დიაბეტი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -

                                  დიაბეტი

англ. Global symbol for diabetes - გაეროს მიერ დამტკიცებული დიაბეტის სიმბოლო

(ძველი ბერძნულიდან διαβαίνω - "ვჯვარ, ჯვარი") არის დაავადებების ზოგადი სახელი, რომელსაც თან ახლავს შარდის უხვი გამოყოფა - პოლიურია. ყველაზე ხშირად ეს ეხება შაქრიანი დიაბეტის დროს, რომლის დროსაც სისხლში გლუკოზის დონე ამაღლებულია.

სახელწოდება მომდინარეობს ბერძნული სიტყვიდან "დიავენო", რაც ნიშნავს "გავდივარ", "მე გავდივარ". ძველმა ექიმმა არეტეუსმა კაპადოკიელმა (ახ. წ. 30-90 წწ.) აღწერა პოლიურია, რომელსაც ის უკავშირებდა იმ ფაქტს, რომ ორგანიზმში შემავალი სითხეები მიედინება მასში და გამოიყოფა უცვლელი. უშაქრო დიაბეტის სინდრომი ცნობილი იყო ძველ დროში, მაგრამ მე-17 საუკუნემდე არ იყო ცნობილი სხვაობა შაქრიან დიაბეტსა და უშაქრო დიაბეტს შორის. შაქრიანი დიაბეტის აღსანიშნავად შარდის ტკბილი გემოთი - შაქრიანი დიაბეტი - შაქრიანი დიაბეტი (ლათინური mel - „თაფლი“) დაემატა სიტყვას დიაბეტი.

მე-19 და მე-20 საუკუნის დასაწყისში გამოჩნდა დეტალური მუშაობა უშაქრო დიაბეტის შესახებ და კავშირი სინდრომსა და ცენტრალური ნერვული სისტემის პათოლოგიასა და ჰიპოფიზის ჯირკვლის უკანა წილს შორის (ჰიპოთალამუსის სუპეროპტიკური ბირთვი → სუპრაოპტიკურ-ჰიპოფიზის ტრაქტი → ნეიროჰიპოფიზი). ) დაარსდა. კლინიკურ აღწერილობებში ტერმინი "დიაბეტი" ყველაზე ხშირად აღნიშნავს წყურვილს და დიაბეტს (შაქრიანი დიაბეტი და შაქრიანი დიაბეტი), მაგრამ არსებობს სხვა ტიპები - ფოსფატური დიაბეტი, თირკმლის დიაბეტი (გლუკოზის დაბალი ზღურბლის გამო, რომელსაც არ ახლავს დიაბეტი). და ასე შემდეგ.

იხ. ვიდეო - დიაბეტი ტიპი 1 და მასთან დაკავშირებული მითები

მთავარი სტატია: შაქრიანი დიაბეტი

დიაბეტოლოგი, რუსეთის სამედიცინო მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი ეფიმოვი უწოდებს შაქრიან დიაბეტს, როგორც ქრონიკული ენდოკრინული მეტაბოლური დაავადება, რომელიც გამოწვეულია ინსულინის აბსოლუტური ან ფარდობითი დეფიციტით, რომელიც ვითარდება სხვადასხვა შინაგანი (მათ შორის გენეტიკური) და გარე ფაქტორების კომბინირებული გავლენის შედეგად, რომლებიც ხასიათდება მეტაბოლური გზით. დარღვევები მისი ყველაზე მუდმივი გამოვლინებით - ჰიპერგლიკემია, სისხლძარღვთა დაზიანების განვითარება (დიაბეტური ფეხის სინდრომი), ნერვები, სხვადასხვა ორგანოები და ქსოვილები. დაავადების დემონსტრაციული და სავალდებულო გამოვლინებაა ნახშირწყლების მეტაბოლიზმის დარღვევა სისხლში გლუკოზის დონის პროგრესირებადი ზრდით და შარდით მისი გამოყოფით . შარდში შაქრის მნიშვნელოვანი დანაკარგი იწვევს მუდმივ ოსმოსურ დიურეზს (დიაბეტი) და დეჰიდრატაციის და ჰიპოკალიემიის განვითარებას.

Უშაქრო დიაბეტი

მთავარი სტატია: უშაქრო დიაბეტი

დაავადებას ახასიათებს პოლიდიფსია (წყურვილი), პოლიურია, შარდის დაბალ ხვედრითი წონასთან ერთად  (შაქრიანი დიაბეტი - ხშირი და უხვი შარდვა, დალეული სითხის ოდენობის დამოუკიდებლად). ვითარდება ანტიდიურეზული ჰორმონის  (ADH, ვაზოპრესინი) აბსოლუტური ან ფარდობითი დეფიციტის შედეგად.

