ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                          ჰიპოვიტამინოზი D

D ვიტამინის შეწოვის ნორმალური პროცესი

დაავადება, რომელიც ვითარდება, როდესაც არ არის საკმარისი ვიტამინი D. ის ყველაზე ხშირად გვხვდება ადამიანებში, რომლებიც არ ექვემდებარებიან საკმარის მზეს, განსაკუთრებით სინათლეს საკმარისად ულტრაიისფერი სხივებით (UV/UV). D ვიტამინის დეფიციტი ასევე შეიძლება გამოწვეული იყოს D ვიტამინის არასაკმარისი დიეტური მიღებით, დარღვევებით, რომლებიც ზღუდავს D ვიტამინის შეწოვას და არღვევს D ვიტამინის გარდაქმნას აქტიურ მეტაბოლიტებად, მათ შორის ღვიძლის, თირკმელებისა და მემკვიდრეობითი დაავადებების ჩათვლით . ჰიპოვიტამინოზი აფერხებს ძვლის მინერალიზაციას, რაც იწვევს ძვლების დარბილების დაავადებებს, როგორიცაა რაქიტი ბავშვებში. მას ასევე შეუძლია გააუარესოს ოსტეომალაცია და ოსტეოპოროზი მოზრდილებში, ზრდის ძვლის მოტეხილობის რისკს. კუნთების სისუსტე ასევე ჰიპოვიტამინოზის საერთო სიმპტომია, რაც კიდევ უფრო ზრდის მოზრდილებში დაცემის და ძვლების მოტეხილობის რისკს. D ვიტამინის დეფიციტი ასევე შეიძლება ასოცირებული იყოს შიზოფრენიის განვითარებასთან.

იხ. ვიდეო - #პირადიექიმი ორგანიზმში D ვიტამინის ნაკლებობის ნიშნები

ვიტამინი D სინთეზირდება კანში მზის ულტრაიისფერი სხივების გავლენის ქვეშ. ცხიმოვანი თევზი, როგორიცაა ორაგული, ქაშაყი, სკუმბრია და მათი პროდუქტები, როგორიცაა თევზის ზეთი, არის D ვიტამინის ძირითადი წყარო. ვიტამინი D ხშირად გამდიდრებულია რძით, პურით, წვენებით და სხვა რძის პროდუქტებით. ბევრი მულტივიტამინი შეიცავს D ვიტამინს სხვადასხვა რაოდენობით.

                                        თევზის ზეთი, D ვიტამინის ერთ-ერთი მთავარი წყარო

კლასიფიკაცია

D დიაგნოზირებულია სისხლში 25-ჰიდროქსივიტამინ D-ის კონცენტრაციის გაზომვით. ერთი ნანოგრამი მილილიტრზე (1 ნგ/მლ) უდრის 2,5 ნანომოლს ლიტრზე (2,5 ნმოლ/ლ).

მძიმე დეფიციტი: <12 ნგ/მლ = <30 ​​ნმოლ/ლ.

დეფიციტი: <20 ნგ/მლ = <50 ნმოლ/ლ

დეფიციტი: 20-29 ნგ/მლ = 50-75 ნმოლ/ლ

ნორმა: 30–50 ნგ/მლ = 75–125 ნმოლ/ლ

D ვიტამინის ნორმალური დონე გამორიცხავს D ვიტამინის დეფიციტის კლინიკურ გამოვლინებებს, ასევე D ვიტამინის ტოქსიკურობას.

იხ. ვიდეო - Витамин D. Функции витамина D в организме. Причины и последствия гиповитаминоза D.

უმეტეს შემთხვევაში, D ვიტამინის დეფიციტი თითქმის ასიმპტომურია. მისი დადგენა შესაძლებელია მხოლოდ სისხლის ანალიზით, მაგრამ არის ზოგიერთი დაავადების მიზეზი:

ჯანსაღი და ოსტეოპოროზიული ძვალი

გართულებები

რაქიტი არის ბავშვთა დაავადება, რომელსაც ახასიათებს ზრდის შეფერხება და გრძელი ძვლების დეფორმაცია . D ჰიპოვიტამინოზის პირველივე ნიშანი არის კრანიოტაბები, თავის ქალას არანორმალური დარბილება ან გათხელება.

