ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                         ენტონი ბერჯესი

ბერჯესი 1986 წელს

სრული სახელი ჯონ ენტონი ბერჯეს უილსონი

დაბადების თარიღი 25 თებერვალი, 1917

დაბადების ადგილი Harpurhey

გარდაცვალების თარიღი 22 ნოემბერი, 1993 (76 წლის)

გარდაცვალების ადგილი St John's Wood ან ლონდონი

დასაფლავებულია მონაკო

ფსევდონიმი ენტონი ბერჯესი

საქმიანობა

რომანისტი კრიტიკოსი ცომპოზიტორი ლიბრეტისტი დრამატურგი სცენარისტი ესეისტი მთარგმნელი ლინგვისტი

ენა ინგლისური

ეროვნება ინგლისელები

მოქალაქეობა Flag of the United Kingdom.svg გაერთიანებული სამეფო

ალმა-მატერი Xaverian College[16] და მანჩესტერის ვიქტორიას უნივერსიტეტი

პერიოდი 1956–1993

Magnum opus მექანიკური ფორთოხალი

ჯილდოები პრომეთეს ჯილდო - დიდების დარბაზი, ხელოვნებისა და ლიტერატურის ორდენის კომანდორი, ლიტერატურის სამეფო საზოგადოების წევრი და Companion of Literature

 ცნობილია ფსევდონიმით ენტონი ბერჯესი (დ. 25 თებერვალი, 1917 — გ. 22 ნოემბერი. 1993) — ინგლისელი მწერალი და კომპოზიტორი. მისი ყველაზე გახმაურებული ნაშრომია დისტოპიური სატირა „მექანიკური ფორთოხალი“, რომელმაც სტენლი კუბრიკის 1971 წელს გადაღებული ამავე სახელწოდების ეკრანიზაციის გამოსვლის შემდეგ მოიპოვა ცნობადობა.

იხ. ვიდეო - ჯონ ენტონი ბერჯესი/“კატოს საღამოები“/რადიო იმედი, Radio Imedi - ხელოვნება სუბლიმირებული ლიბიდოს ნაყოფია. საჭურისი ვერ იქნება მღვდელი და, ასევე, საჭურისი ვერ იქნება ხელოვანი. შეიძლება, ადამიანმა დაწეროს ერთი შესანიშნავი წიგნი, მაგრამ ეს მას არ აქცევს დიდ მწერლად, არამედ – მხოლოდ შესანიშნავი წიგნის ავტორად. ჩემი აზრით, მწერალი ცხოვრებას ძალზე ფართოდ და ღრმად უნდა ასახავდეს, რათა მას დიდი რომანისტი ვუწოდოთ”. 

„ ფორთოხლის მექანიკოსი“, ჯონ ენტონი ბერჯესი, გადაცემაში „კატოს საღამოები“, პროექტ „კოდექს აუდიოს ფარგლებში“, მიშა მიმინოშვილთან ერთად.

წამყვანი: კატო;

თანაწამყვანი: მიშა მიმინოშვილი.

რადიო იმედი,  გადაცემა "კატოს საღამოები", 

105.9 (თბილისის სიხშირე),

4 დეკემბერი, 2017 წელი

ბიოგრაფია

ჯონ ენტონი ბერჯეს უილსონი დაიბადა 1917 წლის 25 თებერვალს მანჩესტერში, კათოლიკურ ოჯახში. ბერჯესის მამა ბუღალტერი იყო და საღამოობით პაბში ფორტეპიანოზე უკრავდა. მას შემდეგ, რაც ბერგესის დედა გარდაიცვალა გრიპის პანდემიის დროს, როდესაც ის ორი წლის იყო, მამამისი 1922 წელს დაქორწინდა პაბის მფლობელზე და თამბაქოს გაყიდვაში შევიდა. ბიჭი დეიდამ გაზარდა, შემდეგ კი დედინაცვალმა. მამამისი გარდაიცვალა 1938 წელს, 55 წლის ასაკში, მემკვიდრეობა არ დაუტოვებია.

