ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

     ჰეტეროტროფული ორგანიზმები

ციკლი ავტოტროფებსა და ჰეტეროტროფებს შორის. ავტოტროფები იყენებენ სინათლეს, ნახშირორჟანგს (CO2) და წყალს ჟანგბადის და რთული ორგანული ნაერთების შესაქმნელად, ძირითადად ფოტოსინთეზის პროცესის მეშვეობით (მწვანე ისარი). ორივე ტიპის ორგანიზმი იყენებს ასეთ ნაერთებს უჯრედული სუნთქვის გზით, რათა გამოიმუშაოს ATP და კვლავ შექმნას CO2 და წყალი (ორი წითელი ისარი).

 ორგანიზმები, რომლებიც კვებისთვის იყენებენ მზა ორგანულ ნივთიერებებს. ჰეტეროტროფულ ორგანიზმებს განეკუთვნება ყველა ცხოველი, ადამიანი, აგრეთვე ზოგიერთი მცენარე (პარაზიტი მცენარეები და საპროფიტი ფარულთესლოვნები) და მიკროორგანიზმების დიდი უმრავლესობა. ორგანიზმების დაყოფა ავტო- და ჰეტეროტროფებად პირობითია, რადგან ტიპიურ ავტოტროფულ ორგანიზმსაც კი შეუძლია ნიადაგიდან შეითვისოს ორგანულ ნივთიერებათა გარკვეული რაოდენობა. ჰეტეროტროფულ და ავტოტროფულ ორგანიზმთა დიფერენცირება ხდება სიცოცხლისათვის აუცილებელი ენერგიის წყაროს მიხედვით. აქედან გამომდინარე ჰეტეროტროფებს მიაკუთვნებენ ისეთ ორგანიზმებს, რომლებისთვისაც ნახშირბადის წყაროა რთული ორგანული შენაერთების (ნახშირწყალბადი, ცხიმები, ცილები) დაჟანგვა. ჰეტეროტროფები შლიან რთულ ორგანულ ნაერთებს და ახდენენ მათ მინერალიზაციას.

იხ. ვიდეო - Гетеротрофы. Урок биологии.

ტიპები

ჰეტეროტროფები შეიძლება იყოს ორგანოტროფები ან ლითოტროფები. ორგანოტროფები იყენებენ შემცირებულ ნახშირბადის ნაერთებს ელექტრონის წყაროდ, როგორიცაა ნახშირწყლები, ცხიმები და ცილები მცენარეებიდან და ცხოველებიდან. მეორეს მხრივ, ლითოჰეტეროტროფები იყენებენ არაორგანულ ნაერთებს, როგორიცაა ამონიუმი, ნიტრიტი ან გოგირდი, ელექტრონების მისაღებად. სხვადასხვა ჰეტეროტროფების კლასიფიკაციის კიდევ ერთი გზაა მათი მინიჭება ქიმიოტროფებად ან ფოტოტროფებად. ფოტოტროფები იყენებენ სინათლეს ენერგიის მისაღებად და მეტაბოლური პროცესების განსახორციელებლად, ხოლო ქიმიოტროფები იყენებენ ენერგიას, რომელიც მიიღება ქიმიკატების დაჟანგვის შედეგად მათი გარემოდან.

ფოტოორგანოჰეტეროტროფები, როგორიცაა Rhodospirillaceae და მეწამული არაგოგირდოვანი ბაქტერიები, სინთეზირებენ ორგანულ ნაერთებს მზის სხივების გამოყენებით, ორგანული ნივთიერებების დაჟანგვასთან ერთად. ისინი იყენებენ ორგანულ ნაერთებს სტრუქტურების ასაგებად. ისინი არ აფიქსირებენ ნახშირორჟანგს და აშკარად არ აქვთ კალვინის ციკლი. ქიმიოლითოჰეტეროტროფები, როგორიცაა Oceanithermus profundus ენერგიას იღებენ არაორგანული ნაერთების, მათ შორის წყალბადის სულფიდის, ელემენტარული გოგირდის, თიოსულფატის და მოლეკულური წყალბადის დაჟანგვისგან. მიქსოტროფებს (ან ფაკულტატურ ქიმიოლითოტროფებს) შეუძლიათ გამოიყენონ ნახშირორჟანგი ან ორგანული ნახშირბადი, როგორც ნახშირბადის წყარო, რაც იმას ნიშნავს, რომ მიქსოტროფებს აქვთ როგორც ჰეტეროტროფული, ასევე ავტოტროფული მეთოდების გამოყენების უნარი. მიუხედავად იმისა, რომ მიქსოტროფებს აქვთ უნარი გაიზარდონ როგორც ჰეტეროტროფულ, ასევე აუტოტროფულ პირობებში, C. vulgaris-ს აქვს უფრო მაღალი ბიომასის და ლიპიდური პროდუქტიულობა ჰეტეროტროფულ პირობებში ზრდისას აუტოტროფულ პირობებში.

ჰეტეროტროფებს, შემცირებული ნახშირბადის ნაერთების მოხმარებით, შეუძლიათ გამოიყენონ მთელი ენერგია, რომელსაც ისინი იღებენ საკვებიდან ზრდისა და გამრავლებისთვის, განსხვავებით ავტოტროფებისგან, რომლებმაც უნდა გამოიყენონ ენერგიის ნაწილი ნახშირბადის ფიქსაციისთვის. როგორც ჰეტეროტროფები, ასევე ავტოტროფები, როგორც წესი, დამოკიდებულნი არიან სხვა ორგანიზმების მეტაბოლურ აქტივობებზე ნახშირბადის გარდა სხვა საკვები ნივთიერებებისთვის, მათ შორის აზოტი, ფოსფორი და გოგირდი, და შეიძლება დაიღუპოს საკვების ნაკლებობით, რომელიც ამარაგებს ამ საკვებ ნივთიერებებს. ეს ეხება არა მხოლოდ ცხოველებსა და სოკოებს, არამედ ბაქტერიებსაც.

იხ. ვიდე- - video - Heterotroph Examples