ოსტეომალაცია არის ძვლის გათხელების დაავადება, რომელიც გვხვდება მოზრდილებში და ვლინდება პროქსიმალური კუნთების სისუსტითა და ძვლების მყიფეობით. D ჰიპოვიტამინოზით დაავადებულ ქალებს, რომლებსაც ჰქონდათ მრავალჯერადი ორსულობა, აქვთ ოსტეომალაციის განვითარების გაზრდილი რისკი .

ოსტეოპოროზი არის დაავადება, რომელიც ხასიათდება ძვლის მინერალური სიმკვრივის დაქვეითებით და მათი მყიფეობის მატებით.

მოტეხილობის გაზრდილი რისკი.

კუნთების ტკივილი, სისუსტე და კრუნჩხვები (ფასციკულაციები) გამოწვეული სისხლში კალციუმის დაბალი დონით (ჰიპოკალციემია)

პაროდონტიტი არის ქსოვილის ანთებითი დაავადება, რომელიც ხასიათდება პაროდონტის ქსოვილების პროგრესირებადი განადგურებით, რაც იწვევს კბილების დაკარგვას.

პრეეკლამფსია: არსებობს კავშირი D ვიტამინის დეფიციტსა და ქალებს შორის, რომლებსაც ორსულობის დროს უვითარდებათ პრეეკლამფსია. ამ სახელმწიფოებს შორის ზუსტი ურთიერთობა უცნობია. დედის ჰიპოვიტამინოზმა შეიძლება გამოიწვიოს ძვლების დაავადება დაბადებამდე და ძვლის გაუარესება დაბადების შემდეგ.

რესპირატორული ინფექციები და COVID-19: D ჰიპოვიტამინოზმა შეიძლება გაზარდოს მძიმე მწვავე რესპირატორული ინფექციების და COPD რისკი. ახალი კვლევა ვარაუდობს კავშირს D ვიტამინის დეფიციტსა და COVID-19 სიმპტომებს შორის. ანალიზმა აჩვენა, რომ D ვიტამინის დეფიციტი არ არის დაკავშირებული COVID-19-ით დაინფიცირების უფრო დიდ ალბათობასთან, მაგრამ ასოცირდება დაავადების უფრო სიმძიმესთან, მათ შორის ჰოსპიტალიზაციისა და სიკვდილიანობის 80%-ით ზრდასთან.

შიზოფრენია: D ჰიპოვიტამინოზი შეიძლება ასოცირებული იყოს შიზოფრენიის განვითარებასთან. შიზოფრენიით დაავადებულ ადამიანებს ჩვეულებრივ აქვთ D ვიტამინის დაბალი დონე. დედის სიმსუქნე, როგორც შიზოფრენიის რისკის ფაქტორი, ასოცირდება D ვიტამინის დეფიციტთან . ვიტამინი D აუცილებელია ნერვული სისტემის სწორი განვითარებისთვის. დედის D ვიტამინის დეფიციტმა შეიძლება გამოიწვიოს პრენატალური ნეიროგანვითარების დეფექტები, რომლებიც გავლენას ახდენენ ნეიროტრანსმისიაზე ტვინის რითმებისა და დოფამინის მეტაბოლიზმის შეცვლით. D ვიტამინის რეცეპტორები, CYP27B1 და CYP24A1, გვხვდება ტვინის სხვადასხვა რეგიონში, რაც აჩვენებს, რომ ვიტამინი D არის ნეიროაქტიური, ნეიროსტეროიდული ჰორმონი, რომელიც აუცილებელია ტვინის განვითარებისა და ნორმალური ფუნქციონირებისთვის. ანთება, როგორც შიზოფრენიის მიზეზი, ჩვეულებრივ მთლიანად თრგუნავს D ვიტამინით.

