ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

        ომის დანაშაულები უკრაინაში                        რუსეთის  შეჭრის დროს

ფოტოზე: დანგრეული საცხოვრებელი კორპუსები ხარკოვსა და კიევში; ბუჩას ხოცვა-ჟლეტის მსხვერპლი

რუსეთს, რუსეთის არმიას და პირადად პრეზიდენტ პუტინს  ადანაშაულებენ 2022 წელს რუსეთის მიერ უკრაინაში შეჭრის დროს ომის და კაცობრიობის წინააღმდეგ ჩადენილ დანაშაულებში. რუსეთის ხელისუფლება არ ეთანხმება ამ ბრალდებებს, მათ შორის, უარყოფს ბრალდებებს მშვიდობიანი მოსახლეობის დაბომბვის შესახებ.

ომის დანაშაულები მოიცავს, სხვა საკითხებთან ერთად, განზრახ მკვლელობას ან ტანჯვის მიყენებას, ქონების ფართო განადგურებას და ჩამორთმევას და მშვიდობიანი მოსახლეობის განზრახ მკვლელობას. სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლო ასევე სჯის დანაშაულს კაცობრიობის წინააღმდეგ, გენოციდი და აგრესიის დანაშაული. ICC-ის მთავარი პროკურორის კარიმ ხანის თქმით, უკვე არსებობს საფუძვლიანი საფუძველი იმის დასაჯერებლად, რომ როგორც ომის დანაშაულები, ასევე კაცობრიობის წინააღმდეგ გადადით განყოფილებაში "#გამოძიებები საერთაშორისო სასამართლოებში".

რუსულმა ძალებმა არაერთხელ შეუტიეს უკრაინის სამედიცინო დაწესებულებებს, საავადმყოფოებს, სასწრაფო დახმარების მანქანებს, ექიმებს, პაციენტებს და ახალშობილებსაც კი - სულ მცირე 34 თავდასხმა დამოუკიდებლად დოკუმენტირებული Associated Press-ის მიერ შეჭრიდან ერთი თვის განმავლობაში.

საერთაშორისო ჰუმანიტარული ორგანიზაციების Amnesty International-ისა და Human Rights Watch-ის თანახმად, რუსეთის შეიარაღებული ძალები ახორციელებენ განურჩევლად სარაკეტო დარტყმებს საცხოვრებელ ადგილებზე, საავადმყოფოებსა და სხვა სოციალურ ინფრასტრუქტურაზე.

Bellingcat-ის საგამოძიებო ჯგუფმა შექმნა უკრაინის მშვიდობიანი მოსახლეობისა და ინფრასტრუქტურის მიყენებული ზიანის ინტერაქტიული რუკა.

საერთაშორისო საერთაშორისო ურთიერთობების ამერიკული კერძო ორგანიზაცია საგარეო ურთიერთობათა საბჭო უკრაინაში რუსეთის შეჭრას საერთაშორისო სამართლის მიხედვით „აგრესიის დანაშაულად“ უწოდებს. მისი თქმით, რუსული შემოჭრის უპრეცედენტო გაშუქებამ ომის დანაშაულების ჩადენა თითქმის რეალურ დროში დააფიქსირა. ის ამტკიცებს, რომ რუსული ძალები მიზნად ისახავდნენ სამოქალაქო ინფრასტრუქტურას, მათ შორის მრავალბინიან შენობებს, საავადმყოფოებს, ეკლესიებს, სკოლებს და კულტურულ ობიექტებს.

New York Times-ის სტატიაში ნათქვამია, რომ რუსეთის არმიის სასტიკი ქცევა მშვიდობიანი მოსახლეობის მიმართ რუსეთისთვის სტანდარტულ სამხედრო პრაქტიკად იქცა. ეს ტაქტიკა შემუშავდა მთელი რიგი სამხედრო კონფლიქტების შემდეგ, დაწყებული ავღანეთის ომით და დამთავრებული სირიით, რამაც შესაძლებელი გახადა მეამბოხეების განადგურება და სახმელეთო ჯარების დანაკარგების მინიმუმამდე შემცირება. გარდა ამისა, „ძლიერ ლიდერებს“, როგორიცაა პუტინი, ნაკლები პასუხისმგებლობა აქვთ მოქალაქეების წინაშე და ნაკლები შეზღუდვები აქვთ მათ ძალაუფლებაზე, ვიდრე დემოკრატიულ ლიდერებს ან სხვა ტიპის დიქტატორები, და ამიტომ შეუძლიათ უფრო აგრესიულად აწარმოონ ომი და იგნორირება გაუკეთონ საზოგადოების უკმაყოფილებას მშვიდობიანი მოსახლეობის მსხვერპლით. დაბოლოს, უკრაინის წინააღმდეგ ომში, რუსეთს თითქმის მთლიანად აკლია მოკავშირეები, რომლებსაც შეეძლოთ აგრესიის შეკავება მშვიდობიანი მოსახლეობის წინააღმდეგ.