თანატოლებთან ურთიერთობის შესახებ ბერჯესი იხსენებს: „მე ან მუშტებით დამესხნენ, ან საერთოდ არ შემიმჩნიეს. უბრალოდ მეზიზღებოდა. ბანდაში მოხვედრილი რაგამუფინები ჩემსავით მოწესრიგებულად ჩაცმულ ბავშვებს სცემდნენ. მალე იგი მანჩესტერის კათოლიკურ დაწყებით სკოლაში დაავალეს. მწერალი მოგვიანებით იხსენებდა: „სკოლაში რომ მიმიყვანეს, კითხვა უკვე ვიცოდი, მაგრამ სტუდენტების უმეტესობამ ვერ შეძლო. ასე რომ, მე არ ვიყავი სხვების მსგავსი." ბავშვობაში მას ნამდვილად არ უყვარდა მუსიკა, სანამ რადიოში არ მოისმინა "წარმოუდგენელი ფლეიტის სოლო" და მოიხიბლა. რამდენიმე წუთის შემდეგ დიქტორმა გამოაცხადა, რომ ითამაშა კლოდ დებიუსის პრელუდია "ფაუნის შუადღე".

ბერჯესმა განათლება მიიღო Xavierian College-ში და მანჩესტერის უნივერსიტეტში, რომელიც დაამთავრა 1940 წელს და იქ დაიწყო ლექციების კურსის კითხვა ინგლისური ენისა და ლიტერატურის ისტორიის შესახებ. მეორე მსოფლიო ომის დროს ბერგესი ჯარში მსახურობდა.

1942 წელს იგი დაქორწინდა ლუელა იშერვუდ ჯონსზე, რომელიც გარდაიცვალა 1968 წელს ღვიძლის ციროზით. ბერგესის ბიოგრაფი, ენდრიუ ბიზველი, თავის წიგნში „ენტონი ბერგესის რეალური ცხოვრება“ ყვებოდა, რომ ლუელა გააუპატიურეს და სცემეს ოთხმა შავკანიანმა ამერიკელმა დეზერტირმა გათიშვის დროს. 1946 წლიდან 1950 წლამდე ბერჯესი ასწავლიდა ბირმინგემის უნივერსიტეტში, მუშაობდა განათლების სამინისტროში და ბანბერის სკოლაში. ბერჯესის სადებიუტო რომანი დაიწერა 1949 წელს, მაგრამ არ გამოქვეყნებულა 1965 წლამდე. 1959 წლამდე ბერგესი სწავლობდა მუსიკის თეორიას და ცოტა დრო დაუთმო წერას. 1954 წელს იყო მალაიას ფედერაციის განათლების ინსპექტორი, ხოლო 1958 წელს ბრუნეიში.

1959 წელს მაშინდელ მასწავლებელს ენტონი ბერჯესს, მას შემდეგ, რაც კლასში გონება დაკარგა, დაუდგინეს თავის ტვინის სიმსივნე და ექიმის თქმით, მას ერთი წელი არ რჩებოდა სიცოცხლე. ეს მოვლენა იყო ბიძგი, რომ ბერგესს დაეწყო წერა. მას შემდეგ მან გამოაქვეყნა 50-ზე მეტი წიგნი, მათ შორის ყველაზე ცნობილი Enderby Tetralogy და A Clockwork Orange. ბერგესი წერდა არა მხოლოდ საკუთარი სახელით, არამედ სხვადასხვა ფსევდონიმებითაც, რომლებიც მას ცოლმა შესთავაზა. ბერგესმა ერთხელ დაწერა მიმოხილვა Yorkshire Post-ისთვის საკუთარი რომანის, Inside Mr. Enderby (1963) გაზეთის მთავარი რედაქტორის თხოვნით - რომანი დაიწერა ფსევდონიმით ჯოზეფ კელით, რომელიც რედაქტორმა. უფროსმა არ იცოდა ბერგესის კუთვნილების შესახებ.[2] ბერჯესმა ასევე გაუგზავნა წერილები Daily Mail-ს, ხელმოწერილი "მუჰამედ ალი".