იხ. ვიდეო -  Vitamin D Deficiency | Absorption & Metabolism, Purpose of Vit D, Causes of Deficiency

ეტიოლოგია და პათოგენეზი

მზეზე მცირე ზემოქმედების მქონე ადამიანები ყველაზე მგრძნობიარენი არიან D ვიტამინის დეფიციტის მიმართ. გარკვეულმა კლიმატმა, ტანსაცმლის სტილმა, მზის ზემოქმედების თავიდან აცილება და მზისგან დამცავი საშუალებების ზედმეტმა გამოყენებამ შეიძლება ხელი შეუშალოს D ვიტამინის წარმოებას.

მზის ზემოქმედება

მზისგან დამცავი საშუალებების გამოყენებას თეორიულად შეუძლია დათრგუნოს კანში D ვიტამინის გამომუშავება 95%-ზე მეტით . თუმცა, პრაქტიკაში, მზისგან დამცავი საშუალება გამოიყენება ისე, რომ მცირე გავლენა აქვს D ვიტამინის დონეზე. D ვიტამინის დონეს ავსტრალიასა და ახალ ზელანდიაში თითქმის არ აქვს გავლენა მზისგან დამცავმა კამპანიებმა. მაგრამ ტანსაცმლის ტარება ბევრად უფრო ამცირებს კანის ზედაპირს, რომელიც ექვემდებარება ულტრაიისფერ გამოსხივებას, რადგან D ვიტამინის ბუნებრივი სინთეზი მცირდება. ტანსაცმელი, რომელიც ფარავს კანის მნიშვნელოვან ნაწილს, რეგულარულად ტარებისას, როგორიცაა ფარდა, იწვევს D ვიტამინის დონის შემცირებას.

ეკვატორისგან შორს რაიონებში, მზის შუქის რაოდენობა და ინტენსივობა მნიშვნელოვნად იცვლება წელიწადის სეზონის მიხედვით. დიდ ბრიტანეთში, D ვიტამინის დაბალი დონე ბავშვებსა და მოზარდებში ზამთარში უფრო მაღალია, ვიდრე ზაფხულში[29]. ცხოვრების წესი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს, შიდა სამუშაოები გარე სამუშაოსთან შედარებით D ვიტამინის დეფიციტის რისკის ქვეშაა.

გარდა ამისა, D ვიტამინის დეფიციტი ასოცირდება ურბანიზაციასთან, რადგან დაბინძურებული ჰაერი ბლოკავს ულტრაიისფერ სხივებს, ასევე შენობაში მომუშავე ადამიანების რაოდენობის ზრდას.

ასაკი

რამდენიმე ფაქტორის კომბინაციის გამო, როგორიცაა მზის ზემოქმედების შემცირება, D ვიტამინის დიეტური მიღების შემცირება და კანის გათხელება, რაც იწვევს D ვიტამინის შეწოვის შემცირებას მზის სხივებისგან. ხანდაზმული ადამიანები ნაკლებად ექვემდებარებიან ულტრაიისფერ შუქს უმოძრაობის, საავადმყოფოში ყოფნისა და სახლში ყოფნის გამო, რაც იწვევს D ვიტამინის დონის შემცირებას.

ცხიმის პროცენტი

ვინაიდან ვიტამინი D3 (ქოლეკალციფეროლი) და ვიტამინი D2 (ერგოკალციფეროლი) ორივე ცხიმში ხსნადია, ადამიანებს და სხვა ჩონჩხის ცხოველებს სჭირდებათ ცხიმის გარკვეული რაოდენობის შენახვა. ცხიმის გარეშე ცხოველს გაუჭირდება D2 და D3 ვიტამინის ათვისება და რაც უფრო დაბალია ცხიმის პროცენტული მაჩვენებელი, მით უფრო მაღალია ვიტამინის დეფიციტის რისკი, რაც შეინიშნება ზოგიერთ სპორტსმენში, რომლებიც ცდილობენ გახდნენ რაც შეიძლება გამხდარი.

