воскресенье, 25 декабря 2022 г.

პუმა

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -                                                   ცხოველთა სამყარო

                                   პუმა

კატისებრთა ოჯახის წარმომადგენელია. ამ ძუძუმწოვარს ერთ-ერთი ყველაზე ფართო გავრცელების არელი აქვს, იუკონიდან სამხრეთ ანდებამდე. იგი მეოთხე ყველაზე მძიმე კატაა ვეფხვის, ლომის და იაგუარის შემდეგ, მიუხედავად იმისა, რომ მცირე კატებს ენათესავება.

პუმა ნადირობს როგორც გარეულ, ისე შინაურ ცხოველებზე. მისი კვების რაციონში ზოგჯერ მწერებიც კი ხვდებიან. პუმა, დიდი კატების უმრავლესობის მსავსად, საზღვრავს მის ტერიტორიას და იცავს მას. მიუხედავად იმისა, რომ პუმა საკმაოდ დიდი მტაცებელია, იგი ყოველთვის დონიმანტად არ ითვლება: მას კონკურენცია უწევს სხვა ხორცისმჭამელებთან, მაგალითად მგლებთან, გრიზლისთან, და იაგუართან.

პუმა თავს არიდებს ადამიანებთან კონტაქტს. ადამიანებზე თავდასხმის ფაქტები იშვიათია, მაგრამ ბოლო ხანებში მათმა რიცხვმა იმატა.

ამერიკის კოლონიზაციამ და ქალაქების გაფართოებამ ხელი შეუწყო პუმების შევიწროებას. მათ დატოვეს ძველი საცხოვრებელი ადგილები, თუმცა კონტინენტის საკმაოდ დიდი ნაწილი კვლავ რჩება მათი გავრცელების ზონად. პუმა კარგად ცნობილი იყო ინდიელებისთვისაც. იგი ხშირად გვხვდება მათ კულტურაში.
იხ. ვიდეო - იშვიათი კადრები .. როგორ ებრძვის პუმა ანაკონდას. - Редкие кадры.. как пума борется с анакондой. - Rare shots .. how a puma fights an anaconda.
ისტორია
1553 წელს მისი ერთ-ერთი პირველი აღწერა მოცემულია სიეს დე ლეონის წიგნში „პერუს ქრონიკა“ . სიტყვა „პუმა“ მომდინარეობს კეჩუას ენიდან, სიტყვა „პუმა“ - გუარანის ენიდან (პორტ. çuçuarana).
Cougar range (without recent confirmations across northern Canadian territories, eastern U.S. states, and Alaska)

                                    ევოლუცია

პუმა ყველაზე დიდია მცირე კატების ქვეჯგუფიდან. ვარაუდობენ, რომ ეს ქვეჯგუფი წარმოიშვა აზიაში 11 მილიონი წლის წინ. ამ სფროში ცოდნის უმეტესი ნაწილი ეყრდნობა ნამარხებზე და მიტოქონდრიულ დნმ-ზე ჩატარებულ გამოკვლევებს.

უახლესმა კვლევებმა გვიჩვენეს, რომ თანამედროვე ვეფხვისებრი კატებისფოცხვერის, და პუმას წინაპრები ბერინგის ხიდის (რომელიც გამყინვარების პერიოდში ციმბირსა და ალასკას აერთებდა) საშუალებით ამერიკაში მოხვდნენ დაახლოებით 8 მილიონი წლის წინ. მეცნიერების აზრით თანამედროვე პუმა და იაგუარუნდი ენათესავებიან აზიურ და აფრიკულ ავაზებს, მაგრამ ეს საკითხი ბოლომდე გაურკვევლად რჩება. ერთი ვერსიის მიხედვით ავაზების ხაზი გამოეყო პუმებს ამერიკაში და თვითონ დაბრუნდა აზიასა და აფრიკაში. მეორე ვერსია კი ამტკიცებს, რომ ჯერ კიდევ ამერიკაში მიგრაციამდე ავაზები ცალკე გვარს წარმოადგენდნენ.