იხ. ვიდეო - უკრაინაში რუსეთის სავარაუდო ომის დანაშაულებს იძიებენ

რას ნიშნავს ომის დანაშაულები და როგორ ხდება მათი გამოვლენა, დამტკიცება და გასამართლება? უკრაინაში საგამოძიებო სამუშაოები მიმდინარეობს. ასევე, რა გავლენა აქვს ნატო-საქართველოს ურთიერთობაზე უკრაინაში მიმდინარე ომს და კიევის გაგდაწყვეტილებას უკრაინის ნატოში გაწევრიანებაზე?

უკრაინაში შეჭრის კვალიფიკაცია აგრესიად

საერთაშორისო სამართლის მკვლევარებმა ჯენიფერ ტრაჰანმა, ჯულიეტ მაკინტაირმა, დუგლას გილფოილმა და ტამსინ ფილიპა პეიჯმა განაცხადეს, რომ უკრაინაში შეჭრა არღვევს გაეროს წესდებას და არის აგრესიის დანაშაული საერთაშორისო სისხლის სამართლის მიხედვით. ამავდროულად, რუსეთის ფედერაციის მოქალაქეებს არ შეუძლიათ ამ ქმედებისთვის სისხლისსამართლებრივი დევნა, ან პასუხისგებაში მიცემა საერთაშორისო სისხლის სამართლის სასამართლოში, მაგრამ ამავე დროს შეიძლება მისი სისხლისსამართლებრივი დევნა საყოველთაო იურისდიქციის ქვეშ. პუტინის მითითებები გაეროს წესდების 51-ე მუხლზე საერთაშორისო სამართლის ექსპერტებმა რობერტ გოლდმანმა და ნიკო კრიშმა რადიო „ამერიკის ხმაზე“ არასწორად მიიჩნიეს, რადგან ეს სტატია საუბრობს გაეროს წევრის თავდაცვაზე და სხვათა დაცვაზე. გაეროს წევრები პირდაპირი თავდასხმისგან.

გამოძიება საერთაშორისო სასამართლოებში

ჰააგის სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლომ გამოძიების დაწყება გამოაცხადა (ინგლ.)rus. სავარაუდო ომის დანაშაულები, დანაშაულები კაცობრიობის წინააღმდეგ და აგრესია უკრაინაში. 28 თებერვალი სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს მთავარი პროკურორი კარიმ ხანი (ინგლ.)რუს. თქვა, რომ მან "წაიკითხა უკრაინაში სიტუაციის წინასწარი შესწავლის დასკვნები და დარწმუნდა, რომ არსებობს კარგი საფუძველი გამოძიების დასაწყებად", და დაავალა "მის გუნდს შეისწავლოს მტკიცებულებების შეგროვებისა და შენარჩუნების შესაძლებლობები". გარდა ამისა, მან სთხოვა „ყველა სახელმწიფოს და მთლიანად საერთაშორისო საზოგადოებას მხარი დაუჭირონ მათ საქმიანობას“ და მოუწოდა კონფლიქტის მონაწილე ყველა მხარეს გამოიჩინონ თავშეკავება და დაიცვან საერთაშორისო ჰუმანიტარული სამართალი.

ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ (ECHR), უკრაინის მოთხოვნით, დაავალა რუსეთს არ შეუტიოს უკრაინაში სამოქალაქო მოსახლეობასა და სამოქალაქო ინფრასტრუქტურას.

