პიტნა

                                        პიტნა

                                                      

 (ლათ. Mentha) — მრავავალწლოვანი ბალახოვანი მცენარის გვარი ტუჩოსანთა ოჯახისა. 50-100 სმ სიმაღლის ფესურიანი მცენარეა. აქვს მოპირისპირედ განლაგებული ფოთლები და ყლორტების წვეროზე თავთავისებრ ყვავილედში თავმოყრილი მოვარდისფრო-იისფერი ყვავილები. ყველა ამ სახეობის მცენარეებს აქვს შემადგენლობა მენტოლი

იხ. ვიდეო

გვარი მდიდარია სახეობებით. საქართველოში ველურად იზრდება მხოლოდ 4 სახეობა: ომბალო (ლათ. Mentha pulegium), მინდვრის პიტნა (ლათ. Mentha arvenis), წყლის პიტნა (ლათ. Mentha aquatica), ტყის პიტნა (ლათ. Mentha longifolia). იზრდება მთის ქვედა და შუა სარტყლის ტენიან მდელოებზე, ტყის პირებზე, ბუჩქნარებში, მდინარეთა სანაპიროებსა და სხვა ადგილებში. პიტნა მრავლდება ვეგეტატიურად.

იხ. ვიდეო

ფითოტერაპიაში და პიტნის ჩაი 

პიტნის ზეთი, ნატურალური ეთერზეთი. პიტნისათვის დამახასიათებელი სუნის მქონე უფერული სითხე, სიმკვრივე 900-910 კგ/მ³ (20°C). სპირტში კარგად იხსნება. შეიცავს დაახლოებით 100 კომპონენტს, რომელთაგან მნიშვნელოვანია (—)-მენთოლი (50%-მდე), მენთონი (≈25%), მენთილაცეტატი, ცინეოლი. იყენებენ კანფეტების, ნამცხვრების, თამბაქოს ნაწარმის, კბილის ფხვნილების, ელექსირებისა და სხვათა დამზადებისას.

სურნელოვან პიტნას შეუძლია ზაფხულიოს ცხელ დღეებში გაგაგრილოთ, მოგიხსნათ დაღლილობა. გაგამხნევოთ და მტელი დღე შეგინარჩუნოთ სიგრილის შეგრძნება.

თავის ტკივილისა და გონებრივი დარლილობის დროს დააყენეთ პიტნის 2-3 ფოთოლის ჩაი გააჩერეთ 5 წთ და სვით ტკივილი გაქრება.

გადარლილ გონებას ნათელი და სარი აზროვნება დაუბრუნდება, ტუ ქსოვილის ხელსახოცზე დააწვეტებთ 4-5წვეტი პიტნის ზეთს და ისუნთქებთ.

ძველ რომში სტუდენტებს ურჩევდნენ ეტარებინათ პიტნა, რადგან მიაჩნდატ, რომ ის აუმჯობესებს მეხსიერებას. ეგვიპტელები კი ამ მიზნით გამხმარი პიტნის ტომსიკებს სკოლის ყველა კედელზე კიდებდნენ. თაკარა მზის დროსაც კი მთელი დრე შეგინარჩუნებთ სიგრილესა და მხნეობას გამაგრილებელი პიტნის წყალი: პიტნის 5-7 ფოთოლს ჩაასხით პულივიზატორიან ბოთლებში და დღის განმავლობაში შეისხურეთ სახეზე, მკერდზე კეფასა და ფეხებზე.

თუ სიცხეში სწრაფად გეღლებათ და გიოფლიადებათ ფეხები - 2ს/კ გამხარ პიტნას დაასხით 1ლ მდუღარე წყალი გააგრილეთ და 20წთ ჩააწვეთეთ ფეხებზე.

ზაფხულის ცხელ დღეებში კოსმეტოლოგები გვირჩევენ

1. პიტნის ზეტის რამდენიმე წვეთი შეურიეთ ტანის კრემი. პიტნა ტონუსს მატებს და აგრილებს კანს აუმჯობესებს სისხლის მოძრაობას ამაგრებს ძვლებს.

2. პიტნის წყალი ჩაასხიტ პატარა ფორმებში და გაყინეთ მაცივარში დილით სახე გაიწმინდეთ კუბებით

გთავაზოპბტ პიტნის შოკოლადისიანი ნუგბარის რეცეპტს:

 ჩაიდანში ჩაყარეთ პიტნა, დაამატეთ 1ს/კ შაქარი დაასხით 200მლ მდუღარე წყალი და გააგრილეთ ერტი რამე 100გ შავი ნაღები და ათქვიფეთ გაანაწილეტ ფიჯნებში, დაამატეთ პიტნის ნაყენი და აურიეთ