ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

             საბერძნეთის რევოლუცია

გემანოსი, პატრას მიტროპოლიტი, რევულუციის დროშის ქვეშ

ასევე საბერძნეთის დამოუკიდებლობისთვის ბრძოლა (ბერძნ. Ελληνική Επανάσταση του 1821) — ბერძენი ხალხის შეიარაღებული ბრძოლა ოსმალეთის იმპერიისგან დამოუკიდებლობისთვის (1821-32 წწ.), რომელიც დასრულდა კონსტანტინოპოლის სამშვიდობო ხელშეკრულებით, რომელმაც საბერძნეთი დაამკვიდრა, როგორც დამოუკიდებელი სახელმწიფო. ბერძნები პირველი ერი იყო, რომელიც ოსმალეთის იმპერიის დაქვემდებარებიდან გათავისუფლდა. საბერძნეთი საკუთარი დამოუკიდებლობის დღეს ყოველწლიურად 25 მარტს აღნიშნავს.

იხ. ვიდეო

ისტორია - საბერძნეთი XV ს-ში ოსმალეთის პროვინციაში შევიდა, რ-იც მუდმივად ესწრაფოდა დამოუკიდებლობას. XIV და XV სს ოსმალეთის იმპერია მართავდა მთელ საბერძნეთს. მხოლოდ  იომური კუნძულების გარეშე. კვიპროსისა და ცალკეული რაიონები პოლოპონესის. XVII საუკუნეში ოსმალებმა დაიპყრეს მთელი პელოპონესი და კრეტა. მე -18 და მე -19 საუკუნეებში რევოლუციების ტალღამ მოიცვა ევროპა. თურქეთის ძალა სუსტდებოდა, საბერძნეთში დაიწყო ეროვნული აჯანყება, რომელიც დასავლეთ ევროპის ქვეყნების მხარდაჭერას შეხვდა. უკვე მე -17 საუკუნეში ბერძნები იმავე სარწმუნოების რუსეთს უყურებდნენ, როგორც თურქეთთან მათი შემდგომი ბრძოლის მხარდაჭერას; ამ იმედებს სიმპათია მოჰყვა რუსეთის მმართველ სფეროებში. როდესაც 1770 წელს ხმელთაშუაზღვისპირეთში გამოჩნდა რუსული ესკადრილია, აჯანყებამ მოიცვა მორეა, მაგრამ ეს თურქებმა ადვილად აღკვეთეს.

მე -18 საუკუნის ბოლოს რუსეთის ომებმა ოსმალეთთან არ მისცა ბერძნებს რაიმე პრაქტიკული მნიშვნელობა. საფრანგეთის რევოლუციამ მნიშვნელოვანი ბიძგი მისცა განმათავისუფლებელ მოძრაობას; მე -18 საუკუნის ბოლოს ბერძენი პოეტი რიგასი წერდა თავისუფლებისმოყვარე, საომარ სიმღერებს. ავსტრიის ხელისუფლებამ რიგასი გადასცა თურქებს და 1798 წელს ბელგრადში ფაშის ბრძანებით სიკვდილით დასაჯა. პოეტის წამებამ გაზარდა მისი სიმღერების მნიშვნელობა და გავლენა. მთელ საბერძნეთში და ყველგან, სადაც ბერძნები ცხოვრობდნენ, დაიწყო საიდუმლო საზოგადოებების ჩამოყალიბება, მეგობრობა, რომლის მიზანი იყო საბერძნეთის განთავისუფლება თურქეთის მმართველობიდან. 1814 წელს ბერძენმა პატრიოტებმა ნიკოლოზ სკუფასმა, ემანუელ ქსანტომმა და ათანასე წაქალოფმა შექმნეს საიდუმლო ორგანიზაცია Filiki Eteria (ბერძნული Φιλική Εταιρεία - მეგობრული საზოგადოება) ოდესაში. 1818 წელს ორგანიზაციის ცენტრი გადაიტანეს კონსტანტინოპოლში. დიდი ბრიტანეთისა და ამერიკის შეერთებული შტატების მდიდარი ბერძნული თემების მხარდაჭერით, დასავლეთ ევროპის სიმპათიების დახმარებით და რუსეთის საიდუმლო დახმარებით, მათ აჯანყება დაგეგმეს. ოსმალეთის მმართველობის წინააღმდეგ აჯანყება აღძრა ალექსანდრე იფსილანტის მეთაურობით შეთქმულთა ჯგუფმა, რომელიც ძირითადად ბერძნული წარმოშობის რუსი ოფიცრებისგან შედგებოდა. იოანე კაპოდისტრიას შესთავაზეს განთავისუფლებული მოძრაობის ხელმძღვანელობა, მაგრამ მან, მნიშვნელოვანი დიპლომატიური თანამდებობები დაიკავა რუსეთის ადმინისტრაციაში, დიდი ხნის განმავლობაში თვლიდა, რომ შეუძლებელი იყო აჯანყებაში მონაწილეობა, რომელსაც ოფიციალურად არ დაუჭირა მხარი რუსეთმა.