ემპათია
ჩახუტება ვინმეს დააზარალებს
უნარი იმისა, რომ გაგებულ იქნეს სხვა ადამიანთა ქცევა და დამოკიდებულება, რამდენადაც ისინი საკუთარ გამოცდილებაში შეიძლება არსებობდეს. სიმბოლისტ-ინტერაქციონისტები (ჯორჯ მიდი და სხვ.) ემპათიას განიხილავენ, როგორც სხვათა როლების ათვისების პროცესს, რაც სოციალიზაციის არსს შეადგენს. ემპათიის შინაარსი ვებერთან მოიაზრება ცნებაში „ფერშტეენ“ (verstehen), რომელიც ნიშნავს გაგებას და თანაგანცდის მეშვეობით უზრუნველყოფს სხვათა ემოციური (არარაციონალური) ქმედებების საზრისთა ადეკვატურ წვდომას. ინტერაქციონისტებს სჯერათ, რომ ემპათიის განხორციელება თვისობრივი კვლევის მეთოდების გამოყენებითაა შესაძლებელი. თუმცა, ოპონენტები ამტკიცებენ, რომ ემპათია სხვათა ქმედებებზე ობიექტური დაკვირვების შესაძლებლობას ამცირებს.
იხ. ვიდეო
სიტყვა ეპათია არ არის კავშირში რაიემე წარმოადგენსათან გარკვეული ემოცისთან (როგორც, მაგალითად, სიტყვის "თანაგრძნობის" შემთხვევაში) და თანაბრად გამოიყენება ნებისმიერი ემოციური მდგომარეობის თანაგრძნობის მისაღწევად.
ტერმინის მნიშვნელობა შეიძლება ოდნავ განსხვავდებოდეს კონტექსტის მიხედვით. ასე რომ, მედიცინაში, თანაგრძნობას ხშირად უწოდებენ ფსიქოლოგიაში "ემპათიურ მოსმენას" - სხვისი ემოციური მდგომარეობის გაგებას და ამ გაგების დემონსტრირებას. მაგალითად, ექიმთან პაციენტთან გასაუბრებისას, თანაგრძნობის გამოვლინება ნიშნავს, პირველ რიგში, პაციენტის სიტყვების, გრძნობებისა და ჟესტების გაგებას, და მეორეც, ამ გაგების ასეთი გამოვლინება, რომ პაციენტისთვის ცხადი ხდება, რომ ექიმმა იცის თავისი გამოცდილება . ამრიგად, აქცენტი კეთდება პროცესის ობიექტურ მხარეზე, ხოლო თანაგრძნობის უნარის ფლობა გულისხმობს პაციენტის აზრებისა და გრძნობების შესახებ ინფორმაციის შეგროვების უნარს. ასეთი ემპათიური მოსმენის მიზანია პაციენტისთვის ცხადყოფს, რომ ისინი მას უსმენენ, და ხელი შეუწყონ მას უფრო სრულად გამოხატონ გრძნობები, რაც ექიმს საშუალებას აძლევს, თავის მხრივ, შექმნას სიუჟეტის უფრო სრულყოფილი სურათი....
ფსიქოლოგიური თვალსაზრისით, თანაგრძნობა ნორმად ითვლება. არსებობს ადამიანებში თანაგრძნობის უნარის დონის გამოვლენის ტექნიკა და ამ უნარის ინდივიდუალური ასპექტებიც კი . თანაგრძნობის მანიფესტაციების სპექტრი საკმაოდ განსხვავდება: მსუბუქი ემოციური პასუხიდან დაწყებული კომუნიკაციის პარტნიორის გრძნობების სამყაროში სრულად ჩასვლამდე . ითვლება, რომ თანაგრძნობა ხდება ემოციური პასუხის გამო სხვისი ემოციური მდგომარეობის აღქმის გარე, ხშირად თითქმის იმპერიული ხასიათის გამოვლინებებზე - ქმედებები, მეტყველება, სახის გამომეტყველება, ჟესტები და ა.შ.
Комментариев нет:
Отправить комментарий