თირკმლის დიაბეტი

მთავარი სტატია: თირკმლის გლიკოზურია

დაავადება ვითარდება თირკმელების მილაკებში გლუკოზის ტრანსპორტირების დარღვევის შედეგად, რომლის გამოყოფა იზრდება სისხლში გლუკოზის ნორმალურ დონეზე. მილაკოვანი აპარატის ეს დეფექტი (პირველადი ტუბულოპათია) შეიძლება განვითარდეს სრულიად ცალკე, ან სხვა მილაკოვან დაავადებებთან ერთად  (დე ტონი-დებრუ-ფაკონის სინდრომი, გლუკოზა-ფოსფატ-ამინის დიაბეტი და ა.შ.).

იხ.ვიდეო - დიაბეტის სიმპტომები - 5 ნიშანი, რომელსაც ყურადღება აუცილებლად უნდა მიაქციოთ

ფოსფატური დიაბეტი

მთავარი სტატია: ფოსფატური დიაბეტი

აგრეთვე იხილეთ: რაქიტი

მემკვიდრეობითი ფოსფატური დიაბეტი ან D ვიტამინის რეზისტენტული რაქიტი არის გენეტიკურად განსაზღვრული დაავადება, რომელიც ხასიათდება:

ჰიპოფოსფატემია და ჰიპერფოსფატურია;

სისხლში პარათირეოიდული ჰორმონის და კალციუმის ნორმალური დონე;

გაიზარდა ტუტე ფოსფატაზას აქტივობა;

ფეხების მძიმე დეფორმაციები (სიარულის დაწყებისას გამრუდება).

თირკმლის მარილი დიაბეტი

მთავარი სტატია: ფსევდოჰიპოალდოსტერონიზმი

დაავადება ვითარდება მილაკებში ნატრიუმის იონების რეაბსორბციის დარღვევის შედეგად, მილაკოვანი ეპითელიუმის რეცეპტორების ალდოსტერონის მიმართ დაბალი მგრძნობელობის გამო. ნატრიუმთან ერთად (ოსმოსური დიურეზი) ორგანიზმი კარგავს მნიშვნელოვანი რაოდენობით სითხეს (დიაბეტი), ვითარდება დეჰიდრატაცია, მარილის დაქვეითება და დისტროფია.

ამინომჟავების თირკმლის მემბრანული ტრანსპორტირების მემკვიდრეობითი დარღვევები

მთავარი სტატია: გლუკოზა-ფოსფატ-ამინის დიაბეტი

პირველადი ტუბულოპათიებიდან ცნობილია გლუკოზისა და ამინომჟავების  (გლიცინი, ცისტინი, ტრიპტოფანი) ტრანსპორტში თირკმლის მემბრანის გადატანის დარღვევების კომბინაცია. ეს ფერმენტული ტუბულოპათია არის თანდაყოლილი პათოლოგია, რომელიც გამოწვეულია კრებსის ციკლის მიტოქონდრიული ფერმენტის დეფექტით, მემკვიდრეობით აუტოსომური დომინანტური გზით და არის მეორადი ჰიპერპარათირეოზის ერთ-ერთი სახეობა. დაავადების შედეგია თირკმელების ქრონიკული უკმარისობა.

ბრინჯაოს დიაბეტი

მთავარი სტატია: ჰემოქრომატოზი

ბრინჯაოს შაქრიანი დიაბეტი (პიგმენტური ციროზი, ჰემოქრომატოზი) არის დაავადება, რომელიც გამოწვეულია რკინის მეტაბოლიზმის დარღვევით ქსოვილებსა და ორგანოებში მისი დაგროვებით.

