ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                     ბრაჰმა

 (სანსკრ. ब्रह्मा brahmā „შემოქმედი“) — ადრეული ბრაჰმანიზმის უმაღლესი ღვთაება, ინდუისტური სამების ტრიმურტის შემოქმედი ღმერთი — მფარველ ვიშნუსა და გამანადგურებელ შივასთან ერთად.

ბრაჰმას კულტი უნდა წარმოშობილიყო გვიანდელ ვედურ პერიოდში ძვ. წ. I ათასწლეულის I ნახევარში კლასობრივი საზოგადოების გაჩენისა და ქურუმთა პრივილეგიური კასტის ბრაჰმანების გაბატონებასთან ერთად.

ჩვეულებრივ ბრაჰმას გამოხატავენ გედზე მჯდომს ოთხი სახითა და ოთხი ხელით.

ვინაიდან ბრაჰმამ მსოფლიოს შექმნა უხსოვარ დროში უკვე დაასრულა, ინდუიზმის მიმდევრებში მის მიმართ ინტერესი იმდენად დაიკარგა, რომ ტაძრებით მოფენილ ინდოსტანის ნახევარკუნძულზე ბრაჰმასთვის მიძღვნილი ორი უძველესი მოუვლელი ტაძარიღა არსებობს. ბრაჰმას კულტი საუკუნეების განმავლობაში შეცვალეს სხვა ღმერთებმა — კრიშნამ, რამამ, განეშამ და სხვა.

ბრაჰმას ცოლია სარასვატი, მეცნიერებისა და ხელოვნების ქალღმერთი.

იხ. ვიდეო

მაჰაბჰარატაში (1.1.20) ბრაჰმას უწოდებენ „გამოვლენილ და გამოვლენილ, არარსებულ და არსებულს, რაც არის მთელი სამყარო, რომელიც განსხვავდება არსებული და არარსებულისგან; უმაღლესი და უმდაბლესი, უძველესი და უმაღლესი, ამოუწურავი და კეთილგანწყობილი შემოქმედი, რომელიც თვითონ არის კეთილგანწყობილი ”და გაიგივებულია იშანასთან (შივასთან) და ვიშნუსთან

ვიშნუ და ლაკშმი განთავსებული საღვთო გველზე ანანტა-შეშა, იმ დროს როცა ბრახმა იბადება ლოტოსის ყვავილისგან, უმაღლესი ჭიპი ვიშნუსი.