არასწორი კვება

მიუხედავად იმისა, რომ რაქიტი და ოსტეომალაცია დღეს ბრიტანეთში იშვიათია, ზოგიერთ ემიგრანტულ საზოგადოებაში ოსტეომალაციის ეპიდემიები დაფიქსირდა ქალებში, რომლებიც ერთი შეხედვით ადეკვატური გარე ექსპოზიციით ატარებდნენ ჩვეულებრივ ტანსაცმელს. მუქი კანი და მზეზე ნაკლები ზემოქმედება არ იწვევს რაქიტს, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც დიეტა არ არის გადახრილი სტანდარტული დიეტისგან, რომელიც ხასიათდება ხორცის, თევზისა და კვერცხის მაღალი მიღებით და მაღალი ნახშირწყლების შემცველი მარცვლეულის დაბალი მიღებით. მზიან ქვეყნებში, სადაც რაქიტი გვხვდება ჩვილებსა და უფროს ბავშვებში, მას მიეკუთვნება დიეტაში კალციუმის დაბალი მიღება. ეს ხშირია მარცვლეულზე დაფუძნებულ დიეტებში რძის პროდუქტებზე შეზღუდული წვდომით. წარსულში რაქიტი იყო შეერთებულ შტატებში საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის მთავარი პრობლემა, სადაც 1920-იანი წლების ბოლოს დენვერში 500 ბავშვის თითქმის ორ მესამედს (66%) ჰქონდა მსუბუქი რაქიტი. მე-20 საუკუნეში ამერიკელების დიეტაში ცხოველური ცილის პროპორციის ზრდამ, მცირე რაოდენობით D ვიტამინით გამდიდრებული რძის მოხმარებასთან ერთად, გამოიწვია რაქიტის შემთხვევების მკვეთრი შემცირება. თუმცა, უგანდის საავადმყოფოში მყოფი ბავშვების კვლევამ არ აჩვენა მნიშვნელოვანი განსხვავება D ვიტამინის დონეებში არასრულფასოვანი კვების მქონე ბავშვებში, არასრულფასოვან ბავშვებთან შედარებით. რადგან ორივე ჯგუფი იყო რისკის ქვეშ მუქი კანის პიგმენტაციის გამო, ორივე ჯგუფს ჰქონდა ჰიპოვიტამინოზი D. როგორც ჩანს, დიეტამ არ ითამაშა როლი ამ კვლევაში .

სიმსუქნე

ჭარბი წონის ან სიმსუქნის მქონე ადამიანებს, სხეულის მასის ინდექსით (BMI), აქვთ D ვიტამინის დეფიციტის გაზრდილი რისკი . ამ დაავადებებს შორის კავშირი კარგად არ არის გასაგები. არსებობს მრავალი ფაქტორი, რამაც შეიძლება ხელი შეუწყოს ამ ასოციაციას, როგორიცაა დიეტა და მზის სხივების ზემოქმედება. გარდა ამისა, ვიტამინი D არის ცხიმში ხსნადი, ამიტომ მისი ჭარბი შეიძლება შენახული იყოს ცხიმოვან ქსოვილში და გამოიყენოს ზამთარში, როდესაც მზის ზემოქმედება შეზღუდულია.

კანის მუქი ფერი

მელანინის გამო, რომელიც ბუნებრივი დამცავია მზისგან, მუქი კანის მქონე ადამიანები მიდრეკილნი არიან D ვიტამინის დეფიციტისკენ. იმისთვის, რომ D ვიტამინის ისეთივე რაოდენობა გამოიმუშაოს, როგორიც ქერათმიანმა ადამიანებმა, მუქკანიანმა ადამიანებმა ორჯერ ან სამჯერ მეტი დრო უნდა გაატარონ სპილოზე.

მალაბსორბცია

D ვიტამინის დეფიციტის მაჩვენებელი უფრო მაღალია იმ ადამიანებში, რომლებსაც აქვთ არანამკურნალევი ცელიაკია, ნაწლავის ანთებითი დაავადება, ეგზოკრინული პანკრეასის უკმარისობა. კისტოზური ფიბროზისა და მოკლე ნაწლავის სინდრომის დროს, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს მალაბსორბციის პრობლემები. D ვიტამინის დეფიციტი ასევე უფრო ხშირია ოპერაციის შემდეგ, რომელიც აფერხებს ნაწლავის შეწოვას, წონის დაკლების პროცედურების ჩათვლით .

