ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                   ყურძენი

თეთრი ყურძნის მწიფე მტევანი

კულტურული ყურძნის ნაყოფი და ყურძნის გვარის ზოგიერთი სხვა მცენარის ნაყოფი, მათი მომწიფებული სახით, რომლებიც ტკბილი კენკრაა. ღირებული საკვები პროდუქტი და ნედლეული მეღვინეობისთვის.

კულტურული ყურძნის (მევენახეობა) გაშენება დაიწყო დაახლოებით 6000-8000 წლის წინ ნეოლითში ახლო აღმოსავლეთში.

საქართველოს ტერიტორიაზე ნაპოვნია მეღვინეობის განვითარებული კულტურის უძველესი არქეოლოგიური მტკიცებულება, რომელიც მიეკუთვნება ძვ. წყარო.

არქეოლოგიური აღმოჩენების გენეტიკური მასალის შესწავლის ვრცელი პროექტის ფარგლებში გაანალიზდა 110-ზე მეტი თანამედროვე ვაზის ჯიშის მემკვიდრეობა; ყველაზე უძველესი სათავეს იღებს თანამედროვე საქართველოს ტერიტორიაზე მდებარე რეგიონიდან.

უძველესი ნაპოვნი ღვინის ქარხანა თარიღდება ჩვენს წელთაღრიცხვამდე V-IV ათასწლეულებით და მდებარეობს სომხეთში (არენის მღვიმე).

ძველი ეგვიპტური იეროგლიფების გაშიფვრისას შესაძლებელი გახდა ჩანაწერების წაკითხვა მუქი ყურძნის მოყვანის ტექნოლოგიასთან დაკავშირებით. მევენახეობის განვითარებაში დიდი წვლილი შეიტანეს ფინიკიელებმა, ვისგანაც კართაგენელებმა ყურძნის მოყვანა ისწავლეს და ძველმა ბერძნებმა. თუკიდიდეს სჯეროდა, რომ ხმელთაშუა ზღვის მკვიდრნი დაემშვიდობნენ ბარბაროსობას, როდესაც დაიწყეს ყურძნისა და ზეთისხილის მოყვანა. ჯერ კიდევ ჩვენს წელთაღრიცხვამდე ინსტრუქციები ვაზის მოვლის შესახებ მაგონმა და კატო უფროსმა შეადგინეს. ძველი რომაული მევენახეობის გვირგვინი იყო კოლუმელას ნამუშევარი, რომელშიც ის ხეების ნაცვლად ურჩევდა გრძელი ვაზის საყრდენად სპეციალური თაიგულების გამოყენებას.

ყურძნის მოყვანის კულტურა მოგვიანებით გავრცელდა ევროპის უფრო ჩრდილოეთ რეგიონებში და ასევე შეაღწია ყველა კონტინენტზე, გარდა ანტარქტიდისა. ჩრდილოეთ ამერიკაში შეგიძლიათ იპოვოთ ენდემური ყურძენი, რომელიც იზრდება ველურად, რომელიც ინდიელთა დიეტის ნაწილი იყო. იმის გამო, რომ ეს სახეობები ევროპელმა კოლონისტებმა ღვინის დასაყენებლად შეუფერებლად მიიჩნიეს, ევროპული ყურძნის ჯიშები ამერიკაში შემოიტანეს.

ძველად ავღანეთში ადგილობრივი მოსახლეობა ყურძენს თიხის კონუსებში ახურავდა, რამაც შესაძლებელი გახადა კენკრის სიახლის დიდი ხნის განმავლობაში შენარჩუნება

იხ. ვიდეო - ყურძნის სასარგებლო თვისებები - 

ერთი ჭიქა ყურძნის წვენის ყოველდღიური მიღება ორგანიზმს შეავსებს B ვიტამინით, რომელიც მას დაეხმარება სტრესისა და დეპრესიის დაძლევაში. ყურძნის წვენი აძლიერებს ფრჩხილებს, თმას. ყურძენი შეიცავს საკმაოდ დიდი რაოდენობით C ვიტამინს, რაც იმას ნიშნავს, რომ ის იცავს ორგანიზმს ბაქტერიებისაგან. ყურძნის წვენის საშუალებით კანს ელასტიკურობა ენიჭება.