საინტერესოა ის ფაქტიც, რომ ჩრდილოამერიკულ პუმებს ერთმანეთთან ძლიერი გენეტიკური მსგავსება ახასიათებთ. ეს იმითაა გამოწვეული, რომ ბოლო გამყინვარების ხანის განმავლობაში პუმების რიცხვი მკვეთრად შემცირდა და ჩრდილოეთ ამერიკის კონტინენტი ხელახლა აითვისა სამხრეთიდან გადმოსული პუმების მცირე ჯგუფმა. თანამედროვე ჩრდილოამერიკული პუმები მათი შთამომავლები არიან.

მიუხედავად სიდიდისა, პუმას მცირე კატებს მიაკუთვნებენ.

ქვესახეობები

1990 წლისთვის პუმების 32 ქვესახეობა იყო აღნიშნული, მაგრამ კვლევების შედეგად გაირკვა, რომ ბევრი მათგანი მეტისმეტად მსგავსია იმისთვის, რომ ცალკე ქვესახეობად იყოს მიჩნეული. დღესდღეობით გამოყოფენ 6 ქვესახეობას, რომელთაგან 5 მხოლოდ ლათინურ ამერიკაში გვხვდება.

იხ. ვიდეო - Леопард против пумы. Кто сильнее пума или леопард? - ლეოპარდი პუმას წინააღმდეგ. ვინ არის უფრო ძლიერი პუმა თუ ლეოპარდი? - Леопард против пумы: кто победит? Леопарды являются дикими кошками из рода пантер. Это довольно крупные животные, но они уступают в размерах своим сородичам - тиграм и львам. Длина тела леопардов составляет 90-180 см, высота в холке 70-80 см, а масса колеблется от 30 до 90 кг.

Леопарды обитают в Африке, а также в южной и восточной Азии. Они умеют прекрасно лазать по деревьям и быстро бегают. Их окрас шерсти имеет желтый или рыжеватый цвет с многочисленными черными пятнами, что помогает им сливаться с окружающей средой.


Охотятся эти кошки на антилоп, оленей, обезьян, птиц и рептилий, а также на домашних животных. На людей нападают не часто, в основном это делают раненые или больные животные.
Пумы также являются хищными представителями семейства кошачьих, но относятся к отдельному роду - пумы. Этих хищников еще называют кугуарами или горными львами.

Пумы обитают в горных и лесных районах Северной и Южной Америки. Их рацион состоит из оленей, лосей и других крупных копытных, а также бобров, кроликов и мелких грызунов. Охотятся эти кошки преимущественно в темное время суток.

Кугуары являются четвертыми в мире кошками по величине, уступая тиграм, львам и ягуарам. Длина тела взрослого животного составляет 100-180 см, высота в холке 60-90 см, а вес достигает 105 кг. Известен случай поимки рекордно крупного самца кугуара, весом в 120 кг.

Пумы, также как и леопарды, прекрасно лазают по деревьям и отлично плавают. Их мех имеет однотонный желто-коричневый цвет, на животе он немного светлее.
Кто же окажется сильнее?

Различный ареал, делает встречу этих животных невозможной, по крайней мере в природе. Но давайте представим себе, что они все-таки пересеклись и вступили в поединок - скажем за добычу. Возьмем крупнейших самцов обоих видов: леопарда весом 90 кг и кугуара весом 120 кг.

Оба хищника очень похожи, поэтому исход их противостояния может быть непредсказуемым. Пумы обладают более мощными конечностями, а их максимальная скорость бега составляет 80 км/ч. Леопарды бегают со скоростью 60 км/ч, но в схватках с себе подобными они проявляют наибольшую агрессию.

Немаловажную роль в поединке может сыграть масса тела, здесь преимущество на стороне пумы. Леопарды, в свою очередь, нередко затаскивают добычу вдвое крупнее себя на деревья, что говорит о силе и выносливости этих животных.

