 1933 წელს, როდესაც მან აღმოაჩინა კინსის სკალა (Kinslay Scale), რომელიც მწკრივდება 0-დან 6-მდე, სადაც 0 არის უკიდურესად ჰეტეროსექსუალი და 6 კი უკიდურესად ჰომოსექსუალი. მისი “კინსის აღწერები” (Kinsley Reports) დაიწყო მას შემდეგ, რაც გამოქვეყნდა “მამრობითი სქესის ადამიანის სექსუალური ქცევა” (Sexual Bbehavior in the Human Male) 1948 წელს და “მდედრობითი სქესის ადამიანის სექსუალური ქცევა” (Sexual Behavior in the Human Female) 1953 წელს, რამაც ხელი შეუწყო 1960-იანი წლების სექსუალურ რევოლუციას.
სექსუალური ქცევა
ადამიანის სექსუალური ქცევა, სტიმულირებული სიამოვნების მიღების სურვილით, შეიცავს პარტნიორის ან პარტნიორების ძიებას, ინდივიდებს შორის ურთიერთქმედებას, ფიზიკურ, ემოციურ ინტიმურობას, და სექსუალურ კონტაქტს, რომელიც შეიძლება გადაიზარდოს წინასექსუალურ თამაშში (foreplay), მასტურბაციაში და საბოლოო ჯამში მიაღწიოს ორგაზმს.
სექსუალური მიზიდულობა
სექსუალური მიზიდულობა მნიშვნელოვანი ასპექტია პიროვნების, როგორც მის სექსუალობაზე დაკვირვებისა და ასევე მასზე დამკვირვებლისაც. ყოველი ადამიანი განსაზღვრავს თვისებებს, რომლებსაც თვლის მიმზიდველად. ეს თვისებები და მათი აღქმის უნარი ყოველ პიროვნებას საკუთარი აქვს. ადამიანის სექსუალურ ორიენტაციას საყურადღებო გავლენა აქვს იმაზე, თუ რა თვისებები მიაჩნია მას მიმზიდველად. თვისებები, რომლებიც ადამიანებს შეიძლება მიაჩნდეთ სექსუალურად მიმზიდველად, შეიძლება დამოკიდებული იყოს ფიზიკურ თვისებებზე, ადამიანის გარეგნობის და მოძრაობების ჩათვლით, მაგრამ ასევე შეიძლება გავლენა ჰქონდეს მის ხმას, ან სუნს, აგრეთვე ინდივიდუალურ უპირატესობებს, რაც სხვადასხვა გენეტიკური, ფსიქოლოგიური და კულტურული ფაქტორების ზემოქმედების შედეგია.
ურთიერთობის აწყობა
ადამიანები ცნობიერად თუ ქვეცნობიერად ცდილობენ მიიზიდონ სხვები. ისინი, ვისთანაც შეძლებენ უფრო ღრმა ურთიერთობის ფორმირებას. ამის მიზანი შეიძლება იყოს ამხანაგობა, შობადობა, ინტიმური ურთიერთობა და სხვა. ეს მოქმედება შეიცავს ინტერაქტიულ პროცესებს, რისი საშუალებითაც ადამიანები იზიდავენ პოტენციურ პარტნიორებს და ამყარებენ ურთიერთობას. ის პროცესები, რომლებშიც შედის პარტნიორის მიზიდვა და სექსუალური ინტერესის გამყარება, შეიძლება შეიცავდეს შემდეგ ეტაპებს:
1 ფლირტი შეიძლება იქნას გამოყენებული იმისთვის, რომ მიიზიდონ სხვისი სექსუალური ყურადღება, რათა აღძრან რომანტიკული ან სექსუალური დამოკიდებულებები და შეიძლება შეიცავდეს ჟესტების ენას, საუბარს, ხუმრობას, ან მცირე ფიზიკურ კონტაქტს.
2 ცდუნება არის პროცესი, რომლის მეშვეობითაც ერთი ადამიანი განზრახ ხიბლავს მეორეს, რომ შეიტყუოს იგი გარკვეული სახის სექსუალურ ქცევაში. სექსუალური ინტერესის საკომუნიკაციო საშუალება შეიძლება იყოს ვერბალური, ან ვიზუალური.
3 პაემანი არის შეხვედრა, ან პიკნიკი პოტენციურ პარტნიორთან და ემსახურება მასთან სიახლოვისა და შესაფერისობის გაუმჯობესებას ინტიმური პარტნიორობისთვის.
4 ხანდახან ფიზიკური ინტიმის მოლოდინი არის სექსუალური მიზიდულობის ყველაზე ეფექტიანი საშუალება. ეს შეიძლება გამოიხატოს ისეთი გრძნობებით, როგორებიცაა ახლო მეგობრობა, ან სიყვარული. ინტიმის გამოხატვის საშუალებებია აგრეთვე ხელჩაკიდებული ყოფნა, ჩახუტება, კოცნა, ან მოფერება.
იხ. ვიდეო აფირმაცია სექსუალური ცხოვრების ჰარმონიზაციისათვის
აფირმაცია - დადასტურბა ფსიქოლოგიაში - (ლათ. affirmatio - განცხადება, დადასტურება) - დამადასტურებელი (დადებითი) განსჯა. პოპულარულ ფსიქოლოგიაში დადასტურება არის პოზიტიური განცხადება, მოკლე ავტო-წინადადების ფრაზა, რომელიც ქმნის სწორ ფსიქოლოგიურ დამოკიდებულებას .
დამოუკიდებელი, შეგნებული თვითჰიპნოზის მეთოდი აქტიურად განვითარდა მე-20 საუკუნის დასაწყისში თვითდახმარების სწავლებების ფარგლებში (W. Atkinson, N. Hill, D. Carnegie), ერთ-ერთი პირველი და ყველაზე. შეგნებული თვითჰიპნოზის ცნობილი მაგალითებია ფსიქოლოგის ემილ კუეტის მეთოდი („ყოველდღე ვხდები უკეთესი და უკეთესი“). ტერმინმა "დადასტურება" პოპულარობა მოიპოვა ლუიზ ჰეის თვითდახმარების ნამუშევრების შემდეგ
სხვა ინდუსტრიებში უსასრულობის სიმბოლოს შეიძლება ჰქონდეს განსხვავებული მნიშვნელობა; მაგალითად, წიგნის აკინძვაში, იგი გამოიყენება იმის აღსანიშნავად, რომ წიგნი იბეჭდება გამძლე ქაღალდზე