შაქრიანი დიაბეტი ბავშვებში

პირველი დეტალური ნაშრომი ბავშვთა დიაბეტის შესახებ 1878 წელს გამოჩნდა. ბავშვებში ამ დაავადების გამოვლენა ყველაზე ხშირად დიაგნოზირებულია ინფექციური დაავადებების შემდეგ (COVID-19, ყბაყურა, ინფექციური ჰეპატიტი, ტონზილოგენური ინფექცია, მალარია, წითელა და ა.შ.). ზემოთ. ფსიქიკური ტრავმა, როგორც მწვავე და ხანგრძლივი, ასევე ფიზიკური ტრავმა, განსაკუთრებით სისხლჩაქცევები თავისა და მუცლის არეში, არასწორი კვება დიდი რაოდენობით ნახშირწყლებითა და ცხიმებით - ყველა ეს ფაქტორი ირიბად ხელს უწყობს კუნძულის აპარატის ფარული არასრულყოფილების განვითარებას. პანკრეასის. ბავშვის ორგანიზმში დიაბეტის გაჩენაში მნიშვნელოვანი როლი შეიძლება შეასრულოს ამ ასაკში ჰიპოფიზის სომატური ჰორმონის (ზრდის ჰორმონის) გაზრდილმა სეკრეციამ. ზრდის პროცესი, რომლის დროსაც ხდება ცილების სინთეზის გაზრდა, დაკავშირებულია ინსულინის მონაწილეობასთან და ქსოვილების მოხმარების გაზრდასთან. თუ პანკრეასის კუნძულოვანი აპარატი დეფექტურია, მისი ფუნქცია შეიძლება დაქვეითდეს, რაც გამოიწვევს შაქრიანი დიაბეტის განვითარებას. დაავადების პირველი დიაგნოსტიკური ნიშნებია: მომატებული წყურვილი, პირის სიმშრალე, ხშირი შარდვა, ხშირად ღამის და დღისითაც კი შარდის შეუკავებლობა. მოგვიანებით, როგორც სიმპტომი, ვლინდება წონის დაკლება კარგი, ზოგჯერ ძალიან კარგი მადათ, ზოგადი სისუსტე, თავის ტკივილი და დაღლილობა

იხ. ვიდეო - შაქრიანი დიაბეტის მკურნალობა

ეპიდემიოლოგია

2017 წელს მსოფლიოში 425 მილიონი ადამიანი იყო დიაბეტით,  2013 წელს დაახლოებით 382 მილიონი ადამიანიდან  და 1980 წელს 108 მილიონიდან . გლობალური მოსახლეობის ასაკობრივი სტრუქტურის ცვალებადობის გათვალისწინებით, დიაბეტის პრევალენტობა არის 8,8% მოზრდილებში, თითქმის ორჯერ მეტი მაჩვენებელი 4,7% 1980 წელს. ტიპი 2 შეადგენს შემთხვევების დაახლოებით 90%-ს. ზოგიერთი მონაცემი მიუთითებს, რომ მაჩვენებლები დაახლოებით თანაბარია ქალებსა და მამაკაცებში,  მაგრამ მამაკაცებში დიაბეტის ჭარბი რაოდენობა აღმოჩენილია 2 ტიპის მაღალი სიხშირის მქონე პოპულაციაში, შესაძლოა სქესთან დაკავშირებული განსხვავებების გამო ინსულინის მგრძნობელობის, სიმსუქნის შედეგებისა და სხეულის რეგიონალური ცხიმის გამო. დეპონირება და სხვა ხელშემწყობი ფაქტორები, როგორიცაა მაღალი წნევა, თამბაქოს მოწევა და ალკოჰოლის მიღება

შაქრიანი დიაბეტის მაჩვენებლები მთელ მსოფლიოში 2014 წელს. მსოფლიო პრევალენტობა იყო 9.2%.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის შეფასებით, 2012 წელს შაქრიანი დიაბეტით 1,5 მილიონი ადამიანი დაიღუპა, რაც მას მე-8 წამყვან მიზეზად აქცევს. თუმცა, მსოფლიოში კიდევ 2,2 მილიონი სიკვდილის მიზეზი იყო სისხლში მაღალი გლუკოზა და გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების და სხვა დაკავშირებული გართულებების რისკი (მაგალითად, თირკმელების უკმარისობა), რაც ხშირად იწვევს ნაადრევ სიკვდილს და ხშირად არის ჩამოთვლილი, როგორც გამომწვევი მიზეზი სიკვდილის მოწმობებში და არა დიაბეტი. მაგალითად, 2017 წელს, დიაბეტის საერთაშორისო ფედერაციამ (IDF) შეაფასა, რომ დიაბეტის შედეგად მსოფლიოში 4,0 მილიონი ადამიანი დაიღუპა,  მოდელირების გამოყენებით შეფასდა სიკვდილიანობის საერთო რაოდენობა, რომელიც შეიძლება პირდაპირ ან ირიბად მიეკუთვნებოდეს დიაბეტს.