Итак что мы имеем: сражение двух хищников будет длительным, и победа в итоге окажется на стороне более крупного соперника. При схожести оппонентов, сильнейшим оказывается тот кто превосходит в массе - в нашем случае это будет пума.
Однако в битве одинаковых по размеру животных, перевес скорее всего окажется на стороне леопарда, т.к. он более яростный хищник. Подтверждением этого служат несколько случаев, когда леопардам удавалось одолеть и убить соразмерных львиц. - ლეოპარდი პუმას წინააღმდეგ: ვინ გაიმარჯვებს? ლეოპარდები ვეფხისტყაოსნის ოჯახის ველური კატებია. ეს საკმაოდ დიდი ცხოველებია, მაგრამ ზომით ჩამოუვარდებიან ნათესავებს - ვეფხვებს და ლომებს. ლეოპარდების სხეულის სიგრძე 90-180 სმ-ია, სიმაღლე წვერზე 70-80 სმ, წონა კი 30-დან 90 კგ-მდე მერყეობს.

ლეოპარდები ცხოვრობენ აფრიკაში, ასევე სამხრეთ და აღმოსავლეთ აზიაში. მათ ძალიან კარგად შეუძლიათ ხეებზე ასვლა და სწრაფად სირბილი. მათი ქურთუკის ფერი არის ყვითელი ან მოწითალო მრავალი შავი ლაქებით, რაც მათ გარემოსთან შერწყმაში ეხმარება.


ეს კატები ნადირობენ ანტილოპებზე, ირმებზე, მაიმუნებზე, ფრინველებზე და ქვეწარმავლებზე, ასევე შინაურ ცხოველებზე. ადამიანებს ხშირად არ ესხმიან თავს, ძირითადად დაჭრილი ან ავადმყოფი ცხოველები.
პუმები ასევე კატების ოჯახის მტაცებელი წევრები არიან, მაგრამ განეკუთვნებიან ცალკეულ გვარს - პუმას. ამ მტაცებლებს ასევე უწოდებენ პუმას ან მთის ლომებს.

პუმა ცხოვრობს ჩრდილოეთ და სამხრეთ ამერიკის მთიან და ტყიან რეგიონებში. მათი კვების რაციონში შედის ირემი, ილა და სხვა დიდი ჩლიქოსნები, ასევე თახვები, კურდღლები და პატარა მღრღნელები. ეს კატები ძირითადად სიბნელეში ნადირობენ.

პუმა მსოფლიოში სიდიდით მეოთხე კატაა, ვეფხვების, ლომებისა და იაგუარების შემდეგ. ზრდასრული ცხოველის სხეულის სიგრძე 100-180 სმ-ია, სიმაღლეზე 60-90 სმ, წონა კი 105 კგ-ს აღწევს. ცნობილია 120 კგ წონის მამრობითი პუმას რეკორდული დაჭერის შემთხვევა.

პუმები, ლეოპარდების მსგავსად, შესანიშნავი ხეზე მთამსვლელები და შესანიშნავი მოცურავეები არიან. მათი ბეწვი მყარი მოყვითალო-ყავისფერია, მუცელზე ოდნავ ღია.
ვინ იქნება უფრო ძლიერი?

განსხვავებული დიაპაზონი შეუძლებელს ხდის ამ ცხოველების შეხვედრას, ყოველ შემთხვევაში ბუნებაში. მაგრამ წარმოვიდგინოთ, რომ მათ მაინც გადაკვეთეს გზები და შევიდნენ დუელში - ვთქვათ ნადავლისთვის. აიღეთ ორივე სახეობის ყველაზე დიდი მამრები: ლეოპარდი, რომლის წონაა 90 კგ და პუმა, რომლის წონაა 120 კგ.

ორივე მტაცებელი ძალიან ჰგავს ერთმანეთს, ამიტომ მათი დაპირისპირების შედეგი შეიძლება არაპროგნოზირებადი იყოს. პუმას უფრო მძლავრი კიდურები აქვს და მაქსიმალური სირბილის სიჩქარე 80 კმ/სთ-ია. ლეოპარდები 60 კმ/სთ სიჩქარით დარბიან, მაგრამ საკუთარ გვართან ბრძოლებში უდიდეს აგრესიას ავლენენ.