7 მარტს იუსტიციის საერთაშორისო სასამართლომ უკრაინის სარჩელის განხილვა დაიწყო რუსეთის წინააღმდეგ. უკრაინა აცხადებს, რომ რუსეთმა აგრესიის გასამართლებლად გამოიყენა გენოციდის დანაშაულის აღკვეთისა და დასჯის შესახებ 1948 წლის კონვენციის მცდარი ინტერპრეტაცია, რომელიც ორივე მხარის მიერ იყო ხელმოწერილი. სასამართლო პროცესზე რუსეთის წარმომადგენელი არ გამოცხადდა. ამასთან დაკავშირებით, რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს ოფიციალურმა წარმომადგენელმა მარია ზახაროვამ განაცხადა: „ჩვენ არ მივიღეთ მონაწილეობა ამ ფორმატში, რადგან ეს ზეპირი მოსმენები არ არის გამიზნული იმ საკითხების განხილვაზე, რომელთა განხილვას უკრაინა ცდილობს. ეს ასევე ტრადიციული პრაქტიკაა. მიგვაჩნია, რომ სასამართლოს უბრალოდ არ აქვს იურისდიქცია სპეციალური სამხედრო ოპერაციის საკითხის განხილვისას, რასაც უკრაინული მხარე დაჟინებით მოითხოვს“. 16 მარტს მართლმსაჯულების საერთაშორისო სასამართლომ მიიღო დროებითი ზომები, რომლებიც ავალდებულებდა რუსეთს შეეწყვიტა სამხედრო ოპერაციები უკრაინის ტერიტორიაზე (მათ შორის არარეგულარული ფორმირებები), ასევე დაავალდებულა რუსეთი და უკრაინა, თავი შეიკავონ შემდგომი არამეგობრული ქმედებებისგან

იხ. ვიდეო - Военные преступления россиян в Украине: новые факты. Марафон FreeДОМ

За время полномасштабного вторжения РФ в Украину российские военные совершили более 17 типов нарушений норм международного гуманитарного права. Среди них – умышленные убийства, пытки, бесчеловечное обращение, издевательство над телами умерших и кремация. О новых преступлениях оккупантов говорим с основателем "Восточной правозащитной группы" Павлом Лисянским

უკრაინის ქალაქებს საჰაერო დაბომბვები და ძლიერი დაბომბვა ხდება რუსული შემოჭრის დროს, კლავენ მშვიდობიანი მოსახლეობა და ანადგურებენ საავადმყოფოებს, რაც შეიძლება ომის დანაშაულად იქცეს, განაცხადა გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესმა კომისარმა. მისმა ოფისმა მიიღო "სანდო ბრალდებები", რომ რუსეთის ჯარებმა გამოიყენეს კასეტური საბრძოლო მასალები უკრაინის დასახლებულ რაიონებში მინიმუმ 24-ჯერ.

Amnesty International-ისა და Human Rights Watch-ის თანახმად, რუსეთის შეიარაღებულმა ძალებმა განახორციელეს განურჩეველი სარაკეტო თავდასხმები საცხოვრებელ ადგილებზე, საავადმყოფოებსა და სხვა სოციალურ ინფრასტრუქტურაზე, მათ შორის 9M79 Tochka რაკეტის გასროლა კასეტური ქობინით უგლედარის საავადმყოფოში, რის შედეგადაც დაიღუპა რამდენიმე მშვიდობიანი მოქალაქე, რომლებიც დე იურე არის დანაშაული კაცობრიობის და მთლიანად კაცობრიობის წინააღმდეგ.

რუსულმა ძალებმა არაერთხელ შეუტიეს უკრაინულ სამედიცინო დაწესებულებებს, საავადმყოფოებს, სასწრაფო დახმარების მანქანებს, ექიმებს, პაციენტებს და ახალშობილებსაც კი - მინიმუმ 34 თავდასხმა დამოუკიდებლად დოკუმენტირებული Associated Press-ის მიერ შეჭრიდან ერთი თვის განმავლობაში. 2022 წლის 12 აპრილის მდგომარეობით, ჯანმო-მ დააფიქსირა 108 თავდასხმა რუსული ჯარების შენობებზე და ჯანდაცვის პერსონალზე.

სკოლებს ასევე ხშირად უტევდნენ რუსული ძალები - ოფიციალური მონაცემებით, 6 აპრილის მდგომარეობით, 869 საგანმანათლებლო დაწესებულება, ანუ სკოლების 6% უკრაინაში განიცადა რუსეთის თავდასხმები, რომელთაგან 83 მთლიანად განადგურდა.