კრიტიკული ავადმყოფობა

D ვიტამინის დეფიციტი დაკავშირებულია სიკვდილიანობასთან კრიტიკულად დაავადებულ პაციენტებში. ადამიანები, რომლებიც იღებენ D ვიტამინის დანამატებს ინტენსიურ თერაპიის განყოფილებაში მოხვედრამდე, იღუპებიან ნაკლებად ხშირად, ვიდრე ისინი, ვინც არ იღებენ D ვიტამინის დანამატებს. გარდა ამისა, D ვიტამინის დონე მცირდება ინტენსიური თერაპიის დროს. ვიტამინი D3 (ქოლეკალციფეროლი) ან ვიტამინი D2 (კალციტრიოლი) პერორალურად მიღებულმა შეიძლება შეამციროს სიკვდილიანობა მნიშვნელოვანი გვერდითი ეფექტების გარეშე.

ძუძუთი კვება

ექსკლუზიურად ძუძუთი კვებაზე მყოფ ჩვილებს ესაჭიროებათ D ვიტამინის დანამატები, განსაკუთრებით თუ მათ აქვთ მუქი კანი ან მზეზე მინიმალური ზემოქმედება. პედიატრიის ამერიკული აკადემია (ინგლ.)რუს. რეკომენდაციას უწევს ძუძუთი კვებაზე მყოფ ყველა ახალშობილს დღეში 400 საერთაშორისო ერთეული (IU) D ვიტამინი.

1. რა არის დეტრივიტი / დეტრივიტი ფორტე / დეტრივიტი მაქსი?

დეტრივიტი / დეტრივიტი ფორტე / დეტრივიტი მაქსი წარმოადგენს ვიტამინ D3-ის ბალანსირებული რაოდენობების შემცველ ბიოლოგიურად აქტიურ დანამატს, რომელიც გამოიყენება D ვიტამინის უკმარისობის პროფილაქტიკისთვის. 

ვიტამინი D3 არეგულირებს კალციუმისა და ფოსფორის ათვისების პროცესს ორგანიზმში, ხელს უწყობს ამ ელემენტების საჭირო დონეზე შენარჩუნებას სისხლში, ასევე ძვლებსა და კბილებში. იგი განაპირობებს ძვლოვანი ჩონჩხის ფორმირებას, ძვლის სტრუქტურის შენარჩუნებას, ზრდის კუნთების ტონუსს. 

ვიტამინი D3-ის მოქმედების შედეგად უმჯობესდება მიოკარდიუმის კუმშვითი ფუნქცია, სისხლის შედედების პროცესი, რეგულირდება ნერვული იმპულსების გატარება, ხდება იმუნური სისტემის გაძლიერება. ვიტამინი D3 ასევე აუცილებელია პარაფარისებრი ჯირკვლების ნორმალური ფუნქციონირებისთვის. 

ვიტამინი D3-ის მიღება, განსაკუთრებით კალციუმთან ერთად, უზრუნველყოფს ძვლის ქსოვილის დაკარგვის შენელებას, მოტეხილობების რისკის შემცირებას და აუცილებელია იმ შემთხვევაში, როდესაც ბუნებრივი გზით მისი მიღება (მზეზე ყოფნის დროის სიმცირე, არასრულფასოვანი საკვები, ასაკობრივი ფაქტორები) ვერ ხერხდება. გარდა ამისა, ვიტამინ D3-ის მიღება არის ოსტეოპოროზის კომპლექსური თერაპიის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი და სავალდებულო კომპონენტი.

 

2. როგორ მივიღოთ დეტრივიტი / დეტრივიტი ფორტე / დეტრივიტი მაქსი?

დეტრივიტი / დეტრივიტი ფორტე / დეტრივიტი მაქსი მიიღება პერორალურად, ჭამის დროს, 1 ჭიქა წყალთან ერთად.

რეკომენდებული დღიური დოზა შეადგენს: ზრდასრულები - 1 კაფსულა დღეში. 

დოზის შერჩევა ხდება ინდივიდუალურად, ორგანიზმში ვიტამინი D3-ის დეფიციტის ხარისხისა და მიღებულ დოზაზე რეაქციის მიხედვით. 

 

3. რა სიფრთხილეა საჭირო დეტრივიტი / დეტრივიტი ფორტე / დეტრივიტი მაქსის მიღების დროს?