ბრძოლაში მნიშვნელოვანი როლი შეიძლება შეასრულოს სხეულის წონამ, აქ უპირატესობა პუმას მხარეზეა. ლეოპარდები, თავის მხრივ, ხშირად ათრევენ მსხვერპლს, რომელიც ორჯერ უფრო დიდი ზომისაა, რაც ამ ცხოველების სიძლიერესა და გამძლეობაზე მეტყველებს.

მაშ, რა გვაქვს: ორი მტაცებლის ბრძოლა ხანგრძლივი იქნება და გამარჯვება საბოლოოდ უფრო დიდი მოწინააღმდეგის მხარეზე იქნება. მოწინააღმდეგეთა მსგავსებით, ყველაზე ძლიერი ის არის, ვინც მასით აღემატება – ჩვენს შემთხვევაში ეს პუმა იქნება.
თუმცა, იმავე ზომის ცხოველებთან ბრძოლაში უპირატესობა სავარაუდოდ ლეოპარდის მხარეზე იქნება, რადგან. ის უფრო სასტიკი მტაცებელია. ამას ადასტურებს რამდენიმე შემთხვევა, როდესაც ლეოპარდებმა მოახერხეს პროპორციული ლომების დაძლევა და მოკვლა - Leopard vs puma: who will win? Leopards are wild cats of the panther family. These are quite large animals, but they are inferior in size to their relatives - tigers and lions. The body length of leopards is 90-180 cm, the height at the withers is 70-80 cm, and the weight ranges from 30 to 90 kg.

Leopards live in Africa, as well as in southern and eastern Asia. They can climb trees very well and run fast. Their coat color is yellow or reddish with numerous black spots to help them blend in with their surroundings.


These cats hunt antelopes, deer, monkeys, birds and reptiles, as well as domestic animals. People are not often attacked, mostly by wounded or sick animals.
Cougars are also predatory members of the cat family, but belong to a separate genus - cougars. These predators are also called cougars or mountain lions.

Cougars live in the mountainous and forested regions of North and South America. Their diet consists of deer, elk and other large ungulates, as well as beavers, rabbits and small rodents. These cats hunt mainly in the dark.

Cougars are the fourth largest cats in the world, behind tigers, lions and jaguars. The body length of an adult animal is 100-180 cm, the height at the withers is 60-90 cm, and the weight reaches 105 kg. There is a known case of capturing a record-breaking large male cougar, weighing 120 kg.

Cougars, like leopards, are excellent tree climbers and excellent swimmers. Their fur is a solid yellow-brown, slightly lighter on the belly.
Who will be stronger?

A different range makes the meeting of these animals impossible, at least in nature. But let's imagine that they nevertheless crossed paths and entered into a duel - let's say for prey. Take the largest males of both species: a leopard weighing 90 kg and a cougar weighing 120 kg.

Both predators are very similar, so the outcome of their confrontation can be unpredictable. Cougars have more powerful limbs, and their maximum running speed is 80 km/h. Leopards run at a speed of 60 km / h, but in fights with their own kind, they show the greatest aggression.

An important role in the fight can be played by body weight, here the advantage is on the side of the cougar. Leopards, in turn, often drag prey twice their size into trees, which speaks of the strength and endurance of these animals.

So what do we have: the battle of two predators will be long, and victory will eventually be on the side of a larger opponent. With the similarity of opponents, the strongest is the one who is superior in mass - in our case it will be a cougar.
However, in a battle of animals of the same size, the advantage is likely to be on the side of the leopard, because. he is a more ferocious predator. This is confirmed by several cases when leopards managed to overcome and kill proportionate lionesses.