2 მარტს, The Guardian, საგამოძიებო გამოცემა Bellingcat-ზე დაყრდნობით, იტყობინება, რომ ნაპოვნი იქნა მტკიცებულებები რუსეთის მიერ კასეტური ბომბების საცხოვრებელ ადგილებში გამოყენების შესახებ, მათ შორის ხარკოვში 28 თებერვალს ავტოსადგომზე თავდასხმის დროს. Guardian ასევე ახსენებს კასეტური ბომბის ნაშთებს, რომლებიც აღმოაჩინეს ხარკოვის გზაზე 25 თებერვალს, და ვიდეო, სადაც ასეთი ბომბი დაეშვა ქალაქ ბუჩაში, კიევის ჩრდილო-დასავლეთით. რუსეთის ფედერაციის პრესმდივანმა დიმიტრი პესკოვმა უარყო ეს ბრალდებები და თქვა, რომ ასეთი ტიპის საბრძოლო მასალა უკრაინის შეიარაღებულ ძალებს ემსახურება. 11 მარტს გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის ოფისმა გამოაცხადა, რომ ფლობს სანდო მონაცემებს რუსული ძალების მიერ კასეტური საბრძოლო მასალის გამოყენების შესახებ, მათ შორის ვუჰლედარისა და ხარკოვის საცხოვრებელ რაიონებში. კასეტური საბრძოლო მასალის გამოყენებამ დაიღუპა 13 და დაშავდა 47 მშვიდობიანი მოქალაქე.

რუსეთის თავდაცვის სამინისტრო ამტკიცებს, რომ სამოქალაქო მსხვერპლი დაკავშირებულია უკრაინის შეიარაღებული ძალების მიერ საცხოვრებელ ადგილებში სამხედრო ტექნიკის განთავსებასთან და აცხადებს, რომ რუსული მხარე არ ახორციელებს მიზანმიმართულ დარტყმებს საცხოვრებელ ადგილებში. ამავდროულად, Bellingcat და Amnesty International თანახმად, ზოგიერთ შემთხვევაში განურჩეველი იარაღის გამოყენება ხდებოდა ხილული სამხედრო სამიზნეებისგან მოშორებით.

25 თებერვალს რუსეთმა დაბომბა ბავშვთა სახლი და საბავშვო ბაღი კიევის რეგიონში.

სუმის რეგიონალური სახელმწიფო ადმინისტრაციის თავმჯდომარემ დიმიტრი ჟივიცკიმ განაცხადა, რომ სულ მცირე ექვსი უკრაინელი, მათ შორის შვიდი წლის გოგონა, დაიღუპა 26 თებერვალს ქალაქ ახტირკაში საომარი მოქმედებების შედეგად, ხოლო საბავშვო ბაღი და ბავშვთა სახლი. ასევე დაზიანებული. უკრაინის საგარეო საქმეთა მინისტრმა დიმიტრო კულებამ მოუწოდა სისხლის სამართლის საერთაშორისო სასამართლოს გამოიძიოს ინციდენტი. უკრაინული მხარის ცნობით, 28 თებერვალს ხარკოვის საცხოვრებელი უბნები დაბომბეს გრადისა და სმერჩის მრავალჯერადი სარაკეტო სისტემებიდან, დაღუპულია 11. Amnesty International, რომელმაც გამოიძია ჩერნიგოვის საჰაერო დაბომბვა 3 მარტს, გამოთქვა მოსაზრება, რომ ეს ქმედება შეიძლება ჩაითვალოს სამხედრო დანაშაულად. ორგანიზაციის ცნობით, თავდასხმა განხორციელდა საცხოვრებელ უბანზე, რომელშიც სამხედრო სამიზნეები არ იყო. თავდასხმის დროს ჩამოაგდეს სულ მცირე 8 უმართავი საჰაერო ბომბი, რომელიც ფარავდა სასურსათო მაღაზიის ხაზს. დაიღუპა 47 მშვიდობიანი მოქალაქე.