შაქრიანი დიაბეტით სიკვდილიანობის მაჩვენებელი მსოფლიოში 2012 წელს მილიონ მოსახლეზე

  28–91

  92–114

  115–141

  142–163

  164–184

  185–209

  210–247

  248–309

  310–404

  405–1879

დიაბეტი გვხვდება მთელ მსოფლიოში, მაგრამ უფრო ხშირია (განსაკუთრებით ტიპი 2) უფრო განვითარებულ ქვეყნებში. თუმცა, მაჩვენებლების ყველაზე დიდი ზრდა დაფიქსირდა დაბალი და საშუალო შემოსავლის მქონე ქვეყნებში, სადაც დიაბეტით სიკვდილიანობის 80%-ზე მეტი ხდება. პრევალენტობის ყველაზე სწრაფი ზრდა მოსალოდნელია აზიასა და აფრიკაში, სადაც დიაბეტით დაავადებულთა უმეტესობა სავარაუდოდ იცხოვრებს 2030 წელს. განვითარებად ქვეყნებში მაჩვენებლების ზრდა მიჰყვება ურბანიზაციისა და ცხოვრების სტილის ცვლილებების ტენდენციას, მათ შორის მზარდი უმოძრაო ცხოვრების წესს, ფიზიკურად ნაკლებმოთხოვნილ სამუშაოს და გლობალურ კვების გარდამავალ ცვლილებებს, რაც გამოიხატება ენერგიის მაღალი შემცველობით, მაგრამ საკვები ნივთიერებებით ღარიბი (ხშირად მაღალი) საკვების გაზრდით. შაქარსა და გაჯერებულ ცხიმებში, ზოგჯერ მოიხსენიება როგორც "დასავლური სტილის" დიეტა). დიაბეტის შემთხვევების გლობალური რაოდენობა შესაძლოა გაიზარდოს 48%-ით 2017-2045 წლებში.

2020 წლის მონაცემებით, აშშ-ს ყველა ზრდასრულთა 38%-ს ჰქონდა პრედიაბეტი.პრედიაბეტი დიაბეტის ადრეული ეტაპია.

იხ. ვიდეო - Diabetes Type 1 and Type 2, Animation.

რომელი ფაქტორები უწყობს ხელს დიაბეტის განვითარებას - დიაბეტის ჩამოყალიბებაზე მრავალი ფაქტორი ახდენს გავლენას - გეენტიკურიც,ყურადრებაა საჭირო, თუ დედამ ორსულობისას სრაფად დაიწყო წონაში მატება

ბავში გენეტიკურიასაკითან შედარებით დიდი წონისაა ( 1000გ და მეტი) დაიბადა.

ჩვილი უფრომეტს იმატებს, ვიდრე ასაკობრივად ეკუთვნის

 სიმსუქნესთან ერთად ბავშს აღენიშნება კანის გამუქება და გასქელება, ჩვეულებირივ იდაყვსა და კიდეზე.

თუ გოგონაა - აქვს საკვერცხეების პოლიკოსტოზი.

პოჯახში უთანხმოებაა,მშობლები განქორწინებულები არიან

არსებობს ფაქტორბიც, რ-იც კარგად ექვემდებარებიან კორექციას.

არასწორი კვება,ზედმეტად რაფინირებული და ადვილად ასათვისებელი, მარტივი შაქრები და ცხიმები დიდი რაოდენობის მოხმარება.

ადინამია ფიზიკური დატვირთვის ნაკლებობა.(განსაკუთრებით ქალაქის მკვდირთა შორის).

ბავშთა ასაკი II ტიპის დიაბეტი ხშირად უსიმპტომოდ მიმდინარეობს მკვეთრად გამოხატული სიმპტომების გარეშე.

სიცოცხლის პირველ თვეებში კუთვნილზე მეტი წონის ნამატი რისფაქტორებიც არის და კლინიკური გამოვლინებაც.

განსაკუთრებული ყურადრება სჭირდება ჩვილებს, რ-იც დიდი მასით დაიბადნენ, ასევე შერეულ და ხელოვნურ კვებაზე მოყოფ ჩვილებს, რ-საც სიცოცხლის პირველ თვეებში  წონაში ნორმაზე მეტსიმატებს.

როცა ახალშობილი დიდი მასით იბადება.მას სამშობიროშივე იკვლევენ და დედას სათანადო რჩევა-დარიგებას აძლევენ. 

ბუნება მკურნალია - შაქრიანი დიაბეტის მკურნალობისას სისხლში დონის დამწე წამლებთან ერთად დაფრთოდ გამოიყენება მცენარეებიც , მა., ნეგო, კრაზანა, დაფნის ფოთოლი, მრავლძარღვა, წითელი მოცვი, შავი მოცხარი და მაყვლის ფოთლები, ჭინჭარი, მინდვრის შვიტა, ასკილის, ანწლსა და კუნელის ნაყოფი, ოროვანისა და ბურბიშელას (ბაუბუაწვერა0 ფესვები, მიწავაშლა კაკილის ურელი და ნორცი ფოტლები, ვარდკაჭაჭა, არყის კვირტები და სხვ.