ბიოლოგია და ქცევა

ფიზიკური მახასიათებლები

პუმა საკმაოდ მასიური და მოქნილი კატაა. ზრდასრული ინდივიდების სიმაღლე მხრებამდე 60-70 სმ-ს აღწევს, ხოლო საშუალო სიგრძე ცხვირიდან კუდის ბოლომდე კი 2.4 მ, თუმცა შეიძლება 1.5-2.7 მეტრს შორის მერყეობდეს. მამრების საშუალო წონა 53-72 კილოგრამია, მდედრებში ეს მაჩვენებელი 34-38 კგ-მდე მცირდება. ყველაზე პატარა პუმები ეკვატორის სიახლოვეს გვხვდებიან, ყველაზე დიდები კი პოლუსებისკენ.

შინაურ კატასთან მსგავსების მიუხედავად, პუმა ზრდასრული ადამიანის ზომისაა.

პუმას თავი მრგვალია, ყურები - წვეტიანი. მისი ძლიერი კისერი და ყბები ხელს უწყობს დიდი ნადავლის დაჭერასა და შეკავებას. განვითარებული ბრჭყალები და წინა ფეხები მორგებულია პუმას ნადირობის პრინციპს.

პუმა თითქმის იაგუარის ზომისაა, მაგრამ ნაკლებ კუნთოვანი და ძლიერია. როდესაც ამ ორი სახეობის გავრცელების ზონები ერთმანეთს კვეთს, პუმები საშუალოზე პატარები იზრდებიან. მიუხედავად იმისა, რომ ლეოპარდისა და პუმას საშუალო წონა თითქმის ერთნაირია, ამ უკანასკნელს დიდ კატებს არ მიაკუთვნებენ, რადგან ვერ ღრიალებს. შინაური კატების მსგავსად, პუმები დაბალ, სისინის მაგვარ ხმას გამოსცემენ. ისინი ასევე ცნობილი არიან თავიანთი უცნაური ”ყვირილით”, თუმცა ამ ხმას ზოგჯერ სხვა ცხოველების ხმაში ურევენ.

პუმას უკანა თათი

უმას ბეწვი ერთი ფერისაა, მაგრამ სხვადასხვა ინდივიდებში შეიძლება იცვლებოდეს მოვერცხლისფრო-ნაცრისფრიდან მოწითალომდე. ახალშობილებს ლურჯი თვალები და კუდის ბოლოს ზოლები აქვთ, ხოლო მათი ბეწვი დაწინწკლულია. მელანიზმის შემთხვევები პუმებში არასოდეს დაფიქსირებულა. ტერმინი ”შავი პანთერა” ხშირად გამოიყენება მელანისტურ კატებთან, ძირითადად იაგუარებსა და ლეოპარდებთან მიმართებაში.

პუმას საკმაოდ მოზრდილი თათები და პროპორციულად ყველაზე დიდი უკანა ფეხები აქვს კატების ოჯახში. ეს გრძელ დისტანციაზე ხტომის საშუალებას აძლევს. ყველაზე დიდ ნახტომად დაფიქსირებულია 5.4 მეტრი ვერტიკალურად, ხოლო ჰორიზონტალური ნახტომი შეიძლება 6-12 მეტრი იყოს. პუმა 55-72 კმ/სთ სიჩქარეს ავითარებს, მაგრამ იგი ხტომისთვის უფროა ადაპტირებული, ვიდრე დიდ მანძილებზე დევნისთვის. და მიუხედავად იმისა, რომ პუმა წყალთან არ არის ასოცირებული, იგი კარგად ცურავს.

იხ. ვიდეო - Explore the Wildlife Kingdom | Cougar: Ghost of The Rockies | Full Movie | Grant Goodeve - The cougar, or mountain lion, is secretive and solitary, inhabiting the remote regions of the Rockies Mountains where man rarely ventures. It can leap forward over 40 feet and jump 18 feet straight up in the air. Its stealth and skill as a mountain hunter are rarely witnessed. Here a mysterious phantom in nature is revealed.










 

Комментариев нет:

ათეროსკლეროზი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -                         ათეროსკლეროზი ძარრვებში ცვლილებები (ათეროსკლეროზის განვითარების...