6 მარტს, ირპენში, რუსმა ჯარებმა არაერთხელ გაისროლეს გზაჯვარედინზე, რომლითაც ქალაქის მცხოვრებლები ევაკუირებდნენ კიევში, რის შედეგადაც სულ მცირე 8 ადამიანი დაიღუპა. უკრაინელი სამხედროები კვეთაზე 180 მეტრში იმყოფებოდნენ, მაგრამ მიუხედავად იმისა, რომ, დიდი ალბათობით, რუსი სამხედროები უყურებდნენ, საიდან მოდიოდა ჭურვები, მათ ცეცხლი არ შეასწორეს და კვეთაზე სროლა ნაღმტყორცნებით განაგრძეს. ეს მიუთითებს ან რუსი სამხედროების უგუნურობაზე, ან მათ წინასწარ განზრახვაზე მშვიდობიანი მოსახლეობის წინააღმდეგ თავდასხმაზე.

11 მარტს რუსეთის შეიარაღებულმა ძალებმა კრემინნაიაში მოხუცთა თავშესაფარი ტანკიდან დაბომბეს, რის შედეგადაც 56 ადამიანი დაიღუპა. შესაძლოა, უკრაინის სასწრაფო დახმარების სამსახურებს ცეცხლი გაუხსნეს მსხვერპლისკენ მიმავალ გზაზე.

7, 11 და 13 მარტს რუსეთის შეიარაღებულმა ძალებმა ნიკოლაევი კასეტური ბომბით დაბომბეს. 13 მარტის თავდასხმის შედეგად დაიღუპა ცხრა მშვიდობიანი მოქალაქე, რომლებიც გარეთ იდგნენ ბანკომატის რიგში.

14 მარტის დილით, ხარკოვის ცენტრზე სარაკეტო და ბომბდამშენებლობამ გაანადგურა ოთხსართულიანი საცხოვრებელი კორპუსი სვობოდის ქუჩაზე, ადგილობრივი მნიშვნელობის არქიტექტურული ძეგლი, რომელიც აშენდა 1911 წელს. დარტყმას სულ მცირე ორი ადამიანი ემსხვერპლა.

დაბომბვის შედეგად.

იხ. ვიდეო - Three war crimes in Bucha reflect the senseless murder of Ukrainians by Russian troops | ITV News - Warning: The video above contains footage and images of dead bodies and scenes showing the aftermath of torture.

ომის დაწყებიდან მარიუპოლის საცხოვრებელი ადგილები რეგულარულად იბომბება რუსული ჯარების მიერ, რასაც უამრავი მსხვერპლი მოჰყვა. დაბომბვას მოჰყვა ქალაქის ინფრასტრუქტურის განადგურება: უკრაინის ოფიციალური მონაცემებით, დაბომბვის შედეგად დაზიანდა მარიუპოლის ყველა შენობის 90%, საიდანაც 40% განადგურდა. რუსულმა ჯარებმა გაანადგურეს მარიუპოლის საავადმყოფოების 90%, 23 სკოლა და 28 საბავშვო ბაღი. ქალაქში არ არის ელექტროენერგია, წყალი და გათბობა, ამოიწურა საკვების, წყლისა და მედიკამენტების მარაგი, მოსახლეობა მძიმე ჰუმანიტარულ სიტუაციაში აღმოჩნდნენ - ICRC-ის ხელმძღვანელმა მოსახლეობას ტანჯვის მასშტაბი უწოდა. მარიუპოლის განუზომელი. რუსულ მხარეს ბრალი ედებოდა ცეცხლის შეწყვეტის რეჟიმის დარღვევაში და ჰუმანიტარულ დერეფნებში სროლაში, ის ხელს უშლიდა ჰუმანიტარული დახმარების მიწოდებასა და ქალაქში საევაკუაციო ავტობუსების მიწოდებას. მარიუპოლის მერის თქმით, 2022 წლის 11 აპრილის მდგომარეობით, მარიუპოლში დაღუპულთა რიცხვმა შესაძლოა 10 000-ს გადააჭარბოს. მარიუპოლის ბლოკადა უკრაინელმა და ამერიკელმა ოფიციალურმა პირებმა შეადარეს ლენინგრადის ბლოკადას მეორე მსოფლიო ომის დროს.

15 მარტს რუსმა სამხედროებმა მარიუპოლის ჰოსპიტალში 400 ადამიანი მძევლად აიყვანეს.

2022 წლის 20 მარტს რუსმა სამხედროებმა დაბომბეს მე-12 სამხატვრო სკოლა, რომელშიც 400 ადამიანი იმალებოდა.