ედვინ ჰოლი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                          ედვინ ჰოლი

                                   

ინგლ. Edwin Herbert Hall - 7 ნოემბერი, 1855 – 20 ნოემბერი, 1938) იყო ამერიკელი ფიზიკოსი, რომელმაც აღმოაჩინა მისი სახელობის ეფექტი (ჰოლის ეფექტი). მან ჩაატარა თერმოელექტრული კვლევა ჰარვარდში, სადაც დაწერა მრავალი სახელმძღვანელო და გამოიყენა სასწავლო მასალა.

ბიოგრაფია

ჰოლი დაიბადა გორჰემში, მეინი, აშშ. 1875 წელს დაამთავრა ბოუდოინის კოლეჯი (ბრუნსვიკი). ჰოლმა უმაღლესი განათლება მიიღო ჯონს ჰოპკინსის უნივერსიტეტში, სადაც დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია 1880 წელს. სწორედ იქ ჩაატარა პირველი ექსპერიმენტები.

ეფექტი, რომელმაც მოგვიანებით მიიღო მისი აღმომჩენის სახელი, აღმოაჩინა ედვინ ჰოლმა 1879 წელს, როდესაც ის სადოქტორო დისერტაციაზე მუშაობდა. ჰოლმა ჩაატარა ექსპერიმენტი მინაზე დადებულ ოქროს ფირფიტაზე, როცა მასში მაგნიტური ნაკადი გადიოდა, პოტენციური სხვაობა წარმოიშვა ფირფიტის გვერდით კიდეებზე (აუცილებლად არ გამოიყენებოდა ოქროს, ნახევარგამტარული მასალებიც). პოტენციური განსხვავება წარმოიშვა ფირფიტის სიბრტყეზე პერპენდიკულარული მაგნიტური ველის გამოყენების გამო (ჰოლის ელემენტი). ჰოლის ძაბვის თანაფარდობა გრძივი დენის სიდიდესთან, რომელიც დღეს ცნობილია როგორც "დარბაზის წინააღმდეგობა", ახასიათებს მასალას, საიდანაც მზადდება ჰოლის ელემენტი. 1880 წელს ეს ექსპერიმენტები გამოქვეყნდა როგორც სადოქტორო დისერტაცია American Journal of Science and Philosophical Magazine-ში.

დარბაზის ნამუშევრები

A Text-Book of Physics (1891; მესამე გამოცემა, 1903), ჯ.ბერგენთან ერთად

დაწყებითი გაკვეთილები ფიზიკაში (1894; 1900)

ქიმიისა და ფიზიკის სწავლება (1902), ა. სმიტთან ერთად

კოლეჯის ფიზიკის ლაბორატორიული სახელმძღვანელო (1904; შესწორებული გამოცემა, 1913)

ფიზიკის ელემენტები (1912).

იხ. ვიდეო - Hall Experiment | Solid State Physics