ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                  მალაქიტი

მალაქიტი ბინრბაში - ფორმლა  -  CuCO₃·Cu(ОН)₂      

(ფრანგ. malachite < ბერძნ. malachē – ბალბა (სახელი ეწოდა ფოთლის ფერთან მსგავსების გამო) — კარბონატების კლასის მინერალი; ქიმიური შედგენილობა CuCO₃·Cu(ОН)₂. კრისტალდება მონოკლინურ სინგონიაში. კრისტალები იშვიათია, ჩვეულებრივ გვხვდება ფარულ ან წვრილკრისტალურ რიტმულზოლიანი თირკმლისებრი ნაჟონი აგრეგატები.

მწვანე, მოცისფრო, ზოგჯერ მურა ფერისაა. სიმაგრე მინერალოგიური სკალით 3,5-4,0; სიმკვრივე 3900-4100 კგ/მ³. წარმოიქმნება სპილენძის სულფიდური მადნების დაჟანგვის ზონაში.

მალაქიტის მნიშვნელოვანი საბადოებია რუსეთში, ყაზახეთში, აფრიკაში, დიდ ბრიტანეთში, საფრანგეთში, ჩილეში და სხვა.

მალაქიტი ძვირფასი სანახელავო ქვაა; იყენებენ სამკაულად (ძველად — ინტერიერების მოსაპირკეთებლად).

იხ. ვიდეო

იგი შედგება 71,9% CuO სპილენძის ოქსიდისგან (Cu 57%), 19,9% CO2 ნახშირორჟანგი და 8,2% H2O წყალი. იგი გამოიხატება ქიმიური ფორმულით Cu2 (CO3) (OH) 2. მოძველებული ქიმიური სახელია ნახშირბადოვანი სპილენძის მწვანე.

სისტემა მონოკლინიკურია. დუბლი (100). სიმტკიცე 3,5-4,0; სიმკვრივე 3,7-4,1 გ/სმ³. ფერი მწვანე სხვადასხვა ფერებში; სიკაშკაშე განსხვავებულია, კონსტიტუციიდან გამომდინარე: შუშისებრი კრისტალებისთვის ან აბრეშუმისებრი წვრილბოჭკოვანი აგრეგატებისთვის და ნაჭრებისთვის. კრისტალების ჩვევა არის პრიზმული, ლამელარული, აცვია. კრისტალები იშლება სფერული კრისტალების, წვრილ-ბოჭკოვანი სფერულიტების, სფეროიდოლიტის დენდრიტების წარმოქმნით.

პალენკის წითელი დედოფლის დაკრძალვის ნიღაბი დამზადებულია მალაქიტის მოზაიკისგან.

კოლბაში გაცხელებისას გამოყოფს წყალს, ნახშირორჟანგს და შავდება: {\ ჩვენების სტილი {\ mathsf {(CuOH) _ {2} CO_ {3} \ მარჯვენა ისარი 2CuO + CO_ {2} + H_ {2} O}}} {\ mathsf {(CuOH) _ {2} CO_ {3} \ მარჯვენა ისარი 2CuO + CO_ {2} + H_ {2} O}} დამახასიათებელია მალაქიტის ხსნადობა მჟავებში ნახშირორჟანგის გამოყოფით, ასევე ამიაკში, რომელიც იქცევა ლამაზ ლურჯ ფერში.

Vase in malachite in the Hermitage Museum, St Petersburg

მალაქიტისგან თავისუფალი სპილენძის მიღების მეთოდი ცნობილია უძველესი დროიდან. ნახშირის არასრული წვის პირობებში, რომელშიც წარმოიქმნება ნახშირბადის მონოქსიდი, რეაქცია ხდება: {\ ჩვენების სტილი {\ mathsf {(CuOH) _ {2} CO_ {3} + 2CO \ მარჯვენა ისარი 3CO_ {2} + 2Cu + H_ {2} O}}} {\ mathsf {(CuOH) _ {2} CO_ { 3} + 2CO \ მარჯვენა ისარი 3CO_ {2} + 2Cu + H_ {2} O}}

Elephant carved from malachite. Length 11 cm.

•