ყურძნის წიპწის ზეთი ძირითადად ცხელ ექსტრაქციით დაწნეხდება. ცივი მოპოვების მეთოდი საშუალებას გაძლევთ დაზოგოთ მეტი საკვები ნივთიერება, მაგრამ იძლევა საბოლოო პროდუქტის ძალიან მცირე მოსავალს. ზეთს აქვს ფიტოსტეროლების, პოლიუჯერი ცხიმოვანი მჟავების მაღალი შემცველობა და ასევე შეიცავს ტოკოფეროლებს. იგი გამოიყენება სალათების მოსამზადებლად, კოსმეტიკაში და კანის მოვლის საშუალებების წარმოებაში. ასევე ფეხმძიმობის პერიოდში და მშობიარობისას გამოწვეული ქალური დაავადების დროს. უწყობს ხელს ნივთიერებათა ცვლას - არბილებს ატენიანებს და ჯამრთელ იერს აძლევს კანს.

ყურძენი - მზის ენერგია - ყურძენი აუმჯობესებს სისხლს, ამაღლებს იმუნიტეტს და აძლიერებს ,,დღეგრძელობის'' გენს. მაღალკალორიული, ძალიან სასარგებლოდა სამკურნალო პროდიქტია. აწესრიგებს არტერიულ წნევას. ხსნის შეშუპებას აუმჯობესებს მადას  და უძილობას. ყურძენს აქვს შარმდენი, მსუბუქი კუჭში გახსნელი და ოფლმდენი თვისება.

 ყუირძნით მკურნალობა უძველესი დროიდან არის ცნობილი.

გლუკოზა რ-საც ყურძენი შეიცავს გულის კუნთებუს საუკეთესო საკვებია. ყოველდღე ერთი ყურძნისმტევანი ან ერთი ბოკალი წითელირვინო ამცირებს გულ-სისხლძართა დაავადების რისკს. ყურძენია მდიდარია ვიტამინებით და ხელს უწყობს სისხლისწარმოშობას ოქსიკუმარრინი. რ-იც არ შიცავს აწესრიგებს სისხლის შესქელებას, სასარგებლოა სისხლნაკლებობისას, ბრნქიატული ასთმის, ფილტვების ტუბერკოლიოზის,კუჭნაწლავის ტრაქტის ანთებისდაავადებებისასნივთიერებათა ცვლის დარღვევისას, თირკმელებისა და ღვიძლის პოდაგრისას. ინტოქსიკაციისა და ნერვული სისტყემის გამოფიტვი დროს.ყურძენიასევე მდიდარია ბიოტინით, რ-იც სასარგებლოა თმისა და რჩხილებისთვის.მუქი ფერის ყურძენი შეიცავს ანტებისაწინაამღდეგო მადეზინფექცერებელი ტანინებს. ამიტომაც რეკომენდირებულია ფარინგიტისა და ანგინის დროს.

წითელი და იისფერი ყურძენი უფრო ბევრ სასარგებლო ნივთიერებბეს ეიცავს ვიდრე რია ფერის.

 უპირატესობა მიანიჭეტ წიპწიან ყურძენს, რადგან ის უხვად შეიცავს ფლავონიოდებს, რ-იც ებრძვიან თავისუფალ რადიკალებს, აჩქარებს შემართებელ ქსოპვილების აღდგენას. და ზრდის ყურძნის წიაპწა ამაგრებს გულ-სისხლძარღვთა სისტემას წითელი ყურძენი ზრდის ერითროციტების რაოდენობას სისხლში და ამღლებს ჰმოგლობილის დონეს.