გთავაზობტ რეცეპტს - 40გ კაკლის უღელს დაასხით 0,5ლ წყალი და 1 სთ-ი ადუღეთ ცეცხლზე, 1 ს/კ ნახარში მიიღეთ ჭამის წინ და ჭამამდე 10-5 წუთიტ ადრე

მაისში მოკრეფილ 1 ს/კ წვრილად დაჭრილ კაკლის ნორჩ ფოთლებს დაასხით 1 ჭიქა მდუღარე წყალი, 1 წთ ადუღეტ გააციეტ, ნაყენი სვით დღის განმავობაში

ეს ნაყენი არა მარტო დიაბეტის არამეს ჩიყვის, ათეროსკლეროზის, კისტებისა და მაღალი არტერიული წბევის დროს.

1 ს/კ შვრიის მარცვლა (საურველი ჩენჩოიანად) დაასხიტ 1,5 ჭიქა მდუღარე წყალი და 15 ადუღეთ ნელ ცეცხლზე მიიღეთ დრის განმავლობაში 3-4-ჯერ დღეში. ნახარში შეინახეთ მაცივარში.

8-10ც დაფნის დაქუმაცებული ფოთოლი ჩაყარეთ თერმოსში, დაასხიტ 200მლ მდუღარე წყალი და ერტი რამე გააჩერეთ სვით 1/4 თბილი ნაყენი, 3-4-ჯერ დრეში, ჭამამდე 30 წუთით ადრე მკურნალობის კურსი 3-6 თვე.

40% ინსულინს შეიცავს ოროვანდოს ფესვები, რ-იც დიდ როლს თამაშობს როგორც შაქრიანი დიაბეტის, ასევე ნაღველკენჭოვანი და შარდკენჭოვანი დაავადების მკურნალობაში, რეკომინდებულია რევმატიზმისა და გასტრიტის დროს.

20გ ოროვანდოს ფესვებს დაასხით 1 ჩ/ჭ მდუღარე წყალი, ადუღეთ 10 წუთი წყლის ორთქლზე გააციეთ, გადაწურეთ და მიიღეთ 1 ს/კ ნაყენი 3-4-ჯერ დღეში ჭამამდე 30 წუთიტ ადრე.

1 ს/კ კოვზს ბაბუაწვერას დაასხით 2 ჩ/ჭ მდუღარე წყალი თავზე დაახურეთ და შეფუთეთ გააჩერეთ 2 სთ. გაადწურეთ და 1/3 ნაყენი სვით 3-ჯერ დრეში ჭამამდე 30 წთ ადრე.

პირშუშხას ფესვები - გახეხეთ დადაამატეთ მაწონს (1:10) მიიღეთ 1 ს/კ დღეში ჭამადე 15 წთ. -ით ადრე.

მაინტერსებს, რა საშუალებებით უნდა დაიცვას თავი ადამიანმა დიაბეტისგან, მით უმეტეს, ტუ გენეტიკაში აქვს ეს დაავადება. ბევრი ტკბილის მირება, განსაკუტრებით - შაქრისა, ხელს ხომ არ უწყობს დიაბეტის ჩამოყალიბებას? ძალინ მიყვარს ჩაი, დღეში სმჯერ მაინც ვსავ 5 კოვზი შაქარით

პასუხი: შაქრიანი დიაბეტის I ტიპის პროფლიატიკა არ არსებობს ეს იმას ნიშნავს, რომ თავიდან ასაცილებლად ვერაფრს იღონებთ, თუ თქვენს სისხლით ნათესავებს აქვთ ამ ტიპის დიაბეტი, უნდა ეცადოთ, გააკაჟოთ შვილები. მართალია, გაკაჟებული ბავშიც შეიძლება დაავადებდეს დიაბეტით, მაგრამ რისკი ნაკლები იქნება.

 შაქრიანი დიაბეტის II ტიპის პროფლილატიკა შესაძლებელია თუ რომელიმე მშობელი დაავადებულია ამ ტიპის შაქრიანი დიაბეტით და ამავე დროს აქვს ჭარბი წონა ტქვენ აუცილებლად უნდა იზრუნოთ ნორმალურ წონის შენარჩუნებაზე ამ შემთხვევაში დიაბეტი არ განვითრდება, რასაკვირველია, ტკბილეული უნდა შეზღუდოთ