ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                     მრავალჯაგრიანი ჭიები

Sedentarische Sabellidae

პოლიქეტები (Polychaeta) — რგოლოვანი ჭიების კლასი, მათი სიგრძე 2 მმ-იდან 3 მ აღწევს, მრავალსეგმენტიანი სხეულის თითოეულ სეგმენტში მეორდება შინაგანი ორგანოების კომპლექსი. აქვთ სპეციალური სამოძრაო ორგანოები — პარაპოდიები, რომელთაგანაც შემდგომში განვითარდა ფეხსახსრიანთა კიდურები. ზოგ მრავალჯაგრიანი ჭიებში ლაყუჩების ფუნქციას ასრულებს თავზე განლაგებული საცეცების გვირგვინი. აქვთ თვალები, ზოგჯერ საკმაოდ რთული, და წონასწორობის ორგანოები (სტატოცისტები).

მრავალჯაგრიანი ჭიები ცალსქესიანები არიან. განაყოფიერება გარეგანია. განვითარება მეტამორფოზით მიმდინარეობა. ბინადრობენ ზღვაში, მცირეოდენი — მტკნარ წყალში (მაგ., Manayunkia — ბაიკალში). კლასში 70-მდე ოჯახის 6 ათასზე მეტი სახეობაა. უმრავლესობა ფსკერზე ცხოვრობს. მრავალი მათგანი ქვიშის ნაწილაკების ან სხვა მასალისაგან იშენებს მილებს და ბოლომდე იქ რჩება. იკვებებიან დეტრიტით. ბევრი მტაცებელია, ხშირად კომენსალი, იშვიათად პარაზიტი. ზოგ სახეობას ახასიათებს ნათება. მრავალჯაგრიანი ჭიები მრავალი თევზის საკვებია (ნერეისისებრნი).

დიდი ზომის ზოგ მრავალჯაგრიანი ჭიებს იყენებენ თევზის მისატყუებლად, ზოგს ზიანი მოაქვს სახალხო მეურნეობისათვის.

იხ. ვიდეო

მრავალჯაგრიანის აბსოლიტური უმრავლესობა ზღვის წყლების მკვიდრია. ისინი ბინადრობენ ოკეანეში მოქცევის ზონიდან (ზღვისპირა) უფსკრულამდე. მოზრდილები, როგორც წესი, ქვედა ფორმებია. ყველაზე დიდი სიღრმე, რომელზედაც აღმოაჩინეს პოლიქეტური ჭიები - 10 160-დან 10 730 მ-მდე.მსოფლიო ოკეანეში პოლიქეტები ბინადრობდნენ ფსკერის და პელაგიის თითქმის ყველა ბიოტოპში - ოკეანეური რიფტის ზონების ინტერსტიციულიდან ჰიდროთერმულ ოაზამდე. მტკნარ წყლებში (მაგალითად, გვარი Manayunkia ბაიკალის ტბაში), ტყის ფსკერზე და 3 მ-ზე მეტ სიღრმეზე ნიადაგში (გვარი Parergodrilus და გვარი Hrabiella) ცხოვრობს ძალიან ცოტა პოლიქაეტი.

იხ. ვიდეო

პოლიქაეტების უმეტესობა ბურუსით მოცული ცხოვრების წესს უტარებს. მცოცავი პოლიქაეტები რიცხვით მომდევნო ადგილს იკავებენ. ბევრ სახეობას შეუძლია ცურვა, ზოგი კი მუდმივად პელაგიურია. და ბოლოს, არსებობენ პოლიქეტები, რომლებიც ქმნიან მილებს და მათში უმოძრაო ცხოვრების წესს უტარებენ. პარაზიტები ძალზე იშვიათია პოლიქაეტებს შორის, მაგრამ ზოგიერთი სახეობა პარაზიტირებს სხვა პოლიქეტებს, ზღვის ვარსკვლავებსა და თევზებს . ზოგიერთი პოლიქაეტის სახეობის ლარვის სასიცოცხლო სტადია (Amphinomidae, Sabellariidae, Oweniidae, Magelonidae ოჯახებიდან) დინების დახმარებით კვეთს ატლანტის ოკეანეს აფრიკიდან ამერიკაში. მათ ტრანსოკეანურ ლარვებს უწოდებენ. ბევრი მათგანი 2-3 თვეში ახერხებს ოკეანის გადაცურვას, შემდეგ ფსკერზე ჩასახლდება, ზრდასრულ მატლებად გადაიქცევა და ზღვისპირა რეგიონში ცხოვრობს.

იხ.ვიდეო