1960-1964 წლებში ბერჯესმა დაწერა 11 რომანი.

მწერლის შემოქმედებაზე მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია ჯეიმს ჯოისის (რომლის ცხოვრებასა და მოღვაწეობას მიუძღვნა ბერგესმა მრავალი სტატია და რამდენიმე მონოგრაფია) და ასევე, გარკვეულწილად, მისმა კათოლიკურმა რელიგიამ.

მისი ყველაზე ცნობილი ნამუშევარი A Clockwork Orange, რომელმაც პოპულარობა ძირითადად სტენლი კუბრიკის ფილმის ადაპტაციის შემდეგ მოიპოვა, ეხება ისეთ თემებს, როგორიცაა ძალადობა, თავისუფალი ნება და მორალი.

ბერგესი საუბრობდა ბევრ ენაზე: რუსულ, გერმანულ, ესპანურ, იტალიურ, უელსურ, იაპონურ და მშობლიურ ინგლისურ ენაზე.

იხ. ვიდეო - Anthony Burgess documentary

ეს ცოდნა მას გამოადგა ხელოვნური ენის „ნადსატის“ შედგენისას, რომელსაც იყენებდნენ მისი წიგნის გმირები.

1968 წელს ბერჯესი იტალიელ პრინცესაზე დაქორწინდა. მონაწილეობდა სხვადასხვა თოქ-შოუებში, წერდა სტატიებს ბრიტანული გაზეთებისთვის. 1970-1971 წლებში ბერჯესი ასწავლიდა პრინსტონის უნივერსიტეტში და გახდა საპატიო პროფესორი ნიუ-იორკის სიტი კოლეჯში (1972). 1972 წელს იყო მინეაპოლისში გუტრის თეატრის ლიტერატურული განყოფილების ხელმძღვანელი. 1976 წელს ასწავლიდა ბუფალოს ნიუ-იორკის უნივერსიტეტში.

მთელი ცხოვრების განმავლობაში, ბერგესი წერდა მუსიკასაც - მთლიანობაში, მკვლევარის პოლ ფილიპსის თქმით, მას ეკუთვნის დაახლოებით 175 კომპოზიცია, მათ შორის საკმაოდ მარტივი მელოდიები და რთული ნაწარმოებები, რომლებიც აერთიანებს ინგლისური კომპოზიტორთა სკოლის ტრადიციებს (ელგარი, ტილო, უოლტონი, ვონი). უილიამსი) დებიუსისა და სტრავინსკის გავლენით. ბერჯესის მესამე სიმფონია დაკვეთით და პრემიერა შედგა აიოვას უნივერსიტეტის სიმფონიური ორკესტრის მიერ ჯეიმს დიქსონის მეთაურობით (22 ოქტომბერი, 1975 წ.), ხოლო Blooms of Dublin არის ოპერეტა, რომელიც დაფუძნებულია ჯოისის ცნობილ რომანზე "ულისესზე". შესრულდა BBC რადიოში 1982 წელს ჯოისის დღესთან დაკავშირებით. საუკუნოვანი. ბერჯესის ზოგიერთი ნაწერი ეფუძნება მალაიზიური მუსიკის შთაბეჭდილებებს; მას ასევე ეკუთვნის ოპერა "ტროცკი ნიუ იორკში" (1980), ფანტასტიკა ფორტეპიანოსა და ორკესტრისთვის "რომი წვიმაში" და ა.შ. ბერგესმა ასევე შეასრულა ბიზეს ოპერა "კარმენის" ახალი თარგმანი ინგლისურად და დაწერა ახალი ლიბერი.

იხ. ვიდეო - Энтони Бёрджесс: музыкант, который писал романы