დეტრივიტი / დეტრივიტი ფორტე / დეტრივიტი მაქსი არის ბიოლოგიურად აქტიური დანამატი და არ ინიშნება სრულფასოვანი კვებითი რაციონის ჩასანაცვლებლად. 

დაუშვებელია რეკომენდებული დღიური დოზის გადაჭარბება! 

 

არ მიიღოთ დეტრივიტი / დეტრივიტი ფორტე / დეტრივიტი მაქსი, თუ აღგენიშნებათ მომატებული მგრძნობელობა მის შემადგენლობაში შემავალი ნებისმიერი კომპონენტის მიმართ. 

 

დეტრივიტი / დეტრივიტი ფორტე / დეტრივიტი მაქსით ხანგრძლივი მიღებისას აუცილებელია სისხლში კალციუმის დონის კონტროლი, ასევე თირკმლის ფუნქციის კონტროლი სისხლში კრეატინინის რაოდენობის განსაზღვრის გზით. დაკვირვება მეტად მნიშვნელოვანია ასაკოვან პაციენტებში გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებით, რომლებიც იღებენ საგულე გლიკოზიდებს და მიდრეკილები არიან ორგანიზმში კენჭების წარმოქმნისკენ. ჰიპერკალციემიის ან თირკმლის ფუნქციის დარღვევის ნიშნების წარმოქმნის შემთხვევაში დანამატის მიღება უნდა შეწყდეს. სიფრთხილეა საჭირო სარკოიდოზით დაავადებულ პაციენტებში გამოყენებისას ვიტამინ D3-ის მის აქტიურ ფორმაში დიდი რაოდენობით გარდაქმნის მომატებული რისკის გამო. ოსტეოპოროზის მქონე იმობილიზებულ პაციენტებში გამოყენებისას მაღალია ჰიპერკალციემიის განვითარების რისკი.

დეტრივიტი / დეტრივიტი ფორტე / დეტრივიტი მაქსის გამოყენება ორსულობის და ძუძუთი კვების პერიოდში რეკომენდებული არ არის

 

ინახება არა უმეტეს 15-25˚C ტემპერატურაზე, მშრალ და სინათლისაგან დაცულ ადგილას. 

ინახება ბავშვებისთვის ხელმიუწვდომელ ადგილას.

 

ბიოლოგიურად აქტიურ დანამატთან დაკავშირებით დამატებითი კითხვების არსებობის შემთხვევაში მიმართეთ ექიმს ან ფარმაცევტს.

4. დამატებითი ინფორმაცია დეტრივიტი / დეტრივიტი ფორტე / დეტრივიტი მაქსის შესახებ

დეტრივიტი 

1 კაფსულაში: ვიტამინი D3 ეკვ. 50 მკგ (2000 ს.ე.) ვიტამინი D. 

შეიცავს: ქოლეკალციფეროლი - 2.5%, DL-ალფა-ტოკოფეროლი (E307) - ანტიოქსიდანტი 0.25%, MCT-ცხიმი - 97.25%. დამატებითი სუბსტანცია: მზესუმზირის ზეთი, რაფინირებული.

 

დეტრივიტი ფორტე

1 კაფსულაში: ვიტამინი D3 ეკვ. 125 მკგ (5000 ს.ე.) ვიტამინი D. 

შეიცავს: ქოლეკალციფეროლი - 2.5%, DL-ალფა-ტოკოფეროლი (E307) - ანტიოქსიდანტი 0.25%, MCT-ცხიმი - 97.25%. დამატებითი სუბსტანცია: მზესუმზირის ზეთი, რაფინირებული.

 

დეტრივიტი მაქსი

1 კაფსულაში: ვიტამინი D3 ეკვ. 250 მკგ (10000 ს.ე.) ვიტამინი D. 

შეიცავს: ქოლეკალციფეროლი - 2.5%, DL-ალფა-ტოკოფეროლი (E307) - ანტიოქსიდანტი 0.25%, MCT-ცხიმი - 97.25%. დამატებითი სუბსტანცია: მზესუმზირის ზეთი, რაფინირებული.

 

გამოშვების ფორმა: 30 რბილი ჟელატინის კაფსულა ბლისტერზე.